قدرت گفتن کلمه ” نه ” در بعضی از مواقع بسیار مفید و به نوعی الزامی است ، خیلی از افراد در بیشتر مواقع در رد کردن درخواست دیگران برای انجام کاری یا موارد دیگر دچار مشکل می شوند و آن را قبول می کنند. باید سعی کنیم مهارت ” نه ” را داشته باشیم و آن را در بیشتر مواقع آن را بکار ببریم تا از هدر رفتن وقت و انرژی و یا حتی موارد مالی نیز جلوگیری کنیم.
امروز در این مقاله می خواهیم در مورد قدرت ” نه ” گفتن صحبت کنیم و روش های تقویت قدرت ” نه ” گفتن را آموزش دهیم. در ادامه تا پایان این نوشته با ماگرتا همراه باشید.
چرا باید ” نه ” بگوییم؟
در بسیاری اوقات جوات مثبت دادن باعث وارد آمدن ضررهای زیادی به افراد می شود. برای مثال کسانی که همیشه با بله گفتن دنبال تایید دیگران هستند و از خودشان می گذرند اغلب در مدیریت زمان دچار مشکل می شوند چون با جواب مثبت دادن نامناسب باعث از دست دادن وقتشان می شوند.
درواقع این باور غلطی است که همواره باید به دیگران «بله» گفت تصور اینکه ممکن است رابطه ای برهم بریزد. چون با داشتن این طرز فکر تنها به خودمان آسیب رسانده ایم. جدا از این فردی که توانایی ««نه» گفتن ندارد و تنها برای راضی نگه داشتن دیگران جواب مثبت می دهد احساس خوبی هم از خودش نخواهدداشت و در بسیاری موارد دچار احساس اضطراب خواهدشد.
چرا نمی‌توانیم ” نه ” بگوییم؟
یکی از علل اصلی ناتوانی در مهارت نه گفتن به ترس‌ها و باورهای نادرستی که پیش از نه گفتن به یک درخواست از ذهن ما می‌گذرد، بازمی‌گردد.
از جمله این باورها و ترس‌ها عبارت‌اند از:
1) احتمالا از قطع شدن یا ضعیف شدن ارتباطات دوستانه خود با سایرین وحشت دارید و از راه پذیرفتن بدون چون و چرای یک درخواست خود را از این وحشت رها می‌کنید.
2) آنقدر به شخص یا اشخاصی علاقه دارید که از نه گفتن به آنها احساس گناه می‌کنید در نتیجه به احساسات خود لطمه می‌زنید و دست از خواسته‌ها و برنامه‌های شخصیتان می‌کشید.
3) شاید هم خود را در مقابل سایرین بیشتر از حد متعارف و معمول مسئول می‌بینید و حاضرید برای آنها هر کاری بکنید حتی اگر به سلامتی خود ضرر بزنید.
4) فکر می‌کنید درخواست آنها از شما به معنای مهم و با ارزش بودنتان است و اگر آن را نپذیرید در واقع نباید هرگز منتظر تکرار چنین شرایطی باشید.
روش‌های تقویت قدرت ” نه ” گفتن
پایین بودن مهارت نه گفتن مشکلی نیست که نتوان آن را حل کرد بلکه با استفاده از راهکارهایی به راحتی می توان این مهارت را تقویت نمود در این قسمت از مطالب سعی کرده ایم روش هایی جهت بالا بردن مهارت نه گفتن در اختیارتان قرار دهیم.
1. قاطعانه بگویید ” نه “
در رد قاطعانه شخص ضمن اینکه احترام و حرمت نفس طرف مقابل را حفظ می‌کند، در عین حال پاسخ منفی خودش را به صورت سازنده اعلام میدارد.
رد قاطعانه دارای سه جز است:
- باز خورد مثبت بدهید. مثلا بگویید: ای کاش میتوانستم کاری برای شما انجام دهم.
- دلیل یا دلایل رد درخواست رو بگویید مثلا بگویید: اما چون تصمیم گرفتهام که وسایل شخصی‌ام را به کسی ندهم، بنابراین نمیخوام در این تصمیم خود تجدید نظر بکنم.
- تصمیمتان را اعلام کنید. مثلا بگویید: بنابراین در این مورد متاسفم.
2. قبول کنید که نمی‌توانید هر کاری را انجام دهید
شاید بله گفتن‌تان به دیگران باعث شده است تا هیچ وقتی برای خودتان نداشته باشید. آیا نمی‌توانید به درخواست دوست‌تان که برای اسباب‌کشی از شما کمک می‌خواهد، نه بگویید؟ آیا نمی‌توانید به درخواست مدیرتان که کاری خارج از حدود وظایف‌تان را از شما می‌خواهد، نه بگویید؟
می‌توانید با یک نه گفتن ساده خود را از این شرایط خلاص کنید. اگر جواب مثبت به درخواست دیگران وقتی برای خودتان باقی نگذاشته، تصمیم بگیرید از این به بعد به هر درخواست غیرمعقولی جواب نه بدهید.
3. ذکر دلیل ” نه ” گفتن
این که باید در نظر داشته باشیم که برای “نه” گفتن، الزاما به بیان دلیل نیاز نیست، ولی اگر دلیلی داشته باشیم، ” نه ” گفتن آسان‌تر خواهد بود. دلیل ” نه ” گفتن می‌تواند موضوعی ساده از مرزهای شخصی‌مان باشد به شرط اینکه با بیان کردن آن مرز شخصی مشکلی نداشته باشیم.
به‌عنوان مثال: شاید تنها بودن برای ما ارزشمند باشد، دراین صورت می‌توانیم برای خود مرزی تعیین کنیم مبنی بر اینکه حداقل یکی از دو شب آخر هفته را در خانه خلوت کنیم، حالا می‌توانیم از این مرز به‌عنوان دلیل ” نه ” گفتن استفاده کنیم و در پاسخ به درخواست دوستی برای همراهی نمودن او در جمعه شب بگوییم: من هیچ‌گاه دو شب پشت سر هم بیرون نمی‌روم، چون خسته می‌شوم، یا بگوییم: من پنجشنبه شب‌ها بیرون می‌روم ولی برای جمعه شب‌ها برنامه‌ای شخصی دارم.
4. پیشنهاد دیگری بدهید
می توانید با یک پیشنهاد دیگر مسیر صحبت و درخواست را عوض کنید و در واقع با یک پیشنهاد بهتر هم خودتان سود ببرید و هم منافع طرف مقابل را در نظر بگیرید.
5. من موافق نیستم آن هم به این دلیل
متاسفانه خیلی از ما از بیان احساسات واقعی و درونی مان اجتناب می‌کنیم آن هم با این استدلال که باید مردم مدار و تعامل گرا و دوراندیش بود. اما باید این را نیز به یاد داشت که شفاف و روراست بودن نیز از ضروریات شخصیتی است و نباید ریاکار و دورو بود. پس اگر با چیزی مخالف هستید خیلی شفاف و شجاعانه آن را همراه با ذکر دلایل و برهان بیان کنید.
6. روش خلع سلاح
گاهی طرف مقابل وقتی با جواب رد شما مواجه می‌شود، ممکن است با توسل به شیوه هایی شما را در موضع انفعال قرار داده و وادار به اعمالی نماید که مورد دلخواه شما نیست. مثلا وقتی با جواب منفی شما مواجه می‌شود، سعی می‌کند با برچسب زدن و استفاده از واژه های قضاوت کننده شما را متاثر سازد.
به عنوان مثال جواب می‌دهد: «بابا تو دیگر کی هستی، خیلی خودخواهی». در این شرایط افراد کم‌رو برای اینکه ثابت کنند خودخواه، بچه یا غیر منطقی نیستند، ممکن است بر خلاف میل خود تسلیم درخواست طرف مقابل شوند.
روش خلع سلاح این است که شما سلاحی که با آن به شما حمله شده را از دست طرف بگیرید. آنگاه او دیگر سلاحی برای حمله به شما نخواهد داشت. یعنی حرف او را تایید کنید ولی در آخر هم حرف خودتان را بزنید. مثلا بگویید: «آره اتفاقا خودم هم میدانم که گاهی وقت‌ها خسیس و خودخواه می‌شوم».
7. از موقعیت های آسان تر شروع کنید
برای اینکه «نه» گفتن را تمرین کنیم و جسارت خود را افزایش دهیم بهتر است از موقعیت های کوچک تر و با افرادی که با آنها بیشتر صمیمی هستیم شروع کنیم تا به تدریج بتواینم در موقعیت های دشوارتر ” نه ” بگوییم.
برای مثال رد خوردن یک غذا یا بیرون نرفتن با یک دوست نمونه ای از جواب نه دادن به یک موقعیت ساده است.
8. از فکر خودخواه شدن نترسید
شاید پیش خودتان فکر کنید که با نه گفتن به دیگران به فردی خودخواه تبدیل می‌شوید. فرد خودخواه همیشه به دیگران جواب منفی می‌دهد و فقط به خودش فکر می‌کند. به خودتان بگویید که خودخواه نیستید.
اگر درخواست غیرمنطقی کسی را رد کردید و او شما را خودخواه خواند، بهتر است رابطه‌تان را با آن فرد کاهش دهید. با نگاهی به گذشته و تمام جواب‌های مثبتی که به دیگران داده‌اید، می‌توانید بفهمید که خودخواه نیستید.
9. به خودمان باور داشته باشیم
گاهی دلیل مشکل داشتن ما با ” نه ” گفتن این است که، نیازهای خود را به مهمی نیازهای دیگران نمی‌دانیم؛ برای جلوگیری از این موضوع، یادگیری و بهره‌گیری از استراتژی‌ها و مهارت‌هایی نظیر موارد زیر را توصیه می‌کنم:
- نوشتن لیستی از نقاط قوت خودمان
- انجام گفتگویی مثبت با خود همراه با تشویق کردن خودمان
- اختصاص دادن زمان‌هایی برای خود و کشف علایق و خواسته‌هایمان
- پرهیز کردن از مقایسه‌ی خود و دیگران و تعیین اهدافی واقع بینانه برای خودمان
استفاده از این استراتژی‌ها و مهارت‌ها تا حد زیادی به رشد فردی ما کمک می‌کند تا بتوانیم خود واقعی‌مان باشیم و آن‌گونه رفتار کنیم که می‌خواهیم.
10. فرد دیگری را برای انجام کار معرفی کنید
بارها پیش آمده که به محض مطرح شدن پیشنهادی برای انجام یک کار نام یکی از همکاران یا اعضای تیم تحت رهبری ما به ذهن مان خطور کرده که یا متقاضی انجام آن کار بوده یا بهترین گزینه برای انجام آن محسوب می‌شود.
لذا در صورت مطرح شدن یک پیشنهاد و عدم آمادگی خود برای اجرای درست و کامل آن می‌توانیم بهترین فرد یا مرجع انجام آن را به طرف مقابل معرفی کنیم تا هم خود از دردسر انجام کاری که توان و تخصص و زمان مورد نیاز برای انجام آن را نداریم خلاص شویم، هم کار طرف مقابل را راه بیندازیم.
در انتها این مقاله ضروری می‌دانیم بگوییم که: همیشه حق ماست که دعوت یا درخواستی را رد کنیم یا بپذیریم ، پس از تقویت قدرت نه گفتن خود دست نکشید.
سلام و ممنون از مطلب سازنده و آموزنده ای که در سایت قرار دادید، خواستم خواهش کنم منابعی که مطلب از اون اخذ شده رو بهم معرفی کنید برای یه پژوهش واقعا تشکر می کنم.