نمونه سوالات متن درس ۴ چهارم «مدیریت حمل و نقل» کتاب جغرافیا پایه دوازدهم رشته علوم انسانی متوسطه دوم را می توانید در ادامه این مطلب از بخش آموزش و پرورش ماگرتا ، مشاهده نمایید.
همچنین بخوانید: سوالات متن درس سوم جغرافیا دوازدهم انسانی
نمونه سوال های متن امتحانی درس 4 چهارم جغرافیا دوازدهم انسانی
۱) نشانه های رشد و توسعه حمل و نقل را بنویسید.
پاسخ: الف- افزایش مسیرها و وسایل حمل و نقل مانند جاده ها، بنادر، فرودگاه ها
ب- بهبود سرعت، کاهش زمان و هزینه ها، رفاه و ایمنی بیشتر حمل و نقل
۲) اهمیت مدیریت حمل و نقل و حمل و نقل پایدار را بنویسید.
پاسخ: حمل و نقل در فعالیت های اقتصادی و اجتماعی نقش فراوانی دارد.
۳) تعریف مدیریت حمل و نقل را بنویسید.
پاسخ: عبارت است از کلیه فعالیت های برنامه ریزی و اجرایی به منظور بهینه کردن سامانه های حمل و نقل
۴) تعریف حمل و نقل پایدار را بنویسید.
پاسخ: حمل و نقلی که در آن نیازهای مربوط به حمل و نقل به خوبی تأمین شود و دسترسی عادلانه برای همه، ایمنی انسان ها و سلامت محیط زیست در برنامه ریزی برای حال و آینده آن در نظر گرفته شود.
۵) عوامل مورد توجه در مدیریت و برنامه ریزی حمل و نقل را بنویسید.
پاسخ: دسترسی (مسیرها و شبکه ها)، نوع و حجم محموله ها، سرعت و زمان انتقال، هزینه، تقاضا، ویژگی های طبیعی، محیط زیست و ایمنی
۶) کوتاه ترین مسیر بین دو نقطه چگونه است؟
پاسخ: یک خط مستقیم است.
۷) ارتباط بین هزینه احداث راه ها و طول مسیر را بنویسید.
پاسخ: هر چه مسیر کوتاه تر باشد هزینه احداث آن کمتر است.
۸) علل انحراف و پیچ و خم راه ها را بنویسید.
پاسخ: ۱) وجود موانع طبیعی مانند رشته کوه ها، باتلاق ها، دریاچه ها و …
۲) عوامل انسانی مانند ساختمان ها، پل ها، جلوگیری از ایجاد ترافیک در برخی نقاط
۹) مهم ترین مسیرهای پیشنهادی برای عبور جاده از رشته کوه را بنویسید.
پاسخ: ۱) احداث کوتاه ترین راه از طریق تونل طولانی
۲) احداث طولانی ترین راه بدون تونل
۳) احداث مسیر به صورت نه طولانی و نه کوتاه از طریق تونل های کوتاه
۱۰) مهم ترین مسیرهای پیشنهادی برای اتصال دو شهرک را بنویسید.
پاسخ: ۱) احداث کوتاه ترین راه از طریق حفر تونل
۲) احداث طولانی ترین راه بدون تونل
۳) احداث مسیر به صورت نه طولانی و نه کوتاه از طریق تونل های کوتاه
۱۱) ارتباط بین میزان پیچ و خم راه با میزان هزینه احداث راه را بنویسید.
پاسخ: هر چه میزان انحراف یا پیچ و خم ها کمتر باشد، احداث راه آسان تر و کم هزینه تر است.
۱۲) تعریف شاخص انحراف را بنویسید.
پاسخ: هر چه میزان انحراف یا پیچ وخم ها کمتر باشد، احداث راه آسان تر و کم هزینه تراست. میزان انحراف از مسیر مستقیم را می توان محاسبه کرد و درصد آن را به دست آورد. به این میزان «شاخص انحراف» گفته می شود.
۱۳) مفهوم شاخص مطلوب را توضیح دهید.
پاسخ: شاخص مطلوب یعنی جاده و راه آهن بدون هیچگونه انحراف که ۱۰۰ در صد در نظر گرفته می شود.
۱۴) فرمول محاسبه شاخص انحراف را بنویسید.
پاسخ: در تصویر زیر می توانید مشاهده کنید:
۱۵) طول مسیر قابل احداث بین دو مکان ۳ کیلومتر و طول مسیر مستقیم بین دو مکان ۲ کیلومتر است. شاخص انحراف این دو مکان را محاسبه کنید.
پاسخ: بنابراین در این مثال شـاخص ۱۵۰ درصد به معنی آن است که کوتاه ترین مسیر ممکن برای ساختن راه بین دو مکان، ۵/۱ برابر مسیر مستقیمی است که آن دو مکان را به یکدیگر مربوط می کند.
X × ۲ = ۱۰۰ × ۳
X = ۳۰۰ ÷ ۲ = ۱۵۰
۱۶) شاخص انحراف مسیر رودبار و دستگرد ۲۵۰ و فاصله مستقیم رودبار و دستگرد ۲ کیلومتر است. طول مسیر این دو شهر را حساب کنید.
پاسخ: X × ۱۰۰ = ۲۵۰ × ۲
X = ۵۰۰ ÷ ۱۰۰ = ۵
پنج کیلومتر
۱۷) تعریف شبکه را بنویسید.
پاسخ: تعدادی مکان های جغرافیایی که به صورت یک سامانه (سیستم) به وسیله مسیرهایی به یکدیگر پیوند داده شده اند.
۱۸) دو بخش اصلی هر شبکه را بنویسید.
پاسخ: ۱) مسیرها یا خطوطی که بین مکان ها قرار گرفته اند.
۲) گره ها یا نقاطی که به وسیله مسیرها به یکدیگر مربوط می شوند.
۱۹) اهمیت تحلیل مسیرها و گره هارا بنویسید.
پاسخ: با تحلیل مسیرها و گره ها می توان قابلیت دسترسی و کارایی یک شبکه را بررسی کرد.
۲۰) ماتریس را توضیح دهید.
پاسخ: طول مسیرها برای رفتن از یک مکان به مکان دیگر آورده شده است. برای مثال از ماهان تا فردوس باید ۲۱ کیلومتر و تا جعفرآباد ۹۲ کیلومتر پیموده شود. (کوتاه ترین مسیر در نظر گرفته می شود.) سپس جمع مسیر های دسترسی هر مکان به مکان های دیگر بدست می آوریم.
با توجه به ماتریس الف هرچه برای رفتن از یک مکان به مکان های دیگر مجموع طول مسیرهای پیموده شده، کمتر باشد، دسترسی آن مکان به سایر مکان ها بهتر است. در ماتریس الف، مکان های فردوس و دره شور کم ترین مجموع طول مسیر را با اعداد ۴۸۷ و ۵۴۹ کیلومتر دارند.
۲۱) ماتریس زیر را توضیح دهید.
جمع تعداد نقاط | قلعه خان | امیریه | محمودیه | دره شور | پشت رود | جعفرآباد | فردوس | ماهان | ب |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
14 | 1 | 1 | 4 | 2 | 2 | 3 | 1 | 0 | ماهان |
11 | 1 | 2 | 3 | 1 | 1 | 2 | 0 | 1 | فردوس |
15 | 3 | 3 | 1 | 1 | 2 | 0 | 2 | 3 | جعفرآباد |
12 | 2 | 1 | 3 | 1 | 0 | 2 | 1 | 2 | پشت رود |
11 | 2 | 2 | 2 | 0 | 1 | 1 | 1 | 2 | دره شور |
21 | 4 | 4 | 0 | 2 | 3 | 1 | 3 | 4 | محمودیه |
15 | 2 | 0 | 4 | 2 | 1 | 3 | 2 | 1 | امیریه |
15 | 0 | 2 | 4 | 2 | 2 | 3 | 1 | 1 | قلعه خان |
پاسخ: در این ماتریس تعداد نقاطی که برای رفتن از هر مکان به مکان دیگر به سر راه قرار دارد، نشان داده شده است. برای مثال، برای رفتن از فردوس به جعفر آباد دو نقطه دره شور و جعفرآباد بر سر راه قرار دارد و برای رفتن از ماهان به جعفرآباد سه نقطه فردوس و دره شور و جعفرآباد بر سر راه است. (کوتاه ترین مسیر در نظر گرفته می شود).
در این ماتریس چنین در نظر گرفته می شود که هرچه برای رفتن از یک مکان به مکان های دیگر، تعداد نقاطی که بر سر راه قرار می گیرد کمتر باشد، قابلیت دسترسی آن مکان مطلوب تر است؛ زیرا تعداد نقاط بیشتر به معنای تراکم رفت و آمد و تأخیر زمانی بیش تر است. بنابراین، در ماتریس ب، مکانهای فردوس و دره شور با کسب کمترین اعداد جدول یعنی ۱۱ مطلوب ترین دسترسی را دارند.
۲۲) اهمیت بررسی دسترسی مطلوب نقاط در یک شبکه را بنویسید.
پاسخ: الف- برنامه ریزی حمل و نقل
ب- مورد توجه قرارگرفتن در مطالعات مکان یابی
۲۳) نقش نوع و حجم محموله در حمل و نقل را بنویسید.
پاسخ: در انتخاب شیوه حمل و نقل به نوع و حجم محموله ها توجه می شود. برای مثال، شیوه حمل و نقل کالا هایی مانند گل، دارو یا مواد غذایی با شیوه حمل کالاهایی مانند تجهیزات الکترونیکی متفاوت است .و یا شیوه حمل و نقل کالاهای سنگین و حجیم مانند زغال سنگ و آهن با دیگر کالاها متفاوت است.
۲۴) ارتباط بین میزان حجم محموله با هزینه حمل و نقل را بنویسید.
پاسخ: به طور کلی، هرچه حجم محموله بیشتر باشد (مانند غلات به صورت فله) هزینه پایین تر می آید.
۲۵) نقش سرعت و زمان در حمل و نقل کالا و مسافر را بنویسید.
پاسخ: در برنامه ریزی حمل و نقل، سرعت رسیدن مسافر یا کالا به مقصد و زمانی که برای نقل و انتقال طی می شود، اهمیت دارد. برخی کالاها باید باسرعت به مقصد برسند؛ درحالی که برای برخی دیگر صرف زمان طولانی مشکلی ایجاد نمی کند.
۲۶) مهم ترین هزینه های مورد نیاز در برنامه ریزی حمل و نقل در یک ناحیه را بنویسید.
پاسخ: الف- هزینه های سرمایه ای و عملیاتی برای ساختن راه ها، پایانه ها و خرید ناوگان و بازدهی آن ها
ب- هزینه انرژی
۲۷) مقایسه میزان سرمایه مورد نیاز و میزان بازدهی در حمل و نقل ریلی را بنویسید.
پاسخ: حمل و نقل ریلی به سرمایه فراوانی نیاز دارد اما بازدهی آن در آینده هزینه سرمایه گذاری را جبران می کند و مسافر و بار بیشتری حمل می شود و ترافیک ندارد.
۲۸) ارتباط بین هزینه انرژی و هزینه حمل و نقل را بنویسید.
پاسخ: هر چه قیمت انرژی که در یک شیوه حمل و نقل مصرف می شود بیشتر باشد، هزینه حمل بیشتر می شود.
۲۹) نقش تقاضا در مدیریت حمل و نقل را توضیح دهید.
پاسخ: در مدیریت حمل و نقل باید به میزان و نوع تقاضا توجه کرد. برای مثال ناحیه ای که در آن جمعیت زیادی نیاز به جابه جایی دارند یا رساندن خدمات آموزشی و بهداشتی به آنها ضروری است، نسبت به آن نواحی ای که تقاضای حمل و نقل فصلی یا موقتی دارند در اولویت قرار می گیرند.
۳۰) نقش ویژگی های طبیعی نواحی در مدیریت حمل و نقل را شرح دهید.
پاسخ: ویژگی های طبیعی نواحی بر مدیریت سامانه های حمل و نقل تأثیر می گذارند.
مثلا آب و هوا تاثیر مستقیم بر روی حمل و نقل دارد.برای مثال در کشورهای اسکاندیناوی با توجه به زمستان ها و یخبندان و برف تجهیزات خاصی در پاک سازی جاده ها یا احداث فرودگاه ها به کار می رود.
نوع سواحل از نظر بریدگی یا مخاطرات محیطی مانند سونامی یا توفان های موسمی بر احداث و مدیریت بندرگاه ها تاثیر می گذارد و یا احداث خط آهن در نواحی مرتفع و تپه ماهوری با نواحی مسطح فرق دارد.
۳۱) مشکلات زیست محیطی ناشی از حمل و نقل را بنویسید.
پاسخ: الف) تأثیر حمل و نقل بر مصرف انرژی
ب) تأثیر حمل و نقل بر روی محیط زیست
۳۲) تأثیر حمل و نقل بر مصرف انرژی را بنویسید.
پاسخ: همه روزه در جهان میزان زیادی انرژی برای حمل و نقل مسافر و بار مصرف می شود. با توسعه وسایل حمل ونقل موتوری، مصرف سوخت های فسیلی بسیار افزایش یافته است. اگرچه در چند دهه اخیر سعی شده است تا از انرژی های انرژی های نو مانند انرژی خورشیدی برای حمل و نقل استفاده شود، اما به کارگیری این انرژی ها هنوز بسیار محدود بوده و از نظر هزینه و فناوری مسائل و تنگناهای زیادی دارد.
۳۳) مهم ترین تاثیرات توسعه حمل و نقل بر محیط زیست را بنویسید.
پاسخ: الف- تغییرات آب و هوایی در اثر انتشار گازهای گلخانه ای
ب- آلودگی هوا در اثر ورود گازهایی مانند کربن دی اکسید
پ- آلودگی آب دریاها و اقیانوس ها در اثر رفت و آمد انواع کشتی مانند کشتی های نفتکش
ت- تخریب پوشش گیاهی به منظور راه سازی
ث- ایجاد آلودگی منظر در محیط مانند آلودگی منظر در شهرهای بزرگ در اثر وجود انبوهی از موتورسیکلت ها
ج- آلودگی و فرسایش خاک در اثر احداث جاده ها، تونل ها، ورود مواد نفتی و روغن به خاک
۳۴) مهم ترین تلاش ها در مدیریت حمل و نقل چیست؟
پاسخ: باید تلاش شود که آثار نامطلوب حمل و نقل بر روی محیط به کمترین حد ممکن برسد.
۳۵) ارتباط بین گسترش وسایل حمل و نقل با میزان تصادفات را بنویسید.
پاسخ: گسترش وسایل حمل و نقل موتوری تصادفات و مرگ و میر یا زخمی شدن مسافران پدید آمد که البته این حوادث در حمل و نقل جاده ای بیش از سایر شیوه ها است.
۳۶) مهم ترین اقدامات در جهت حفظ ایمنی در حمل و نقل را بنویسید.
پاسخ: الف- وضع قوانین و مقرراتی که موجب رعایت نکات ایمنی می شود مانند مقررات راهنمایی و رانندگی، مقررات جابه جایی کالا و …
ب- استفاده از تجهیزات ویژه در وسایل حمل و نقل مانند کمربند ایمنی و کیسه هوا در خودروها یا جلیقه نجات در کشتی ها و …
پ- روش ها و تجهیزاتی که برای پایش و نظارت بر حمل و نقل به کار گرفته می شود، مانند دوربین های کنترل سرعت در جاده ها یا کنترل چمدان ها و مسافران با اشعه Xدر فرودگاه ها و …
ت-تقویت فرهنگی ایمنی. به موازات گسترش حمل و نقل، آموزش نکات ایمنی باید افزایش یابد.
برای مثال، اصول رانندگی صحیح در جاده ها و رعایت نکاتی نظیر پرهیز از سبقت و سرعت غیرمجاز، استراحت کافی قبل از حرکت، پرهیز از صحبت با تلفن همراه باید تقویت شود.
۳۷) مهم ترین آموزش های لازم برای ساکنان نزدیک ریل های قطار را بنویسید.
پاسخ: به ساکنان مناطقی که در نزدیکی ریل های قطار زندگی می کنند باید آموزش داده شود که از توقف بر روی ریل ها خودداری کنند، زیرا قطارها نمی توانند بلافاصله پس از مشاهده عابران پیاده توقف کنند و همچنین خطرات پرتاب اشیا به سمت قطارها که علاوه بر خسارت به اموال عمومی، موجب زخمی شدن مسافران می شود، گوشزد شود.
۳۸) مهم ترین آموزش های لازم برای ساکنان نزدیک خطوط لوله حمل نفت و گاز را بنویسید.
پاسخ: به ساکنان روستاها و مزارع مجاور خطوط لوله حمل نفت و گاز باید آموزش داده شود که از حفاری های غیرمجاز در این نواحی و دستکاری لوله ها بپرهیزند، زیرا با خطر انفجار و سوختگی شدید روبه رو می شوند.
۳۹) مهم ترین پیامدهای گسترش فرهنگ بیمه در حمل و نقل را بنویسید.
پاسخ: بیمه مسافران، بیمه وسایل حمل و نقل و بیمه اموال و باری که از جایی به جای دیگر حمل می شود، به بیمه گزاران کمک می کند که آسودگی خاطر داشته باشند و پس از وقوع حوادث احتمالی، بخشی از خسارت ها و ضررها جبران شود.
۴۰) تعریف حمل و نقل چندوجهی را بنویسید.
پاسخ: حمل و نقل چند وجهی یا چند منظوره عبارت است از ترکیبی از دو یا چند شیوه مختلف حمل و نقل.
۴۱) علت استفاده از حمل و نقل چند وجهی را بنویسید.
پاسخ: امروزه در برنامه ریزی ها تلاش می شود تا به جای آنکه تنها از یک شیوه حمل کالا از مبدأ تا مقصد استفاده شود، دو یا چند شیوه به کار برده شده است تا برنامه ریزان به خوبی زمان و هزینه های حمل و نقل را مدیریت کنند.
برای مثال تصمیم گرفته می شود که کالا به وسیله کامیون به محل کانتینرها برده شود و پس از قرار گرفتن در کانتینرها با قطار به سمت بندر حمل شود. سپس با کشتی به بندر مقصد حمل و از آنجا به کشتی ها و شناورهای کوچک منتقل و توزیع شود. مطالعات نشان داده اند که حمل و نقل چندوجهی به طور مؤثری هزینه های حمل و نقل را کاهش می دهد.
۴۲) علل اهمیت مدیریت حمل و نقل درون شهری در چند دهه اخیر را بنویسید.
پاسخ: الف- رشد شتابان شهرنشینی، امروزه شهرها اکثریت جمعیت جهان را در خود جای داده اند و به ویژه شهرهای پرجمعیت در حال افزایش اند.
ب- با گسترش شهرها و حومه نشینی، فاصله بین محل کار و سکونت افزایش یافته است.
پ- حمل و نقل یکی از اساسی ترین نیازهای روزانه مردم شهرها شده است.
ت- افزایش اهمیت وسایل حمل و نقل مناسب برای گردشگران در شهرهایی که مقصد گردشگری هستند،
۴۳) اهمیت مدیریت حمل ونقل درون شهری درشهرهای بزرگ را بنویسید.
پاسخ: ۱) امروزه شهرها اکثریت جمعیت جهان را در خود جای داده اند و به ویژه شهرهای پرجمعیت در حال افزایش اند.
۲) با گسترش شهرها و حومه نشینی، فاصله بین محل کار و سکونت افزایش یافته است.
۳) حمل و نقل یکی از اساسی ترین نیازهای روزانه مردم شهرها است.
۴۴) مشکلات حمل و نقل شهری را بنویسید.
پاسخ: الف- ترافیک که موجب می شود مردم مدت زمان زیادی را در حالت توقف یا حرکت کند خودروها سپری کنند.
ب- آلودگی هوا و افزایش بیماری های تنفسی، سردرد، خستگی و استرس و فشارخون که مشکل مهمی در شهرهای بزرگ است.
پ- آلودگی صوتی و آلودگی منظر ناشی از سروصدای خودروها و موتورسیکلت ها و خودروهای فرسوده
ت- مشکل کمبود پارکینگ و اتلاف وقت برای پارک کردن اتومبیل
ث- بالا بودن هزینه احداث بزرگراه ها و خرید و تعمیر ناوگان حمل و نقل عمومی شهری
۴۵) تعریف پیک ترافیک را بنویسید.
پاسخ: ساعت اوج ترافیک (پیک ترافیک) به ساعاتی از شبانه روز گفته می شود که در آن میزان حضور وسایل نقلیه و عابران در خیابان های شهر به اوج خود می رسد.
۴۶) مهم ترین راهکار بهبود حمل و نقل شهری چیست؟
پاسخ: گسترش حمل و نقل عمومی
۴۷) تعریف سامانه حمل و نقل عمومی را بنویسید.
پاسخ: سامانه ای که در آن مسافران با خودرویی که مالک آن هستند سفر نکنند و سفرهای درون شهری به صورت جمعی و مشترک انجام شود. البته از گذشته در شهرها تاکسی ها، اتوبوس ها و مینی بوس ها وظیفه حمل و نقل عمومی را برعهده داشته اند.
۴۸) مهم ترین اقدامات انجام شده در جهت بهبود حمل و نقل عمومی درون شهری در چند دهه اخیر را بنویسید.
پاسخ: الف- گسترش حمل و نقل درون شهری ریلی، مانند مترو. این نوع حمل و نقل آلایندگی کمتری دارد و حجم زیادی از مسافران شهری را جابه جا می کند و ترافیک ندارد.
ب- ایجاد مسیرهای اتوبوس تندرو (BRT)
پ- استفاده از اتوبوس های برقی که سابقه بسیار طولانی دارند.
ت- گسترش دوچرخه سواری
ث- دسترسی عادلانه همه اقشار و طبقات اجتماعی به وسایل حمل و نقل با حداقل هزینه
ج- ترویج پیاده روی و ایجاد مسیرهای پیاده رو،
چ- تشویق استفاده از خودروهای هیبریدی،
خ- تعیین محدوده های ممنوعه برای رفت و آمد خودروهای شخصی (طرح ترافیک)
د- ایجاد پارکینگ های طبقاتی
۴۹) اتوبوس تندرو (BRT) چیست؟ شرح دهید.
پاسخ: ایجاد مسیرهای اتوبوس تندرو (BRT) که از سال ۱۹۹۰ میلادی در شهرهای دنیا اجرا شده است. در این روش با ایجاد مسیرهای ویژه و نظایر آن، سرعت اتوبوس های درون شهری افزایش می یابد.
۵۰) مزایای اتوبوس های برقی را بنویسید.
پاسخ: این اتوبوس ها آلایندگی هوا ندارند و عمر موتور آن ها زیاد است.
۵۱) عیب اتوبوس های برقی را بنویسید.
پاسخ: گسترش شبکه برق رسانی برای آن، هزینه بر است.
۵۲) مزایای رواج استفاده از دوچرخه در حمل و نقل درون شهری را بنویسید.
پاسخ: الف- دوچرخه، وسیله ای مناسب برای سفرهای تا ۵ کیلومتر مسافت در شهرها است.
ب- دوچرخه آلایندگی ندارد به علاوه نقش مهمی در سلامتی افراد دارد.
۵۳) کشورهای مهم در زمینه استفاده از دوچرخه در سفرهای درون شهری را نام ببرید.
پاسخ: هلند، دانمارک، آلمان و سوئد
۵۴) شهرهای مهم ایران در زمینه فرهنگ استفاده از دوچرخه را نام ببرید.
پاسخ: اصفهان، یزد، کاشان، ُبناب و میاندوآب
۵۵) وضعیت فرهنگ استفاده از دوچرخه در شهرهای بناب و میاندوآب را توضیح دهید.
پاسخ: در بُناب و میاندوآب اغلب خانواده ها دوچرخه دارند و بسیاری از مردم با دوچرخه به سرکار می روند و همایش های دوچرخه سواری در این شهرها برگزار می شود.
۵۶) مهم ترین عوامل افزایش استفاده از دوچرخه در حمل و نقل درون شهری را بنویسید.
پاسخ: الف- ایجاد مسیرهای ویژه دوچرخه سواری،
ب- احداث پارکینگ های امن دوچرخه و نظایر آن
۵۷) اهمیت کشور ما در زمینه توسعه حمل و نقل به ویژه حمل و نقل آبی و ریلی را توضیح دهید.
پاسخ: کشور ایران موقعیت جغرافیایی و ترانزیتی بسیار مناسبی در منطقه جنوب غربی آسیا و قفقاز دارد.
۵۸) نحوه مدیریت حمل و نقل در کشور ما برعهده کدام نهادها می باشد؟ نام ببرید.
پاسخ: الف- مدیریت حمل و نقل آبی، جاده ای و ریلی برعهده سازمان ها و شرکت های تابعه وزارت راه و شهرسازی
ب - حمل و نقل فراوردههای نفتی و گاز نیز برعهده شرکت های تابع وزارت نفت است.
پ- مدیریت حمل و نقل شهری نیز بر عهده شهرداری هاست.
۵۹) مسئول پایش امنیت و ایمنی حمل و نقل را در جاده ها، فرودگاه ها و ایستگاه های راه آهن و مسیرها در کشور ما کدام است؟
پاسخ: الف- پلیس راهور ناجا،
ب- نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران
پ- سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران
۶۰) مشکلات ساعت محلی را بنویسید.
پاسخ: در قرن نوزدهم، با توسعه قطارها و شبکه ریلی و همچنین کشتیرانی در مسافت های طولانی، اختلاف ساعت ورود و خروج کشتی ها و قطارها در مبدا و مقصد آشفتگی و سردرگمی ها زیادی پدید آورد و به ویژه در کشورهای صنعتی مانند ایالات متحده آمریکا، اختلاف ساعت یا وقت محلی به یک مشکل مهم تبدیل شد.
۶۱) برای مشکل اختلاف ساعت یا وقت محلی چه اقداماتی انجام شد؟شرح دهید.
پاسخ: در سال ۱۸۸۴ میلادی در یک همایش بین المللی موافقت شد که نصف النهار گرینویچ که از رصدخانه گرینویچ لندن عبور می کند به عنوان مبدا برای اندازه گیری طول جغرافیایی انتخاب شود. بعدها در سال ۱۹۱۱ میلادی کره زمین به 24منطقه زمانی یا قاچ ساعتی تقسیم گردید.
۶۲) شبانه روز را تعریف کنید.
پاسخ: کره زمین حول محور قطب های خود در حال چرخش است و یک دور کامل آن ۲۴ ساعت طول می کشد که به آن یک شبانه روز می گویند.
۶۳) علل استفاده از ساعت رسمی یا استاندارد به جای ساعت محلی را بنویسید.
پاسخ: زمان واقعی یا ساعت محلی اختلالاتی در برنامه حرکت وسایل حمل و نقل و فعالیتهای اقتصادی و باز و بسته شدن ادارات و صنایع و… در داخل یک کشور و بین کشورها پدید میآورد.
۶۴) چگونه کره زمین به ۲۴ قاچ ساعتی تقسیم شده است؟ شرح دهید.
پاسخ: محیط کره زمین ۳۶۰ درجه است و یک دور چرخش آن ۲۴ ساعت طول میکشد. پس، میتوان کره زمین را به ۲۴ قاچ تقسیم کرد که هر قاچ ۱۵ درجه پهنا دارد.
۶۵) تعریف منطقه زمانی را بنویسید.
پاسخ: هر منطقه زمانی یک قاچ یا یک ساعت است و یک نصف النهار مرکزی دارد. توافق شده است که همه نصفالنهارهایی که داخل یک قاچ قرار گرفتهاند ساعت یکسانی داشته باشند.
۶۶) قاچ های ساعتی جلوتر از نصف النهار گرینویچ کدام اند؟
پاسخ: قاچهایی که در شرق نصف النهار مبدأ قرار گرفته اند 3+، 2+، 1+ و …
۶۷) قاچ های ساعتی عقب تراز نصف النهار گرینویچ کدام اند؟
پاسخ: قارچهایی که در غرب ساعت گرینویچ قرار دارند 1-، 2- و 3- از ساعت گرینویچ عقبترند.
۶۸) روش تعیین ساعت کشورها را بنویسید.
پاسخ: ساعت هر یک از کشورها با توجه به زمان بندی گرینویچ معین شده است. برای مثال، ساعت رسمی ایران نسبت به زمان بندی گرینویچ با توجه به تفاضل نصف النهاری 3:30+ است و ساعت رسمی سنت جان کانادا 4- و بمبئی هند 5:30+ است.
۶۹) الف) خط روز گردان را تعریف کنید.
پاسخ: خط فرضی روز گردان (خط بین المللی زمان) نصف النهار 180 درجه ای است که در امتداد نصف النهار مبدأ در آن سوی کره زمین قرار گرفته است.
ب) با عبور از خط زمان چه تغییری در تاریخ اتفاق می افتد؟ شرح دهید.
پاسخ: از نصف النهارگرینویچ تا خط روز گردان در جهت شرق به 180 درجه شرقی و در جهت غرب به 180 درجه غربی تقسیم شده است. هنگام عبور از این خط از غرب به شرق باید یک روز به تقویم اضافه شود و بر عکس، هنگام عبور از شرق به غرب باید یک روز از تقویم کم شود.
۷۰) علت وجود انحراف در بعضی از نقاط خط روزگردان نسبت به نصف النهار 180 درجه چیست؟
پاسخ: خط بین المللی زمان در نقاطی از مدار ۱۸۰ درجه منحرف میشود تا از تقسیم زمانی برخی واحدهای سیاسی و گروههای جزیرهای جلوگیری شود.
۷۱) ارتباط محیط زمین با قاچ های ساعتی را بنویسید.
پاسخ: محیط کره زمین ۳۶۰ درجه است و در هر ساعت ۱۵ درجه از طول جغرافیایی از جلوی خورشید عبور می کند.
۷۲) ارتباط متقابل بین طول جغرافیایی و زمان را بنویسید.
پاسخ: اگر خورشید در ساعت ۱۲ ظهر بر فراز نصف النهار A قرار گرفته باشد و یک ساعت بعد بر فراز نصف النهار B قرار بگیرد می توانیم بگوییم نقطه A و B یک ساعت اختلاف زمان و ۱۵ درجه اختلاف طول جغرافیایی دارند. بنابراین می توان از طریق اختلاف زمانی دو مکان، طول جغرافیایی مکان و از طریق طول جغرافیایی، زمان مناطق مختلف را محاسبه کرد.یعنی بین طول جغرافیایی و زمان ارتباط متقابل وجود دارد.
۷۳) شهر الف درطول جغرافیایی ۱۵ درجه شرقی و شهر ب در ۴۵ درجه غربی قرار دارد. اگر در شهر ب ساعت ۱۱ باشد ساعت در شهر الف و گرینویچ چند است؟
پاسخ: 3 = 15 ÷ 45
اختلاف ساعت شهر الف با گرینویچ 3 ساعت است.
14 = 3 + 11
چون گرینویچ در شرق شهر ب قرار دارد عدد 11 را که ساعت شهر ب می باشد را با عدد 3 جمع می کنیم بنابراین ساعت گرینویچ 14 می باشد.
1 = 15 ÷ 15
اختلاف ساعت شهر الف با گرینویچ 1 ساعت است.
15 = 14 + 1
چون شهر الف در شرق گرینویچ قرار دارد عدد 1 را با عدد 14 که ساعت گرینویچ را نشان می دهد جمع می کنیم. بنابراین ساعت شهر الف 15 می باشد.
۷۴) سامانه موقعیت یابی جهانی چیست؟
پاسخ: سامانه موقعیت یابی جهانی یا جی پی اس GPS ( Global Positioning System ) متشکل از 24 ماهواره است که به طور شبانه روزی در یک مدار دقیق، زمین را دور میزنند و سیگنالهای حاوی اطلاعات را به زمین میفرستند.
۷۵) مهم ترین کار بردهای GPS را بنویسید.
پاسخ: الف- تعیین موقعیت طول و عرض جغرافیایی
ب- محاسبه ارتفاع مکان های مورد نظر
پ-استفاده از GPS در امور مختلفی مانند:
* نقشه برداری
* طرح های عمرانی
* کوهنوردی
*عملیات امداد و نجات در حوادث مختلف مانند زلزله و سیل ،
*رد یابی کنترل ترافیک
نکته مهم: دانش آموزان عزیز، تنها به خواندن این سوالات اکتفا نکنید و حتما متن درس را هم به دقت مطالعه کنید.
همچنین بخوانید: سوالات متن درس دوم جغرافیا دوازدهم انسانی
توجه: شما دانش آموز پایه دوازدهم رشته علوم انسانی می توانید برای دسترسی سریع و آسان تر به جواب تمرینات و فعالیت های دروس کتاب جغرافیا دوازدهم متوسطه دوم ، در انتهای عنوان خود عبارت «ماگرتا» را نیز در گوگل جستجو کنید.
✅ در انتها امیدواریم که مقاله سوالات متن درس ۴ چهارم کتاب جغرافیا پایه دوازدهم متوسطه دوم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. شما می توانید سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید. 💕