جواب پرسش و فعالیت صفحه ۷۹ فیزیک پایه دوازدهم رشته ریاضی و فیزیک از فصل ۳ سوم نوسان و موج قسمت ۳-۶ مشخصه‌های موج ؛ برای مشاهده گام به گام این بخش در ادامه با آموزش و پرورش ماگرتا همراه باشید.
پاسخ صفحه بعدی: جواب تمرین صفحه ۸۰ فیزیک دوازدهم ریاضی
جواب پرسش ۳-۶ صفحه ۷۹ فیزیک پایه دوازدهم ریاضی
الف) چگونگی ایجاد صوت توسط دیاپازون را توضیح دهید.
پاسخ: پیش از شروع ارتعاش دیاپازون، هوای مجاور آن در حالت تعادل قرار دارد و فشار و چگالی هوا در تمام نقاط ثابت است. با ارتعاش تیغه‌های دیاپازون، لایه هوای مجاور آن متراکم شده و فشار و چگالی آن نسبت به حالت تعادل افزایش می‌یابد. این لایه متراکم به سمت جلو حرکت کرده و لایه هوای مجاور خود را نیز متراکم می‌کند.
هنگامی که شاخه‌های دیاپازون به موقعیت اولیه بازمی‌گردند، لایه هوای مجاور آن منبسط شده و چگالی و فشار این لایه کاهش می‌یابد و به زیر حالت تعادل می‌رسد. این لایه انبساط‌یافته به صورت یک تپ انبساطی (کم‌فشار) در هوا حرکت می‌کند. در نتیجه، با ادامه ارتعاش دیاپازون، تپ‌های متوالی تراکمی و انبساطی در هوا منتشر می‌شوند.
پاسخ دیگر: دیاپازون ابزاری فلزی با دو شاخه است که انتهای آن‌ها به یک پایه مشترک متصل شده است. با وارد کردن ضربه به یکی از شاخه‌ها، شاخه‌ها به لرزش درمی‌آیند و در جهت مخالف یکدیگر نوسان می‌کنند. این لرزش شاخه‌ها، مولکول‌های هوای اطراف را به حرکت درمی‌آورد و با ایجاد ارتعاشات، صدا تولید می‌کند.
ب) به نظر شما چه ساز و کاری موجب صدای وزوزِ حشرات هنگام پرواز می‌شود؟
پاسخ: حشرات در بیشتر موارد فاقد اعضای ویژه‌ای برای تولید صدا هستند. وزوزی که تنها هنگام پرواز آن‌ها شنیده می‌شود، نتیجه حرکت سریع بال‌هایشان است که در هر ثانیه صدها بار به بالا و پایین تکان می‌خورند. بال‌های حشرات مانند صفحات مرتعش عمل می‌کنند و با ارتعاشات بسیار سریع (بیش از ۲۰ بار در ثانیه)، صدایی با ارتفاع مشخص تولید می‌کنند.
پاسخ دیگر: حشرات هنگام پرواز، بال‌های خود را صدها بار در هر ثانیه به حرکت درمی‌آورند. بال‌های آن‌ها مانند صفحات مرتعشی عمل می‌کنند و مشخص شده است که هر صفحه، با ارتعاش کافی و سریع (بیش از ۲۰ بار در ثانیه)، صدایی با ارتفاع مشخص تولید می‌کند. سازوکار تولید این صدا مشابه ارتعاش دیافراگم بلندگو و همان فرایندی است که در توضیح تولید صوت توسط دیاپازون بیان شد.
پاسخ فعالیت ۳-۶ صفحه ۷۹ فیزیک پایه دوازدهم ریاضی
اندازه گیری تندی صوت: یک روش ساده برای اندازه گیری تندی صوت به این ترتیب است: دو میکروفون را مطابق شکل به یک زمان سنج حساس متصل کنید. این زمان سنج می‌تواند بازه‌های زمانی را با دقت میلی ثانیه اندازه گیری کند. وقتی چکش را به صفحه فلزی بکوبیم، امواج صوتی که به سمت دو میکروفون روانه می‌شوند، نخست میکروفون نزدیک‌تر و سپس میکروفون دورتر را متأثر می‌سازند. اختلاف فاصله میکروفون‌ها از محل برخورد چکش با صفحه فلزی را اندازه می‌گیریم. با استفاده از زمان سنج می‌توانیم تأخیر زمانی بین دریافت صوت توسط دو میکروفون را ثبت کنیم. اکنون با استفاده از رابطه v=Δx/Δt می‌توانیم تندی صوت را در هوا بیابیم. در صورتی که این اسباب را در مدرسه دارید با استفاده از آن، تندی صوت را در هوا اندازه بگیرید.
پاسخ: گام اول: اگر فاصلهٔ میکروفن‌های اوّل و دوم با محل ضربه زدن چکش به ترتیب x۱ و x۲ باشد، صوت دیرتر به میکروفن دوم می‌رسد، بنابراین داریم:
گام دوم: اگر تأخیر زمانی t۲ – t۱ = ۳/۲ms و فاصلهٔ دو میکروفن x۲ – x۱ = ۱m باشد، داریم:
تندی صوت در این شرایط تقریباً ۳۱۰m/s می‌شود.
⭕️ تذکر: دانش‌آموز عزیز، لطفاً توجه کنید که مطالب درسی در این وب‌سایت صرفاً به منظور کمک و آموزش قرار داده شده‌اند و نباید از آن ها به‌طور نادرست استفاده کنید. لذا، پیش از مشاهده پاسخ‌ها، لطفاً یکبار دیگر خودتان به سوالات پاسخ دهید و در صورت بروز مشکلات، از این پاسخ‌ها کمک بگیرید.
پاسخ صفحه قبلی: جواب فعالیت صفحه ۷۷ فیزیک دوازدهم ریاضی
✅ به پایان جواب پرسش و فعالیت صفحه 79 فیزیک ۳ پایه دوازدهم ریاضی رسیدیم، جهت مشاهده گام به گام سایر کتاب های درسی‌تان کافیست آن را به همراه عبارت «ماگرتا» در گوگل جست و جو فرمایید. همچنین اگر سوالی داشتید حتما آن را از بخش دیدگاه بپرسید.
