رزینکاری از آن هنرهایی است که ظاهرش ساده بهنظر میرسد، اما در عمل دنیایی از جزئیات و حساسیت پشت آن پنهان است. کافی است فقط یک پروژه خراب شود تا بفهمی چقدر انتخاب رزین، رطوبت، دما، روش همزدن یا حتی پرداخت نهایی میتواند سرنوشت کار را عوض کند. در این مقاله جذاب سایت هنر فردی، هفت اشتباه مهم رزین کاران را مرور میکنیم.
۱) انتخاب رزین نامناسب برای پروژه
بزرگترین اشتباه بین هنرمندان تازهکار این است که تصور میکنند تمام رزینها عملکرد یکسانی دارند. اما واقعیت این است که رزین جواهرسازی، رزین آبستره و رزین چوب با رزین کفپوش اپوکسی هرکدام رفتار متفاوتی دارند و اگر برای پروژه از رزین اشتباه استفاده شود، نتیجه تقریباً همیشه خراب خواهد شد.
رزینی که برای میز یا حجمهای بالای چوب استفاده میشود باید زمان کار مناسب، واکنش گرمایی کم و شفافیت پایدار داشته باشد. استفاده از رزین اشتباه معمولاً باعث موجافتادگی، حبابهای عمیق، سوختگی سطح یا ترک میشود. در ساخت میز رزینی انتخابامری کاملاً مهم و حیاتی است.
اگر رزین چوب نامناسب باشد باعث مشکلات زیر میشود:
· موجدار شدن سطح
· گیر افتادن حبابهای عمیق
· سوختگی لایه
· ترکهای حرارتی
۲) کار در رطوبت بالا – دشمن پنهان شفافیت
رطوبت بالاتر از 50% یکی از مهمترین دلایل کدر شدن رزین است. وقتی رطوبت محیط بالا باشد، لایه رزین مهآلود میشود یا لکههای سفید میزند. مخصوصاً در فضاهای بسته یا مناطق مرطوب مثل شمال و جنوب کشور این مشکل بیشتر دیده میشود.
بسیاری از جستجوهای کاربران درباره شرایط مناسب برای خشک شدن رزین دقیقاً از همین اشتباه شروع میشود. یک رطوبتسنج دیجیتال و تهویه اصولی محیط مطابق اصول کارگاه رزین کاری میتواند کیفیت کار را چند درجه بهتر کند.
اگر رطوبت محیط را کنترل نکنید:
· رزین کدر میشود
· لکههای مهآلود ایجاد میشود
· سطح سفیدک میزند
· چسبندگی و سختی نهایی کاهش پیدا میکند
اگر واقعا گیج شدید و نمیدانید رزین اپوکسی چیست و چه کاربردهایی دارد توصیه میکنم این مطلب را بخوانید: رزین اپوکسی چیست ؟
۳) دمای نامناسب محیط کار
همانطور که در کتاب تکه چوبهای پولساز نوشته حامد شاهسوندی اشاره شده رزین به دما بسیار حساس است. اگر دما پایینتر از 20 درجه سانتیگراد باشد رزین غلیظ میشود (ویسکوزیته بالا میرود) و حبابها درون آن حبس میشوند. اگر دما بالاتر از 25 درجه باشد واکنش سریعتر میشود، موجهای حرارتی بهوجود میآید و حتی احتمال زرد شدن افزایش مییابد.
دقت کنید بیشتر ترکها و حبابها زمانی ایجاد میشوند که:
· اتاق سرد است
· زمان خشک شدن طولانیتر از حد نرمال میشود
· رزین فرصت خروج حباب ندارد
سردی محیط از سرعت واکنش کم میکند و میان رزین و چوب اختلاف انبساط ایجاد میشود. این اختلاف در نهایت ترکهای ریز ایجاد میکند.
اگر رزین کاری در خانه انجام میدهید، حداقل یک دماسنج دیجیتال در اتاق کار اپوکسی داشته باشید تا بتوانید دمای محیط را مدیریت کنید. بهترین دما برای کار با رزین معمولاً بین 23 تا 25 درجه است. کنترل همین یک مورد میتواند کیفیت نهایی را متحول کند.
۴) همزدن اشتباه – عامل اصلی حبابهای ماندگار
همزدن رزین باید آرام و با حوصله باشد. حباب گیری رزین اپوکسی به صورت اصولی در سایت اپوکسی کار آموزش داده شده ولی نکته ای که باید بدانید حرکت سریع یا ضربهای فقط باعث ورود هوا به رزین میشود. از طرف دیگر همزدن سطحی هم باعث میشود نسبت اختلاط یکنواخت نباشد و بعضی بخشها نرم یا چسبناک باقی بمانند.
روش درست همزدن:
· حرکت پیوسته و آرام
· جمع کردن دیوارهها و کف ظرف
· استفاده از کفگیر یا اسپاتول پهن
۵) ریختن لایه خیلی ضخیم در یک مرحله
رزین هنگام خشک شدن گرما تولید میکند. اگر ضخامت لایه بیش از توان رزین باشد، گرما در عمق گیر میافتد و نتیجه آن موجافتادگی، جوشش داخلی، حبابهای بزرگ و حتی سوختگی سطح است.
برای پروژههای ضخیم، بهترین روش تقسیم ریزش به چند مرحله 1.5 تا 2 سانتمیتری است. خیلی از رزین کارانی که درباره «علت موجافتادن سطح رزین» سوال میپرسند، همین اشتباه را انجام دادهاند.
هرچقدر لایه ضخیمتر باشد:
· گرما شدیدتر میشود
· احتمال سوختن سطح بیشتر میشود
· رزین موج برمیدارد
· لایه داخلی بدون خروج حباب سفت میشود
· حتی ممکن است دود کند یا ترکهای درشت دهد
برای ساخت میز رزینی باید از رزین با ژلتایم طولانی مثل رزین چوب کد U1030 استفاده شود. این اشتباه بین تازهکارها بسیار رایج است و متأسفانه معمولاً اولین پروژه با همین شکست بزرگ تمام
۶) استفاده از چوب مرطوب یا پرایمر رزین اشتباه
چوب مرطوب یا چوبی که پرایمر مناسبی نخورده باشد، هنگام تماس با رزین بخار آزاد میکند. این گاز باعث حبابهای عمیق و لکههای مهآلود میشود. گاهی مشکل بهجای چوب، از پرایمر اشتباهی است که با لایه رزین سازگار نیست و خودش باعث مشکل میشود.
برای نتیجه بهتر باید چوب خشک، تمیز، بدون چربی، سنبادهخورده و با پرایمر رزینی آماده شود.
چوب مرطوب در تماس با رزین:
· گاز آزاد میکند
· فشار داخلی ایجاد میکند
· باعث حبابهای ماندگار میشود
· رزین را به سمت دیوارهها میکشد
· ترکهای حرارتی روی سطح ایجاد میکند
7) عجله یا اشتباه در پولیش نهایی
پولیش نهایی جایی است که ظاهر کار کامل میشود. اگر سطح هنوز یکدست مات نشده باشد یا اگر پولیش روی سطح داغ انجام شود، نتیجه نهایی کدر و پر از هاله خواهد شد.
چیزی که اغلب دیده میشود:
· سنباده زدن سریع
· استفاده از گرید سنباده اشتباه
· پریدن از ۸۰ به ۶۰۰ یا بالاتر
· پولیش زدن روی سطح ناسایش
· یا عجله در آخرین مرحله
نتیجه:
سطح مات، هولوگرام، خط و رگه.
پرداخت یک مهارت است؛ و اگر درست انجام نشود، بهترین رزین دنیا هم نمیتواند نتیجه را نجات دهد. برای یادگیری این مهارت باید به مرجع آموزش رزین مراجعه کنید چون ترتیب سنبادهها باید دقیق باشد، و پرداخت باید روی سطح خنک انجام شود تا هولوگرام باقی نماند.
و در نهایت ..
رزینکاری هنر دقت و جزئیات است؛ نه عجله و حدسزدن. این ده اشتباه ریشه بیشتر مشکلاتی هستند که کاربران هنگام رزینکاری تجربه میکنند. با رعایت همین چند نکته ساده—انتخاب رزین درست، کنترل دما و رطوبت، همزدن اصولی، مدیریت ضخامت و پرداخت دقیق—حتی پروژههای ساده هم کیفیت حرفهای پیدا میکنند.