افسردگی چیست، چه علائمی دارد؟ آیا افسردگی درمان دارد؟ احساس غم و اندوه ، کمبود و از دست دادن علاقه یا لذت در فعالیت های روزمره برای همه ما احساس آشنایی است. اما اگر این نگرانی ها و کمبود ها ادامه داشته باشند و زندگی ما را به میزان قابل توجهی تحت تاثیر قرار دهند ، مسئله ممکن است افسردگی باشد. براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO) ، افسردگی عامل اصلی ناتوانی در سراسر جهان است و می توانید بر روی بزرگسالان ، نوجوانان و کودکان تاثیر بگذارد. در ادامه با بخش سلامت ماگرتا همراه باشید.
تعریف افسردگی
Depression که غالباً افسردگی بالینی، اختلالات خلق و خوی یا اختلالات عاطفی نامیده میشود، بیمار را دچار آشفتگی اندیشه، آشفتگی عاطفی، تغییر رفتار و بیماریهای جسمانی میکند.
فرد مبتلا به افسردگی ممکن است غم مداوم را تجربه کند. این بیماری نوعی اختلال خلقی است که مستلزم احساس مداوم غم و اندوه و از دست دادن علاقه است. این متفاوت از نوسانات خلقی است که افراد به طور منظم به عنوان بخشی از زندگی تجربه می کنند.
وقایع عمده زندگی ، مانند گرسنگی یا از دست دادن شغل ، می تواند منجر به افسردگی شود. با این حال ، پزشکان فقط در صورت ادامه ، احساس اندوه را جزئی از افسردگی می دانند.
افسردگی یک مشکل مداوم است و یک مسئله گذرا نیست و طی آن علائم حداقل 2 هفته ادامه دارد و حتی می تواند چندین هفته ، ماهها یا سالها ادامه داشته باشد.
تعریف افسردگی از دیدگاه بک
سه گانه شناختی بک ، که به عنوان سه گانه منفی نیز شناخته می شود ، یک دیدگاه شناختی- درمانی از سه عنصر اصلی سیستم اعتقادی فرد است که در افسردگی وجود دارد. این دیدگاه توسط هارون بک در سال 1976 ارائه شد. این سه گانه بخشی از تئوری شناختی او در مورد افسردگی را تشکیل می دهد و این مفهوم به عنوان بخشی از CBT ، بخصوص در رویکرد “درمان افکار خودکار منفی” (TNAT) بک استفاده می شود.
این سه گانه شامل موارد زیر می شود :
- خود – “من بی ارزش و زشت هستم” یا “کاش متفاوت می شدم”
- جهان – “هیچ کس برای من ارزش قائل نیست” یا “مردم همیشه از من چشم پوشی نمی کنند”
- آینده – “من ناامید هستم زیرا اوضاع هرگز تغییر نخواهد کرد” یا “همه چیز فقط می تواند بدتر شود!”
انواع افسردگی
اشکال مختلفی از افسردگی وجود دارد. در زیر برخی از متداول ترین انواع ارائه شده است.
افسردگی شدید : فرد مبتلا به افسردگی حاد، حالت غم و اندوه را تجربه می کند و ممکن است علاقه خود را به فعالیتهایی که قبلاً از انجام آنها لذت می برده است را از دست بدهد. درمان معمولاً شامل دارو و روان درمانی است.
اختلال افسردگی مداوم : به عنوان بیماری پریشی شناخته می شود ، اختلال افسردگی مداوم باعث علائمی می شود که حداقل 2 سال باید ادامه داشته باشد. فرد مبتلا به این اختلال ممکن است نشانه هایی از افسردگی عمده و همچنین علائم افسردگی خفیف را داشته باشد.
اختلال دو قطبی : اختلال مغز می باشد و باعث تغییرات شدیدی در خلق و خو و سطح انرژی بدن میشود. علت این بیماری کاملا مشخص نیست. ژنتیک، فیزیولوژی مغز و عدم تعادل انتقال دهندههای عصبی ممکن است در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند. دو قطبی ها معمولا بدون درمان شدن بدتر می شوند اما می توانند با متعادل کننده و داروهای تجویز شده ، داروهای ضدروان پریشی، و صحبت درمان شوند
افسردگی روانی : برخی از افراد افسردگی روان پریشی را تجربه می کنند. روانپریشی می تواند شامل توهماتی مانند اعتقادات دروغین و جدا شدن از واقعیت باشد. همچنین می تواند توهم را شامل شود (حس کردن چیزهایی که وجود ندارند).
افسردگی پس از زایمان : ورود کودک به زندگی و خانواده باعث شادی عظیمی می شود اما گاهی اوقات می تواند منجر به افسردگی پس از زایمان شود، هنگامی که سطح هورمون پس از زایمان تعدیل می شود ، تغییر در خلق و خوی را می تواند در پی داشته باشد. هیچ علت واحدی وجود ندارد و می تواند ماهها یا سالها ادامه یابد.
اختلال عاطفی فصلی یا SAD : این نوع مربوط به کاهش نور روز در طول پاییز و زمستان است. به نظر می رسد افرادی که در کشورهایی با زمستانهای طولانی یا شدید زندگی می کنند بیشتر تحت تاثیر این شرایط قرار دارند.
علائم و نشانه های افسردگی
افسردگی مختص گروه خاصی نیست و در تمامی سنین، نژاد، اقوام و طبقات اجتماعیـاقتصادی بروز میکند. اما تجربهی این بیماری در افراد مختلف متفاوت است.
😓 علائم معمول افسردگی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- روحیه افسرده
- کاهش علاقه یا لذت های روزمره
- از دست دادن میل در داشتن رابطه
- تغییر در اشتها
- کاهش وزن یا افزایش غیر عمدی
- کم خوابی یا خواب بیش از حد
- اضطراب ، بیقراری و قدم زدن در بالا و پایین
- حرکت و گفتار غیر نرمال
- خستگی
- احساس بی ارزشی یا گناه
- افکار مکرر به مرگ یا خودکشی
- در فکر کردن ، تمرکز کردن یا تصمیم گیری مشکل دارید
علائم افسردگی در زنان
💡 طبق گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) ، افسردگی در زنان تقریباً دو برابر مردان است. همچنین ، برخی از انواع این اختلال مانند افسردگی پس از زایمان و اختلال دیسفوریک قبل از قاعدگی تنها مختص خانم ها می باشد.
- تحریک پذیری
- اضطراب
- نوسانات خلقی
- خستگی 😫
- شایعه کردن (در افکار منفی)
علائم افسردگی در مردان
💡 براساس انجمن روانشناسی آمریکا ، حدود 9٪ از مردان در ایالات متحده احساس افسردگی یا اضطراب دارند. مردان مبتلا به افسردگی به احتمال زیاد از زنان بیشتر عصبانیت خود را نشان می دهند و در نتیجه این اختلال درگیر ریسک پذیری می شوند.
- کار بدون استراحت
- اجتناب و دوری از خانواده و موقعیت های اجتماعی
- مشکل در رعایت کار و مسئولیتهای خانوادگی 😔
- نمایش رفتارهای ناهنجار یا کنترل کننده در روابط
علائم افسردگی در دانشجویان
🎓 زمان حضور در دانشگاه می تواند استرس زا باشد و فرد ممکن است برای اولین بار با سبک های دیگر زندگی ، فرهنگ ها و تجربیات جدیدی روبرو شود. برخی دانش آموزان در کنار آمدن با این تغییرات مشکل دارند و در نتیجه ممکن است دچار افسردگی ، اضطراب یا هر دو شوند.
- تمرکز روی کار در مدرسه مشکل است
- بیخوابی
- خواب زیاد
- کاهش یا افزایش اشتها
- اجتناب از موقعیت های اجتماعی و فعالیت هایی که قبلاً از آنها لذت می برد
علائم افسردگی در جوانان
💡 تغییرات جسمی ، فشار همسالان و سایر عوامل می توانند در افسردگی در نوجوانان و جوانان نقش داشته باشند.
- عقب نشینی از دوستان و خانواده
- احساس گناه ، درماندگی
- تمرکز سخت روی کار و درس 👩🎓
- داشتن احساس بی ارزش بودن
- بی قراری ، مانند عدم توانایی در نشستن آرام
علائم افسردگی در کودکان
👶 افسردگی در کودکان می تواند کارهای مدرسه و فعالیت های اجتماعی آن ها را به چالش بکشدد.
- گریه کردن زیاد
- انرژی کم
- چسبندگی و وابستگی زیاد
- رفتار نافرجام
- طغیان های صوتی
کودکان کوچکتر ممکن است در بیان احساسات خود با کلمات دچار مشکل شوند. این می تواند توضیح دهد که احساس غم و اندوه برای آنها دشوار است.
درمان افسردگی شدید و متوسط با دارو
داروهای ضد افسردگی می توانند به درمان متوسط تا شدید کمک کنند. چندین نوع از این داروها در دسترس هستند که عبارتند از :
- مهارکننده های انتخاب مجدد سروتونین انتخابی (SSRIs)
- مهار کننده های مونوآمین اکسیداز (MAOIs)
- داروهای ضد افسرده بودن سه حلقه ای
- داروهای ضد افسردگی آتیپیک
- مهارکننده های بازگشت مجدد سروتونین و نوراپی نفرین (SNRIs)
✅ هر نوع بر روی یک انتقال دهنده عصبی متفاوت یا ترکیبی از انتقال دهنده های عصبی عمل می کند.
عوارض جانبی داروها
داروهای نوع SSRI و SNRI ها می توانند عوارض جانبی داشته باشند که عبارتند از :
- حالت تهوع
- یبوست
- اسهال
- قند خون پایین
- کاهش وزن
- بثورات
- و …..
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) از سازندگان می خواهد هشدارهایی را به بسته بندی داروهای ضد افسردگی اضافه کنند. این هشدارها باید حاکی از این باشد که از بین سایر خطرات ، این داروها ممکن است در چند ماه اول درمان باعث افزایش افکار یا اقدامات خودکشی در برخی کودکان ، نوجوانان و بزرگسالان شوند.
درمان افسردگی با گیاهان دارویی و طبیعی
برخی افراد برای درمان افسردگی خفیف تا متوسط از داروهای طبیعی مانند داروهای گیاهی استفاده می کنند. اما از آنجا که FDA داروهای گیاهی را رصد نمی کند ، ممکن است تولیدکنندگان در مورد کیفیت این محصولات صادق نباشند. آنها ممکن است بی خطر یا مؤثر نباشند.
💡 در ادامه برخی از گیاهان دارویی مشهور که مردم برای درمان این مشکل از آنها استفاده می کنند را معرفی می کنیم :
1️⃣ Wort’s Wort: این گیاه برای افسردگی استفاده شده است اما برای افرادی که اختلال دو قطبی دارند مناسب نیست.
2️⃣ جینسینگ: پزشکان طب سنتی ممکن است از این روش برای بهبود وضع ذهنی و کاهش استرس استفاده کنند.
3️⃣ بابونه: گیاه دارویی و آرامش بخش بابونه شامل فلاونوئیدهایی است که ممکن است خاصیت ضد افسردگی داشته باشند.
4️⃣ اسطوخودوس: ممکن است به کاهش اضطراب و بی خوابی کمک کند.
5️⃣ زعفران : زعفران گیاهی غذای بیشتر مردم خاورمیانه است. تحقیقی در ژورنال داروشناسی قومی نشان داده که زعفران سطح سروتونین را در مغز افزایش می دهد.
درمان افسردگی با مکمل های غیر گیاهی
هر فرد ممکن است از گیاهان فوق به عنوان مکمل برای درمان علائم افسردگی خفیف تا متوسط استفاده کند. یادآوری این نکته حائز اهمیت است که FDA برای اطمینان از مؤثر بودن یا ایمن بودن مکمل ها ، نظارت نمی کند.
- S-adenosylmethionine: یک فرم مصنوعی از یک ماده شیمیایی طبیعی در بدن است.
- هیدروکسی تریپتوفان: به تقویت سروتونین ، انتقال دهنده عصبی در مغز که بر روحیه شخص تاثیر می گذارد ، کمک کند.
تاثیر غذا و رژیم در افسردگی
خوردن غذاهایی با قند زیاد یا محصولات فرآوری شده می تواند منجر به مشکلات جسمی مختلفی شود. نتایج یک مطالعه در سال 2019 نشان می دهد که رژیم غذایی شامل بسیاری از این نوع مواد غذایی می تواند بر سلامت روانی بزرگسالان تأثیر بگذارد.
💡 این مطالعه نشان داده است که مصرف میوه، سبزیجات، ماهی و روغن زیتون می تواند در بهبود این اختلال موثر باشد.
سایر روش
روان درمانی : در بعضی از انواع افسردگی ، روان درمانی معمولاً درمانی خط اول است.
روشهای تحریک مغز : روشهای درمانی تحریک مغز یکی دیگر از گزینه های درمانی است. به عنوان مثال ، تحریک مغناطیسی تکراری ، پالس های مغناطیسی را به مغز می فرستد ، و این ممکن است به درمان افسردگی کمک کند. اگر افسردگی به درمان دارویی پاسخ ندهد ، ممکن است فرد از درمان الکترو تشنجی یا ECT بهره مند شود.
سوالات و تست افسردگی بک
۱) میزان غمگین بودن :
0. نیستم.
1. هستم.
2. غم دست بردارم نیست.
3. دیگ طاقتم تمام شده است.
۲ ) میزان امیدواری به آینده :
0. امید دارم.
1. امیدی ندارم.
2. چیزی ندارم که امیدوارم کند.
3. کمترین روزنه امیدواری ندارم.
۳) میزان احساس ناکامی :
0. این احساس را ندارم.
1. فکر می کنم بیشتر از بقیه شکست خورده ام.
2. به گذشته که نگاه می کنم همیشه شکست خورده ام.
3. یک انسان کاملا شکست خورده هستم.
۴) میزان رضایت از زندگی :
0. راضی هستم مانند گذشته
1. مثل قبلا لذت نمیبرم.
2. رضایت واقعی ندارم.
3. از همه و هر چیزی ناراضی هستم.
۵) احساس مقصر بودن :
0. حس گناه ندارم.
1. گاهی اوقات حس مقصر بودن دارم.
2. بیشتر اوقات حس مقصر بودن دارم.
3. همیشه این حس را دارم.
۶) انتظار مجازات شدن داشتن :
0. انتظار مجازات ندارم.
1. احساس می کنم که ممکن است مجازات شوم .
2. انتظارت مجازات شدن را دارم.
3. احساس می کنم که حتما مجازات می شوم.
۷) میزان رضایت از خود :
0. راضی هستم.
1. ناراضی هستم.
2. از خودم بدم می آید.
3. نسبت به خود نفرت دارم.
۸) سرزنش کردن :
0. بدتر از سایرین نیستم.
1. از خود به خاطر خطاهایم انتقاد می کنم.
2. همیشه خود را به دلیل خطاهایم سرزنش می کنم.
3. برای هر اتفاق بدی خود را سرزنش می کنم.
۹) فکر خودکشی :
0. هرگز این فکر را نکرده ام.
1. فقط فکرش را کرده ام.
2. به فکر خودکشی هستم.
3. اگر بتوانم حتما خودکشی می کنم.
۱۰) گریه کردن :
0. زیاد گریه نمی کنم.
1. بیشتر از سابق گریه می کنم.
2. همیشه گریه می کنم .
3. دلم می خواهد مانند گذشته گریه کنم ولی نمی توانم.
۱۱) میزان کم حوصلگی :
0. مانند گذشته.
1. بیشتر از گذشته.
2. اغلب کم حوصله هستم.
3. همیشه کم حوصله هستم.
۱۲) میزان علاقه به اطرافیان :
0. به اطرافیانم علاقه دارم.
1. نسبت به قبل کمتر مردم را دوست دارم.
2. به مقدار زیادی این علاقه را از دست داده ام.
3. از دیگران قطع امید کرده ام و دیگر هیچ کس را دوست ندارم.
۱۳) وضعیت قدرت تصمیم گیری :
0. مانند سابق.
1. کمتر از گذشته.
2. با توجه به قبل قدرت تصمیم گیری ام را از دست داده ام.
3. قدرت تصمیم گیری ام را از دست داده ام.
۱۴) داشتن احساس جذابیت :
0. جذابیت سابقم را دارم.
1. نگران از دست دادن جذابیتم هستم.
2. احساس می کنم با گذشت زمان جذابیتم را بیشتر از دست می دهم.
3. زشت هستم.
۱۵) میزان کار و فعالیت :
0. به خوبی گذشته کار می کنم.
1. به خوبی گذشته کار نمی کنم.
2. برای کار کردن باید فشار زیادی به خودم بیاورم.
3. حوصله انجام کاری را ندارم.
۱۶) وضعیت خواب :
0. مانند قبل خواب خوبی دارم.
1. به خوبی گذشته نمی توانم بخوابم.
2. یک تا ۲ ساعت زودتر از معمول بیدار می شوم و دیگر نمی توانم بخوابم.
3. چند ساعت زودتر از معمول برمی خیزم و دیگر نمی توانم بخوابم.
۱۷) احساس خستگی :
0. بیشتر از گذشته خسته نمی شوم.
1. بیشتر از سابق خسته می شوم.
2. انجام هر کاری مرا خسته می کند.
3. آنقدر خسته ام که هیچ کاری نمیتوانم انجام دهم.
۱۸) وضعیت اشتها :
0. مانند گذشته است.
1. مانند گذشته نیست.
2. کم شده است.
3. اصلا میل به خوردن چیزی ندارم.
۱۹) وضعیت جسمی و وزن بدن :
0. به تازگی وزنم کم نشده است.
1. بیش از ۵/۲ کیلو وزنم کم شده است.
2. بیش از ۵ کیلو وزنم کم شده است.
3. بیش از ۷ کیلو وزنم کم شده است.
۲۰) وضعیت سلامتی و بیماری :
0. طبیعی است.
1. درباره مسائل جسمی مانند دردها، ناراحتی معده یا یبوست نگرانم.
2. خیلی زیاد نگران سلامتی ام هستم.
3. آنقدر در مورد مسائل جسمی نگرانم که دستم به هیچ کاری نمی رود.
۲۱) میزان میل جنســـــی :
0. تغییری نکرده است.
1. کم تر شده است.
2. بسیار کم شده است.
3. کاملا از دست داده ام.
📊 نمره گذاری تست افسردگی بک
- ۱۰-۰ عدم وجود افسردگی
- ۱۷-۱۱ وجود علائم خفیف افسردگی
- ۲۹-۱۸ وجود علائم متوسط افسردگی
- ۶۳-۳۰ وجود اختلال افسردگی
در نهایت، افراد بسیاری بوده اند که گرفتار این اختلال بودند و بعد از آن نجات یافته اند. بر اساس آخرین آمارهای سازمان بهداشت جهانی این بیماری رایج در سراسر جهان است که بیش از 300 میلیون نفر آن را تحت تاثیر قرار می دهد. امروزه اختلال افسرده بودن یکی از معمول ترین دلایل مرخصیهای استعلاجی است که با مراجعه به پزشک می تواند به راحتی درمان شود.