فشار خون بالا عارضه‌ای رایج است که در آن نیروی بلندمدت خون در مقابل دیواره‌های رگ به اندازه‌ای بالا است که ممکن است به تدریج باعث مشکلات سلامتی از قبیل بیماری قلبی شود.
فشار خون با میزان خونی که قلب پمپ می‌کند و میزان مقاومت جریان خون در رگ‌ها تعیین می‌شود. هرچه قلب خون بیشتری پمپ کند و هرچه رگ‌های شما باریک‌تر باشند، فشارخونتان بالاتر خواهد بود.
ممکن است چند سال بدون هیچگونه علامتی فشار خون بالا داشته باشید. حتی بدون علائم، آسیب به رگ‌ها و قلب شما ادامه می‌یابد و قابل تشخیص است. فشار خون بالا بدون کنترل ریسک مشکلات جدی سلامت از جمله حمله قلبی و سکته را بالا می‌برد.
فشار خون بالا عموما درچند سال پیشرفت می‌کند، و تقریبا روی همه به تدریج اثر می‌گذارد. خوشبختانه، فشار خون بالا به راحتی قابل تشخیص است. و وقتی می‌دانید که فشار خون بالایی دارید، می‌توانید با پزشک خود همکاری کنید تا آن را کنترل کنید. با بخش سلامت ماگرتا همراه باشید.
علائم فشار خون بالا
بیشتر افراد دارای فشار خون بالا هیچ علامت یا مشخصه‌ای ندارند، حتی اگر مقدار فشار خون به سطوح بالا و خطرناکی برسد.
ممکن است تعداد کمی از افراد دارای فشار خون بالا سردرد، تنگی نفس یا خونریزی بینی داشته باشند، اما این علائم خاص این بیماری نیستند و معمولا تا زمانی که فشار خون بالا به مرحله شدید یا تهدیدکننده‌ای نرسیده باشد رخ نمی‌دهند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
اگر علائم فشار بالای خون را دارید، با دکتر آنلاین مشاوره کنید.
از سن 18 سالگی حداقل هر دوسال یکبار از پزشک خود بخواهید فشار خون شما را اندازه بگیرد. اگر سنتان 40 سال یا بیشتر است، یا بین سنین 19 تا 39 سالگی با ریسک فشار خون بالا هستید، هر سال از پزشکتان بخواهید فشار خونتان را اندازه بگیرد.
فشار خون عموما باید درهر دو دست اندازه‌گیری شود تا تعیین شود که آیا تفاوتی بین آنها وجود دارد. حتما باید از یک بند بازویی با اندازه مناسب استفاده کنید.
اگر قبلا تشخیص داده شده است که شما فشار خون بالایی دارید یا عوامل ریسک دیگری برای بیماری‌های قلبی‌عروقی دارید پزشک شما احتمالا اندازه‌گیری مکرر فشارخون را توصیه خواهد کرد. فشار خون کودکان در سنین 3 سالگی به بالا معمولا به عنوان بخشی از چکاپ سالانه اندازه‌گیری می‌شود.
دستگاه‌های فشارخون عمومی، از قبیل دستگاه‌های درون داروخانه‌ها، می‌توانند اطلاعات مفیدی درباره فشار خونتان ارائه کنند، اما ممکن است محدودیت‌هایی داشته باشند. دقت این دستگاه‌ها به چند عامل از قبیل اندازه بند صحیح و کاربرد مناسب این دستگاه‌ها، بستگی دارد.
علت فشار خون بالا چیست؟
دو نوع فشار خون بالا وجود دارند.
فشارخون (ذاتی) اولیه
در بیشتر افراد بزرگسال، هیچ دلیل قابل تشخیصی برای فشار خون بالا وجود ندارد. این نوع فشار خون بالا، که فشار خون (ذاتی) اولیه نام دارد، در طی چند سال به تدریج پیشرفت می‌کند.
فشارخون ثانویه
برخی افراد به دلیل وضعیت بیماری دیگری دچار فشار خون بالا هستند. این نوع فشار خون بالا که فشار خون ثانویه نام دارد، ناگهانی ظاهر می‌شود و فشارخون بالاتری نسبت به فشارخون اولیه ایجاد می‌کند. شرایط مختلف و داروهای متعددی منجر به فشار خون ثانویه می‌شوند، از جمله:
- آپنه انسدادی خواب
- مشکلات کلیه
- تومورهای غدد فوق کلیوی
- مشکلات تیروئید
- نواقص خاصی در رگ‌های خونی که با آن به دنیا آمده‌اید (مادرزادی)
- داروهای خاص، از قبیل قرص کنترل بارداری، داروی سرماخوردگی، ضداحتقان، مسکن‌های بدون نسخه، و برخی داروهای تجویزی
- مواد غیرقانونی، از قبیل کوکائین و آمفتامین
عوامل ریسک داشتن فشار بالای خون
فشار خون بالا عوامل ریسک زیادی دارد، از جمله:
– سن. خطر فشار خون بالا با بالارفتن سن افزایش می‌یابد. تا سن 64 سالگی، فشار خون بالا در مردان شایع است. زنان به احتمال زیاد پس از سن 65 سالگی دچار فشار خون بالا می‌شوند.
– نژاد. فشارخون بالا به طور خاص بین مردم آفریقا رایج است، که اغلب در سنین پایین‌تری نسبت به سفیدپوستان ایجاد می‌شود. عوارضی جدی از قبیل سکته، حمله قلبی و از کار افتادن کلیه نیز در مردم آفریقا شایع‌تر است.
– سابقه خانوادگی. فشار خون بالا در افراد خانواده جریان دارد.
– اضافه وزن یا چاقی. هرچه وزن شما بالاتر باشد خون بیشتری برای تامین اکسیژن و مواد مغذی بافت‌های خود نیاز خواهید داشت. هرچه حجم خون در گردش از طریق رگ‌های خونی بیشتر باشد، فشار آن به دیواره‌های رگ نیز بالاتر می‌رود.
– عدم فعالیت فیزیکی. افرادی که غیرفعال هستند ضربان قلب بالاتری دارند. هرچه ضربان قلب بیشتر باشد، قلب شما با هر انقباض باید سخت‌تر کار کند و نیروی وارده بر رگ‌های شما قوی‌تر خواهد بود. عدم فعالیت فیزیک همچنین خطر اضافه وزن را نیز بالا می‌برد.
– مصرف تنباکو. سیگار کشیدن و جویدن تنباکو نه تنها فورا فشار خون شما را به طور موقت بالا می‌برد، بلکه مواد شیمیایی تنباکو می‌تواند به پوشش دیواره‌های رگ شما آسیب بزند. و باعث شود رگ‌های شما باریک‌تر شوند و خطر ابتلا به بیماری قلبی را بالا ببرد. دود سیگار نیز می‌تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را بالا ببرد.
– نمک (سدیم) بسیار زیاد در رژیم غذایی. سدیم بسیار زیاد در رژیم غذایی می‌تواند باعث شود که بدن مایعات را نگاه دارد، که فشارخون را بالا می‌برد.
– پتاسیم بسیار کم در رژیم غذایی. پتاسیم به تعادل میزان سدیم در سلول‌ها کمک می‌کند. اگر در رژیم غذایی پتاسیم کافی نداشته باشید یا پتاسیم کافی حفظ نکنید، ممکن است سدیم زیادی در خون خود جمع کنید.
– نوشیدن الکل. در طول زمان، نوشیدن بیش از حد می‌تواند به قلب آسیب برساند. نوشیدن الکل می‌تواند بر فشار خون شما تاثیر بگذارد.
– استرس. سطوح بالای استرس می‌تواند منجر به افزایش موقت فشار خون شود. اگر سعی کنید با خوردن بیشتر، مصرف تنباکو یا نوشیدن الکل آرامش بیابید، تنها مشکلات مربوط به فشار خون بالا را افزایش می‌دهید.
– شرایط مزمن خاص. شرایط مزمن خاص، از جمله بیماری کلیه، دیابت، و آپنه خواب، نیز خطر فشار خون بالا را افزایش می‌دهند.
گاهی اوقات بارداری نیز باعث فشار خون بالا می‌شود.
گرچه فشارخون بالا در بزرگسالان رایج‌تر است، کودکان نیز درخطر ابتلا به آن قرار دارند. برای برخی کودکان، فشارخون بالا به دلیل مشکلات کلیه یا قلب بوجود می‌آید. اما برای تعداد زیادی از کودکان، عادات و سبک زندگی بد، از جمله رژیم غذایی ناسالم، چاقی و ورزش نکردن، باعث فشارخون بالا می‌شود.
عوارض فشار بالای خون
فشار زیاد روی دیواره‌های رگ شما براثر فشار خون بالا می‌تواند به رگ‌های خونی و اندام‌های بدنتان آسیب وارد کند. هرچه فشار خون بالاتر باشد و هرچه مدت عدم کنترل آن طولانی‌تر باشد، آسیب آن بزرگتر است.
فشارخون بالا درصورت کنترل نشدن منجر به عوارض زیر می‌شود:
– حمله قلبی یا سکته. فشارخون بالا می‌تواند باعث سفت شدن یا ضخیم شدن رگ‌ها (تصلب شریان) شود، که می‌تواند منجر به حمله قلبی، سکته، یا عوارض دیگر شود.
– آنوریسم. فشار خون بالا می‌تواند باعث ضعیف شدن رگ‌های خونی و برآمدگی آنها شود، که آنوریسم را شکل می‌دهد. اگر آنوریسم پاره شود، تهدیدکننده حیات خواهد بود.
– از کارافتادن قلب. به منظور پمپ خون دربرابر فشار بالاتر در رگ‌ها، قلب باید سخت‌تر کار کند. این مساله باعث می‌شود دیواره‌های مخزن پمپ قلب ضخیم شوند (هیپرتروفی بطن چپ). به تدریج، ماهیچه ضخیم شده به سختی خون کافی برای برآورده کردن نیازهای بدن را پمپ خواهد کرد، که منجر به ازکار افتادن قلب می‌شود.
– رگ‌های خونی ضعیف و باریک شده در کلیه‌ها. این عامل باعث جلوگیری از عملکرد عادی این اندام‌ها می‌شود.
– رگ‌های خونی ضخیم، باریک یا پاره شده در چشم‌ها. می‌تواند باعث ازبین رفتن بینایی شود.
– سندرم متابولیک. این سندرم دسته‌ای از ناهنجاری‌های متابولیسم بدن است، از جمله افزایش دورکمر؛ تری‌گلیسیرید بالا؛ کلسترول لیپوپروتئین چگالی-بالا (HDL) کمتر، که کلسترول خوبی است؛ فشار خون بالا و سطح انسولین بالا. این شرایط احتمال ابتلا به دیابت، بیماری قلبی و سکته را در شما بالا می‌برد.
– مشکل حافظه و درک. عدم کنترل فشارخون بالا می‌تواند بر توانایی تفکر، یادآوری و یادگیری شما نیز تاثیر بگذارد. مفاهیم مشکل حافظه و درک در افراد مبتلا به فشار خون بالا رایج‌تر است.
– زوال عقل. رگ‌های باریک یا مسدود می‌توانند جریان خون به مغز را محدود کنند، که منجر به نوع خاصی از زوال عقل می‌شود (زوال عقل عروقی). سکته‌ای که جریان خون به مغز را متوقف می‌کند نیز می‌تواند باعث زوال عقل عروقی شود.
