قیمت جدید بنزین مشخص شد، آغاز سهمیه بندی بنزین با کارت سوخت : شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران به اطلاع عموم هموطنان عزیز می رساند که براساس مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران محترم سه قوه ، از ساعت صفر روز 24 ماه آبان سهمیه بندی بنزین برای تمام وسایل نقلیه بنزین سوز به ترتیب بیان شده در این اطلاعیه انجام می شود. با اخبار اقتصادی ماگرتا همراه باشید.
افزایش قیمت بنزین معمولی و بنزین سوپر
لحظاتی پیش پس از ساعت ها گمانه زنی در مورد افزایش قیمت بنزین و آزادسازی نرخ حاملهای انرژی بر اساس قیمت های اخیر نرخ ارز، سرانجام قیمت جدید بنزین به شکل رسمی اعلام شد و براین اساس قیمت بنزین معمولی از 1000 تومان به 1500 تومان افزایش یافته است که در سهمیه ای 60 لیتری (در یک ماه) در اختیار دارندگان کارت سوخت قرار خواهد گرفت.
قیمت بنزین آزاد (پس از اتمام سهمیه 60 لیتر در ماه) معادل 3000 تومان اعلام شده است که افزایشی سه برابری را نسبت به قیمت قبلی (لیتری یک هزار تومان) نشان می دهد و قیمت بنزین سوپر نیز با افزایش کمتر از 300 درصد از 1200 تومان (سابق) به 3500 تومان رسیده است که مسلما افزایشی قابل توجه برای مالکین خودروهای جدید محسوب می شود. چرا که بسیاری از دارندگان خودروهای مدرن و مجهز به موتورهای توربو نیازمند استفاده از بنزین سوپر هستند.
جدول قیمت جدید بنزین
جدول تیپ خودروهای مشمول سهمیه :
۱) بر پایه اطلاعیه شرکت ملی پخش فراوردههای نفتی، سهمیه کامل آبان خودروهای شخصی از بامداد روز جمعه ۲۴ آبان ماه به کارت سوخت شخصی آنها واریز میشود و این سهمیه به مدت ۶ ماه قابل ذخیره است. در این اطلاعیه آمده که استفاده از سهمیه سوخت صرفاً با استفاده از کارت سوخت هوشمند شخصی میسر است.
۲) سهمیه خودروهای سواری شخصی بنزینی ماهانه ۶۰ لیتر و دوگانه سوز ۳۰ لیتر خواهد بود. همچنین سهمیه سوخت تاکسی بنزینی ماهانه ۴۰۰ لیتر و دوگانه سوز ۲۰۰ لیتر است.
۳) سهمیه سوخت موتورسیکلت ماهانه ۲۵ لیتر تعیین شده است، همچنین وانت کم مصرف بنزینی در ماه ۲۰۰ لیتر و وانت کم مصرف دوگانه سوز ماهانه ۶۰ لیتر سهمیه سوخت دارند.
۴) بر اساس این اطلاعیه، وانت پرمصرف بنزینی ماهانه ۳۰۰ لیتر و وانت پرمصرف دوگانه سوز ماهانه ۱۲۰ لیتر سهمیه دریافت خواهند کرد.
۵) سهمیه سوخت آمبولانسها نیز ماهانه ۵۰۰ لیتر خواهد بود.
۶) کسانی که تا کنون به هر علت کارت سوخت شخصی خود را دریافت نکرده اند از ساعت آغاز اجرای این طرح، سهمیه سوخت آنها محفوظ است و از این بابت نگران نباشند.
۷) افرادی که کارت سوخت ندارند شامل کسانی که تا کنون درخواست صدور المثنی ندادهاند یا کسانی که درخواست داده و هنوز کارت سوخت خود را دریافت نکردهاند و همچنین کسانی که کارت سوخت برای آنها صادر شده، ولی در باجه معطله شرکت ملی پست مانده است سهمیه همه آنها از بامداد جمعه محفوظ است و ذخیره خواهد شد.
۸) نرخ سی ان جی بدون تغییر خواهد بود، برای مسافربرهای بر پایه اینترنت (اسنپ و تپ سی) مشروط بر آن که نرخهای خود را از مقادیر مصوب به تشخیص وزارت کشور تغییر ندهند اعتبار معادل سهمیه مصوب تعلق خواهد گرفت. برای تأمین سوخت خودروهای مسافربر خطی و بین شهری، آژانسهای مسافربری، آموزشگاههای رانندگی تمهیدات لازم اتخاذ شده است که اعلام خواهد شد.
۹) به منظور رفاه حال دارندگان خودروها با اولویت وانت بار، مقرر شد وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه کشور تا یک ماه اینده ضوابط تشویقی برای توسعه مصرف سی ان جی در خودروها را تنظیم کند و به تصویب شورای اقتصاد برساند.
۱۰) بر مبنای این اطلاعیه، همچنین به خودروهای همه دستگاههای اجرایی دولتی موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری سهمیه بنزین تعلق نمیگیرد و این خودروها باید با قیمت هر لیتر ۳ هزار تومان بنزین دریافت کنند.
۱۱) قیمت نفت گاز با کارت سوخت جایگاه دار بدون تغییر باقی خواهد ماند.
نکات مهم سهمیه بندی بنزین
🔹سهمیه کسانی که کارت سوخت ندارند محفوظ است.
🔸قیمت سیانجی تغییری نمیکند.
🔹سهمیه بنزین در کارتها تا ۶ ماه قابل ذخیره است.
🔸خودروهای دولتی سهمیه نمیگیرند.
🔹تاکسیهای اینترنتی به شرط قیمتگذاری بر طبق ضوابط وزارت کشور اعتبار معادل سهمیه دریافت میکنند
استدلال موافقان افزایش قیمت بنزین چیست ؟
موافقان افزایش قیمت بنزین طیفهای مختلفی را شامل میشود که بعضا دلایل درستی نیز برای خواسته خود دارند که سه مورد زیر از پرتکرارترین و منطقیترین استدلالهای موافقان افزایش است.
۱- قاچاق
یکی از عمدهترین دلایلی که در لزوم افزایش قیمت بنزین مطرح میشود این است که بخصوص پس از افزایش جهشی قیمت ارز در سال گذشته، میزان قاچاق سوخت نیز روند شتابانی به خود گرفته و روزانه طبق برخی آمار بین ۱۵ تا ۲۰ میلیون لیتر قاچاق میشود که افزایش قیمت میتواند این مسئله را کاهش دهد.
۲- مصرف بیرویه و آلودگی هوا
از دیگر دلایلی که موافقان بالابردن قیمتها به آن اشاره میکنند سیر صعودی میزان مصرف بنزین در چندسال اخیر و بخصوص پس از حذف سهمیهبندی و کارت سوخت است که این افزایش علاوه بر سوزاندن منابع کشور، آلایندگی هوا را نیز به همراه دارد که باتوجه به ورود سالانه چند میلیون خودرو به خیابانها نظر درستی است. البته مصرف نامتعارف و بالاتر از استانداردهای روز خودروهای تولید داخل را نیز باید این مساله اضافه کرد. همچنان خودروهای تولید داخل بطور میانگین در هر ۱۰۰ کیلومتر، ۸ الی ۱۰ لیتر بنزین مصرف میکنند؛ درحالی که خودروسازانی که هم نسل ایران خودرو و سایپا هستند، هم اکنون با مصارف ۴ لیتر و کمتر خودرو به بازار عرضه میکنند.
۳- مدیریت مصرف
دیگر دلیل موافقان برای افزایش قیمت این است که با این سیاست، مصرف بنزین که در برخی بازههای زمانی از تولید آن علیرغم افتتاح پالایشگاه ستارهخلیج فارس پیشی میگیرد، کنترل شده و در بلندمدت کشور نیازی به واردات این محصول استراتژیک پیدا نخواهد کرد.
گرچه دلایلی که موافقان برای این سیاست مطرح میکنند تاحدودی درست و قابل تامل است، اما مسایلی نیز در این میان وجود دارد که فارغ از تاثیرات سیاسی و اجتماعی این تصمیم، ضرورت جلوگیری از افزایش قیمت را نشان میدهد که به بررسی آن میپردازیم.
چرا بنزین نباید گران شود ؟
همانطور که پیش از این نیز به آن اشاره شد، استدلالهای موافقان گرچه در کلیات قابل قبول است، اما در جزئیات و نحوه اجرای این سیاست به نحوی که اکنون مطرح است نه تنها به هدف خود نمیرسد بلکه هزینههای زیادی نیز ایجاد میکند که نتیجتا اصل ماجرا به ضد خود تبدیل میشود. موارد زیر دلایلی است که رد کننده استدلال موافقان است.
۱- تاثیر گرانی بر قاچاق
بر کسی پوشیده نیست که میزان بالای قاچاق سوخت بخصوص در مرزهای شرقی کشور یکی از مشکلات است که باید برای حل آن اقدام فوری انجام داد چرا که در واقع دارایی کشور و مردم توسط عدهای دلال و سودجو در آن سوی مرزها به چندین برابر قیمت فروخته میشود.
طبق بررسیهایی که برخی مجموعهها انجام داده و براساس آن میزان سود هر قاچاقچی سوخت را به ازای هر لیتر بنزین محاسبه کردهاند، به طور میانگین به ازای هر لیتر بنزین ۱۰ و گازوئیل ۹ هزار تومان سود نصیب قاچاقچیان میشود که رقم عجیبی است.
اما آیا گرانکردن بعنوان مثال ۳ برابری قیمت بنزین تاثیری بر کاهش قاچاق خواهد داشت؟ به عبارت دیگر قاچاقچی که از خطرات این اقدام آگاه است حاضر است به دلیل کم شدن ۲ هزار تومانی سودش و رسیدن آن به ۸ هزار تومان دلالی در این بازار را رها کند؟
نمیشود منکر شد که این تصمیم از میزان قاچاق کم نمیکند، اما مطمئنا با فرض افزایش ۳۰۰ درصدی قیمت بنزین بازهم پاسخ به پرسش کاهش قاچاق پس از افزایش قیمت منفی است.
۲- تاثیر بر مصرف و آلودگی هوا
از دیگر ادلههای گرانی بنزین، جلوگیری از مصرف بیرویه است. در این مورد نیز باید اشاره کرد که درست است با افزایش بر فرض مثال حتی ۳ برابری قیمت میزان مصرف تا حدودی کاهش پیدا میکند، اما آیا میتواند ادامه دار بوده و میزان قابل توجهی باشد؟
برای پاسخ به این سوال باید اشاره کرد که اولا چرا تنها برای کاهش مصرف و آلودگی هوا سیاست قیمتگذاری در دستورکار مسئولان قرار میگیرد و از ابزارهای دیگری مثل فرهنگسازی برای استفاده از حمل و نقل عمومی، توسعه حمل ونقل عمومی، کاهش میزان مصرف سوخت اتومبیلها و وضع مالیات برای دارندگان خودروهای پرمصرف و… استفاده نمیشود.
ثانیا مسئله اصلی و مهم این است که شبکه حمل و نقل عمومی در حال حاضر توان جابجایی و ظرفیت لازم را برای پاسخگویی به افزایش حجم تردد ندارد. نمیشود بدون در نظر گرفتن واقعیات جامعه صرفا بر مبنای تئوریهای مصرف به این نتیجه رسید که افزایش قیمت کاهش مصرف را به همراه دارد بلکه با توجه به شرایط عمومی میتوان انتظار داشت این افزایش بدلیل مهیا نبودن زیرساختها به ثمر نرسد.
۳- تاثیر بر مدیریت مصرف
شکی نیست سهمیهبندی در صورتی که اختلاف قیمت یارانهای با آزاد بسیار بالا باشد میتواند در بلندمدت به کاهش و کنترل مصرف منتهی شود، اما افزایشی که اکنون مدنظر دولت مردان است و شیوه سهمیهبندی که در سخنان مسئولان طرح شده نه تنها نمیتواند جلوی افزایش مصرف را بگیرد بلکه به دلیل جو روانی مانع اقدامات دیگر نظیر حذف پرمصرفها از سهمیه بندی میشود. به عبارت دیگر این ارقامی که از افزایش مطرح میشود برای بنزین آزاد کماکان برای افرادی که خودروهای چندین میلیاردی دارند و در طبقه پرمصرف نیز قرار دارند فرق چندانی ایجاد نمیکند.
اما فارغ از استدلالهای درستی که موافقان این تصمیم دارند آنچه محل بحث اصلی است، تاثیر این بالا رفتن قیمت بر تورم و گرانشدن سایر ملزومات زندگی است که نمیتوان آن را نادیده گرفت.
همانطور که زنگنه نیز میگوید این اتفاق بلاشک همراه با اثر تورمی خواهد بود که علاوه بر تورم واقعی است که این افزایش قیمت بر سایر کالاها و خدمات میگذارد و دیگری آثار روانی است که بسیار مهمتر است. به عبارت دیگر انتظار افزایش قیمت میتواند باعث افزایش قیمت شود و قیمتها را بیش از اندازه بالا ببرد.
اما آنچه در این میان بیشتر به چشم میآید و کارشناسان نیز بر آن صحه میگذارند این است که سازمان برنامه و بودجه برای جبران کسری منابع به سراغ افزایش قیمت حاملهای انرژی رفته است. گرچه رئیس جمهور وعده داده یارانههای پرداختی را بیشتر کند و یکی از منابع این افزایش نیز از محل همین گران کردن بنزین است، اما آنچه محل سوال است اینکه آیا دولت توانایی این را دارد که سطح معیشت مردم را که در شرایط نامناسبی قرار دارد حفظ کند و یا با این افزایش موج جدید تورمی و گرانی چندین باره کالاها را شاهد خواهیم بود که نتیجه آن وخیمتر شدن وضعیت اقتصادی است؟