سوالات متن درس چهارم جغرافیا دهم با جواب

سوالات متن درس چهارم جغرافیا دهم با جواب ؛ در این مقاله پاسخ و جواب نمونه سوال های تشریحی و تعریف کنید و جای خالی مهم امتحانی متن درس ۴ چهارم ناهمواری های ایران کتاب جغرافیا دهم رشته تجربی و ریاضی و فنی حرفه ای و کاردانش متوسطه دوم را قرار داده ایم. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا همراه ما باشید.

همچنین بخوانید: جواب فعالیت های درس چهارم جغرافیا دهم

نمونه سوال های امتحانی متن 4 چهارم جغرافیا دهم با جواب

نمونه سوالات متن درس چهارم جغرافیا دهم :

۱) ارتباط پراکندگی شهرها و روستاهای ایران با ناهمواری ها را بنویسید.

پاسخ: در سرزمین ما، روستاها و شهرهای بسیاری هست؛ اما پراکندگی آنها در همه جای کشور یکسان نیست. از دشت های نسبتاً هموار داخلی تا جلگه های سرسبز سواحل دریای خزر و از کوه های البرز تا زاگرس و جلگه های ساحلی خلیج فارس و دریای عمان، شهرها و روستا های زیادی استقرار یافته است. تعداد این آبادی ها در مناطق پایکوهی بیشتر، و جمعیت در آنها متراکم تر است.

۲) تعریف جلگه را بنویسید.

پاسخ: جلگه ها سرزمین های همواری هستند که از یک طرف به کوه ها و از طرف دیگر به دریاها و دریاچه ها منتهی می شوند.

۳) اهمیت ناهمواری های ایران را بنویسید.

پاسخ: ناهمواری ها بر تشکیل اجتماعات انسانی، نوع معیشت مردم و حتی بر تاریخ کشور ما، پیروزی و ناکامی های تاریخی نیز تأثیرگذار بوده است (به عنوان نمونه آریوبرزن سردار دلاور ایرانی با استفاده از تنگه تکاب در ارتفاعات زاگرس (جایی در استان کهگیلویه و بویراحمد کنونی) در برابر حمله اسکندر مقدونی از ایران دفاع کرد.

۴) مهم ترین عوامل فرسایش انسانی درنواحی بیابانی را بنویسید.

پاسخ: – تغییرات کاربری اراضی،
– بوته کنی و از بین بردن پوشش های گیاهی،
– دست کاری نابخردانه در مسیل ها و مجاری رودها،
– احداث جاده ها در مناطق حساس
– بهره برداری وسیع از معادن و منابع طبیعی،

۵) در کدام دوره زمین شناسی ناهمواری های ایران شکل نهایی یافت؟

پاسخ: پس از آخرین تحولات در این دوران، طی دوره «کواترنر» ناهمواری های کشور ما شکل نهایی یافته است.

۶) عوامل تغییرشکل وفرسایش دشت های ایران را بنویسید.

پاسخ: – تغییرات اقلیمی، که نشانه های آن را می توان تغییر در الگوی پراکندگی ریزش های جوی، بروز توفان ها و خشک سالی ها دانست، نه تنها در بسیاری از مناطق جهان بلکه در کشور ما و در مناطق پست داخلی مشغول تغییر شکل ناهمواری های کنونی است.

– توفان ها و بادهای شدید به فرسایش و جا به جایی مواد در دشت ها مشغول است و تپه های ماسه ای و دیگر پدیده های طبیعی مثل شوره زارها، بستر رودها و دشت های ریگی را از نظر وسعت و مکان تغییر می دهد.

– طغیان دوره ای رودها، مواد را از جایی برمی دارد و در جای دیگری برجای می نهد که شکل های تازه ای بر اثر آن ها ایجاد می شود.

– بهره برداری انسانی و تغییرات کاربری اراضی، بوته کنی و از بین بردن پوشش های گیاهی، دست کاری نابخردانه در مسیل ها و مجاری رودها، احداث جاده ها در مناطق حساس به دست کاری های انسانی و بهره برداری وسیع از معادن و منابع طبیعی، از دیگر عواملی است که می تواند فرسایش انسانی را در نواحی بیابانی و دشت ها گسترش دهد.

۷) چرا انسان سرعت تغییرات را افزایش داده است؟

پاسخ: با بهره برداری های گوناگون انسان از محیط موجب تغییر شدید محیط شده است.

۸) انواع سرزمین های هموار را نام ببرید

پاسخ: دشت ها و جلگه ها

۹) مهم ترین کوه های منطقه کوهستانی آذربایجان را نام ببرید.

پاسخ: دو رشته کوه ارسباران (قره باغ) در شمال و رشته کوه مرزی ایران و ترکیه (مانند قله آرارات) شمال و غرب این منطقه را دربرگرفته است. علاوه بر این کوه ها، دو توده کوهستانی مهم دیگر، به نامهای سهند و سبلان بر اثر فوران آتشفشانی در این منطقه وجود دارند.

۱۰) علت فعالیت گل فشان ها چیست؟

پاسخ: علت فعالیت این چشمه های جوشان، فعالیت های زمین ساختی است.

۱۱) ویژگی های منطقه کوهستانی البرز را بنویسید.

پاسخ: – کوه های البرز از تنگ منجیل شروع شده و در امتداد غربی ـ شرقی تا کوه های شاهکوه در نزدیکی شاهرود و دره خوش ییلاق ادامه دارند.
– دامنه های این کوه ها معمولاً به سمت شمال و یا جنوب است و در آن دره های وسیع و عمیقی هست، که رودهایی چون چالوس و هراز در آنها جریان دارد.
– بخش  بزرگی  از این چین خوردگی وسیع، حاصل کوه زایی(چین خوردگی) مواد رسوبی طی میلیون ها سال است.
– فعالیت های آتش فشانی در دوره کواترنر سبب شکل گیری قلّه دماوند در این رشته کوه شده است.
– مراکز جمعیتی بسیاری در امتداد کوهستان های البرز مستقر شده است و یکی از کانون های عمده  فعالیت های اقتصادی کشور به شمار می رود.

۱۲) کوه های مریخی چگونه پدید آمده اند؟

پاسخ: در اثر فرسایش، شکل های زیبایی با دره ها، چاله ها و گودال های عمیق ایجاد کرده است.

۱۳) پیامدهای ناپایدارشدن منطقه کوهستانی البرز را بنویسید.

پاسخ: مجموع این فعالیت ها سبب شده است دامنه ها و دره ها، دشت ها و رودخانه های این منطقه کوهستانی طی چند دهه، چهره دیگری به خود بگیرد و گاه، مخاطراتی همچون ریزش و لغزش در جاده ها و دامنه ها، لرزش های خفیف و گسترده، طغیان رودها و بروز سیلاب و همانند آنها حادث شود.

۱۴) در منطقه مکران کدام رشته کوه قراردارد؟

پاسخ: بشاگرد

۱۵) ویژگی های رشته کوه زاگرس را بنویسید.

پاسخ: – چین خوردگی های دیواره مانندی با دره های موازی و به طول صدها کیلومتر
– چشم انداز نواحی کوهستانی غربی کشور از کردستان با جهت شمال غربی ـ جنوب شرقی تا تنگه هرمزرا تشکیل داده است.

۱۶) منطقه مکران در کجا قرار دارد؟

پاسخ: در جنوب استان سیستان و بلوچستان و اطراف چاله جازموریان در کرمان و استان هرمزگان (سواحل دریای عمان) منطقه مکران واقع شده است.

۱۷) گنبد نمکی را تعریف کنید.

پاسخ: لایه های نمک به شکل گنبدهایی بین لایه های رسوبی قرار گرفته است.

۱۸) موقعیت جغرافیایی کوه های مرکزی ایران را بنویسید.

پاسخ: اگر سه نقطه کوه جُغَتای در خراسان رضوی، گردنه آوج در استان همدان و قله کوه بَزمان یا خضر زنده در سیستان و بلوچستان را به یکدیگر وصل کنید، مثلثی تشکیل میشود که سایر ناهمواری های کشور در آن قراردارد.

۱۹) عوامل انسانی تغییر دهنده رشته کوه زاگرس را بنویسید.

پاسخ: – بر روی رودهای حوضه زاگرس، سدهای متعدد احداث شده است. این سدها برای جلوگیری از طغیان، تولید برق آبی، تنظیم آب مورد نیاز برای آبیاری اراضی کشاورزی، استفاده های صنعتی و یا تأمین آب مورد نیاز شهرها و روستاها احداث شده است. به نظر می رسد برخی از این سدها در محل های مناسبی احداث نشده است.
– همچنین شهرهای متعددی در کناره رودها گسترش یافته است که باعث برهم خوردن تعادل جریان رودها براثر دستکاری های انسانی (مثل دیواره بندی، مجراسازی، پل سازی، پوشاندن روی رودها ورود فاضلاب های شهری) در نواحی شهری شده و رود ها را وادار کرده است که در مناطق شهری از بستر تعیین شده تجاوز کند و طغیان یا سیلاب را به شهرها تحمیل نماید. نمونه های متعددی از این سیلاب ها در زاگرس در استان های لرستان و ایلام طی سالهای اخیر مشاهده شده است.
– افزایش رسوبات، سبب گسترش «سیلاب دشت ها» می شود، و مجاری رودها را دچار تغییر میکند.
– احداث جاده ها، از بین بردن جنگل ها و استفاده  نامناسب از اراضی کشاورزی در نواحی شهری و روستایی زاگرس همراه با گسترش شهرها و روستاها به ضرر دامنه ها، دره ها و دشت ها بوده است و از دیگر عوامل انسانی تغییر شکل ناهمواری ها در زاگرس، طی پنجاه سال اخیر به شمار می آید.

۲۰) در کدام استان ها سیلاب های شدید رخ داده است؟

پاسخ: نمونه های متعددی از این سیلاب ها در زاگرس در استان های لرستان و ایلام طی سالهای اخیر مشاهده شده است.

ادامه سوالات متن درس چهارم جغرافیا دهم :

۲۱) تاثیر ریزش های شدید جوی در منطقه زاگرس چیست؟

پاسخ: ریزش های جوّی شدید، کوه ها رامی فرساید و مواد آن در دسترس این رودها قرار می گیرد. به نظر می رسد طی سه دهه اخیر، طغیان در رودهای حوضه زاگرس بیش از گذشته شده و در پی آن، حمل رسوب توسط رودها به تشکیل شکل های جدیدی از ناهمواری منجر شده است.

۲۲) پیامد گسترش بی رویه شهرها در کنار رودها چیست؟

پاسخ: برهم خوردن تعادل جریان رودها

۲۳) عوامل برهم خوردن تعادل جریان رودها در اثر گسترش بی رویه شهرها را بنویسید.

پاسخ: بر اثر دستکاری های انسانی (مثل دیواره بندی، مجراسازی، پل سازی، پوشاندن روی رودها ورود فاضلاب های شهری) در نواحی شهری شده و رود ها را وادار کرده است که در مناطق شهری از بستر تعیین شده تجاوز کند و طغیان یا سیلاب را به شهرها تحمیل نماید.

۲۴) علت طغیانی شدن رودهای زاگرس چیست؟

پاسخ: رودهای بسیاری از زاگرس سرچشمه می گیرد. جریان آب در این رودها به علت تغییرات اقلیمی، دچار نوساناتی شده و از حالت منظم به حالت نامنظم و طغیانی تغییر شکل داده است.

۲۵) عامل گسترش سیلاب دشت ها چیست؟ شرح دهید.

پاسخ: افزایش رسوبات، سبب گسترش «سیلاب دشت ها» می شود، و مجاری رودها را دچار تغییر می کند.

۲۶) عوامل طبیعی تغییر دهنده رشته کوه زاگرس را بنویسید.

پاسخ: – رودهای بسیاری از زاگرس سرچشمه میگیرد. جریان آب در این رودها به علت تغییرات اقلیمی، دچار نوساناتی شده و از حالت منظم به حالت نامنظم و طغیانی تغییر شکل داده است. ریزش های جوّی شدید، کوه ها را می فرساید و مواد آن در دسترس این رودها قرار میگیرد. به نظر میرسد طی سه دهه اخیر، طغیان در رودهای حوضه زاگرس بیش از گذشته شده و در پی آن، حمل رسوب توسط رودها به تشکیل شکل های جدیدی از ناهمواری منجر شده است.

– گرد و غبار از دیگر عواملی است که هم طبیعت و هم انسان در منطقه زاگرس در ایجاد و گسترش آنها مؤثر است. طی سی سال اخیر، وقوع توفان ها در این منطقه بیشتر شده است و انتظار می رود در استانهای زاگرسی (مثل خوزستان، لرستان و ایلام) افزایش یابد.

۲۷) انواع ناهمواری های مناطق مرکزی ایران را بنویسید.

پاسخ: – بخشی به شکل رشته کوه که به آن ها کوه های مرکزی (رشته کوه مرکزی) گفته می شود.
– برخی توده های نفوذی آذرین که به آنها کوه های منفرد مرکزی می گویند.

۲۸) عوامل پیدایش رشته کوه زاگرس را بنویسید.

پاسخ: – رشته کوه زاگرس از برخورد دو صفحه شبه جزیره عربستان و صفحه  اوراسیا به وجود آمده است.
– این چین خوردگی ها پس از تشکیل، به حالت اولیه باقی نماند و طی میلیونها سال به علت فرسایش تغییر شکل یافته است.

۲۹) رشته کوه بشاگرد در کجا قرار دارد؟

پاسخ: در منطقه مکران کنار دریای عمان

۳۰) ویژگی های کوه های خراسان شمالی را بنویسید.

پاسخ: – این کوه ها به شکل منظم و موازی در شمال شرقی ایران قرار دارند.
– از رشته کوه های مهم کوههای شمال خراسان، می توان هزار مسجد، آلاداغ و در اطراف نیشابور، بینالود را نام برد.

۳۱) کوه های مریخی در کجا قرار دارد؟

پاسخ: در شرق بندر چابهار کنار دریای عمان

۳۲) علل ناپایدار شدن منطقه کوهستانی البرز را بنویسید.

پاسخ: – گسترش شهرهای پررونق اقتصادی مثل تهران، کرج
– احداث جاده های ارتباطی (شوسه و راه آهن)
– احداث سدها و هدایت رودخانه ها و بهره برداری از آنها
– گسترش فعالیت های کشاورزی گوناگون و بهره برداری از معادن فراوان کوههای البرز، ناهمواری های این منطقه کوهستانی را به شکلی ناپایدار درآورده است.

۳۳) گل فشان ها در کجا قرار دارند؟

پاسخ: در استان های هرمزگان و بلوچستان جنوبی در فاصله این ناهمواری ها تا دریای عمان

۳۴) ویژگی های کوه های تالش را بنویسید.

پاسخ: کوهستان تالش با جهت شمالی ـ جنوبی، منطقه آذربایجان را از کناره های دریای خزر جدا کرده است. شیب عمومی این کوه ها به سمت خزر بیش از منطقه آذربایجان است و آب های جاری از آنها با سرعت به دریای خزر، وارد می شود. بلندترین قله آن آق داغ نام دارد.

۳۵) ارزش های اقتصادی نواحی کوهستانی را بنویسید.

پاسخ: – ذخایر آب
– معدن و ذخایر طبیعی
– دامپروری
– تعدیل آب و هوا
– محل سرچشمه رودها

۳۶) تقسیمات ناهمواری های ایران را بنویسید.

پاسخ: الف – سرزمین های کوهستانی که اغلب بیش از هزار متر از سطح دریاهای آزاد ارتفاع دارند.
ب – سرزمین های هموار که شامل دشت ها و جلگه های کم ارتفاع در نواحی داخلی  وا سواحل دریاها می شوند.

۳۷) عوامل پیدایش دشت ها را بنویسید.

پاسخ: – رخی دشت ها در هنگام چین خوردگی ها و در حد فاصل طاقدیس ها و یا در میان ناودیس ها، ایجاد شده اند (دشت کاکان در فارس).
– بعضی از دشت ها بر اثر انباشت مواد حاصل از فرسایش در نواحی پست به وجود آمده اند ( دشت نهاوند).
– بعضی از دشتها حاصل انحلال مواد آهکی و هموار شدن زمین ها هستند (مثل ماهیدشت کرمانشاه و دشت ارژن در فارس) 
– برخی از دشت ها از دورانه ای زمین شناسی بسیار قدیم برجای مانده اند، اما در روی آنها ناهمواری های جدید براثرفرسایش بادی ایجاد شده است مثل دشت لوت.

۳۸) عوامل تغییر شکل ناهمواری های ایران بعد از کواترنر را بنویسید.

پاسخ: بعد از کواترنر ناهمواری ها تحت تأثیر عوامل فرسایش تغییر شکل می یابند. این عوامل (آب های روان، باد، اختلاف دما) به همراه عملکرد انسان.

۳۹) نشانه های تغییر اقلیم چیست؟

پاسخ: تغییر در الگوی پراکندگی ریزش های جوی، بروز توفان ها و خشک سالی ها

ادامه نمونه سوالات متن درس چهارم جغرافیا دهم :

۴۰) شکل امروزی ناهمواری های ایران مربوط به کدام دوران زمین شناسی است؟

پاسخ: طی دوران های زمین شناسی، ناهمواری ها به وجود آمده است. ناهمواری های ایران بیشتر طی دوران های اول تا سوم زمین شناسی پدید آمده است و شکل امروزی آنها به اواخر دوران سوم زمین شناسی (سنوزوئیک) مربوط است.

۴۱) ارزش اقتصادی جلگه ها را بنویسید.

پاسخ: – جاذبه های گردشگری
– استفاده از انرژی پاک، مانند انرژی خورشید و باد
– گذران اوقات فراغت به دلیل مناسب بودن برای رصد ستارگان، کویرنوردی و برگزاری مسابقات ورزشی
– معادن گچ، نمک و مصالح ساختمانی

۴۲) آیا بین ناهمواری ها و تراکم جمعیت ارتباطی وجود دارد؟

پاسخ: بین ناهمواری ها و تراکم جمعیت، ارتباط نزدیکی هست.

۴۳) عوامل پیدایش جلگه ها را بنویسید.

پاسخ: ساختمان زمین، مقاومت سنگ، عمق آب و تراکم آبرفت از مهم ترین علل پیدایش جلگه ها می باشند.

۴۴) بهترین مکان های کشاورزی کشورمان کدام است؟

الف) جلگه ها
ب) دشت های حاصلخیز
ج) کوهپایه ها
د) سواحل دریاها

پاسخ: الف) جلگه ها

۴۵) کدام عامل مرتب سبب تغییر مکان و وسعت جلگه ها می شود؟

الف) فعالیت های انسانی
ب) رودهای طغیانی
ج) حرکات دریایی
د) نوسانات عمومی آب دریاها

پاسخ: ج) حرکات دریایی

۴۶) کدام یک از گزینه های زیر را نمی توان از نشانه های تغییرات اقلیمی دانست؟

الف) بروز توفان ها
ب) تغییرات کاربری اراضی
ج) تغییر در الگوی پراکندگی ریزش های جوی
د) خشکسالی ها

پاسخ: ب) تغییرات کاربری اراضی

۴۷) «ناهمواری های مریخی» در کدام منطقه از ناهمواری های زیر قرار دارند؟

الف) منطقه کوهستانی آذربایجان
ب) منطقه کوهستانی زاگرس
ج) کوه های بشاگرد
د) کوه های مرکزی

پاسخ: ج) کوه های بشاگرد

۴۸) محدوده کوه های مرکزی ایران با اتصال کدام نقاط بر روی نقشه در داخل یک مثلث قرار می گیرند؟

الف) کوه جغتای – گردنه آوج – کوه بزمان
ب) کوه جغتای – کوه الوند – کوه بزمان
ج) کوه بینالود- گردنه آوج – کوه بزمان
د) کوه جغتای – گردنه آوج – کوه تفتان

پاسخ: الف) کوه جغتای – گردنه آوج – کوه بزمان

۴۹) در ایجاد و گسترش کدام عامل طبیعی تغییر دهنده زاگرس در حال حاضر هم طبیعت و هم انسان مؤثر است؟

الف) طغیان رودها
ب) گسترش شهرها
ج) گرد و غبار
د) ایجاد سدها

پاسخ: ج) گرد و غبار

۵۰) کدام گزینه زیر نتیجه تغییرات و ناپایداری های محیطی است که انسان در کوه های البرز ایجاد کرده است؟

الف) بهره برداری از معادن
ب) ریزش و لغزش در جاده ها و دامنه ها
ج) احداث جاده های ارتباطی
د) هدایت رودخانه ها و بهره برداری از آنها

پاسخ: ب) ریزش و لغزش در جاده ها و دامنه ها

۵۱) دو رشته کوه مهم که منطقه کوهستانی آذربایجان را در بر گرفته اند کدام است؟

الف) سهند و سبلان
ب) ارسباران و رشته کوه مرکزی
ج) ارسباران و آرارات
د) تالش و ارسباران

پاسخ: ج) ارسباران و آرارات

۵۲) نقش کدام عامل زیر به صورت افزایش مقدار فرسایش و سرعت تغییرات محیط نمایان می شود؟

الف) آب های روان
ب) عملکرد انسان
ج) اختلاف دما
د) باد

پاسخ: ب) عملکرد انسان

۵۳) شکل امروزی ناهمواری های ایران مربوط به کدام دوران زمین شناسی است؟

الف) اول
ب) دوم
ج) سوم
د) پرکامبرین

پاسخ: ج) سوم

۵۴) در تقسیمات ناهمواری های ایران سرزمین های که اغلب بیش از ۱۰۰۰ متر از سطح دریاهای آزاد ارتفاع دارند کوهستانی گفته می شود.

نکته مهم: دانش آموزان عزیز، تنها به خواندن این سوالات اکتفا نکنید و حتما متن درس را هم به دقت مطالعه کنید.

همچنین بخوانید: سوالات متن درس سوم جغرافیا دهم

سوالات متن درس ۴ چهارم کتاب جغرافیا دهم متوسطه دوم با جواب را در این مقاله مشاهده کردید. امیدوارم از آن استفاده کرده باشید و از صفحات دیگر ماگرتا دیدن نمایید. برای بهتر پیدا کردن جواب ها در آخر کلمات جستجو شده داخل گوگل کلمه ماگرتا را قرار دهید. همچنین سوالات خود را در بخش دیدگاه بنویسید.