از چه موادی میتوان کاغذ ساخت؟ کاغذ سازی با چوب و مواد غیر چوبی

از چه گیاهانی کاغذ تهیه می شود؟ ساخت کاغذ با مواد چوبی و غیر چوب : کاغذ برخلاف تصور همه یک ماده مصنوعی است که از مواد های مختلفی تشکیل شده است. چوب، یکی از ماده های اصلی در ساخت کاغذ می باشد. کاغذ را می توان از نیشکر، نی بامبو، پنبه و… نیز ساخت. برای تولید کاغذ از چندین روش مختلف استفاده میکنند که کامل آن را در این نوشتار توضیح می دهیم. با علمی ماگرتا همراه باشید.

کاغذ چیست؟ مراحل ساخت کاغذ از چوب

در جواب کاغذ را به غیر از چوب از چه گیاهانی تهیه می کنند علوم ششم کاغَذ به ماده‌ای گفته می‌شود که از خمیر کتان یا پنبه و یا کنف و … ساخته شود و به کار نوشتن آید و در اصطلاح علمی عبارت است از تراکم الیاف سلولزی که به طور نامنظم داخل یکدیگر شده و در نتیجه یک ماده ی فشرده را می‌دهد که در ابعاد و اوزان مختلف بدست می‌آید. در زمان های قدیم از کاغذ پاپیروس استفاده میکردند.

مراحل تبدیل چوب درخت به کاغذ عبارتند از :

• ۱- قطع درخت های جنگل
• ۲- حمل الوار های قطعه قطعه شده به کارخانه
• ۳- کندن پوست درختان در کارگاه
• ۴- تبدیل درخت ها به تکه های ریز چوب و تهیه چیپس چوب
• ۵- از بین بردن رنگ زرد چوب و مخلوط چیپس چوب با آب و مواد شیمیایی (از جمله گچ، پلاستیک، آب ژاول پتاسیم پرمنگنات و…)
• ۶- خشک کردن خمیر کاغذ و تهیه کاغذ

روش کامل تهیه کاغذ سفید

برای تهیه کاغذ سفید، خمیر چوب را با آب مخلوط می‏ کنند تا خمیر صاف و یک دست شود و سپس آن را در داخل ماشین تصفیه کننده می ‏ریزند.

این عمل برای جدا کردن لیگنین و كاهش رنگ خمیر صورت می گیرد. در این ماشین‏ الیاف‏‏ها به طور یک نواخت صاف و مرتب می ‏شوند و آب خمیر گرفته می شود.

در واقع از درهم رفتن الیاف سلولزی و پرس آنها، ورقه های کاغذ ایجاد می‌ شود. در این ماشین، صفحات حاوی خمیرکاغذ بر اثر ارتعاش می‏ لرزند و خمیر کاغذ را صاف و یکنواخت می ‏کنند.

در نهایت مرحله‏ آخر خشک کردن کاغذ است که به وسیله‏ دستگاهی با چند استوانه به نام خشک کن صورت می‏ گیرد.

در واقع خمیر حاوی آب از توری هایی با سوراخ های دو تا سه میلیمتری عبور داده می شود تا بخش عمده آب خود را از دست بدهد و سپس آن را از پرس های قوی عبور می دهند تا باقیمانده آب آن نیز از بین رفته و کامل خشک شود.

خمیر خشک شده را از میان غلتک های ویژه عبور می دهند تا به صورت صفحات کاغذ در آید.

در این لحظه کاغذ برای مصرف آماده است که طبق استانداردهای بین‌المللی به اندازه های مختلف برش داده شده و بسته بندی می شود. یکی از مهم‌ ترین طبقه ‌بندی‌های بین‌المللی برش کاغذ، استاندارد A است.

از چه درختی و گیاهانی کاغذ می سازند

مهمترین گیاهانی که برای تهیه کاغذ استفاده می شود، عبارتند از:

درختان اکالیپتوس : کشور برزیل در سالهای اخیر وسعت عظیمی از ناحیه آمازون را برای رویاندن دانه رست های اکالیپتوس تاگ سازی شده اختصاص داده است؛ خصوصا انواعی را که میتوان آنها را بعد از حدود هفت سال برداشت کرد.

بامبو: چند کشور آسیایی، مخصوصا هند، مقدار عظیمی خمیر بامبو برای ساختن کاغذ تولید می کنند. از آنجایی که بامبو بدون تخریب ریشه هایش برداشت می شود و چرخه رویش آن مناسب است، انتظار مي رود این گیاه، که در واقع یک گیاه علفی است، با وجود فرایند گران قیمت حذف ناخالصیها، منبع مهمی برای خمیر کاغذ در آینده باشد.

درختان نرم چوب : در آمریکا انواعی از درختان کاج، برای داشتن تراکم بالاتر چوب و قابلیت برداشت پنج سال زودتر از معمول، تولید شده اند. آفریقای جنوبی، شیلی، نیوزیلند و استرالیا نیز هزاران هکتار زمین را برای رویاندن کاج به منظور تهیه فراورده خمیر کاغذ، اختصاص داده اند.

درختان سخت چوب مناطق معتدل : مانند غان، راش، شاه بلوط، صنوبر و مخصوصا سپیدار …

به غیر از چوب از چه موادی می توان کاغذ تهیه کرد؟

یکی از مواد مورد نیاز و مهم تهیه کاغذ چوب درختان است. سالانه بیش از ۲۵ میلیون درخت برای تهیه کاغذ قطع میشود. این آمار قطع درختان بسیار وحشتناک و نگران کننده است که برای تهیه کاغذ بایستی این همه به فضای سبز، هوای پاک، جنگل ها و…. آسیب زد.

قطع درختان علاوه بر نابودی محیط زیست مشکلات جبران ناپذیری به اکوسیستم طبیعت مانند عدم هوای پاک و آلودگی و … را به وجود می آورد. پس از انتشار این آمار و ارقام و آسیب رساندن به فضای سبز برخی از کارخانه های تولیدی کاغذ به این فکر افتادند که به جای قطع بی رویه درختان برای تهیه کاغذ از روش های مدرن و جدید استفاده کنند که بیشترین کیفیت کاغذ و کمترین آسیب و آلودگی به محیط زیست را داشته باشد.

این روش ها عبارت اند از :

تولید کاغذ با استفاده از ضایعات کشاورزی

سالانه حجم زیادی از ضایعات کشاورزی تولید و در طبیعت رها میشود. بیشترین میزان ضایعات کشاورزی در سطح تهران گندم و برنج است. اگر در طول جاده های حرکت کرده باشید این پسماند های کشاورزی با ارزش را خواهید دید که همین طور بی هدف و بدون استفاده رها شده است.

بنابر این برخی از کارخانه ها تصمیم گرفتند از این ضایعات کشاورزی برای تولید کاغذ با کیفیت استفاده کنند. در کشور های بزرگ و پیشرفته این ضایعات و پسماند های کشاورزی را جمع آوری و به خمیر به نام (خمیر فلاف پالپ) تبدیل میکنند که ماده اولیه انواع دستمال کاغذی ، پوشک بچه و… است.

مواد اولیه خمیر فلاف پالپ
برای تولید این خمیر از ضایعات کشاورزی نظیر کاه، باگاس (ضایعات نیشکر)، ضایعات پنبه (لینتر پنبه) ضایعات چوب (wood Soft, wood Hard)و درختان برگ سوزنی استفاده می شود که البته درختان برگ سوزنی شکل در کشور ناچیز است و بیشتر در کشورهای همسایه مانند تاجیکستان، پاکستان و قزاقستان موجود است.

تهیه کاغذ با الیاف نیشکر و چوب اکالیپتوس و بامبو

برای تولید کاغذ به جای قطع درختان و برش الوار های درخت، در جنگل و طبیعت الیاف نیشکر و چوب گیاه اکالیپتوس را جمع آوری میکنند. سپس الیاف نیشکر و چوب اکالیپتوس را به کارخانه می آورند. اینک می خواهند به جای چوب از گیاهان برای تهیه کاغذ استفاده کنند و کاغذ با کیفیت تری به مردم تحویل دهند.

الیاف نیشکر و چوب اکالیپتوس پس از طی مراحلی (مخلوط کردن و….) به خمیر کاغذ تبدیل میشود.

وقتی کارخانه ها از چوب برای تهیه کاغذ استفاده میکنند، چوب را به قسمت های ریزتری به اصطلاح چیپس چوب تبدیل کرده سپس داخل این خمیر کاغذ مواد شیمیایی می ریزند.

برای اینکه کاغذ را سفید کنند و رنگ طبیعی چوب یعنی قهوه ای را از بین ببرند از یک سری مواد شیمیایی از جمله (پرمنگنات و…..) استفاده میکنند.

ساخت کاغذ با سنگ آهک

کاغذ سنگ (که با اسامی دیگری مثل کاغذ سنگی، کاغذ آهک یا کاغذ معدنی نیز نامیده می شود) نسل جدیدی از کاغذ است که در سال های اخیر اختراع شده است، ماده اولیه این کاغذ پودر کربنات کلسیم بوده که جایگزین استفاده از چوب درختان برای تولید کاغذ است، از خواص آن ضد آب بودن، مقاومت در برابر پارگی، جلوه ی جادویی رنگ ها بر روی آن و در نهایت برگشت پذیری آن به خاک طی دوره بازیافت کوتاه مدت عنوان می شود.

بسیاری تولید کاغذ سنگ را پدیده‌ای شگفت‌انگیز در صنعت چاپ و تولید آن را نیز سرآغاز عصری جدید در تولید کاغذهای سازگار با محیط ‌زیست می‌دانند، زیرا که ماده اولیه آن تنها سنگ است، از این‌رو به نظر می‌رسد دیگر نباید نگران قطع درختان و آثار مخرب آن روی محیط‌ زیست باشیم.

کاغذ سنگی در گراماژ های متفاوت کاربرد های مختلفی را دارد.

در جدول زیر کاربرد مختلف انواع گراماژ های کاغذ سنگی بررسی شده است.

برای تولید لیبل های چسب دار در ضخامت های مختلف و اندازه های متفاوت از کاغذ آهکی استفاده می کنند زیرا این کاغذ در برابر پاره گی ،در برابر آب، اسیدها و روغن ها مقاوم است.

در جدول زیر میخواهیم منابع انرژی مورد نیاز برای تولید کاغذ سنگی را در مقایسه با دیگر کاغذ ها بررسی کنیم:

در جدول زیر مقایسه کلی و جامع تولید کاغذ از درختان، مواد بازیافتی و سنگ آهک را مشاهده می کنید:

چگونه خودمان کاغذ بسازیم؟

به کمک وسایل بسیار ساده‌ای می‌توانید در خانه کاغذ بسازید.

• ۱. مقداری کاغذ باطله را ریز ریز کنید.
• ۲. تکه‌های کاغذ را تا ۱۵ دقیقه در آب گرم بگذارید. سپس به کمک قاشق‌، آن‌ها را با آب مخلوط کنید تا خمیر کاغذ آماده شود.
• ۳. اکنون به کمک غربال، آب اضافی خمیر را از آن بگیرید.
• ۴. خمیر را به آرامی روی یک ورقه ی پلاستیک برگردانید و روی آن را با ورقه پلاستیکی دیگری بپوشانید.
• ۵. اکنون به کمک وردنه آب اضافی را از کاغذ بیرون کنید و آن را در آفتاب بگذارید تا خوب خشک شود.

می شود با بازیافت کاغذ ها کمک به کمتر قطع شدن درختان جهان کرد.

در این نوشتار سعی شده تا تولید کاغذ با چوب و تهیه کاغذ با مواد غیر چوبی را به طور کامل بیان کنیم. حالا بنظر شما به غیر از چوب از چه موادی میتوان کاغذ تهیه کرد؟ برایمان در قسمت دیدگاه بنویسید.