سوالات متن فصل پنجم زیست دهم با جواب

سوالات متن فصل پنجم زیست شناسی دهم تجربی با جواب ؛ در این مقاله پاسخ و جواب نمونه سوال های تشریحی و تعریف کنید و جای خالی مهم امتحانی متن فصل و درس ۵ پنجم  تنظیم اسمزی و دفع مواد زائد کتاب زیست شناسی پایه دهم متوسطه دوم رشته علوم تجربی را قرار داده ایم. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا همراه ما باشید.

همچنین بخوانید: سوالات متن فصل چهارم زیست دهم با جواب

نمونه سوال های امتحانی متن درس ۵ پنجم زیست دهم با جواب

۱) کلمه مناسب را از داخل پرانتز انتخاب کنید .
الف) ادرار فرد سالم (دارای – فاقد) گلوکز و آمینواسید است.
ب) تجزیه آمینواسیدها (به طور مستقیم – در نهایت) اوره تولید می کند.
پ) غدد نمکی غدد (درون ریز – برون ریز) هستند.

پاسخ: الف) فاقد
ب) در نهایت
پ) برون ریز

۲) درست یا نادرست بودن عبارتهای زیر را مشخص کنید .
الف) فشار اسمزی درون رگ اثر منفی بر روی تراوش دارد.
ب) سلول‌های ریز پرداز در روده همانند لوله پیچ خورده نزدیک از نوع مکعبی یک لایه می باشند.
پ) در عمل تراوش همانند بازجذب و ترشح مواد از منافذ بین یاخته ها عبور می کنند.
ت) میزنای و مثانه، بنداره داخلی میزراه، از نوع ماهیچه صاف غیرارادی است

پاسخ: الف) صحیح ب) غلط پ) غلط ت) صحیح

۳) جاهای خالی را با عبارتهای مناسب کامل کنید.
الف) در فاصله بین هرم‌ها انشعاباتی از بخش قشری به نام ….. دیده می شود.
ب) سرخرگ‌های بین هرمی در بخش قشری منشعب شده و سرانجام ……. را در کپسول بومن می سازد.

پاسخ: الف) ستون کلیه
ب) کلافک

۴) درست یا نادرست بوده عبارتهای زیر را مشخص کنید.
الف) در کاهش وزن شدید احتمال بسته شدن میزنای وجود دارد.
ب) سرخرگ آوران در اطراف قوس هنله و کلافک، شبکه مویرگی دور لوله ای را می سازد.
پ) ترشح در جهت بازجذب رخ می دهد و ترشح بیشتر به روش غیر فعال انجام می شود.
ت) در ماهیان آب شیرین، فشار اسمزی مایعات بدن از آب بیشتر است.

پاسخ: الف) صحیح ب) غلط پ) غلط ت) صحیح

۵) الف) غدد راست روده ای در کدام گروه از ماهی ها وجود دارد؟
ب) دو مثال از ماهی های غضروفی ذکر کنید.
پ) چه موادی از غدد راست روده ای به روده ترشح می شود؟

پاسخ: الف) غضروفی
ب) کوسه ها و سفره ماهی ها
پ) محلول سدیم کلرید غلیظ

۶) دو طریق دفع یون ها در ماهیان دریایی را بیان کنید.

پاسخ: ۱- دفع از طریق آبشش ها ۲- دفع برخی دیگر توسط کلیه ها به صورت ادرار غلیظ

۷) عبارت مناسب را از داخل پرانتز انتخاب کنید.
الف) سلول های دیواره بیرونی کپسول بومن (بر خلاف – همانند ) مویرگ‌های خونی از نوع سنگفرشی یک لایه است.
ب) بنداره خارجی میز راه (همانند – برخلاف) بنداره داخلی فاقد کنترل (غیر ارادی – ارادی) در نوزادان است.

پاسخ: الف) همانند
ب) همانند – ارادی

۸) عبارت مناسب را از داخل پرانتز انتخاب کنید.
الف) لوله پیچ خورده نزدیک (همانند – برخلاف) لوله پیچ خورده دور (دارای – فاقد) ارتباط فیزیکی با لوله جمع کننده است.
ب) ترشح (بر خلاف – همانند) تراوش باعث خروج مواد از خون به سمت نفرون می شود.
پ) ماهیان آب شیرین (بر خلاف – همانند ماهیان آب شور، معمولا آب زیاد نمی شوند.
ت) سرخرگ آوران (بر خلاف – همانند) سرخرگ وابران (فاقد – دارای) قطر بیشتری است.

پاسخ: الف) بر خلاف – فاقد
ب) همانند
پ) بر خلاف
ت) بر خلاف – دارای

۹) عبارت مناسب را از داخل پرانتز انتخاب کنید.
الف) لوله هنله (بر خلاف – همانند) لوله خمیده نزدیک (فاقد – دارای) بخش هایی در بخش مرکزی کلیه است.
ب) هر هرم کلیه (بر خلاف – همانند) هر لوب کلیه (فاقد – دارای) بخش قشری کلیه است.

پاسخ: الف) بر خلاف – دارای
ب) بر خلاف – فاقد

۱۰) عبارت مناسب را از داخل پرانتز انتخاب کنید.
الف) ماهیان آب شیرین (هیچگاه – معمولا) آب زیادی نمی نوشند.
ب) در ماهیان دریایی (برخی – بسیاری) از یونها از طریق یاخته های آبششی و (برخی – بسیاری) توسط کلیه ها به صورت ادرار غلیظ دفع می شوند.
پ) (بر خی – بسیاری) از خزندگان و پرندگان دریایی و بیابانی دارای غدد نمکی هستند.
ت) کلیه راست (برخلاف – همانند) کلیه چپ (فاقد – دارای) اندازه بزرگ تری است.

پاسخ: الف) معمولا
ب) برخی – برخی
پ) برخی
ت) بر خلاف – دارای

۱۱) هر یک از ویژگی های زیر مربوط به کدام گروه از ماهی ها است؟
الف) داشتن غدد راست روده ای علاوه بر کلیه:
ب) فشار اسمزی مایعات بدن بیشتر از محیط:
پ) فشار اسمزی مایعات بدن کمتر از محیط:
ت) دفع برخی یون‌ها از طریق یاخته های آبششی:
ث) دفع برخی یون‌ها توسط کلیه به صورت ادرار غلیظ:

پاسخ: الف) ماهیان غضروفی
ب) ماهیان آب شیرین
پ) ماهیان آب شور
ت) ماهیان آب شور
ث) ماهیان آب شور

۱۲) در ارتباط با ماهیان غضروفی به سؤالات زیر پاسخ دهید.
الف) دو مثال بزنید:
ب) نقش غدد راست روده ای در آنها:

پاسخ: الف) کوسه ها و سفره ماهی ها
ب) محلول نمک سدیم کلرید ← بسیار غلیظ به روده ترشح می کند.

۱۳) الف) مثانه دوزیستان در ذخیره آب و یون‌ها چگونه عمل می کند؟
ب) مصرف غذای نمک دار در کدام گروه از مهره داران صورت می گیرد و از چه طریقی نمک اضافه را دفع می کنند؟ چگونه؟

پاسخ: الف) به هنگام خشک شدن محیط دفع ادرار کم و مثانه بزرگ می شود و سپس باز جذب آب از مثانه به خون افزایش می یابد.
ب) برخی خزندگان و پرندگان دریایی و بیابانی – از طریق غدد نمکی نزدیک چشم یا زبان به صورت قطره های غلیظ، نمک اضافی را دفع می کنند.

۱۴) در ارتباط با مهره داران، جاندارانی که دارای ویژگی های زیر هستند مشخص کنید.
الف) دارای مثانه جهت ذخیره آب و یون‌ها:
ب) دارای توانمندی زیاد در جذب آب در کلیه:
پ) دارای غدد راست روده ای برای دفع سدیم کلرید غلیظ به روده:
ت) دارای توانایی برای دفع برخی یون‌ها از طریق یاخته های آبششی:
ث) باز جذب آب از مثانه به خون:

پاسخ: الف) دوزیستان
ب) خزندگان و پرندگان
پ) ماهیان غضروفی
ت) ماهیان آب شور
ث) دوزیستان

۱۵) ۴ مورد از ویژگی های ماهی های آب شور را ذکر کنید.

پاسخ: ۱- فشار اسمزی مایعات بدن کمتر از فشار اسمزی محیط است.
۲- مقدار زیادی آب می نوشند..
۳- برخی یون‌ها را به صورت ادرار غلیظ از کلیه دفع می کنند.
۴- برخی یون‌ها را از طریق یاخته های آبششی دفع می کنند.

۱۶) سه مورد از ویژگی‌های ماهیان آب شیرین را ذکر کنید.

پاسخ: ۱- فشار اسمزی مایعات بدن از محیط بیشتر است . ۲- آب زیادی معمولا نمی نوشند. ۳- حجم زیادی از آب را به صورت ادرار رقیق دفع می کنند.

۱۷) ماهیان آب شور برای مقابله با مشکل پایین بودن فشار اسمزی مایعات بدن نسبت به محیط چه سازگاری هایی پیدا کرده اند؟

پاسخ: ماهیان دریایی مقدار زیادی آب می نوشند. برخی یونها توسط کلیه به صورت ادرار غلیظ و برخی از طریق یاخته های آبشش دفع می شوند.

۱۸) ماهیان آب شیرین برای مقابله با مشکل بالا بودن فشار اسمزی مایعات بدن از محیط ، چه سازش هایی پیدا کرده اند؟

پاسخ: آب زیادی نمی شوند و حجم زیادی از آب به صورت ادرار رقیق دفع می کنند.

۱۹) جاهای خالی را با کلمات مناسب کامل کنید.
ماده دفعی حشرات …(۱)… است که همراه با آب به لوله های مالپیگی وارد می شود و محتوی لوله ها به …(۲)… تخلیه می شود و با عبور مایعات در …(۳)… آب و یون‌ها …(۴)… می شود.

پاسخ: ا ← اوریک اسید
۲ ← روده
۳ ← روده
۴ ← باز جذب

۲۰) الف) سه مورد از انواع ساختارهای دفعی در بی مهرگان را ذکر کنید.
ب) سامانه دفعی متصل به روده چه نام دارد؟

پاسخ: الف) نفریدی – آبشش – لوله های مالپیگی
ب) لوله های مالپیگی

۲۱) عبارت مناسب را از داخل پرانتز انتخاب کنید.
الف) دنده ها (همه – بخشی از کلیه ها را محافظت می کنند.
ب) در (بیشتر – اغلب موارد) باز جذب فعال است و با صرف انرژی زیستی انجام می شود.
پ) (بیشتر – همه) بی مهرگان دارای ساختار مشخصی برای دفع هستند.

پاسخ: الف) بخشی
ب) بیشتر
پ) بیشتر

۲۲) عبارت مناسب را از داخل پرانتز انتخاب کنید.
الف) (ترشح – تراوش) نخستین مرحله تشکیل ادرار است.
ب) فراوان‌ترین ماده آلی در ادرار انسان (آمونیاک – اوره) است.
پ) هوموستازی از ویژگی های اساسی (همه – بیشتر) موجودات زنده است.
ت) (همه – بسیاری) از بیماری ها در نتیجه به هم خوردن هوموستازی پدید می آید.

پاسخ: الف) تراوش
ب) اوره
پ) همه
ت) بسیاری

۲۳) الف) نفریدی را تعریف کنید.
ب) نقش نفریدی چیست؟
پ) جانداران دارای نفریدی کدام اند؟

پاسخ: الف) لوله ای است که با منفذی به بیرون باز و دفع از طریق آن انجام می شود.
ب) برای دفع، تنظیم اسمزی یا هر دو به کار می رود.
پ) بیشتر بی مهرگان

۲۴) عبارت مناسب را از داخل پرانتز انتخاب کنید.
الف) در برخی – بسیاری از تک یاخته ای ها تنظیم اسمزی با کمک (انتشار – انتقال فعال) صورت می گیرد.
ب) در پارامسی، آبی که در نتیجه اسمز وارد می شود به همراه مواد دفعی توسط (واکوئل های دفعی – واکوئل های انقباضی) دفع می شود.

پاسخ: الف) بسیاری – انتشار
ب) واکوئل های انقباضی

۲۵) فرآیندهای زیر مربوط به لوله های مالپیگی حشرات است. جاهای خالی را کامل کنید. ورود اوریک اسید همراه با آب به لوله های مالپیگی ← ….(۱)…… جذب آب و یون در روده ← ……(۲)……

پاسخ: ۱ ← تخلیه محتوی لوله به روده
۲ ← دفع اوریک اسید به همراه مواد دفعی

۲۶) الف) نحوه دفع آب و تنظیم اسمزی در پارامسی را بنویسید.
ب) در بسیاری از تک یاخته ای ها تنظیم اسمزی به کمک چه فرآیندی انجام می شود؟

پاسخ: الف) دفع آب به همراه مواد دفعی توسط کریچه انقباضی
ب) انتشار

۲۷) علت و علامت بیماری دیابت بی مزه چیست؟

پاسخ: علت: عدم ترشح هورمون ضد ادراری و علامت آن: مبتلایان به این بیماری احساس تشنگی می کنند و مایعات زیادی می نوشند.

۲۸) هورمون ضد ادراری چه موقع ترشح می شود؟ بر کجا اثر می کند؟ و نتیجه اثر آن چیست؟

پاسخ: موقع تحریک مرکز تشنگی – بر کلیه ها – باز جذب آب را افزایش و دفع آن را از ادرار کاهش می دهد.

۲۹) اگر غلظت مواد حل شده در خوناب زیاد شود:
الف) کدام قسمت از مغز تحریک می شود؟
ب) نتایج این تحریک چیست؟

پاسخ: الف) مرکز تشنگی در هیپوتالاموس
ب) فعال شدن مرکز تشنگی و تمایل به نوشیدن آب و از طرف دیگر ترشح هورمون ضد ادراری

۳۰) به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید.
الف) بیماری که به علت برهم زدن توازن آب و یون ها در بدن، نیازمند توجه جدی است:
ب) بیماری که باعث التهاب مفاصل در اثر رسوب بلورهای اسیداوریک می شود:

پاسخ: الف) دیابت بی مزه ب) نقرس

۳۱) الف) نقرس را تعریف کنید.
ب) منظور از دیابت بی مزه چیست؟

پاسخ: الف) نوعی بیماری مفصلی است که با دردناک شدن مفاصل و التهاب آن همراه است.
ب) اگر به عللی هورمون ضد ادراری ترشح نشود، مقدار زیادی ادرار رقیق از بدن دفع می شود. چنین حالتی به دیابت بی مزه معروف است.

۳۲) الف) دو بیماری ناشی از رسوب بلورهای اوریک و محل آن را ذکر کنید.
ب) اندامکی که تعداد آن در سلول های بافت پوششی دیواره لوله پیچ خورده نزدیک زیاد است چیست؟

پاسخ: الف) سنگ کلیه – نقرس در مفاصل
ب) راکیزه (میتوکندری)

۳۳) درست یا نادرست بودن عبارت های زیر را مشخص کنید.
الف) کپسول بومن و کلافک در عمل ترشح و باز جذب نقش مستقیمی ندارند.
ب) حجم ادرار با تراوش نسبت معکوس دارد.
پ) در باز جذب، مواد مفید و موردنیاز بدن از لوله پیچ خورده نزدیک و دور و جمع کننده ادرار وارد گردش عمومی می شوند.

پاسخ: الف) صحیح ب) غلط پ) صحیح

۳۴) در تراوش، مواد از چه بخش هایی عبور می کند؟

پاسخ: ١- منافذ مویرگی کلافک ۲- غشای پایه کلافک ۳- شکاف های متعدد پودیست های کپسول بومن

۳۵) ساز و کارهایی که با توجه به غلظت مواد حل شده در خون جهت تنظیم آب بدن انجام می شود، ذکر کنید.

پاسخ: مرکز تشنگی در هیپوتالاموس تحریک می شود و از طرفی هورمون ضد ادراری تولید می شود که با اثر بر کلیه باز جذب آب را زیاد و دفع آب را کم می کند.

۳۶) رست یا نادرست بودن عبارت های زیر را مشخص کنید.
الف) دریچه واقع در بین میز نای و مثانه در اثر چین خوردگی مخاط مثانه روی دهانه میزنای به وجود آمده است.
ب) آمونیاک را می توان در بدن ذخیره کرد.
پ) آمونیاک فقط در نتیجه تجزیه آمینو اسیدها، تولید می شود.

پاسخ: الف) صحیح
ب) غلط
پ) صحیح

۳۷) به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید.
الف) دستگاهی که در حفظ هم ایستایی نقش اساسی دارد ذکر کنید.
ب) سامانه دفعی متصل به روده در حشرات چیست؟
پ) هورمونی که عدم ترشح آن باعث دیابت بی مزه می شود چیست؟

پاسخ: الف) دفع ادرار
ب) لوله های مالپیگی
پ) هورمون ضد ادراری

۳۸) الف) دو نوع ماده دفعی نیتروژن دار ذکر کنید.
ب) ماده دفعی که به صورت بلورهای جامد دفع می شود، ذکر کنید.
پ) شبکه مویرگی که در داخل کپسول بومن قرار دارد، چه نام دارد.

پاسخ: الف) اوریک اسید و آمونیاک
ب) اوریک اسید
پ) گلومرول

۳۹) به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید.
الف) ماده نیتروژن داری که تمایل به رسوب و تشکیل بلور زیادی دارد:
ب) فراوان‌ترین ماده آلی در ادرار:
پ) بیشترین ماده تشکیل دهنده ادرار:
ت) محل تبدیل آمونیاک به اوره:

پاسخ: الف) اوریک اسید
ب) اوره
پ) آب
ت) کبد

۴۰) درست یا نادرست بودن عبارت های زیر را مشخص کنید.
الف) ویژگی سمی بودن او ره از آمونیاک بسیار کمتر است.
ب) انباشته شدن آمونیاک در بدن انسان و دفع آن با فواصل زمانی امکان پذیر است.
پ) اوریک اسید نسبت به آمونیاک انحلال پذیری بیشتری در آب دارد.

پاسخ: الف) صحیح
ب) غلط
پ) غلط

۴۱) اوره چگونه تشکیل می شود؟ چرا؟

پاسخ: تجمع آمونیاک حاصل از تجزیه آمینواسیدها در خون به سرعت منجر به مرگ می شود. بنابراین در کبد، آمونیاک با کربن دی اکسید ترکیب و به اوره تبدیل می شود.

۴۲) الف) ترکیبات شیمیایی ادرار را نام ببرید. (۴ مورد)
ب) ماده دفعی حاصل از تجزیه آمینواسیدها چیست؟

پاسخ: الف) آب – يون ها – اوره – اوریک اسید
ب) آمونیاک

۴۳) در ارتباط با ادرار به سؤالات زیر پاسخ دهید.
الف) میزان آب در ادرار؟
ب) نقش دفع یون‌ها از طریق ادرار؟
پ) فراوان‌ترین ماده دفعی آلی در ادرار؟

پاسخ: الف) حدود ۹۵ درصد
ب) به منظور حفظ تعادل یون‌ها
پ) اوره

۴۴) موقعیت سرخرگ، سیاهرگ و میزنای را در محل اتصال به کلیه و در نزدیکی مثانه بیان کنید.

پاسخ: در نزدیکی کلیه ← از عقب به جلو شامل سرخرگ – سیاهرگ – میزنای
در نزدیکی مثانه ← از عقب به جلو شامل سیاهرگ – سرخرگ – میزنای

۴۵) الف) دو فرآیند مؤثر در تعیین ترکیب مایع تراوشی شده به هنگام عبور از گردیزه را ذکر کنید.
ب) تعریف ادرار و منشأ ادرار چیست؟

پاسخ: الف) بازجذب و ترشح
ب) آنچه به لگنچه می ریزد ادرار است – منشأ ادرار از خون است.

۴۶) الف) انواع بنداره های موجود در میزراه را از نظر نوع ماهیچه و عملکرد آنها مشخص کنید.
ب) چرا در نوزادان تخلیه مثانه به صورت غیرارادی است؟

پاسخ: الف) بنداره داخلی میزراه ← از نوع ماهیچه صاف و غیراردی
بنداره خارجی میزراه ← از نوع ماهیچه مخطط و ارادی
ب) چون ارتباط بین مغز و نخاع آن‌ها به طور کامل شکل نگرفته است.

۴۷) الف) مثانه را تعریف کنید.
ب) دلیل فعال شدن سازوکار و تخلیه‌ای ادرار از مثانه

پاسخ: الف) کیسه ای ماهیچه ای است که ادرار را موقتاً ذخیره می کند.
ب) بالا رفتن حجم ادرار مثانه از حد معینی و به دنبال آن کشیدگی دیواره مثانه.

۴۸) الف) عامل مؤثر در حرکت ادرار و میزنای:
ب) منشأ دریچه واقع در بین میزنای و مثانه:
پ) نقش دریچه دهانه میزنای:

پاسخ: الف) انقباض ماهیچه های صاف دیواره آن و ایجاد حرکت کرمی
ب) دریچه ای حاصل از چین خوردگی مخاط مثانه روی دهانه میزنای است
پ) مانع بازگشت ادرار به میزنای

۴۹) درست یا نادرست بودن عبارت های زیر را مشخص کنید.
الف) ↓PH (یون هیدروژن ↑) ← ترشح⁺H
ب) ↑PHT (يون هیدروژن ↓) ← ترشح بیکربنات↓

پاسخ: الف) صحیح ب) غلط

۵۰) هر یک از فرآیندهای زیر در کدام بخش کلیه صورت می گیرد؟
لف) ترشح
ب) تراوش

پاسخ: الف) ترشح از مویرگ‌های دور لوله ای یا خود یاخته های گردیزه (لوله پیچ خورده نزدیک یا دور)
ب) کپسول بومن

۵۱) درست یا نادرست بودن عبارت های زیر را مشخص کنید.
الف) در تراوش هیچ انتخابی وجود ندارد.
ب) در تراوش هم مواد مفید (گلوکز و آمینواسید) و مواد دفعی مثل اوره به گردیزه وارد می شود.
پ) باز جذب و ترشح فقط در گردیزه صورت می گیرد.
ت) آنچه به لگنچه می ریزد ادرار است.

پاسخ: الف) صحیح ب) صحیح پ) غلط ت) صحیح

۵۲) الف) دو مثال از موادی که به صورت فعال باز جذب می شوند نام ببرید.
ب) یک مثال از موادی که غیر فعال باز جذب می شوند نام ببرید.
پ) از سه فرآیند مؤثر در تشکیل ادرار کدام یک فعال و کدام غیر فعال است؟

پاسخ: الف) آمینواسید – گلوکز
ب) آب
پ) تراوش (غیر فعال بدون مصرف ATP) ترشح و باز جذب در بیشتر موارد با مصرف ATP صورت می گیرد.

۵۳) الف) فرآیند تراوش در کلیه به کدام شبکه مویرگی انجام می شود؟
ب) فرآیند ترشح در کلیه از کدام شبکه مویرگی صورت می گیرد؟
پ) چند مورد از موادی که ترشح می شوند نام ببرید.

پاسخ: الف) شبکه اول مویرگی
ب) شبکه دوم مویرگی
پ) بعضی سموم و داروها – بی کربنات – یون هیدروژن

۵۴) سه نوع سلول پوششی موجود در ساختار نفرون را ذکر کنید.

پاسخ: سنگ‌فرشی ساده – پودسیت – مکعبی ساده

۵۵) الف) ۴ مورد از موادی که کلیه ها ترشح می کنند، ذکر کنید.
ب) در نقش فرآیند ترشح در کلیه را بیان کنید.

پاسخ: الف) يون هیدروژن – بی کربنات – بعضی سموم و داروها
ب) ترشح در تنظیم میزان PH خون و دفع بعضی سموم و داروها نقش دارد.

۵۶) الف) ترشح از کدام قسمت ها در کلیه صورت می گیرد؟ و به کجا صورت می گیرد؟
ب) ترشح با چه فرآیندی صورت می گیرد؟

پاسخ: الف) از مویرگ‌های دور لوله ای و یاخته های گردیزه – به درون گردیزه
ب) اغلب مواد به روش فعال و با صرف انرژی زیستی

۵۷) عبارت زیر را با کلمات مناسب کامل کنید.
الف) در بیشتر موارد باز جذب …………. است و با صرف انرژی صورت می گیرد اگر چه باز جذب ممکن است …………. باشد، مثل باز جذب آب که با …………. صورت می گیرد.
ب) تراوش مواد براساس اندازه صورت می گیرد و هیچ …………. دیگری صورت نمی گیرد.

پاسخ: الف) فعال – غیر فعال – اسمز
ب) انتخاب

۵۸) چرا مقدار باز جذب مواد در لوله پیچ خورده نزدیک، بیشتر از سایر قسمت ها گردیزه است؟

پاسخ: به علت وجود ریز پرزهای فراوان

۵۹) در ارتباط با باز جذب در کلیه به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید.
الف) محل آغاز باز جذب:
ب) نوع یاخته های تشکیل دهنده محل آغاز باز جذب و ویژگی آنها:

پاسخ: الف) لوله پیچ خورده نزدیک
ب) پوشش مکعبی و دارای ریز پرزهای فراوان

۶۰) الف) باز جذب مواد در کلیه توسط کدام مویرگ ها صورت می گیرد؟
ب) موادی که در جریان تراوش وارد گردیزه می شود در حالت کلی چند گروه هستند؟
پ) در تراوش مواد بر چه اساسی و تحت چه نیرویی وارد گردیزه می شوند؟

پاسخ: الف) دور لوله‌ای
ب) مواد دفعی مثل اوره – مواد مفید مثل گلوکز و آمینو اسید
پ) بر اساس اندازه – تحت تأثیر نیروی فشار خون

۶۱) در ارتباط با کپسول بومن به سؤالات زیر پاسخ دهید.
الف) نوع یاخته های دیواره بیرونی و درونی آن: ب) ویژگی یاخته های لایه درونی کپسول بومن:

پاسخ: الف) دیواره بیرونی شامل یاخته های پوششی سنگفرشی ساده و دیواره درونی شامل یاخته های پودسیت است.
ب) دارای رشته های کوتاه و پا مانند فراوان. با پاهای خود اطراف مویرگ های کلافک را احاطه کرده اند و شکاف های باریک متعددی در فواصل بین پاها وجود دارد که امکان نفوذ مواد را به دیواره درونی فراهم می کند.

۶۲) به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید.
الف) نوع مویرگ‌های کلافک و نیتجه آن:
ب) ساز و کاری که موجب افزایش فشار تراوش در کلافک می شود:

پاسخ: الف) منفذدار است. بنابراین امکان خروج مواد از آنها به خوبی فراهم است ولی مولکول های بزرگ نمی توانند عبور کنند.
ب) زیاد بودن قطر سرخرگ آوران نسبت به وابران

۶۳) الف) تراوش از کدام قسمت گردیزه صورت می گیرد؟
ب) دو بخشی که برای تراوش متناسب شده اند را ذکر کنید.

پاسخ: الف) کپسول بومن
ب) ساختار کلاک و ساختار کپسول بومن

۶۴) کلمه درست را از داخل پرانتز انتخاب کنید.
الف) در دو طرف کلافک در انسان (همانند – برخلاف) شبکه مویرگی آبشش ها در ماهی، سرخرگ وجود دارد .
ب) در لوله هنله، بخش قطور پایین تر نسبت به بخش قطور بالارو، طول (بیشتر – کمتر) دارد.
پ) در کلافک (فقط تراوش – تراوش و باز جذب) و در شبکه دور لوله ای (باز جذب و ترشح – فقط ترشح) صورت می گیرد.

پاسخ: الف) همانند
ب) کمتر
پ) فقط تراوش – بازجذب و ترشح

۶۵) درست و نادرست بودن عبارت های زیر را مشخص کنید.
الف) کلیه به اندازه ۲ مهره، از کل ستون مهره ها بالاتر است.
ب) مسیر ادرار شامل لگنچه میزنای به مثانه » میز راه است.
پ) لنف کلیه به بزرگ سیاهرگ زیرین و خون کلیه به بزرگ سیاهرگ زیرین می ریزد.
ت) در انشعاب سياهرگ کلیه نسبت به سرخرگ آوران، اکسیژن زیاد و CO و مواد زائد نیتروژن دار بیشتر است.

پاسخ: الف) صحیح
ب) صحیح
پ) صحیح
ت) غلط

۶۶) به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید.
الف) لایه بیرونی کپسول بومن چه نوع بافتی دارد؟
ب) دیواره درونی کپسول بومن چه نوع سلولهایی است؟
پ) جنس دیواره لوله پیچ خورده نزدیک از چه نوع بافتی است؟

پاسخ: الف) پوششی سنگفرشی ساده
ب) پودسیت
پ) پوششی مکعبی

۶۷) درست و نادرست بودن عبارت های زیر را مشخص کنید.
الف) شبکه اول مویرگی از هر دو طرف به سرخرگ متصل می شود.
ب) شبکه دور لوله ای در اطراف لوله پیچ خورده نزدیک و دور لوله جمع کننده وجود دارد.
پ) سیاهرگ کلیه مواد زائد کمتری نسبت به سرخرگ دارد.
ت) ادرار نتیجه سه عمل تراوش، باز جذب و ترشح است.

پاسخ: الف) صحیح
ب) غلط
پ) صحیح
ت) صحیح

۶۸) درست و نادرست بودن عبارت های زیر را مشخص کنید.
الف) مجرای جمع کننده ادرار جزء نفرون است.
ب) لوله پیچ خورده دور و نزدیک قطر یکسان دارند.
پ) قسمت قطور در بخش پایین رو لوله هنله نسبت به بخش بالارو آن طول بیشتری دارد.
ت) به هر لوله جمع کننده چند نفرون متصل است.

پاسخ: الف) غلط ب) صحیح پ) غلط ت) صحیح

۶۹) درست و نادرست بودن عبارت های زیر را مشخص کنید.
الف) تعداد لپ کلیه با تعداد هرم آن برابر است.
ب) عامل اصلی تراوش در گلومرول، فشار اسمزی سرخرگی است.
پ) بزرگ بودن قطر سرخرگ آوران نسبت به وابران باعث می شود همیشه فشار تراوشی نسب به فشار اسمزی در محدوده گلومرول بالا باشد.
ت) در شبکه اول مویرگی هم تراوش و ترشح صورت می گیرد.

پاسخ: الف) صحیح ب) غلط پ) صحیح ت) غلط

۷۰) الف) سه مرحله فرآیند تشکیل ادرار را ذکر کنید.
ب) هریک از فرآیندها را تعریف کنید.

پاسخ: الف) تراوش – باز جذب – ترشح
ب) تراوش ← در این مرحله بخشی از خوناب در نتیجه فشار خون از کلافک خارج شده و به کپسول بومن وارد می شود.
باز جذب ← فرآیندی است که طی آن مواد مفیدی که تراوش شده بودند، دوباره از طریق مویرگ های دور لوله‌ای جذب و به خون وارد می شوند.
ترشح ← فرآیندی است طی آن موادی که لازم است دفع شوند از مویرگ‌های دورلوله ای یا خود یاخته های گردیزه به درون گردیزه وارد می شوند.

۷۱) در ارتباط با گردش خون در کلیه طرح زیر را کامل کنید.
سرخرگ کلیه ← سرخرگ های بین هرمی ← در بخش قشری ایجاد …..(۱)….. کوچک تر ← انشعابات انتهایی سرخرگ ← ….(۲)….. ← کلافک ← ….(۳)….. ← شبکه مویرگی دور لوله‌ای ← ….(۴)….. ← سیاهرگ‌های بین هرمی ← ….(۵)….

پاسخ: ۱ ← سرخرگ
۲ ← سرخرگ آوران
۳ ← سرخرگ وایران
۴ ← سیاهرگ‌های کوچک
۵ ← سیاهرگ کلیه

۷۲) انواع شبکه مویرگی کلیه را با ذکر محل آنها بیان کنید.

پاسخ: شبکه مویرگی اول (کلافک – گلومرول) در درون کپسول بومن قرار دارد.
شبکه دوم مویرگی (شبکه دور لوله ای) که اطراف قسمت های دیگر گردیزه قرار دارد.

۷۳) در ارتباط با گردش خون در کلیه به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید.
الف) به هر کلیه چند سرخرگ وارد می شود؟
ب) سرخرگی که خون را به کلافک وارد می کند؟
پ) سرخرگی که خون را از کلافک خارج می کند؟
ت) رگی که خون را از کلیه خارج می کند؟
ث) شبکه مویرگی که به سیاهرگ وصل نمی شود؟

پاسخ: الف) یک سرخرگ
ب) آوران
پ) وابران
ت) سیاهرگ
ث) شبکه مویرگی اول

۷۴) الف) کپسول بومن را تعریف کنید.
ب) بخشی از نفرون یا گردیزه که متصل به مجرای جمع کننده ادرار است، نام ببرید.

پاسخ: الف) ابتدای گردیزه که قیف مانند است، کپسول بومن نام دارد.
ب) لوله پیچ خورده دور

۷۵) در ارتباط با گردیزه به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید.
الف) تعداد گردیزه ها در هر کلیه:
ب) اجزای تشکیل دهنده گردیزه:

پاسخ: الف) حدود یک میلیون
ب) کپسول بومن – لوله پیچ خورده نزدیک – لوله پیچ خورده دور – قوس هنله (U شکل)

۷۶) نحوه قرار گرفتن هرم های کلیه را بیان کنید.

پاسخ: قاعده هرم ها به سمت بخش قشری و رأس آنها به سمت لگنچه است.

۷۷) اصطلاحات زیر را تعریف کنید.
الف) هرم های کلیه
ب) لپ کلیه
پ) لگنچه

پاسخ: الف) ساختارهای هرمی شکل در بخش مرکزی کلیه
ب) هر هرم و ناحیه قشری مربوط به آن را یک لپ کلیه می نامند.
پ) لگنچه ساختاری شبیه قیف است که ادرار تولید شده به آن وارد و به میزنای هدایت می شود.

۷۸) درست و نادرست بودن عبارت های زیر را مشخص کنید.
الف) کلیه راست نسبت به کلیه چپ پایین تر است و در نتیجه میزنای آن کوتاه تر است.
ب) کلیه توسط یک نوع بافت پیوندی احاطه شده است.
پ) در فاصله بین هرم ها، ستون کلیه است که انشعاباتی از بخش قشری اند.

پاسخ: الف) صحیح ب) غلط پ) صحیح

۷۹) درست و نادرست بودن عبارت های زیر را مشخص کنید.
الف) یاخته های پادار (پودوسیت) در برخی جاها با مویرگ، غشای پایه مشترک دارد.
ب) بخشی از صفاق اطراف کلیه ها است ولی به کپسول كليه ربطی ندارد.
پ) بخشی از کلیه توسط دنده ها محافظت می شود.
ت) لوله پیچ خورده دور و نزدیک قطر متفاوت دارند.

پاسخ: الف) صحیح ب) صحیح پ) صحیح ت) غلط

۸۰) الف) سه بخشی که در برش طولی کلیه (ساختار درونی کلیه) به ترتیب از بیرون به داخل دیده می شود، نام ببرید.
ب) هرم های کلیه و لپ کلیه در کدام ساختار کلیه دیده می شوند؟

پاسخ: الف) بخش قشری – مرکزی – لگنچه
ب) ساختار درونی

۸۱) به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید.
الف) جنس کپسول کلیه:
ب) نقش چربی های اطراف کلیه:
پ) عوارض افتادگی کلیه و تا خوردن میز نای:

پاسخ: الف) از جنس بافت پیوندی
ب) محافظت از کلیه در برابر ضربه و حفظ موقعیت کلیه
پ) خطر بسته شدن میز نای و عدم تخلیه مناسب ادرار از کلیه و در نهایت نارسایی کلیه

۸۲) الف) سه راه حفاظت از کلیه را نام ببرید.
ب) عوارض تحلیل بیش از حد چربی ها در افرادی که برنامه کاهش وزن سریع و شدید دارند، چیست؟

پاسخ: الف) دنده ها – کپسول کلیه – چربی های اطراف کلیه
ب) ممکن است سبب افتادگی کلیه و تاخوردگی میزنای شود.

۸۳) به سؤالات زیر در مورد کلیه ها پاسخ کوتاه دهید.
الف) شکل کلیه:
ب) تعداد و موقعیت قرارگیری:
پ) دلیل پایین ترین موقعیت کلیه راست نسبت به چپ:

پاسخ: الف) لوبیایی شکل اند.
ب) تعداد دو عدد در طرفین ستون مهره ها و محوطه شکمی
پ) به دلیل موقعیت قرارگیری و شکل کبد

۸۴) نوع تنفس را در موجودات زیر بنویسید.
الف) کرم خاکی
ب) ماهی
ج) ملخ

پاسخ: الف) تنفس پوستی ب) تنفس آبششی ج) تنفس نایدیسی

۸۵) کدام موادی که در ستون الف نوشته شده است در مایعات ستون ب وجود دارد؟

ستون الف	ستون ب
پروتئین گلوکز اوره آب	خون ورودی به کلیه خون خروجی از کلیه خونی که به کپسول بومن تراوش می شود ادراری که کلیه را ترک می کند

پاسخ: پروتئین ← در خون ورودی به کلیه خروجی از کلیه
گلوکز ← در خون ورودی به کلبه، خونی که به کپسول بومن تراوش می شود و خونی که از کلیه خارج می شود. اوره و آب در هر چهار مورد ستون ب وجود دارد.

نکته مهم: دانش آموزان عزیز، تنها به خواندن این سوالات اکتفا نکنید و حتما متن درس را هم به دقت مطالعه کنید.

همچنین بخوانید: جواب فعالیت های فصل پنجم زیست دهم

✅ سوالات متن فصل ۵ پنجم زیست شناسی دهم با جواب را در این مقاله مشاهده کردید. امیدوارم از آن استفاده کرده باشید و از صفحات دیگر ماگرتا دیدن نمایید. برای بهتر پیدا کردن جواب ها در آخر کلمات جستجو شده داخل گوگل، کلمه ماگرتا را قرار دهید. همچنین سوالات خود را در بخش دیدگاه بنویسید. 🌹