سوالات متن فصل اول زیست یازدهم تجربی با جواب

نمونه سوالات متن فصل درس ۱ اول گفتار ۱ و ۲ «تنظیم عصبی» کتاب زیست شناسی پایه یازدهم رشته تجربی متوسطه دوم را می توانید در ادامه این مطلب از بخش آموزش و پرورش ماگرتا ، مشاهده نمایید.

همچنین بخوانید: جواب فعالیت های فصل اول زیست یازدهم تجربی

نمونه سوال های متن امتحانی فصل 1 اول زیست شناسی یازدهم تجربی

۱) نوار مغزی چیست و چه کاربردی دارد؟

پاسخ: نوار مغزی جریان الکتریکی ثبت شده یاخته های عصبی (نورون های) مغز است. متخصصان برای بررسی فعالیت‌های مغز از نوار مغزی استفاده می کنند.

۲) بافت عصبی از چه یاخته هایی تشکیل شده است؟

پاسخ: بافت عصبی از یاخته های عصبی و یاخته های پشتیبان (نوروگلیاها) تشکیل شده است.

نکته: تعداد یاخته های پشتیبان چند برابر یاخته های عصبی است و انواع گوناگونی دارند.

۳) سه عملکرد یاخته های عصبی کدام اند؟

پاسخ: ۱- این یاخته ها تحریک پذیرند و پیام عصبی تولید می کنند.
۲- آنها این پیام را هدایت می کنند.
۳- آنها این پیام را به یاخته های دیگر منتقل می کنند.

۴) اجزای سازنده یاخته عصبی را بنویسید.

پاسخ: ۱- دارینه (دندریت): رشته ای است که پیام ها را دریافت و به جسم یاخته عصبی وارد می کند.

۲- آسه (آکسون): رشته ای است که پیام عصبی را از جسم یاخته ای تا انتهای خود که پایانه آکسون نام دارد هدایت می کند.

۳- جسم یاخته ای: محل قرار گرفتن هسته و انجام سوخت و ساز یاخته های عصبی است و می تواند پیام نیز دریافت کند.

نکته: پیام عصبی از محل پایانه آکسون یک یاخته عصبی به یاخته دیگر منتقل می شود.

۵) غلاف میلین چیست؟ توضیح دهید.

پاسخ: یاخته عصبی دارای پوششی به نام غلاف میلین است. غلاف میلین رشته های آکسون و دندریت بسیاری از یاخته های عصبی را می پوشاند و آنها را عایق بندی می کند.

۶) گره رانویه چیست؟

پاسخ: غلاف میلین در بخش‌هایی از رشته قطع می شود. این بخش را گره رانویه می نامند.

۷) غلاف میلین چگونه ساخته می شود؟

پاسخ: غلاف میلین را یاخته های پشتیبان بافت عصبی می سازند. یاخته پشتیبان به دور رشته عصبی می پیچد و غلاف میلین را به وجود می آورد.

۸) وظايف سلوله ای پشتیبان (نوروگلیا) را بنویسید.

پاسخ: ۱- در ساخت غلاف میلین نقش دارند.
۲- داربست‌هایی را برای استقرار یاخته‌های عصبی ایجاد می کنند.
۳- در دفاع از یاخته‌های عصبی نقش دارند.
۴- در حفظ هم ایستایی مایع اطراف آنها (مثل حفظ مقدار طبیعی یون‌ها) نقش دارند.

۹) انواع یاخته های عصبی را توضیح دهید.

پاسخ: ۱- یاخته های عصبی حسی: پیام ها را از گیرنده های حسی سوی بخش مرکزی دستگاه عصبی (مغز و نخاع) می آورند.
۲- یاخته های عصبی حرکتی: پیام ها را از بخش مرکزی دستگاه عصبی به سوی اندام ها (مانند ماهیچه ها) می برند.
یاخته های عصبی رابط: که در مغز و نخاع قرار دارند. این یاخته ها ارتباط لازم بین یاخته های عصبی حسی و حرکتی را فراهم می کنند.

۱۰) پیام عصبی چگونه ایجاد می شود؟

پاسخ: پیام عصبی در اثر تغییر مقدار یون ها در دو سوی غشای یاخته عصبی به وجود می آید. از آنجا که مقدار یون ها در دو سوی غشا، یکسان نیستند، بار الکتریکی دو سوی غشای یاخته عصبی متفاوت است و در نتیجه بین دو سوی آن، اختلاف پتانسیل الکتریکی وجود دارد.

۱۱) پتانسیل آرامش را تعریف کنید.

پاسخ: وقتی یاخته عصبی فعالیت عصبی ندارد در دو سوی غشای آن اختلاف پتانسیلی در حدود ۷۰ میلی ولت برقرار است این اختلاف پتانسیل را پتانسیل آرامش می نامند.

۱۲) در حالت آرامش، مقدار یون های سدیم و پتاسیم ، بیرون و درون یاخته عصبی چگونه است؟

پاسخ: مقدار یون های سدیم در بیرون غشا یاخته های عصبی زنده از داخل آن بیشتر است و در مقابل مقدار یون های پتاسیم درون یاخته از بیرون آن بیشتر است.

داخل ⁺Na⁺ > Na خارج
خارج ⁺K⁺ > K داخل

۱۳) چه عواملی باعث عدم توازن یون ها در دو سوی یاخته عصبی می شوند؟

پاسخ: در غشای یاخته های عصبی مولکول های پروتئینی وجود دارند که به عبور یون ها از غشا کمک می کنند که عبارت اند از:

۱- کانال های نشتی که یون ها می توانند از آنها منتشر شوند. از راه این کانال ها یون های پتاسیم خارج و یون های سدیم به درون یاخته عصبی وارد می شوند. تعداد یون های پتاسیم خروجی بیشتر از یون های سدیم ورودی است؛ زیرا غشا به این یون نفوذپذیری بیشتری دارد.

۲- پمپ سدیم – پتاسیم که در هر بار فعالیت این پمپ، سه یون سدیم از یاختهٔ عصبی خارج و دو یون پتاسیم وارد آن می شوند. این پمپ از انرژی مولکول ATP استفاده می کند.

۱۴) پتانسیل عمل را شرح دهید.

پاسخ: وقتی یاخته عصبی تحریک می شود در محل، تحریک اختلاف پتانسیل دو سوی غشای آن به طور ناگهانی تغییر می کند و داخل یاخته از بیرون آن مثبت تر می شود و پس از زمان کوتاهی اختلاف پتانسیل دو سوی غشا دوباره به حالت آرامش بر می گردد. این تغییر را پتانسیل عمل می نامند.

۱۵) هنگام پتانسیل، عمل در یاخته عصبی چه اتفاقی افتد؟

پاسخ: ابتدا کانال های دریچه دار سدیمی باز می شوند و یون های سدیم فراوانی وارد یاخته و بار الکتریکی درون آن، مثبت تر می شود. پس از زمان کوتاهی این کانال ها بسته می شوند و کانال های دریچه دار پتاسیمی باز و یون های پتاسیم خارج می شوند. این کانال ها هم پس از مدت کوتاهی بسته می شوند به این ترتیب دوباره پتانسیل غشا به حالت آرامش (۷۰-) بر می گردد.

۱۶) در هنگام پتانسیل عمل چه کانال هایی باز و بسته می شوند؟

پاسخ: در غشای یاخته های عصبی، پروتئین هایی به نام کانال های دریچه دار وجود دارند که با تحریک یاخته عصبی باز می شوند و یون ها از آنها عبور می کنند.

۱۷) آیا در پایان پتانسیل عمل شیب غلظت یون ها در دو سوی غشا با حالت آرامش تفاوت دارد؟ چه عاملی این غلظت ها را به حالت اولیه باز می گرداند؟

پاسخ: بله؛ فعالیت بیشتر پمپ سدیم – پتاسیم موجب می شود شیب غلظت یون های سدیم و پتاسیم در دو سوی غشا دوباره به حالت آرامش باز گردد.

۱۸) پیام عصبی را تعریف کنید.

پاسخ: وقتی پتانسیل عمل در یک نقطه از یاخته عصبی ایجاد می شود، نقطه به نقطه پیش می رود تا به انتهای رشته عصبی (آکسون یا دندریت بلند) برسد، این جریان را پیام عصبی می نامند.

۱۹) گره های رانویه چه نقشی دارند؟

پاسخ: این گره ها پتانسیل عمل ایجاد می شود و پیام عصبی درون رشته عصبی از یک گره به گره دیگر هدایت می شود. در این حالت به نظر می رسد پیام عصبی از یک گره به گره دیگر می جهد. به همین علت این هدایت را هدایت جهشی می نامند.

۲۰) آیا کاهش یا افزایش میزان میلین به بیماری منجر می شود؟ توضیح دهید.

پاسخ: بله ؛ مثلاً در بیماری مالتیپل اسکلروزیس (MS)؛ یاخته های پشتیبانی که در سیستم عصبی مرکزی میلین می سازند، از بین می روند در نتیجه ارسال پیامهای عصبی به درستی انجام نمی شود. بینایی و حرکت مختل و فرد دچار بی حسی و لرزش می شود.

۲۱) همایه (سیناپس) چیست؟

پاسخ: یاخته های عصبی با یکدیگر ارتباط ویژه ای به نام همایه (سیناپس) برقرار می کنند.

۲۲) فضای (همایه ای چیست؟

پاسخ: بین این یاخته ها در محل ،سیناپس فضایی به نام فضای سیناپسی وجود دارد.

۲۳) ناقل عصبی چیست؟ کجا ساخته می شود؟

پاسخ: برای انتقال پیام از یاخته عصبی انتقال دهنده یا یاخته عصبی پیش سیناپسی، ماده ای به نام ناقل عصبی در فضای سیناپسی آزاد می شود ناقل عصبی در جسم یاخته های عصبی ساخته درون ریز کیسه ها ذخیره می شود. این کیسه ها در طول آکسون هدایت می شوند تا به پایانه آن برسند.

۲۴) چگونه پیام عصبی از یک یاخته عصبی به یاخته دیگر منتقل می شود؟

پاسخ: ناقل عصبی پس از رسیدن به غشای یاخته پس همایه‌ای، به پروتئینی به نام گیرنده متصل می‌شود. این پروتئین همچنین کانالی است که با اتصال ناقل عصبی به آن باز می‌شود. به این ترتیب، ناقل عصبی با تغییر نفوذپذیری غشای یاخته پس همایه‌ای به یون‌ها، پتانسیل الکتریکی این یاخته را تغییر می‌دهد. براساس اینکه ناقل عصبی تحریک کننده یا بازدارنده باشد، یاخته پس همایه‌ای تحریک، یا فعالیت آن مهار می‌شود.

پس از انتقال پیام، مولکول‌های ناقل باقی مانده، باید از فضای همایه‌ای تخلیه شوند تا از انتقال بیش از حدّ پیام جلوگیری و امکان انتقال پیام‌های جدید فراهم شود. این کار با جذب دوباره ناقل به یاخته پیش همایه‌ای انجام می‌شود، همچنین آنزیم‌هایی ناقل عصبی را تجزیه می‌کنند. تغییر در میزان طبیعی ناقل‌های عصبی از دلایل بیماری و اختلال در کار دستگاه عصبی است.

۲۵) پس از انتقال پیام مولکول های ناقل باقی مانده چگونه از فضای سیناپسی تخلیه می شوند؟

پاسخ: ۱- جذب دوباره ناقل به یاخته پیش سیناپسی انجام می شود
۲- همچنین آنزیم هایی که از یاخته ها ترشح می شوند، ناقل عصبی را تجزیه می کنند.

۲۶) دو بخش دستگاه عصبی را نام ببرید.

پاسخ: بخش مرکزی و محیطی

۲۷) دستگاه عصبی مرکزی شامل چه بخش هایی است و چه وظیفه ای دارد؟

پاسخ: شامل مغز و نخاع است که مراکز نظارت بر فعالیت های بدن اند. این دستگاه اطلاعات دریافتی از محیط و درون بدن را تفسیر می کند و به آن ها پاسخ می دهد.

۲۸) دو بخش سازنده مغز و نخاع را بنویسید.

پاسخ: از دو بخش ماده خاکستری و ماده سفید تشکیل شده اند ماده خاکستری شامل جسم یاخته های عصبی و رشته های عصبی بدون میلین و ماده سفید اجتماع رشته های میلین دار است.

۲۹) حفاظت از مغز و نخاع چگونه انجام می شود؟

پاسخ: علاوه بر استخوان‌‌های جمجمه و ستون مهره، سه پرده از نوع بافت پیوندی به نام پرده‌های مننژ از مغز و نخاع حفاظت می‌کنند. فضای بین پرده‌ها را مایع مغزی – نخاعی پر کرده است که مانند یک ضربه‌گیر، دستگاه عصبی مرکزی را در برابر ضربه حفاظت می‌کند. همچنین یک عامل حفاظت کننده دیگر در مغز، سد خونی – مغزی و در نخاع سد خونی – نخاعی نام دارد.

۳۰) سد خونی – مغزی را توضیح دهید.

پاسخ: یاخته‌های بافت پوششی مویرگ‌های مغز و نخاع به یکدیگر چسبیده‌اند و بین آنها منفذی وجود ندارد. در نتیجه بسیاری از مواد و میکروب‌ها در شرایط طبیعی نمی‌توانند به مغز وارد شوند. این عامل حفاظت کننده در مغز، سد خونی – مغزی و در نخاع سد خونی – نخاعی نام دارد. البته مولکول‌هایی مثل اکسیژن، گلوکز و آمینواسیدها و برخی داروها می‌توانند از این سدها عبور کنند.

۳۱) سه بخش اصلی مغز را نام ببرید.

پاسخ: از مخ، مخچه و ساقه مغز تشکیل شده است.

۳۲) بیشتر حجم مغز انسان را چه بخشی تشکیل می دهد؟

پاسخ: مخ

۳۳) دو نیمکره مخ چگونه با هم در ارتباط هستند؟

پاسخ: با رشته های عصبی به هم متصل اند. رابطه ای سفید رنگ به نام رابط پینه ای و سه گوش از این رشته های عصبی اند که هنگام تشریح مغز آنها را می بینید.

۳۴) دو نیمکره مخ چگونه باعث هماهنگی بخش های مختلف بدن می شوند؟

پاسخ: دو نیمکره به طور همزمان از همه بدن اطلاعات را دریافت و پردازش می کنند تا بخش های مختلف بدن به طور هماهنگ فعالیت کنند.

۳۵) برای کارهای اختصاصی هر نیمکره مثال بزنید.

پاسخ: بخش هایی از نیمکره چپ به توانایی در ریاضیات و استدلال مربوط اند و نیمکره راست در مهارت های هنری تخصص یافته است.

۳۶) بخش خارجی نیمکره های مخ را چه می نامند؟ چه ویژگی هایی دارد؟

پاسخ: قشر مخ نام دارد و از ماده خاکستری است و سطح وسیعی را با ضخامت چند میلی متر تشکیل می دهد. قشر مخ چین خورده است و شیارهای متعددی دارد. قشر مخ جایگاه پردازش نهایی اطلاعات ورودی به مغز است که نتیجه آن یادگیری تفکر و عملکرد هوشمندانه است.

۳۷) هر یک از نیمکره های مخ به وسیله شیارهای عمیق به چند لوب تقسیم می شوند.

پاسخ: به چهار لوب پس سری، گیجگاهی، آهیانه و پیشانی تقسیم می شوند.

۳۸) قشر مخ شامل چه بخش هایی است؟

پاسخ: قشر مخ شامل بخش‌های حسی، حرکتی و ارتباطی است. بخش‌های حسی، پیام‌های حسی را دریافت می‌کنند. بخش‌های حرکتی به ماهیچه‌ها و غده‌ها، پیام می‌فرستند. بخش‌های ارتباطی بین بخش‌های حسی و حرکتی ارتباط برقرار می‌کنند.

۳۹) ساقه مغز از چه بخش هایی تشکیل شده است؟

پاسخ: ساقه مغز از مغز میانی، پل مغزی و بصل‌ النخاع تشکیل شده است.

۴۰) مغز میانی کجا واقع است و چه وظایفی دارد؟

پاسخ: در بالای پل مغزی قرار دارد و یاخته‌های عصبی آن، در فعالیت‌های مختلف از جمله شنوایی، بینایی و حرکت نقش دارند. برجستگی‌های چهارگانه بخشی از مغز میانی‌اند.

۴۱) پل مغزی در کدام فعالیت های بدن نقش دارد؟

پاسخ: در تنظیم فعالیت‌های مختلف از جمله تنفس، ترشح بزاق و اشک نقش دارد.

۴۲) پایین ترین بخش مغز چیست؟ و چه وظایفی دارد؟

پاسخ: پایین‌ترین بخش مغز است که در بالای نخاع قرار دارد. بصل‌النخاع، فشار خون و ضربان قلب را تنظیم می‌کند و مرکز انعکاس‌هایی مانند عطسه، بلع و سرفه و مرکز اصلی تنظیم تنفس است.

۴۳) مخچه کجا واقع است؟ ساختار و نقش آن را بنویسید.

پاسخ: مخچه در پشت ساقۀ مغز قرار دارد و شامل دو نیمکره و بخشی به نام کرمینه در وسط آنهاست. مخچه به‌ طور پیوسته از بخش‌های دیگر مغز، نخاع و اندام‌‌های حسی، مانند گوش‌ها پیام را دریافت و بررسی می‌کند تا فعالیت ماهیچه‌ها و حرکات بدن را در حالت‌های گوناگون به کمک مغز و نخاع هماهنگ کند.

۴۴) برخی از ساختارهای دیگر مغز را نام ببرید.

پاسخ: تالاموس – هیپوتالاموس – سامانه کناره‌ای (لیمبیک) – سبک مغز (هیپوکامپ)

۴۵) دو نقش مهم تالاموس ها را بنویسید.

پاسخ: تالاموس محل پردازش اوّلیه و تقویت اطلاعات حسی‌اند. اغلب پیام‌های حسی در تالاموس گرد هم می‌آیند تا به بخش‌های مربوط در قشر مخ، جهت پردازش نهایی فرستاده شوند.

۴۶) زیر نهنج (هیپوتالاموس) در کجا واقع است و چه وظایفی دارد؟

پاسخ: هیپوتالاموس که در زیر تالاموس قرار دارد، دمای بدن، تعداد ضربان قلب، فشار خون، تشنگی، گرسنگی و خواب را تنظیم می‌کند.

۴۷) سامانه کناره ای (لیمبیک) با چه بخش هایی در ارتباط است و چه نقش هایی برعهده دارد؟

پاسخ: با قشر مخ، تالاموس و هیپوتالاموس ارتباط دارد. سامانه کناره‌ای در حافظه و احساساتی مانند ترس، خشم و لذّت نقش ایفا می‌کند.

۴۸) اسبک مغز (هیپوکامپ) چیست؟ وظیفه آن را بنویسید.

پاسخ: یکی از اجزای سامانه کناره‌ای است که در تشکیل حافظه و یادگیری نقش دارد. اسبک مغز در ایجاد حافظه کوتاه مدت و تبدیل آن به حافظه بلند مدت نقش دارد.

۴۹) حافظه افرادی که هیپوکامپ آنان آسیب دیده، یا با جراحی برداشته شده است، چه تغییری می کند؟

پاسخ: دچار اختلال می‌شود. این افراد نمی‌توانند نام افراد جدید را حتی اگر هر روز با آنها در تماس باشند، به خاطر بسپارند. نام‌های جدید، حداکثر فقط برای چند دقیقه در ذهن این افراد باقی می‌مانند. البته آنان برای به‌یاد آوردن خاطرات مربوط به قبل از آسیب‌دیدگی، مشکل چندانی ندارند.

۵۰) اعتیاد چیست؟ مثال بزنید.

پاسخ: اعتیاد وابستگی به مصرف یک ماده، یا انجام یک رفتار است که ترک آن مشکلات جسمی و روانی برای فرد به‌ وجود می‌آورد. وابستگی به اینترنت یا بازی‌های رایانه‌ای نیز نمونه‌ای از اعتیادهای رفتاری‌اند.

۵۱) برخی از مواد اعتیادآور را نام ببرید.

پاسخ: مواد گوناگون مانند الکل، کوکائین، نیکوتین، هروئین، مورفین و حتی کافئین قهوه اعتیادآورند.

۵۲) اعتیاد بر چه ابعادی از سلامت فرد و جامعه تاثیر می گذارد؟

پاسخ: اعتیاد نه فقط سلامت جسمی و روانی فرد مصرف کننده، بلکه سلامت خانواده او و نیز افراد دیگر اجتماع را به خطر می‌اندازد.

۵۳) مواد اعتیادآور چه تاثیری بر مغز می گذارند؟

پاسخ: نخستین تصمیم برای مصرف مواد اعتیادآور در اغلب افراد اختیاری است، اما استفادۀ مکرّر از این مواد، تغییراتی را در مغز ایجاد می‌کند که فرد دیگر نمی‌تواند با میل شدید برای مصرف مقابله کند. این تغییرات ممکن است دائمی باشند.

۵۴) چرا اعتیاد را بیماری برگشت پذیر می دانند؟

پاسخ: زیرا تاثیراتی که بر مغز می گذارند ممکن است دائمی باشد به طوری که حتی سال ها پس از ترک مواد، فرد در خطر مصرف دوباره قرار دارد.

۵۵) مواد اعتیادآور بیشتر بر کجا اثر می کنند؟

پاسخ: مواد اعتیادآور بر سامانه کناره‌ای اثر می‌گذارند و موجب آزاد شدن ناقل‌های عصبی از جمله دوپامین می‌شوند که در فرد احساس لذت و سرخوشی ایجاد می‌کند. در نتیجه فرد، میل شدیدی به مصرف دوباره آن ماده دارد.

۵۶) چرا با گذشت زمان مقدار مصرف مواد اعتیادآور زیاد می شود؟

پاسخ: با ادامه مصرف، دوپامین کمتری آزاد می‌شود و به فرد احساس کسالت، بی‌حوصلگی و افسردگی دست می‌دهد. برای رهایی از این حالت و دستیابی به سرخوشی نخستین، فرد مجبور است، ماده اعتیادآور بیشتری مصرف کند.

۵۷) با تاثیر مواد اعتیادآور بر بخش هایی از قشر مخ، چه تغییرات رفتاری در فرد ایجاد می شود؟

پاسخ: توانایی قضاوت، تصمیم گیری و خود کنترلی فرد کاهش می یابد. این اثرات به ویژه در مغز نوجوانان شدیدتر است، زیرا مغز آنان در حال رشد است.

۵۸) اعتیاد به الکل را شرح دهید.

پاسخ: مقدار الکل (اتانول) در نوشیدنی‌های الکلی متفاوت است؛ حتی مصرف کمترین مقدار الکل، بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. الکل در دستگاه گوارش به سرعت جذب می‌شود. الکل از غشای یاخته‌های عصبی بخش‌های مختلف مغز عبور و فعالیت‌های آنها را مختل می‌کند.

۵۹) الکل بر کدام ناقل های عصبی تاثیر می گذارد؟

پاسخ: الکل علاوه بر دوپامین، بر فعالیت انواعی از ناقل‌های عصبی تحریک کننده و بازدارنده تأثیر می‌گذارد.

۶۰) مصرف الکل چه اثراتی بر بدن می گذارد؟

پاسخ: الکل عامل کاهش دهنده فعالیت‌های بدنی، ایجاد ناهماهنگی در حرکات بدن و اختلال در گفتار است. الکل فعالیت مغز را کند می‌کند و در نتیجه زمان واکنش فرد به محرک‌های محیطی افزایش پیدا می‌کند. مشکلات کبدی، سکته قلبی و انواع سرطان از پیامدهای مصرف بلند مدت الکل است.

۶۱) نخاع در چه محدوده ای از ستون مهره قرار دارد؟

پاسخ: نخاع درون ستون مهره ها از بصل النخاع تا دومین مهره کمر کشیده شده است.

۶۲) وظایف نخاع را بنویسید.

پاسخ: ۱- مغز را به دستگاه عصبی محیطی متصل می کند.
۲- مسیر عبور پیام های حسی از اندام های بدن به مغز و ارسال پیام از مغز به اندام هاست.
۳- علاوه بر آن، نخاع مرکز برخی انعکاس های بدن است.

۶۳) هر عصب نخاعی چند ریشه دارد؟ هر ریشه نخاعی چه وظیفه ای دارد؟

پاسخ: هر عصب نخاعی دو ریشه دارد. ریشه پشتی عصب نخاعی حسی و ریشه شکمی آن حرکتی است. ریشه پشتی، اطلاعات حسی را به نخاع وارد و ریشه شکمی پیام‌های حرکتی را از نخاع خارج می‌کند.

۶۴) دستگاه عصبی محیطی چیست؟

پاسخ: بخشی از دستگاه عصبی که مغز و نخاع را به بخش‌های دیگر مرتبط می‌کند، دستگاه عصبی محیطی نام دارد.

۶۵) دستگاه عصبی محیطی از چه اعصابی تشکیل شده است؟

پاسخ: ۱۲ جفت عصب مغزی و ۳۱ جفت عصب نخاعی، دستگاه عصبی مرکزی را به بخش‌های دیگر بدن، مانند اندام‌های حس و ماهیچه‌ها مرتبط می‌کنند.

۶۶) عصب را تعریف کنید.

پاسخ: هر عصب مجموعه‌ای از رشته‌های عصبی است که درون بافت پیوندی قرار گرفته‌اند.

۶۷) دستگاه عصبی محیطی شامل چه بخش هایی است؟

پاسخ: دستگاه عصبی محیطی شامل دو بخش حسی و حرکتی است.
بخش حرکتی این دستگاه پیام عصبی را به اندام‌های اجرا کننده مانند ماهیچه‌ها می‌رساند.

۶۸) بخش حرکتی دستگاه عصبی محیطی، شامل چه بخش هایی است؟

پاسخ: شامل دو بخش پیکری و خودمختار است.

۶۹) بخش پیکری چه وظیفه ای برعهده دارد؟

پاسخ: این بخش پیام های عصبی را به ماهیچه های اسکلتی می رساند.

۷۰) فعالیت ماهیچه های اسکلتی ارادی است؟ یا غیر ارادی؟

پاسخ: به شکل ارادی و غیرارادی تنظیم می‌شود. وقتی تصمیم می‌گیرید کتاب را از روی میز بردارید، یاخته‌های عصبی بخش پیکری، دستور مغز را به ماهیچه‌های دست می‌رسانند. فعالیت ماهیچه‌های اسکلتی به شکل انعکاسی نیز تنظیم می‌شود.

۷۱) انعکاس چیست؟ مثال بزنید.

پاسخ: پاسخ سریع و غیرارادی ماهیچه‌ها در پاسخ به محرک‌هاست.
مثال: دست فرد با برخورد به جسم داغ، به عقب کشیده می‌شود. مرکز تنظیم این انعکاس نخاع است.

۷۲) بخش خودمختار در چه اعمالی نقش دارد؟

پاسخ: کار ماهیچه‌های صاف، ماهیچه قلب و غده‌ها را به‌ صورت ناآگاهانه تنظیم می‌کند و همیشه فعال است.

۷۳) دستگاه عصبی خودمختار از چه بخش هایی تشکیل شده است؟

پاسخ: این دستگاه از دو بخش هم‌حس (سمپاتیک) و پادهم‌حس (پاراسمپاتیک) تشکیل شده است که معمولاً برخلاف یکدیگر کار می‌کنند تا فعالیت‌های حیاتی بدن را در شرایط مختلف تنظیم کنند.

۷۴) فعالیت بخش پاراسمپاتیک باعث چه می شود؟

پاسخ: پادهم حس باعث برقراری حالت آرامش در بدن می‌شود. در این حالت، فشار خون کاهش یافته، ضربان قلب کم می‌شود.

۷۵) فعالیت بخش سمپاتیک باعث چه می شود؟

پاسخ: بخش هم حس هنگام هیجان بر بخش پادهم حس غلبه دارد و بدن را در حالت آماده باش نگه می‌دارد. ممکن است این حالت را هنگام شرکت در مسابقه ورزشی تجربه کرده باشید. در این وضعیت، بخش هم حس سبب افزایش فشار خون، ضربان قلب و تعداد تنفس می‌شود و جریان خون را به سوی قلب و ماهیچه‌های اسکلتی هدایت می‌کند.

۷۶) ساده ترین ساختار عصبی، در چه جانوری دیده می شود؟ توضیح دهید.

پاسخ: ساده‌ترین ساختار عصبی، شبکه عصبی در هیدر است. شبکه عصبی مجموعه‌ای از یاخته‌های عصبی پراکنده در دیواره بدن هیدر است که با هم ارتباط دارند. تحریک هر نقطه از بدن جانور در همۀ سطح آن منتشر می‌شود. شبکه عصبی یاخته‌های ماهیچه‌ای بدن را تحریک می‌کند.

۷۷) ساختار دستگاه عصبی پلاناریا را شرح دهید.

پاسخ: در پلاناریا دو گره عصبی در سر جانور، مغز را تشکیل داده‌اند. هر گره مجموعه‌ای از جسم یاخته‌های عصبی است. دو طناب عصبی متصل به مغز که در طول بدن جانور کشیده شده‌اند، با رشته‌هایی به هم متصل‌اند و ساختار نردبان مانندی را ایجاد می‌کنند. این مجموعه بخش مرکزی دستگاه عصبی جانور است. رشته‌های جانبی متصل به آن نیز، بخش محیطی دستگاه عصبی را تشکیل می‌دهند.

۷۸) ساختار دستگاه عصبی حشرات را شرح دهید.

پاسخ: مغز حشرات از چند گره به هم جوش خورده تشکیل شده است. یک طناب عصبی شکمی که در طول بدن جانور کشیده شده است، در هر بند از بدن، یک گره عصبی دارد. هر گره فعالیت ماهیچه‌های آن بند را تنظیم می‌کند.

۷۹) ساختار دستگاه عصبی مهره داران را شرح دهید.

پاسخ: در مهره‌داران طناب عصبی پشتی است و بخش جلویی آن برجسته شده و مغز را تشکیل می‌دهد. طناب عصبی درون سوراخ مهره‌ها و مغز درون جمجمه‌ای غضروفی، یا استخوانی جای گرفته است. در مهره‌داران نیز مانند انسان، دستگاه عصبی شامل دستگاه عصبی مرکزی و محیطی است.

۸۰) در بین مهره داران اندازه نسبی مغز کدام رده ها بیشتر است؟

پاسخ: اندازه نسبی مغز پستانداران و پرندگان نسبت به وزن بدن از بقیه بیشتر است.

نکته مهم: دانش آموزان عزیز، تنها به خواندن این سوالات اکتفا نکنید و حتما متن درس را هم به دقت مطالعه کنید.

همچنین بخوانید: جواب فعالیت های فصل دوم زیست یازدهم تجربی

توجه: شما دانش آموز پایه یازدهم رشته علوم تجربی می توانید برای دسترسی سریع و آسان تر به جواب فعالیت ها و سوالات دروس کتاب زیست شناسی یازدهم متوسطه دوم ، در انتهای عنوان خود عبارت «ماگرتا» را نیز در گوگل جستجو کنید.

✅ در انتها امیدواریم که مقاله نمونه سوالات متن فصل ۱ اول کتاب زیست شناسی ۲ پایه یازدهم متوسطه دوم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. شما می توانید سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید. 🌹