نقد فیلم مطرب پرویز پرستویی ، به کارگردانی مصطفی کیایی

نقد فیلم مطرب : فیلم سینمایی « مطرب » فیلمی در ژانر کمدی و اجتماعی به تهیه‌ کنندگی و کارگردانی مصطفی کیایی و بازی پرویز پرستویی، الناز شاکردوست، محسن کیایی و مهران احمدی است.مطرب یک اثر به واقع کمیک و نه کمدی از گذشته تا به امروز سینمای ایران است که نتوانسته مضمون انباشته شده در ذهن مولف را به نمایش بگذارد . مصطفی کیایی فیلم سازی است که ژانر کمدی را خوب می شناسد اما فرهنگ ایرانی در آخرین ساخته وی عقب مانده است . با نقد فیلم ماگرتا همراه باشید.

یک خواننده پیش از انقلاب ( پرویز پرستویی ) پس از وقوع انقلاب اسلامی از کار بی کار می شود و شرایط سختی را پشت سر می گذارد تا اینکه فرصتی پیش می آید تا در ترکیه کنسرتی اجرا نماید و…

کارگردان : مصطفی کیایی : متولد سال 1355 در کرج می باشد و اولین فعالیت هنری اش را در سال 1373 در مرکز آموزش فیلمسازی اداره ارشاد کرج آغاز کرد اما سالها طول کشید تا بتواند اولین مجوز ساخت فیلم بلند سینمایی خود با نام « بعد از ظهر سگی سگی » را در سال 1388 دریافت کند. پس از آن ، کیایی « ضد گلوله » را در سال 1389 روانه سینما کرد که با استقبال نسبی مواجه شد و « خط ویژه » نیز تبدیل به پرفروش ترین کار کیایی در گیشه ها شد. « عصر یخبندان » چهارمین ساخته سینمایی مصطفی کیایی محسوب میشود که چندان موفق نبود اما بعدها با « بارکد » توانست فروش بسیار خوبی را در سینما تجربه نماید و پس از آن « چهار راه استانبول » را با الهام از حادثه پلاسکو روانه سینما کرد.

دهه هشتاد شمسی، روزگاری در سینمای ایران بود که اگر کسی فیلم خوب می‌ساخت با شماتت مردم رو به رو می‌شد و هر چه فیلم بدتر بود فروش بیشتر آن تضمین می‌شد. فیلمسازانی مثل فرحبخش، صلح‌میرزایی و قدکچیان در گیشه‌ها آقایی می‌کردند و سینمای ایران در نازل‌ترین سطح خود از لحاظ ارزش‌های هنری قرار داشت.

فیلم جدید مصطفی کیایی به نظر دلش هوای آن روزها را کرده و شمشیر را تمام قد علیه هنر سینما از رو بسته است. «مطرب» یک فیلم نمونه‌وار از ژانر شانه تخم‌مرغی در سینمای ایران است که یک سور هم به فیلم‌فارسی و فیلم‌های کاباره‌ای و کلاه‌ مخملی‌های قبل از انقلاب می‌زند.

فیلمی به شدت پرت، عقب مانده و سخیف که در تمام وجوه خود هیچ هدفی ندارد مگر نابودی تمام و کمال ارزش‌ها و در پی آن تنزل سطح سلیقه مردم به پایین‌ترین حد ممکن.

فیلم گرامیداشتی برای موسیقی کوچه بازاری است. ابراهیم (پرویز پرستویی) یک خواننده کوچه بازاری است که در بحبوحه‌ی انقلاب شروع به کار می‌کند و با آغاز انقلاب فرصتی برای مطرح شدن پیدا نمی‌کند و راهی زندان می‌شود. پس از آزادی از زندان همواره در آرزوی خوانندگی می‌سوزد ولی به دلایل مختلف موفق به این کار نمی‌شود.

پرویز پرستویی در نقش ابراهیم یک اتفاق کمدی محسوب نمی شود و تنها چهره ای کمیک از عقده های به جا مانده روانی به اصطلاح هنرمندی است که نه شخصیت ساخته و نه متد درستی برای اجرای آن انتخاب کرده .

مجموعه قراردادهای لبخند آوری که مولف به عنوان پیرنگ کمدی از ابتدای این اثر با مخاطب بسته است به مرور قابل حدس می شوند . پویایی یک اثر سینمایی به مراتب انگیزه داستانی بالاتری نسبت به دیگر حوزه های هنری دارد . همان اندازه که از قصه انتظار می رود تا تکلیف برگزاری کنسرت یک خواننده کوچه بازاری را مشخص کند انباشت تجربی مولف نشان می دهد عنصر جدیدی برای ژانر کمدی در سینمای ایران تولید نخواهد کرد .

نگاه مینیمال به عناصر سینمایی ژانر کمدی در برخورد غیر عادلانه مصطفی کیایی از «بعد از ظهر سگی سگی» آغاز شد . در واقع این ویژگی به نقض فرهنگ می پردازد . فرهنگ نماد کشور است . مانند سربازی که شبانه پاسداری می دهد .

اگر برخورد جهان شمول و تحقیقات گسترده برای کشف لایه های حشو آلود آن انجام نشود به نقدی کورکورانه و بعضا جانبدارانه ختم خواهد شد . به طور کلی لحظات لبخند آور مطرب نه فرم سینمایی دارد و نه محتوای کمدی تنها نشانه های اعتراض فیلم سازی است که در یک «عصر یخبندان» خود را «ضد گلوله» کرده است . این گونه مولف با دست و پنجه زدن در باتلاق ضدیت فرهنگی بیشتر به عمق سطحی گرایی نفوذ می کند .

نویسنده « مطرب » در عین حال می خواسته هرآنچه که در نظرش جذاب می آمده را در فیلم بگنجاند. قصه های فرعی در « مطرب » به حدی ناپخته هستند که وصله هایی ناجور محسوب شده و تنها زمان اثر را افزایش داده اند. به عنوان مثال می توان به مسئله مهاجرت دختر و حضور کارمند سفارت در کنسرت اشاره کرد که هیچ کارکردی ندارند.

داستانهای فرعی که تنها برای دقایقی روایت می شوند و سپس تا انتهای فیلم به حال خود رها می شوند و نه سرانجامی برایشان در نظر گرفته می شود و نه ارتباط شان با مسیر اصلی داستان مشخص است. در « مطرب » می توانید ملغمه ای از موضوعات اجتماعی نظیر مهاجرت، آقازاده ها، ممنوعیت برگزاری کنسرت و… را ببینید بی آنکه بدانیم به چه هدفی در داستان وجود دارند!

« مطرب » در بخش کمدی نیز اثری ناکارآمد به شمار می رود و نمی تواند موقعیت طنز هوشمندانه ای خلق نماید که تیز و بُرنده باشد و در عین حال لبخندی را به لبان مخاطب بنشاند. موقعیت های کمیک فیلم اغلب شامل شوخی های جنسی است که ارتباط مستقیمی به خاموشی نور شب و کشیدن پرده ها و سپس تلاش برای ازدیاد جمعیت دارد با این حال، مسائل جنسی فیلم به این مورد خلاصه نمی شوند و در فیلم شخصیت های عجیب و غریبی نظیر همکار خواننده زن وجود دارد که از بیخ و بن مشکل جنسی دارد و فیلم با رویکرد خود به سبک آثار فیلمفارسی به تسویه حساب با او می پردازد. کنایه های اجتماعی فیلم نیز به حدی ناکارآمد هستند که حضورشان در فیلمنامه عجیب به نظر می رسد.

مجموعه بازیگران « مطرب » نیز یکی از بدترین بازیهای خود را در این فیلم تجربه کرده اند. پرویز پرستویی که به نظر می رسد پس از « لس آنجلس، تهران » تصمیم گرفته به حضور در کمدی های سطح پایین ادامه دهد، در « مطرب » نیز یکی از بازیهای بد فیلم را رقم زده است.

محسن کیایی نیز یکی از بازی های بد فیلم را رقم زده و الناز شاکردوست نیز آنها را همراهی کرده است. عایشه گل جوشکن، خواننده مشهور زن ترکی نیز بدترین بازیگر فیلم است و سازندگان تلاش زیادی برای اینکه او بتواند فارسی صحبت کند به کار برده اند اما نتیجه کار رضایت بخش نیست.

« مطرب » فرمول های گیشه پسند سالهای اخیر سینما را به همراه دارد. آواز، شوخی های جنسی ، لوکیشن خارجی و البته بازیگر زن خارجی که بتوان شوخی ها را حول محور او و فرهنگش قرار داد، باعث می شوند تا « مطرب » گزینه جذابی برای سالن های سینما باشد.

اما زمانی که از سینما سخن می گوییم، « مطرب » نمی تواند دستاوردی نصیب تماشاگر نماید. اثر اگرچه درباره یک درد بزرگ است اما جسارت پرداخت آن را ندارد پس به ابتذال روی می آورد تا تماشاگر به درد قدیمی بخندد. فیلم البته با یک پایان بندی فاجعه بار به آخر خط می رسد. پایان بندی که در آن همه چیز به عجیب و غریب ترین شکل ممکن به سرانجام می رسد تا همه خوشحال و راضی از سالن های سینما خارج شوند.

منتقد : میثم کریمی از سایت مووی مگ