سهام جایزه چیست؟

سهام جایزه سهامی است که  شرکت پس از تصویب افزایش سرمایه از محل سود انباشته یا افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، به سهامداران فعلی خود اختصاص می‌دهد. از آنجایی که این سهام بدون نیاز به پرداخت مبلغی از سوی سهامدار به وی تعلق می‌گیرد به آن «سهام جایزه» گفته می‌شود.

افزایش سرمایه چیست؟

افزایش سرمایه یکی از روش‌های تامین مالی شرکت‌ها در بورس و فرابورس است. منابع مالی جدید به‌منظور اصلاح ساختار سرمایه یا گسترش فعالیت‌های شرکت از جمله افزایش ظرفیت تولید، راه‌اندازی طرح‌های توسعه و پروژه‌های شرکت، نوسازی ماشین آلات و… به کار گرفته می‌شود. افزایش سرمایه به چهار روش مختلف می‌تواند انجام شود که در دو حالت آن با عناوین «افزایش سرمایه از محل سود انباشته» و «افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها» همواره به سهامداران سهام جایزه تعلق می‌گیرد. در «افزایش سرمایه از محل صرف سهام» نیز ممکن است به سهامداران سهام جایزه تخصیص پیدا کند.

افزایش سرمایه از محل سود انباشته

شرکت‌ها مطابق قانون تجارت، این اختیار را دارند تا درصدی از سود‌های سالیانه را به صورت سود انباشته در حساب‌ مالی خود تحت عنوان حساب سود انباشته ذخیره کنند. سپس در مجامع آن شرکت که با حضور سهامداران برگزار می‌شود، در خصوص نحوه استفاده از سودهای انباشته تصمیم‌گیری خواهد شد. یکی از تصمیماتی که می‌توان در خصوص سودهای انباشته اتخاذ کرد، سرمایه‌گذاری مجدد کل یا بخشی از آن در شرکت است که به این کار «افزایش سرمایه از محل سود انباشته» گفته می‌شود.

افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها

زمانی که شرکت‌ها قصد ورود به بازار بورس یا فرابورس را داشته باشند، کارشناسان مربوطه، دارایی‌های آن شرکت را مورد بررسی قرار داده و ارزش‌گذاری می‌کنند. سپس متناسب با ارزش به دست آمده، تعداد سهام قابل عرضه آن شرکت را مشخص می‌کنند.

مسلما در گذر زمان ارزش دارایی‌های یک شرکت نظیر زمین، ساختمان و ماشین آلات دستخوش تغییر می‌شود. از این رو شرکت‌ها می‌توانند مطابق قانون، دارایی‌های مشهود خود را مورد تجدید ارزیابی قرار‌ دهند. در صورتی که پس از تجدید ارزیابی، ارزش دارایی‌های شرکت بیشتر از برآورد قبلی محاسبه شود، به همان نسبت، سهام جدید به سهامداران تعلق خواهد گرفت. به این روش، افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها و به سهامی که در اختیار سهامداران قرار می‌گیرد سهام جایزه گفته می‌شود.

افزایش سرمایه به روش صرف سهام

چنانچه شرکتی سهام خود را به قیمتی بیشتر از قیمت اسمی آن در بازار عرضه کند، به میزان اختلاف بین قیمت اسمی و قیمت عرضه، صرف سهام گفته می‌شود. در افزایش سرمایه به روش صرف سهام، شرکت سهام خود را از طریق پذیره‌نویسی و با قیمتی بیش از قیمت اسمی به فروش می‌رساند. سپس تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی را به حساب اندوخته منتقل می­‌کند و ممکن است در ازای آن به سهامداران شرکت، سهام جایزه تخصیص بدهد. همچنین ممکن است وجوه حاصل را به صورت نقدی میان صاحبان سهام توزیع کند که برای دریافت خودکار آن، سهامداران بایستی احراز هویت سجام را انجام دهند. برای آشنایی بیشتر با سامانه سجام مقاله سجام چیست را بخوانید.

سهام جایزه چگونه به سهامدار تعلق می‌گیرد؟

ملاک برای تعلق گرفتن سهام جایزه این است که در زمان تشکیل مجمع عمومی فوق‌العاده، شخص سهامدار شرکت باشد. پس از ثبت آگهی افزایش سرمایه شرکت در سایت کدال و مشخص شدن درصد افزایش سرمایه، مطابق فرمول‌های زیر محاسبات مربوطه انجام می‌شود.

در صورتی که تمایل دارید اطلاعات بیشتری در خصوص بازار سرمایه کسب کنید، می‌توانید به سامانه آموزش بورس کارگزاری مفید به نشانی learning.emofid.com مراجعه کنید. در این وبسایت حدود ۹۰۰ مطلب آموزشی به همراه ده‌ها دوره ویدیویی به صورت کاملا رایگان قابل دسترس است. همچنین روزانه چندین کلاس غیرحضوری برگزار می‌شود که می‌توانید از آن‌ها بهره‌مند شوید.