علل بروز خشم وعصبانیت و روشهای کنترل آن

بروز اتفاقات مختلف در زندگی هر فردی می‌تواند منجر به خشم و یا عصبانیت وی شود. عصبانیت می‌تواند هم مثبت باشد و هم منفی. عصبانیت هم می‌تواند افراد را در رسیدن به خواسته‌هایشان کمک کند و هم اینکه مانع دستیابی به اهداف شود. فراموش نکنید که در هر شرایطی کنترل عصبانیت و مقابله با خشم بسیار مهم است. با ماگرتا همراه باشید.

خشم را می‌توان نوعی هیجان روحی و یا عکس‌العمل طبیعی در برابر تهدید و خطر دانست که به افراد اجازه می‌دهد در شرایط بحرانی از طریق آن از خود دفاع کنند. خشم امری اجتناب‌ناپذیر است و برای بقا و پایداری انسان‌ها نیز لازم و ضروری است.

خشم نیز همانند سایر احساسات، نشانه سلامت و تندرستی و عواطف انسانی است و پدیده‌ای کاملا طبیعی است ولی در کنار تمام این موارد، غلبه کردن بر خشم نیز بسیار مهم است و نباید فراموش شود.

باید گفت که خشم و عصبانیت اگر به صورت دقیق مدیریت شوند، به افراد کمک می‌کنند تا در جهت رسیدن به خواسته‌هایشان فعالیت کنند و به مسائل و مشکلات خود نیز رسیدگی نمایند. خشم متعادل به کنترل اوضاع کمک می‌کند و به افراد این  اجازه را می‌دهد تا بتوانند با قاطعیت خواسته‌های خود را ابراز کرده و دیگران را با دیدگاه‌های خود آشنا کنند.

البته اثرات منفی خشم نیز قابل بحث است. اگر خشم و عصبانیت به درستی کنترل نشوند، نه تنها مشکلات حل نمی‌شوند بلکه بیشتر نیز خواهند شد، بنابراین در چنین شرایطی مبارزه با خشم بسیار مهم است.

در زمان عصبانیت، آثار فیزیولوژیک آن در بدن ظاهر می‌شود که شامل، تندشدن ضربان قلب، افزایش فشار خون و میزان آدرنالین در خون است. عصبانیت باعث واکنش‌هایی در بدن می‌شود که اثرات آن قابل جبران نیست و برای سلامت بدن بسیار مضر هستند.

علل بروز خشم به سه دسته فیزیولوژیکی، شخصیتی و عوامل بیرونی تقسیم می شود :

• علل فیزیولوژیکی : ترشح بیش از حد هورمون تیروکسین و پرکاری غده تیروئید 
• علل شخصیتی : افراد زودرنج و افراد با درجه اضطراب بالا بیشتر عصبانی می شوند
• عوامل بیرونی : احساس عجز و ناتوانی در برابرناملایمات و موانع بیرونی،دیدن بی عدالتی و پایمال شدن حقوق انسانی و گاهی روابط آسیب دیده ما با دیگران

1.نفس عمیق بکشید

یکی از علل عصبانیت ریتم تنفسی است؛ در عصبانیت ریتم نفس کشیدن سریع و سخت می‌شود؛ در هنگام عصبانیت یک دم عمیق تنفس را به حالت طبیعی برمی‌گرداند و باعث می شود تا حدودی عصبانیت ما از بین برود و آرامش پیدا کنیم.

2.شروع به نوشتن کنيد

کلماتي که موقع عصبانيت بيان مي‌کنيد را روي کاغذ بنويسيد و سعي کنيد ديگر هنگام مشاجره و عصبانيت آنها را تکرار نکنيد.

3.موقعیت را ترک کنید

یكی از راه های كنترل عصبانیت ترک موقعیت برانگیزاننده عصبانیت است. با ترک موقعیت، شما به خود فرصت فكر كردن می دهید و می توانید به موقعیت فراسوی نیازها و خواسته های خود توجه كنید. در چنین شرایطی، اگر مخاطب شما فرد خاصی است، می توانید از او بخواهید تا در زمان دیگری در مورد مسأله تان صحبت كنید. اما در پاره ای اوقات هنگام رویارویی با موقعیت های برانگیزاننده عصبانیت، شما نمی توانید موقعیت را به طور كامل ترک كنید، ولی می توانید برای چند دقیقه ای از موقعیت خارج شده و هوایی تازه كنید، در صورت امكان آب نوشیده و سپس به موقعیت باز گردید.

4.احساسات خود را بیان کنید

بیان احساسات خود، به معنای پرخاشگری نیست بلکه مطلع‌ ساختن دیگران از احساسی که نسبت به اعمال آن‌ها دارید. از متهم کردن دیگران یا گفتن چیزهایی مانند «شما بی‌ملاحظه هستید» و «شما پررو هستید» اجتناب کنید. در عوض احساس خود را نسبت به اعمال آن‌ها به این صورت بیان کنید «متأسفم من برنامه‌های دیگری دارم»، ‌ «متأسفم، ولی نمی‌توانم کاری برایتان انجام دهم». بیان احساسات خود بر حرمت نفس و احترامی که دیگران برای ما قائلند خواهد افزود.

5.با کسی که می‌تواند آرامتان کند، حرف بزنید

همیشه کسی را برای درد دل کردن و تکیه کردن داشته باشید. در این مواقع سعی کنید که با او بیرون رفته و کمی صحبت کنید. درست نیست که همه احساساتتان را در خود نگاه داشته و بیرون نریزید. با این کار سلامتی خودتان به خطر خواهد افتاد. با دوستی منطقی و قابل اعتماد در مورد مشکلات صحبت کنید تا او آرامتان کرده و کنترل خود را دوباره بازیابید.

6.در صورت نیاز عذرخواهی کنید

اگر در زمان عصبانیت به کسی بی احترامی کردید حتما از وی عذرخواهی کنید. لازم نیست برای رفتار خود توضیحی بیاورید همین که به شخص مورد نظر بگویید که از رفتار خود پشیمان هستید و رفتار بدی داشته‌اید، کافی است.

7.انرژی منفی را تخلیه کنید

وقتی خشم بر ما چیره می‌شود، تخلیه انرژی از طریق پرداختن به فعالیت‌های جسمی یا خلاق، مفید است. فایده تخلیه خشم این است که می‌توان در وضعیت ذهنی آرام، مشکل خشم برانگیز خود را حل کرد. تخلیه انرژی، ‌منبع ناکامی یا بدرفتاری را برطرف نمی‌کند، بلکه فقط به انسان خویشتن‌داری می‌بخشد تا بتواند با منبع خشم مقابله کند.

8.ورزش کنيد

فعاليت جسمي به شما کمک مي‌کند که عصبانيت شما طول ‌مدت کوتاه‌تري داشته باشد. با افزايش توان جسمي قدرت غلبه شما بر عصبانيت بيشتر مي‌شود.

9.به سلامت خود فکر کنید

مبارزه با خشونت و کنترل ناراحتی و عصبانیت بسیار مهم است زیرا عصبانیت موجب افزایش هورمون استرس و عصبانیت در بدن انسان می‌شود. این امر در ادامه افزایش فشار خون را نیز به همراه دارد. پس در این شرایط بهتر است مشکلات را با آرامش حل کرد زیرا عصبانیت و خشم طولانی برای قلب نیز مضر است و سلامت قلب را به خطر می‌اندازد. شاید فکر کردن به اثرات منفی عصبانیت بر بدن باعث شود از این پس افراد بیشتر به خود و سلامتشان اهمیت دهند.

10.جهت خشم خود را تغییر دهید

از خودگویی مثبت استفاده کنید هنگامی که خشمگین می‌شوید، در مورد موضوعی که باعث خشم شما شده است، فکر نکنید و به جای آن به چیزهای خوب و مثبت بیندیشید.

11. آرامش خود را حفظ کنید

پیش از اینکه عصبانیت بر شما غلبه کند، شما با مقابله و مبارزه کردن با خشم، سعی کنید تا آتش عصبانیت خود را خاموش کنید. بهتر است به محض اینکه احساس کردید خشم دارد سراسر وجود شما را در بر می گیرد، خود را آرام و کنترل کنید.

12.از چیزی که باعث عصبانیتتان می‌شود دوری کنید

انسان‌ها وقتی در آرامش کامل به سر می‌برند می‌توانند درست تصمیم بگیرند، پس فراموش نکنید که تصمیمات شما در زمان عصبانیت می‌تواند به گونه‌ای باشد که بعدا از آن پشیمان شوید. عصبانیت می‌تواند باعث شود تا در لحظه اتفاقاتی بیافتد که یک عمر پشیمانی را به همراه داشته باشد.

از این پس هرگاه خشمگین و عصبانی شدید سعی کنید این را به خود یادآوری کنید که کنترل خشم چقدر برای شما مهم بوده و به آن به صورت تمرین نگاه کنید. سعی کنید به عواقب آن بر روی سلامتی و تصمیمات خود فکر کنید. خود را در جایگاه کسی که شما را عصبانی کرده قرار بدهید و تامل کنید که شاید این رفتار از خود شما هم سر می زد. این موضوع که عصبانیت باعث گرفتن تصمیمات و یا رفتاری است که باعث پشیمانی شما می شود مهمترین موضوعی است که در لحظه شروع عصبانیت باید به خود یاد آور شوید.

با تمرین بر روی کنترل خشم به تدریج تسلط بیشتری بر خشم خود خواهید داشت که مهارت رفتاری ممتازی محسوب می شود و به شما در زمان های زیادی کمک خواهد کرد.

از این پس هرگاه خشمگین و عصبانی شدید سعی کنید این را به خود یادآوری کنید که کنترل خشم چقدر برای شما مهم بوده و به آن به صورت تمرین نگاه کنید. سعی کنید به عواقب آن بر روی سلامتی و تصمیمات خود فکر کنید. خود را در جایگاه کسی که شما را عصبانی کرده قرار بدهید و تامل کنید که شاید این رفتار از خود شما هم سر می زد. این موضوع که عصبانیت باعث گرفتن تصمیمات و یا رفتاری است که باعث پشیمانی شما می شود مهمترین موضوعی است که در لحظه شروع عصبانیت باید به خود یاد آور شوید.