جواب درس هشتم جامعه شناسی دهم انسانی ✏️ هویت

جواب درس هشتم جامعه شناسی دهم انسانی ؛ در این مطلب به پاسخ و جواب سوالات تمرین کنید ،‌ مباحثه کنید ، مقایسه کنید ، گفت و گو کنید ، مفاهیم اساسی و خلاصه کنید صفحه ۶۷ ، ۶۹ ، ۷۰ ، ۷۱ ، ۷۲ ، ۷۴ ، ۷۵ ، ۷۸ و ۷۹ درس ۸ هشتم «هویت» کتاب جامعه شناسی ۱ پایه دهم رشته انسانی پرداخته ایم. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا ، همراه ما باشید.

بعدی: جواب درس نهم جامعه شناسی دهم انسانی

جواب سوال متن صفحه ۶۷ درس ۸ جامعه شناسی دهم

در سال گذشته خواندید، آنچه در پاسخ به پرسش «کیستی؟» گفته می‌شود و شخص با آن از اشیا و افراد دیگر متمایز می‌گردد، هویت فرد را تشکیل می‌دهد.هویت با نوعی احساس مثبت یا منفی همراه است. افراد در موقعیت‌های گوناگون، با پرسش «کیستی؟» مواجه می‌شوند، یا از خودشان می‌پرسند: به راستی «من کیستم؟» آیا می‌توانید برخی از این موقعیت‌ها را نام ببرید؟

پاسخ: زمان ثبت نام در مدرسه ، کاندیدا شدن ، خواستگاری

پاسخ جدول صفحه ۶۸ درس ۸ جامعه شناسی دهم

پاسخ: در تصویر زیر می توانید مشاهده کنید:

ویژگی‌های من	اکتسابی	انتسابی	فردی	اجتماعی	ثابت	متغیر
راست‌گو	✔️		✔️			✔️
قد		✔️	✔️		✔️
مهربانی	✔️		✔️			✔️
ملیت		✔️		✔️	✔️
تحصیلات	✔️			✔️		✔️
اخلاق‌مدار	✔️		✔️			✔️
وضعیت اقتصادی	✔️			✔️		✔️
جنسیت		✔️		✔️	✔️
مسئولیت‌پذیر	✔️		✔️			✔️
رنگ پوست		✔️	✔️		✔️
شغل	✔️					✔️
موقعیت اجتماعی	✔️			✔️		✔️

جواب تمرین کنید صفحه ۶۹ و ۷۰ درس ۸ جامعه شناسی دهم

اگر بخواهید در یک وب نوشت، خود را معرفی کنید، چه می‌نویسید؟

«من بچهٔ شاه عبدالعظیم هستم و در خانه‌ای به دنیا آمده و بزرگ شد‌ه‌ام که در هر سوراخش که «سر می‌کردی، به یک خانواده دیگر نیز برمی‌خوردی. اینجانب اکنون چهل و شش سال تمام دارم. درست سی و چهار سال پیش یعنی، درسال 1336 شمسی در کلاس ششم ابتدایی مشغول درس خواندن بودم. در آن سال، انگلیس و فرانسه به کمک اسرائیل شتافتند و به مصر حمله کردند. بنده هم به عنوان یک پسر بچهٔ ۱۳ ۱۲ ساله، تحت تأثیر تبلیغات آن روز کشورهای عربی یک روز روی تخته سیاه نوشتم: «خلیج عقبه از آنِ ملت عرب است». وقتی زنگ کلاس را زدند و همه ما سر جایمان. نشستیم اتفاقا آقای مدیرمان آمد تا سری هم به کلاس ما بزند. وقتی این جمله را روی تخته سیاه دید، پرسید: «این را که نوشته؟» صدا از کسی در نیامد. من هم ساکت اما با حالتی پریشان سر جایم نشسته بودم. ناگهان یکی از بچه‌ها بلند شد و گفت: «آقا اجازه؟ این جمله را فلانی نوشته.» آقای مدیر هم کلّی سر و صدا کرد و خلاصه اینکه : «چرا وارد معقولات شدی؟» و در آخر گفت: «بیا دم دفتر تا پروند‌ه‌ات را بزنم زیر بغلت و بفرستمت خانه.» البته وساطت یکی از معلمان، کار را درست کرد و من فهمیدم که نباید وارد معقولات شد. من از یک راه طی شده با شما حرف می‌زنم. خوشبختانه زندگی مرا به راهی کشانده است که ناچارشد‌ه‌ام رودربایستی را نخست با خودم و سپس با دیگران کنار بگذارم و عمیقاً بپذیرم که «تظاهر به دانایی» هرگز جایگزین «دانایی» نمی‌شود و حتی از این بالاتر، دانایی نیز با «تحصیل فلسفه» به دست نمی‌آید. باید در جست و جوی حقیقت بود و این متاعی است که هرکس به راستی طالبش باشد، آن را خواهد یافت و نزد خویش نیز خواهد یافت. دارای فوق لیسانس معماری از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران هستم. اما کاری را که اکنون انجام می‌دهم، نباید با تحصیلاتم مربوط دانست. حقیر هرچه آموخته‌ام، از خارج دانشگاه است. بنده با یقین کامل می‌گویم که تخصص حقیقی درسایه تعهد اسلامی به دست می‌آید و لاغیر. قبل از انقلاب، فیلم نمی‌ساخته‌ام، اگر چه با سینما آشنایی داشتم. اشتغال اساسیِ حقیر قبل از انقلاب در ادبیات بوده است. اگر چه چیزی به چاپ نرساند‌ه‌ام. با شروع انقلاب تصمیم گرفتم که دیگر چیزی که «حدیث نفس» باشد، ننویسم و دیگر از خودم سخنی به میان نیاوردم «تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز.» سعی کردم که خودم را از میان بردارم تا هرچه هست خدا باشد و خدا را شکر بر سعی کردم که خودم را از میان بردارم تا هرچه هست خدا باشد و خدا را شکر بر این تصمیم وفادار ماند‌ه‌ام. البته آنچه انسان می‌نویسد، همیشه تراوشات درونی خود او است. همۀ هنرها این چینین‌اند. کسی هم که فیلم می‌سازد، اثر تراوشات درونی خود اوست، اما اگر انسان خود را در خدا فانی کند، آنگاه این خداست که در آثار ما جلوه‌گر می‌شود. حقیر این چنین ادعایی ندارم، اما سعی‌ام بر این بوده است.

با شروع کار جهاد سازندگی در سال ۵۸ به روستاها رفتیم که برای خدا بیل بزنیم. بعدها ضرورت‌های موجود، رفته رفته ما را به فیلم سازی برای جهاد سازندگی کشاند. در سال ۵۹ به تلویزیون آمدیم و در گروه جهاد سازندگی سازمان، مشغول به کار شدیم. حقیر هیچ کاری را مستقلاً انجام نداد‌ه‌ام که بتوانم نام ببرم. در همهٔ فیلم‌هایی که در گروه جهاد سازندگی ساخته شده است، سهم کوچکی نیز اگر خدا قبول کند به این حقیر می‌رسد و اگر خدا قبول نکند که هیچ. به هر تقدیر، من فعّالیت تجاری نداشته‌ام. معمار (آرشیتکت) هستم. از سال ۵۸ و ۵۹ تاکنون بیش از یک صد فیلم ساخته‌ام. یک ترم نیز در دانشکدهٔ سینما تدریس کرد‌ه‌ام که از ادامه تدریس در دانشگاه صرف نظر کردم».

پاسخ: اگر بخواهم در یک وب‌نوشت خودم را معرفی کنم، ممکن است چیزی شبیه به این بنویسم:

“من یک دانش‌آموز کلاس دهم هستم و در حال حاضر در یکی از مدارس شهر زندگی می‌کنم. از کودکی به یادگیری و کنجکاوی علاقه داشتم و همیشه سعی کرده‌ام در درس‌هایم موفق باشم. علاوه بر درس، به فعالیت‌های ورزشی و هنری نیز علاقه دارم و سعی می‌کنم در این زمینه‌ها هم فعال باشم. یکی از اهداف من در زندگی، موفقیت در تحصیلات و پیدا کردن شغلی است که هم مورد علاقه‌ام باشد و هم به جامعه کمک کند.

در درس جامعه‌شناسی، یاد گرفته‌ام که جامعه و فرهنگ‌های مختلف چقدر پیچیده و مهم هستند و فهمیدن آن‌ها می‌تواند به من کمک کند که نقش موثری در جامعه داشته باشم. به نظرم جستجوی حقیقت و آگاهی، مهم‌ترین کاری است که هر انسانی باید در زندگی خود دنبال کند. این موضوع برای من الهام‌بخش است تا همیشه در پی یادگیری و درک بیشتر باشم.”

پاسخ سوال متن صفحه ۷۱ و ۷۲ درس ۸ جامعه شناسی دهم

میدانید که سه بُعد مذکور از یکدیگر جدا نیستند و با یکدیگر تعامل یا ارتباط دوسویه دارند و بر یکدیگر اثر می‌گذارند. بدن ما مجرای ارتباط ما با جهان طبیعی و بخشی از آن محسوب می‌شود. نقش و عضویت اجتماعی ما نیز مجرای ارتباط ما با جهان اجتماعی و بخشی از آن به حساب میآید. بدینترتیب روابط میان ابعاد مختلف هویت در نمودارهای صفحه بعد خلاصه می‌شود. آیا می‌توانید بگویید هر کدام از مثال‌های صفحه بعد نشانگر کدامیک از این رابطه‌هاست؟

🟦 ترشح بیش از اندازه غده تیروئید موجب عصبانی شدن انسان می‌شود.

پاسخ: تاثیر بعد جسمانی بر بعد نفسانی

🟦 برخی از بیماری‌های جسمانی با کمک قوای روانی درمان می‌شوند.

پاسخ: تاثیر بعد نفسانی بر بعد جسمانی

🟦 در شرایط اقلیمی متفاوت، شیوه زندگی اجتماعی مردم متفاوت است.

پاسخ: تاثیر جهان طبیعی بر بعد جهان اجتماعی

🟦 زندگی اجتماعی انسان‌ها، طبیعت را تهدید می‌کند.

پاسخ: تاثیر جهان اجتماعی بر بعد جهان طبیعی

🟦 «یک انسانِ با تقوا، جهانی را تغییر می‌دهد».

پاسخ: تاثیر بعد نفسانی بر بعد اجتماعی

🟦 جهان اجتماعی مانع شکوفایی برخی از اخلاقیات می‌شود.

پاسخ: تاثیر بعد اجتماعی بر بعد نفسانی

پاسخ مباحثه کنید صفحه ۷۴ درس هشتم جامعه شناسی دهم

با توجه به مباحث گفته شده درباره تعامل و تناسب ابعاد مختلف هویت فردی و اجتماعی، پدیده‌ها و رخدادهای زیر را تشریح کنید:

🔵 وقوع جنبش‌های زیست‌محیطی در کشورهای غربی و تصویب قوانین سخت‌گیرانه در دفاع از محیط‌ زیست در این کشورها، پدید آوردن تکنولوژی‌های سبز و صدور کارخانجات و صنایع سنگین این کشورها به سایر جوامع

پاسخ: جنبش های زیست محیطی در اروپا امروزه به یکی از مهم ترین و قوی ترین جنبش های اجتماعی تبدیل شده که بر فرایند تصمیم گیری در اتحادیه اروپا نیز تاثیر گذار بوده است. در واقع, هدف اصلی این جنبش ها, تبدیل گفتمان های زیست محیطی و پیوند زدن مسائل زیست محیطی به جوامع اروپایی است که در این راه موفقیت های چشم گیری کسب نموده اند. در این راستا, با توجه به اهمیت موضوع, این پژوهش بدنبال پاسخگویی به این سوال محوری است که, جنبش های زیست محیطی بر چه مبنایی بر فرایند تصمیم گیری های سیاسی در اتحادیه اروپا تاثیر گذار بوده اند؟ یافته های پژوهش بر این مبنا است که, یافته های پژوهش نشان می دهد که جنبش های اجتماعی زیست محیطی در جوامع اروپایی از طریق تاثیرگذاری بر فرایند مذاکرات, بر سیاست های زیست محیطی اتحادیه اروپا در جهت گسترش قواعد زیست محیطی تاثیرگذار بوده اند.

🔵 رواج شدید عمل‌های زیبایی در ایران؛ آیا تمامی عمل‌های زیبایی برخلاف ارزش‌ها و هنجارهای دینی جامعه ایران است؟ آیا برخی از این عمل‌های زیبایی در راستای ارزش‌ها و هنجارهای جهان دنیوی متجدد انجام نمی‌شوند؟

پاسخ: پژوهشگری از دانشگاه الزهرا به انجام مطالعه‌ای تحقیقاتی پرداخته که هدف از آن، مطالعه ادراک زنان جوان از بدن خویش، شناخت راهبردهای اتخاذشده توسط زنان در نتیجه نوع ادراکشان نسبت به بدن و بررسی پیامدهای تصور بدنی ادراک‌شده توسط زنان ذکر شده است.

در این پژوهش کیفی، روش گردآوری داده‌­ها شامل مصاحبه عمیق نیمه ساخت‌یافته با زنان جوانی از شهر تهران بوده که تجربه جراحی زیبایی داشته‌اند. یافته‌­های این پژوهش نشان می‌دهد که زنان واجد تجربه جراحی‌­های زیبایی، تصور چندان مثبتی از بدن خویش نداشته‌اند. لذا این ارزیابی، گرایش آن‌ها برای مدیریت بدن به شیوه دلخواهشان را باعث شده است.

افسانه قاسمی، پژوهشگر مسائل اجتماعی از دانشگاه الزهرا در این خصوص می‌گوید: «مقوله‌­های استخراج‌شده از ادراک زنان تحت بررسی، نسبت به بدنشان نشان داد، آن‌ها بدن خود را به‌ عنوان سرمایه، نقاب، جایگاه هویت مستقل و جایگاه کسب لذت و آرامش درک می­‌کنند. چنین زنانی تلاش می­‌کنند با استفاده از سازمان‌دهی بدن خود به شیوه دلخواه، بسیاری از معایب خود را بپوشانند و هویتی را بازسازی کنند که ممکن است در عرصه و زمانی خاص از زندگی، زیر سؤال رفته باشد یا حتی هویت دلخواه خود را بسازند و خود را به شیوه دلخواه به دیگران معرفی کنند».

این محقق می‌افزاید: «همچنین، بدن به‌ عنوان جایگاه کسب لذت و آرامش، ازجمله ادراکاتی است که دیدگاه منفی زنان نسبت به بدنشان را تعدیل می­‌کند. چراکه اگر به بدن توجه شود، برای ما لذت و آرامش به همراه می‌­آورد». در این تحقیق، بررسی عوامل مؤثر بر بدن زنان نشان داده که ادراکات زنان نسبت به بدن خود، از ارزش‌­ها و هنجارهای جامعه تأثیر گرفته است.

این محقق ادامه می‌دهد: «یکی از زیرمقوله‌­های خودکمتربینی زنان، دریافت القاب تحقیرآمیز است که تأثیر رفتار اطرافیان در برهه‌­ای از زندگی بر زنان را نشان می­‌دهد. به‌علاوه، عوامل اجتماعی و فرهنگی نیز در نوع ادراک زنان از بدنشان تأثیر فراوانی دارد. بنابراین، سیاست­گذاران باید به این مسئله توجه داشته باشند و پایه‌های تغییر در گرایش زنان به تصور بدنی منفی، گرایش به جراحی زیبایی، استفاده از لوازم‌آرایشی و درنهایت صرف وقت و انرژی برای ساختن بدن ایده آل خود را در روند تغییر جامعه قرار دهند. آموزش زنان، مردان و والدین، ازجمله این اقدامات برای تغییرات اجتماعی و فرهنگی در جامعه است».

مدرس حوزه و دانشگاه در پاسخ به این سؤال که برخی معتقدند انسان حاکم مطلق بدن خویش است و با این توجیه به جراحی‌های متعدد زیبایی دست می‌زنند در حالی‌ که به نظر می‌رسد از نگاه دین چارچوب و حد و مرز و حقی برای بدن لحاظ شده‌ است، اظهار کرد: در شرایط کنونی زیبایی‌سازی‌ها امکانات جدیدی پیدا کرده است، برای نمونه انسان‌ها می‌توانند چهره خود را زیباتر کنند، آیا این خلاف اسلام است؟ به نظر می‌رسد منطق اسلام این اجازه را می‌دهد فقط باید توجه کرد که هر چیزی قیود و حدودی دارد یعنی حتی رفتن به سمت ایجاد زیبایی در فضاها و در چهره‌ها و… به‌صورت کاملاً آزاد نیست، این حدود برای این است که مناسبات اجتماعی به هم نریزد و ارتباطات معنوی مخدوش نشود.

ما در ارتباط زیبایی‌ها نباید تفاوت زن و مرد را نادیده بگیریم و نباید مردی با ایجاد زیبایی در خود، به چهره زن تبدیل شود و یا بالعکس، پس این تشابه رجال به زنان و بالعکس حد دارد و اگر این مرد در همان حدود خود به سمت زیبایی برود مطلوب است.

نکته بعدی اینکه ما در ارتباط با زیبایی باید توجه داشته باشیم که به بدن ضرر نرسانیم، اینجا یک بحثی وجود دارد و اینکه آیا انسان مالک بدن خویش است یا خیر؟ طبیعتاً ملکیت واقعی از آن خداست اما ملکیت اعتباری برای هر کسی نسبت به بدن خود وجود دارد مشروط به اینکه از این ملکیت استفاده نامشروعی نکند، به‌عنوان مثال کسی دست به خودکشی بزند با این توجیه که بگوید من مالک خود هستم، این استفاده نامشروع، هم در وجدان بشری و هم در شریعت الهی محکوم است.

🔵 وجود افراد متخلق به اخلاق الهی همانند تقوا، توکل، رضای الهی و… در کشورهای غربی

پاسخ: این پدیده نشان‌دهنده تناسب و تعامل میان این دو بُعد هویت است. حتی در جوامعی که بیشتر بر ارزش‌های مادی و فردگرایانه تمرکز دارند (مانند بسیاری از کشورهای غربی)، ممکن است افرادی باشند که به اصول و ارزش‌های اخلاقی الهی مانند تقوا، توکل و رضای الهی پایبند بمانند.

این اتفاق به دلیل آن است که هویت فردی این افراد، بر اساس اعتقادات دینی و اخلاقی خاصی شکل گرفته که با وجود محیط اجتماعی متفاوت، تغییر نکرده است. آن‌ها با ترکیب این ارزش‌های الهی در زندگی روزمره خود، تلاش می‌کنند تا هویت اجتماعی خود را با هویت فردی‌شان هماهنگ کنند.

همچنین در جوامع غربی، تنوع فرهنگی و مذهبی وجود دارد و این امکان فراهم است که افراد از فرهنگ‌ها و مذاهب مختلف، آزادانه اعتقادات دینی خود را دنبال کنند. این تعامل بین هویت فردی (ارزش‌های دینی) و هویت اجتماعی (جامعه‌ای با ارزش‌های متفاوت) می‌تواند به وجود افراد متخلق به اخلاق الهی در این جوامع کمک کند.

در نتیجه، این افراد نمونه‌ای از این هستند که چگونه می‌توانند هویت فردی خود را در هماهنگی با محیط اجتماعی حفظ کنند و نشان‌دهنده اهمیت تعامل بین این دو بُعد از هویت هستند.

🔵 رواج ارزش‌های دنیوی از قبیل فردگرایی، تجمل‌گرایی، مال‌اندوزی و… در کشورهای اسلامی

پاسخ: از منظر فلسفه غرب، انسان اساسا به دنبال کسب لذت بوده و این حس درونی (احساس لذت) سر منشا حرکت و تمدن بشری است. در این دیدگاه آنچه که اهمیت دارد، ماده و جسم است و انسان با رعایت قوانین اجتماعی مجاز است که از لذت‌های مورد علاقه خود بهره مند شود. تنها نکته مهم در این تفکر که باید مورد توجه قرار گیرد، رعایت قوانین و حقوق دیگران است و فرد با در نظر گرفتن این موضوع، آزاد است تا هر کاری که بخواهد انجام دهد.

اما در دیدگاه اسلام، انسان هدف متعالی دارد و زیست آن تنها برای زندگی مادی تبیین نشده است. در دیدگاه اسلام، اخلاق و ارزش‌های معنوی از اهمیت بسیاری بهره مند است و زندگی بشر تنها به دنیای مادی ختم نمی‌شود. در واقع هر دو نگاه اسلامی و غربی هر دو دارای کمال گرا هستند اما تفاوت در نوع نگاه به کمال گرایی است.

در دیدگاه غربی اولویت به جهان مادی است و آنچه که برای یک فرد با اندیشه غربی اهمیت دارد، استفاده از بهترین‌ها برای کسب لذت است البته رعایت قانون نیز از اهمیت بسیاری برخورد دار خواهد بود. از منظر یک فرد مسلمان(اندیشه‌ی اسلامی) لذت هرگز امری مضموم نیست اما باید بر محور اخلاق گرایی باشد. بنابر این لذت اگر بر پایه جهان بینی الهی باشد نه تنها حرام نیست بلکه توصیه هم شده است.

تجمل گرایی نیز از لذت گرایی سرچشمه می‌گیرد (البته نه از همه آن و لذت گرایی شاخه‌ها متعددی دارد). گاهی اوقات نیز تجمل گرایی از لذت گرایی و کمال خواهی انسان فراتر می‌رود و به عنوان بیماری بروز پیدا می‌کند. باید به این نکته توجه کنیم که اسلام هرگز به پیروانش نگفته که فقیر باشید و از امکانات موجود بهره نگیرید، آنچه که از آموزه‌های اسلام بر می‌آید استفاده صحیح و به اندازه از امکانات موجود است.

در واقع اسلام با اسراف و زیاده روی مخالف است نه با زندگی مرفه و سالم. بنابر این در گام نخست باید تجمل گرایی را بدرستی تعریف کنیم و این وظیفه مهمی برای جامعه شناسان و کارشناسان است. اسراف، چشم و هم چشمی، فخر فروشی و … همگی در فرهنگ غنی اسلامی به شدت نهی شده است و همین موارد عامل اصلی تجمل گرایی هستند.

اگر به واقع به جهان بینی الهی و آنچه که بار‌ها در آموزه‌های اسلامی آموخته ایم، توجه کنیم بسیاری از باور‌های نادرست از بین خواهد رفت. اینکه امروز گرایش به تجمل گرایی نشان از ارزش برای افراد است، نشان از بیماری روانی و احساس حقارت دارد. با کمی تامل در می‌یابیم که در فرهنگ غربی که لذت گرایی حرف اول را می‌زند، میزان تجمل گرایی کمتر از جوامع در حال توسعه از جمله ایران است.

🔵 هزینه پنداشتن فرزندان و کاهش موالید در کشور

پاسخ: در سال‌های اخیر، بسیاری از خانواده‌ها به دلیل شرایط اقتصادی و اجتماعی، داشتن فرزند را به عنوان یک “هزینه” در نظر می‌گیرند. این دیدگاه به‌طور مستقیم از تغییرات هویت اجتماعی و شرایط محیطی ناشی می‌شود. برخی از دلایل مهم این تغییر عبارتند از:

شرایط اقتصادی و اجتماعی: بسیاری از خانواده‌ها به دلیل افزایش هزینه‌های زندگی، تحصیل، مسکن، و نیازهای فرزندان، داشتن فرزند بیشتر را بار اقتصادی سنگینی می‌دانند. این مسئله باعث کاهش میل به فرزندآوری می‌شود.

تغییر در هویت اجتماعی و فرهنگی: در گذشته، داشتن خانواده پرجمعیت یک ارزش محسوب می‌شد، اما امروزه با تغییرات فرهنگی و سبک زندگی، برخی خانواده‌ها اولویت خود را روی مسائل شخصی، شغلی و اقتصادی قرار داده‌اند. این تغییرات فرهنگی باعث کاهش موالید شده است.

نگرش به فرزندآوری: بسیاری از افراد به‌طور فزاینده‌ای به دلایل مختلف مثل تمایل به استقلال شخصی یا تمرکز بر شغل و تحصیلات، تصمیم می‌گیرند که کمتر فرزند داشته باشند یا اصلاً فرزند نیاورند. این تغییر نگرش بخشی از تغییرات هویتی در جامعه است.

تعامل هویت فردی و اجتماعی: در این پدیده، هویت فردی (تصمیمات شخصی مثل تعداد فرزندان) با هویت اجتماعی (شرایط اقتصادی و فرهنگی جامعه) در تعامل است. فشارهای اقتصادی و تغییرات فرهنگی می‌تواند بر هویت فردی افراد تأثیر بگذارد و تصمیمات آن‌ها درباره تشکیل خانواده و داشتن فرزند را شکل دهد.

در نتیجه، کاهش موالید نه تنها به دلایل اقتصادی بلکه به تعامل بین هویت فردی (اولویت‌ها و انتخاب‌های شخصی) و هویت اجتماعی (شرایط و انتظارات جامعه) بازمی‌گردد.

🔵 آسیب‌ها و مسائل زیست‌محیطی تولید شده به‌ وسیله مردم و سازمان‌های عمومی و دولتی در ایران

پاسخ: بررسی ها نشان می دهد در چهل سال اخیر بیش از ۲۰ میلیون هکتار از مراتع تغییر کاربری داده شده اند و گونه های زیاد جانوری و گیاهی منقرض گشته اند. بدون توجه به توان اکولوژیکی سرزمین کشاورزی نامتوازن و ناپایداری توسعه پیدا کرده است. بیش از ۸۶ میلیارد مترمکعب آب تجدیدپذیر در بخش کشاورزی برداشت می شود در حالی که خلاء عملکرد حدود ۶۰ درصد است؛ یعنی تنها ۴۰ درصد پتانسیل عملکرد گیاهان در ایران به عملکرد قابل برداشت تبدیل می شود و از این میزان حدود ۳۰ میلیون تن به ضایعات تبدیل می شود.

بر اساس تحقیقات صورت گرفته اوضاع نابسامان کشاورزی بیشترین آسیب را به منابع آبی وارد کرده و نتیجه آن خشک شدن تالاب ها، فرسایش خاک، فرونشست زمین، بیابان زایی، شور شدن خاک و ظهور کانون های جدید ریزگرد بوده، مصرف سم و کود شیمیایی در کشاورزی ایران بسیار فراتر از استانداردهای جهانی است و بی توجهی به دوره کارنس سموم، ماندگاری آن ها را بیشتر کرده و خود عاملی برای تهدید سلامت مردم به حساب می آید.

کارشناسان معتقدند در مراتع هم تعداد دام ها به مراتب بیش از ظرفیت مراتع است که این خود عاملی برای تخریب شده و ضمن افزایش فرسایش خاک تهدیدی برای انقراض گونه های گیاهی کمیاب هم خواهد بود. همچنین جنگل ها علیرغم اهمیت ویژه ای که دارند در این سال ها مورد تهدیدهای گوناگون از جمله آتش سوزی عمدی، قاچاق چوب، هیزم گیری و آفات و بیماری ها بوده اند و هر روز از میزان آن ها کاسته شده است.

آلودگی هوا هم در فصول سرد که از اینورژن پایدارتر است در برخی از کلان شهرها از جمله تهران، نفس مردم را بریده که این آلودگی ناشی از سوخت ناقص خودروها، مازوت سوزی و… است. سهم انرژی های پاک در مصرف انرژی ایران بسیار پایین بوده در حالی که ایران شرایط استفاده از انرژی خورشیدی و بادی را دارد. ایران سال هاست که جزء ده کشور اول دنیا در تولید گازهای گلخانه ای است؛ مدیریت سرزمینی در ایران چنان ناپایدار و ناکارآمد بوده که نه تنها به جغرافیای ایران آسیب جدی وارد کرده، بلکه در گرمایش جهانی هم سهم قابل توجهی دارد.

🔵 حمایت مردم و دولت ایران از مظلومان جهان

پاسخ: در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران اصولی وجود دارد. اصلی مثل «حمایت بی‎‌دریغ از مستضعفان و مسلمانان جهان». اصلی که آن هم در قانون اساسی آمده است اصل سوم بند۱۶ «تنظیم سیاست خارجی کشور بر اساس معیارهای اسلام، تعهد برادرانه نسبت به همه مسلمانان و حمایت بی‎‌دریغ از مستضعفان جهان.» و اصل ۱۵۴ جمهوری اسلامی ایران… در عین خودداری کامل از هرگونه دخالت در امور داخلی ملت‎‌های دیگر از مبارزه حق ‎طلبانه مستضعفین در برابر مستکبرین در هر نقطه از جهان حمایت می‌‎کند و هم به وفور در بیانات امام راحل دیده می‌‎شود.

امام خمینی(ره) می‌‎فرماید: ما باید از مستضعفان جهان پشتیبانی کنیم… زیرا اسلام… پشتیبان تمام مستضعفان جهان است و ایران قدرت خود را صرف پشتیبانی از سایر مسلمانان می‎‌کند.

آنچه در ابتدای امر به ذهن می‎‌رسد تناقض بین این دو رویکرد است. اینکه چگونه می‌‎شود از مستضغفان و مسلمانانی که شهروند دیگر کشورها هستند و مظلوم واقع می‎‌شوند حمایت و پشتیبانی کرد و آنان را در مقابل ظلم و در مبارزه با ظالم یاری کرد و در عین حال به عدم دخالت در امور کشورهای دیگر پایبند بود در صورتی که این حمایت‌ها اغلب از نگاه جامعه بین‌‎المللی دخالت محسوب می‎‌شود؟

دکتر سید جلال دهقانی فیروزآبادی در پاسخ به این سوال در کتاب سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران چنین می‎ نویسد: این تناقض نما یا تزاحم از طریق حمایت مسالمت ‎آمیز و معنوی از مستضعفان و مسلمانان قابل حل و رفع است. حمایت معنوی دیپلماتیک و دفاع از حقوق مسلمانان و مستضعفان در چارچوب سازمان ها و نهادهای بین ‎المللی از جمله این ساز و کارها و ابزار مسالمت آمیز است.

همچنین پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم می‎فرماید: “مَن أصبَحَ و لَم یَهتَمُّ بأُمورِ المسلمینَ فَلَیسَ بمُسلمٍ و مَن یَسمَع رجلاً یُنادی یا لَلمُسلمین فَلَم یُجبهُ فَلیسَ بِمسلمٍ (کسی که شب را به صبح رساند و به امور مسلمانان اهتمام نداشته باشد مسلمان نیست و کسی که ندای فردی را که فریاد می‌زند: ای مسلمانان به فریادم برسید، و پاسخش نمی‌گوید مسلمان نیست.

در نتیجه در سیاست خارجی و روابط بین ‎المللی جمهوری اسلامی ایران اصل حمایت بی‌دریغ از مستضعفان و مسلمانان جهان بر اصل عدم مداخله در امور داخلی کشورها مقدم است، و چنانچه در مواردی بین‎این دو اصل تزاحم صورت گیرد به نحوی که حمایت از مستضعفان و مسلمانان جهان جز با حمایت غیر دیپلماتیک و دخالت در امور داخلی دیگر کشورها امکان ‎پذیر نباشد، بر سیاستمداران و مسئولان جمهوری اسلامی جایز نیست که به خاطر عدم دخالت در امور داخلی کشورهای دیگر از حمایت از مستضعفان و مسلمانان مظلوم جهان دریغ کنند و می ‎بایست حمایت از آنان را ولو با نقض اصل عدم دخالت و البته با حفظ و رعایت مصلحت نظام اسلامی ـ که اوجب واجبات و بر همه چیز مقدم است- در اولویت خود قرار دهند.

🔵 حمایت همه جانبه دولت‌های غربی و برخی از دولت‌های اسلامی از رژیم اشغالگر قدس

پاسخ: حمایت از رژیم اشغالگر قدس:

ابعاد سیاسی و هویتی: حمایت دولت‌های غربی از رژیم اشغالگر قدس معمولاً به دلیل منافع سیاسی و اقتصادی آن‌هاست. این کشورها به دنبال حفظ ثبات در منطقه، تأمین منافع خود و ایجاد روابط اقتصادی و نظامی با اسرائیل هستند. این حمایت به نوعی برآمده از هویت اجتماعی و سیاسی آن کشورهاست که در آن منافع ملی و استراتژیک بر حمایت از حقوق بشر و حقوق فلسطینیان ارجحیت دارد.

تأثیرات اجتماعی و فرهنگی: در برخی از کشورهای اسلامی نیز، حمایت از رژیم اشغالگر قدس ممکن است به دلایل سیاسی و اقتصادی باشد. برخی از دولت‌ها ممکن است به دنبال تقویت روابط با غرب یا تأمین منافع اقتصادی خود باشند. این امر می‌تواند ناشی از تغییرات در هویت اجتماعی آن کشورها و فشارهای بین‌المللی باشد.

هویت فردی و دیدگاه‌ها: این حمایت‌ها همچنین می‌تواند در سطح فردی نیز تأثیرگذار باشد. برخی از افراد در این جوامع ممکن است به دلیل دیدگاه‌های شخصی، اعتقادات مذهبی یا فرهنگی، از سیاست‌های دولت‌های خود حمایت کنند. این تعامل بین هویت فردی و اجتماعی نشان می‌دهد که چگونه ارزش‌ها و باورهای فردی می‌توانند تحت تأثیر تصمیمات کلان اجتماعی و سیاسی قرار بگیرند.

تناقض‌های هویتی: وجود حمایت از رژیم اشغالگر قدس در حالی که در سطح فردی و اجتماعی، بسیاری از افراد به حقوق فلسطینیان معتقدند، نشان‌دهنده تناقض‌های هویتی است. این تناقض‌ها ممکن است به ناهمخوانی بین هویت فردی (عواطف و ارزش‌ها) و هویت اجتماعی (سیاست‌ها و منافع) منجر شود.

در نهایت، تحلیل این پدیده نشان می‌دهد که حمایت دولت‌ها از رژیم اشغالگر قدس به‌طور مستقیم به تعامل و تناسب بین هویت فردی و اجتماعی آن‌ها مرتبط است. این موضوع نشان‌دهنده پیچیدگی‌های روابط بین‌المللی و تأثیرات فرهنگی و اجتماعی در تصمیم‌گیری‌های سیاسی است.

حل مقایسه کنید صفحه ۷۵ درس ۸ جامعه شناسی دهم

🔵 با کمک دبیر خود، اخلاق ورزشکاران جهان اسلام (اخلاق پهلوانی) را با اخلاق ورزشی جهان جدید (اخلاق قهرمانی) مقایسه کنید و تناسب این دو نوع اخلاق را با ارزش‌های کلان اجتماعی بیان کنید.

پاسخ: اخلاق پهلوانی: تواضع، گذشت، جوانمردی و ظلم ستیزی
اخلاق قهرمانی: شهرت طلبی، دلّالی، دوپینگ، خودخواهی و فخرفروشی
در اخلاق پهلوانی، باورهای معنوی و ارزش‌های کلان در اولویت قرار دارند و باورهای مادّی کم اهمّیت هستند؛ ولی در اخلاق قهرمانی، حاکمیت باورهای دنیوی موجب می‌شود که فرد برتری بر دیگران و هدف بودن قدرت را اولویت خود قرار دهد.

🔵 در ایران امروز ما، این دو نوع نظام اخلاقی چه جلوه‌هایی دارند؟

پاسخ: جلوه‌های این دو نوع نظام اخلاقی در ایران امروز:

اخلاق پهلوانی در ایران:

در ورزش‌های سنتی ایرانی مانند کشتی، به اصول اخلاقی و فضایل انسانی تأکید می‌شود. ورزشکاران به احترام و ادب نسبت به حریفان اهمیت می‌دهند و سعی می‌کنند تا در عین رقابت، روحیه‌ی پهلوانی و انسانی را حفظ کنند.

اخلاق قهرمانی در ایران:

در برخی ورزش‌ها، به ویژه ورزش‌های رقابتی و قهرمانی، ممکن است فشار بر روی ورزشکاران برای پیروزی و موفقیت بیشتر باشد. این فشار می‌تواند باعث شود که برخی ورزشکاران به نادیده گرفتن اصول اخلاقی و انسانی تمایل پیدا کنند.

رسانه‌ها و جو اجتماعی ممکن است به قهرمانان ورزشی به‌عنوان الگوهای موفقیت نگاه کنند و این مسئله می‌تواند باعث ترویج فرهنگ رقابت در برخی زمینه‌ها شود.

نتیجه‌گیری: در نهایت، اخلاق ورزشکاران جهان اسلام و اخلاق ورزشی جهان جدید هر دو می‌توانند تأثیرات مثبت و منفی بر جامعه داشته باشند. لازم است که در جامعه ایران، تعادل میان این دو نوع اخلاق حفظ شود تا هم ارزش‌های انسانی و هم رقابت سالم ترویج یابد.

جواب گفت و گو کنید صفحه ۷۸ درس هشتم جامعه شناسی دهم

دین و پیامبران الهی، فیلسوفان، روان‌ شناسان، انسان‌ شناسان جامعه‌ شناسان درباره غفلت و فراموشی انسان‌ها از هویت واقعی خود، نظریات متنوعی دارند. با راهنمایی دبیر خود درباره این نظریات گفت‌وگو کنید.

پاسخ: دین و پیامبران الهی: انسان موجودی فراموش کار و همیشه «خاسر» است، امّا اگر تقوا پیشه کرده و عمل ارزشی انجام دهد با ظرفیت نامحدودی که دارد می‌تواند در حدّ جانشینی خدا ظاهر شود.

فیلسوفان: یکنواختی زندگی و فراموشی توانمندی‌های فردی و اجتماعی موجب بیگانگی از خود و حتّی جامعه می‌شود که نتیجهٔ آن گم شدن هویت و جایگاه اجتماعی فرد است.

روان‌شناسان: فراموشی، توان و شناخت انسان را کاهش داده و موجب از خود بیگانگی می‌شود.

انسان‌شناسان: کلید درک نظام اجتماعی هویت فرهنگی فرد است؛ بنابراین غفلت و فراموشی هویت فرهنگی ایجاد کنندهٔ تهدید جدّی برای جامعه است.

جامعه‌شناسان: تزلزل نظام اجتماعی نتیجهٔ غفلت از هویت ملّی است.

پاسخ مفاهیم اساسی صفحه ۷۹ درس ۸ جامعه شناسی دهم

خودآگاهی، …..

پاسخ: هویت، هویت فردی، هویت اکتسابی، هویت انتسابی، هویت اجتماعی، تغییر هویت، بُعد جسمانی، بُعد نفسانی و هویت معنوی

جواب خلاصه کنید صفحه ۷۹ درس هشتم جامعه شناسی دهم

هویت اجتماعی هر فرد درون جهان اجتماعی و بر اساس عقاید و ارزش‌های آن شکل می‌گیرد.

پاسخ: – هویت با نوعی احساس مثبت یا منفی همراه است.
– هویت در مراتب اکتسابی، انتسابی، فردی، اجتماعی، متغیّر و ثابت ظاهر می‌شود.
– ابعاد سه گانهٔ هویت (نفسانی، جسمانی و اجتماعی) در تعامل دوسویه با یکدیگر قرا دارند.
– برای شناخت هویت خود می‌توان از نظرات والدین، دوستان، مشاوران و جامعه شناسان استفاده کرد.
– در جامعهٔ دینی هویت اجتماعی افراد بر اساس عقاید و ارزش‌هایی است که آن دین محترم می‌شمارد.

جواب آنچه از این درس آموختیم صفحه ۷۹ درس ۸ جامعه شناسی دهم

پاسخ: ویژگی انتسابی: ویژگی هایی هستند که ما در شکل گیری آنها نقشی نداریم. مثلا دختر یا پسر بودن – ایرانی بودن

ویژگی های اکتسابی: ویژگی هایی هستند که خودمان در شکل گیری آنها نقش و سهم زیادی داریم. مثلا مهندس بودن – دانش اموز بودن

آیا هویت ما تغییر می کند؟ بله یعنی ویژگی های هویتی ما تغییر می کند و بعضی ها امکان تغییر ندارد.

ویژگی های اجتماعی: ویژگی هایی هستند که بدون حضور در گروه های اجتماعی و بدون ارتباط با دیگران، نمی توانیم آن ویژگی ها را داشته باشیم. مثلا: ایرانی بودن – دانش آموز بودن

قبلی: جواب درس هفتم جامعه شناسی دهم انسانی

توجه: شما دانش آموز پایه دهم رشته علوم انسانی می توانید برای دسترسی سریع و آسان تر به جواب تمرینات و فعالیت های دروس کتاب جامعه شناسی دهم متوسطه دوم ، در انتهای عنوان خود عبارت «ماگرتا» را نیز در گوگل جستجو کنید.

✅ در انتها امیدواریم که مقاله جواب سوالات درس ۸ هشتم کتاب جامعه شناسی پایه دهم متوسطه دوم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. شما می توانید سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید. 💖