جواب درس نهم جامعه شناسی دوازدهم انسانی

جواب درس نهم جامعه شناسی دوازدهم انسانی ؛ در این مطلب به پاسخ و جواب سوالات تحقیق کنید ، دلیل بیاورید ، مقایسه کنید ، نمونه بیاورید ، مفاهیم اساسی ، خلاصه کنید و آنچه از این درس آموختیم صفحه ۹۶ ، ۹۷ ، ۱۰۱ ، ۱۰۲ ، ۱۰۳ و ۱۰۴ درس ۹ نهم «پیشینه علوم اجتماعی در جهان اسلام» کتاب جامعه شناسی ۳ پایه دوازدهم رشته انسانی پرداخته ایم. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا ، همراه ما باشید.

بعدی: جواب درس ۱۰ دهم جامعه شناسی دوازدهم انسانی

جواب تحقیق کنید صفحه ۹۶ درس ۹ جامعه شناسی دوازدهم

به یکی از دو روش زیر با سهم دانشمندان مسلمان در پایه‌گذاری علوم طبیعی جدید آشنا شوید؛

– دعوت از یک کارشناس تاریخ علم به کلاس
– مراجعه به یکی از کتابخانه‌های معتبر با نظارت و هدایت دبیر کلاس برای انجام یک تحقیق کتابخانه‌ای

پاسخ: برای آشنایی با سهم دانشمندان مسلمان در پایه‌گذاری علوم طبیعی جدید، می‌توانید به نکات زیر توجه کنید:

ابن خلدون و علم جامعه‌شناسی: ابن خلدون، یکی از مهم‌ترین دانشمندان مسلمان، به عنوان پدر جامعه‌شناسی شناخته می‌شود. او در کتاب خود، “مقدمه”، به تحلیل اجتماعی و تاریخ‌نگاری به شیوه علمی پرداخته و مفهوم “عمران” را به عنوان علم جدید معرفی کرده است. این اثر نه تنها به بررسی جوامع انسانی می‌پردازد بلکه به تکرار تاریخ و چرخه‌های اجتماعی نیز اشاره دارد.

تأثیر بر علوم طبیعی: دانشمندان مسلمان مانند ابن سینا و فارابی نیز در توسعه علوم طبیعی نقش مهمی داشتند. ابن سینا در پزشکی و فلسفه تأثیرگذار بود و روش‌های علمی را در تحقیقات خود به کار برد. او بر اهمیت مشاهده و تجربه در علم تأکید داشت که پایه‌گذار روش‌های علمی مدرن است.

روش‌های علمی: دانشمندان مسلمان با استفاده از روش‌های تجربی و عقلانی، به پیشرفت علوم طبیعی کمک کردند. این رویکردها شامل مشاهده، آزمایش و تحلیل داده‌ها بودند که بعداً به عنوان اصول اساسی در علم مدرن شناخته شدند.

دعوت از کارشناس یا تحقیق کتابخانه‌ای: برای کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید از یک کارشناس تاریخ علم دعوت کنید تا در کلاس صحبت کند یا با نظارت دبیر خود به یکی از کتابخانه‌های معتبر مراجعه کنید و منابع مرتبط با دانشمندان مسلمان را مطالعه کنید.

این نکات می‌توانند به شما کمک کنند تا نقش دانشمندان مسلمان در شکل‌گیری علوم طبیعی جدید را بهتر درک کنید.

پاسخ دلیل بیاورید صفحه ۹۷ درس نهم جامعه شناسی دوازدهم

قرآن کریم سنت‌های اجتماعی متعددی را به ما معرفی می‌کند و آنها را سنت‌های الهی می‌نامد. همچنین، ما را به شناخت سایر سنت‌های الهی که در قرآن معرفی نشده‌اند دعوت می‌کند.

آیا آن دسته از سنت‌های اجتماعی که ما آنها را از طریق تجربه و عقل می‌شناسیم نیز سنت‌های الهی‌اند؟

پاسخ: قرآن، انسان ها را به شناخت سایر سنت های الهی که در قرآن معرفی نشده است، دعوت می کند. در نتیجه می توان از طریق تجربه و عقل نیز به شناخت سنت های الهی رسید. اما شناخت هر سنت اجتماعی در یک جامعه را نمی توانیم شناخت سنت الهی محسوب کنیم زیرا یکی از ویژگی های سنت های الهی، عام و غیرقابل تغییر بودن است و باید از این ویژگی برخوردار باشد.

حل مقایسه کنید صفحه ۱۰۱ درس ۹ جامعه شناسی دوازدهم

فارابی و ابن‌خلدون دو اندیشمند اجتماعی جهان اسلام‌اند. با مقایسه اندیشه اجتماعی آنها، دو شباهت و دو تفاوت مهم اندیشه آنها را بیان کنید و درباره دوری و نزدیکی اندیشه اجتماعی آنها با یکدیگر گفت و گو کنید.

پاسخ: دو شباهت:
۱) هر دو حکیم جامعه شناس، می گویند که فرد انسانی در تداوم زندگی خود به همکاری و تعاون دیگران نیاز دارد، زیرا او «انسان» به تنهایی توانایی آن را ندارد که به لوازم زندگی و بقای خود قیام نماید. اما روش این دو دانشمند در توصیف این دلیل اجتماعی (تعاون) با همدیگر متفاوت است و می نماید که آن دو، دو روش ناهمگونی را در بحث و تدریس خود به کار گرفته اند.
۲) ابن خلدون در آغاز مقدمه خود درباره «عمران بشری» عباراتی را می آورد که بی کم و زیاد و شبیه عبارات فارابی است.

دو تفاوت:
۱) مردم در نظر فارابی با همدیگر می نمایند که اولاً به نیازهای زندگی خود برسند و در مرحله دوم به کمال عقلانی خود که در فطرت طبیعی انسان نهفته است، دست یابند.
اما ابن خلدون، هرگز به چنین کمالی معتقد نیست. در نظر ابن خلدون، انسان ها با همدیگر همکاری و تعاون دارند که اولاً، به نیاز اجتماعی – زندگی خود برسند. ثانیاً، از خود در برابر هجوم حیوانات و دیگر خطرات دفاع کنند (در جامعه بدوی و روستایی که به نظر ابن خلدون نخستین جامعه های عمران بشری می باشند).

۲) فارابی تبیین می دارد که مردم در جامعه آرمانی چگونه به کمال و سعادت عقلانی می رسند و در مقابل آن مردم جامعه های غیر فاضله چگونه سقوط می کنند و راه انحطاط در پیش می گیرند. او در تحلیل آراء و گرایش های جامعه های غیر فاضله به تحلیل روان شناسی اجتماعی آن جامعه ها می پردازد که به نوعی واقعیت را حکایت دارند. اما او در این تحلیل واقعی از روان شناسی اجتماعی جامعه های غیر فاضله به نوعی زبان به ملامت می گشاید و از عواقب وخیم آن ها در سقوط جامعه ها تحذیر می دهد.
در جایی که ابن خلدون در سرتاسر مقدمه خود از احوال و عادات مردم جامعه ها سخن می گوید، هرگز در مقام و مذمت آنان نمی باشد. بلکه توجیه چنین خصلت های اجتماعی، جامعه ها را بر مبنای ویژگی های خاص آن جامعه ها می داند.

جواب نمونه بیاورید صفحه ۱۰۲ و ۱۰۳ درس نهم جامعه شناسی دوازدهم

در درس‌های گذشته با انواع علوم اجتماعی تبیینی، تفسیری و انتقادی (تجویزی) آشنا شدید. برای کسب هر کدام از این علوم، نوع متفاوتی از عقل و عقلانیت به کار گرفته می‌شود. عقل معانی مختلف و کاربردهای متفاوتی دارد و برای هر کدام از این معانی و کاربردها، اصطلاحات ویژه‌ای وجود دارد. گاهی عقل را در یک معنای عام به کار می‌برند که هرگونه تلاش ذهنی و فکری را شامل می‌شود که هم عالمان در دانش علمی از آن استفاده می‌کنند و هم عموم مردم در دانش عمومی از آن بهره می‌برند. در این معنا می‌توان از انواع عقل سخن گفت از جمله موارد زیر:

– عقل ابزاری (تجربی): دانشمندان برای کسب دانش دربارهٔ پدیده‌های طبیعی و مادی (محسوس) از این عقل استفاده می‌کنند و همواره به آزمون‌های حسی و روش‌های تجربی پایبندند. اصل انقباض و انبساط فلزات در علوم طبیعی و عوامل مهاجرت در جمعیت‌شناسی و… به کمک این عقل درک می‌شوند. جامعه‌شناسی تبیینی از عقل ابزاری برای پیش‌بینی و کنترل پدیده‌های اجتماعی استفاده می‌کند.

– عقل تفسیری: برای فهم و تفسیر پدیده‌های معنادار مانند کنش انسان‌ها، گفتار و متن به‌کار می‌رود. برای مثال معنای برخاستن یک فرد در جمع با کمک این عقل فهمیده می‌شود. جامعه‌شناسی تفسیری برای فهم دیگران و ارتباط با آنان یا معنابخشی و انسجام بخشی به زندگی اجتماعی از این عقل مدد می‌گیرد.

– عقل انتقادی: عقلی است که برای ارزیابی و داوری دربارهٔ مناسبات و ارتباطات انسانی به‌کار می‌رود؛ مثلا وضعیت ارزش‌های عدالت و آزادی را در روابط انسانی ارزیابی می‌کند. جامعه‌شناسی تفسیری به توصیف ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی بسنده می‌کند ولی جامعه‌شناسی انتقادی از عقل ابزاری و عقل تفسیری عبور می‌کند و به دنبال عقلانیت دیگری می‌گردد که ظرفیت و توان داوری ارزشی و انتقادی داشته باشد و این ظرفیت و توان را در عقل انتقادی جست‌وجو می‌کند. تلاش کنید برای استفاده از عقل ابزاری، عقل تفسیری و عقل انتقادی نمونه‌های دیگری ذکر کنید.

پاسخ: عقل ابزاری (تجربی): مانند عقلی که باعث ایجاد تکنولوژی، و متوجه هدف های دنیوی قابل دسترسی است.

عقل تفسیری: مانند عقلی برای رسیدگی و فهمیدن حرکت ها و اعتراض های مردم، جنبش ها، انقلاب ها و مراسم خاص است.

عقل انتقادی: عقلی که درباره آشوب های علمی مانند فکر و خیال و گمان را کنترل می کند و یا عقلی که درباره حلال و حرام الهی، زشت، زیبا، حق و یا باطل بودن نظر می دهد.

پاسخ مفاهیم اساسی صفحه ۱۰۴ درس ۹ جامعه شناسی دوازدهم

– سنت‌های الهی، …………

پاسخ: جامعه آمانی قرآن، شناخت حسی، قسط و عدالت و برابری، آموختن علوم نافع، ابن‌خلدون و …

حل خلاصه کنید صفحه ۱۰۵ درس نهم جامعه شناسی دوازدهم

– مدینه فاضله جامعه‌ای است که بر محور علم سازمان یافته باشد.

پاسخ: – در اسلام، علم از مهم‌ترین ارزش‌هاست و موجب ارزشمندی انسان و عبادات او می‌شود. از نگاه اسلام علوم مراتب مختلفی دارد که همه آنها ارزش برابری ندارد. قرآن و پیامبر، همه انسان‌ها را به یادگیری علوم تشویق می‌کنند. جامعه آمانی قرآن براساس قسط و عدالت و برابری استوار شده است.
​​​​​​​- متفکران مسلمان به تبعیت ار قرآن در زمینهٔ علوم اجتماعی آثاری پدید آورده‌اند.
– ابن‌خلدون علوم اجتماعی را علم عمران و آبادی می‌داند و به شناخت حسی قانع است و عصبیت را عامل شکل‌گیری جوامع می‌داند.

جواب آنچه از این درس آموختیم صفحه ۱۰۶ درس ۹ جامعه شناسی دوازدهم

پاسخ: علم از نظر اسلام و قرآن از مهم‌ترین ارزش‌هاست و اسلام، مردم را به آموختن علوم نافع که نیاز جوامع را برطرف می‌کند تشویق می‌نماید. علوم اجتماعی از جمله علومی است  که قرآن به آن پرداخته که در این زمینه قرآن به توصیف و تبیین و نقد و ارزیابی جوامعه پرداخته است.
برخی متفکران به پیروی از قرآن کریم در زمینه علوم اجتماعی  تحقیقاتی کرده‌اند آثاری پدید آورده‌اند از جمله فارابی که جوامع را به انواع مختلفی تقسیم کرده است. ابن‌خلدون نیز متفکر دیگری است که به شناخت حسی و تجربی جوامع پرداخته است. فارابی علوم اجتماعی را حکمت مدنی و ابن‌خلدون آن را علم عمران نامیده‌اند.

قبلی: جواب درس هشتم جامعه شناسی دوازدهم انسانی

توجه: شما دانش آموز پایه دوازدهم رشته علوم انسانی می توانید برای دسترسی سریع و آسان تر به جواب تمرینات و فعالیت های دروس کتاب جامعه شناسی دوازدهم متوسطه دوم ، در انتهای عنوان خود عبارت «ماگرتا» را نیز در گوگل جستجو کنید.

✅ در انتها امیدواریم که مقاله جواب سوالات درس ۹ نهم کتاب جامعه شناسی پایه دوازدهم متوسطه دوم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. شما می توانید سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید. 💕