بهترین راه شستن مبل در خانه: کاربردی‌ترین روش برای برق انداختن مبل‌ها

مبل یکی از پرکاربردترین وسایل خانه است و در طول روز، گرد و غبار، لکه غذا، رد نوشیدنی و حتی موی حیوان خانگی روی آن جمع می‌شود. با این حال، شستن اشتباه مبل در خانه می‌تواند باعث تغییر رنگ، موج‌افتادن پارچه یا بوی نم شود و هزینه تعمیر یا تعویض را بالا ببرد.

اگر چند اصل ساده را رعایت کنید، می‌توانید در خانه مبل را تمیز و تازه کنید، بدون اینکه به پارچه یا اسفنج آن آسیب بزنید. در این مقاله از بخش خانه داری ماگرتا، قدم‌به‌قدم از شناخت جنس مبل و آماده‌سازی آن تا استفاده از جوش‌شیرین، شوینده ملایم، خشک‌کردن درست و نکات ایمنی را مرور می‌کنیم تا بهترین راه شستن مبل در خانه را بشناسید.

شناخت جنس مبل و کدهای شستشو

قبل از هر کاری باید بدانید با چه نوع پارچه و چه محدودیت‌هایی طرف هستید. اکثر مبل‌های پارچه‌ای یک برچسب راهنما در زیر نشیمن یا پشت کوسن‌ها دارند که روی آن کدهای شستشو نوشته شده است. این کدها معمولاً به شکل W، S، WS یا X هستند و هرکدام نوع مجاز شوینده را مشخص می‌کنند.

کد W یعنی می‌توانید از شوینده‌های پایه آبی مثل محلول آب و مایع ظرف‌شویی ملایم استفاده کنید. کد S یعنی فقط حلال‌های خشک (شبیه خشکشویی) مجازند و نباید با آب زیاد پارچه را خیس کنید. کد WS ترکیبی است و هم آب هم حلال را با احتیاط می‌پذیرد. کد X حساس‌ترین حالت است و معمولاً فقط جاروبرقی و تمیزکاری خیلی سطحی بدون آب پیشنهاد می‌شود و برای تمیزکاری جدی‌تر، باید به سراغ خدمات حرفه‌ای بروید. شناخت این کد، جلوی بسیاری از خسارت‌های ناخواسته را می‌گیرد.

آماده‌سازی مبل قبل از شستشو

بهترین راه شستن مبل از یک مرحله ساده شروع می‌شود: گردگیری و جاروبرقی. اگر مستقیم سراغ لکه‌بر و آب بروید، گرد و غبار روی مبل با رطوبت مخلوط می‌شود و به عمق پارچه می‌رود. ابتدا همه کوسن‌ها را بردارید، درزها، شکاف‌ها و گوشه‌ها را با سری مخصوص جاروبرقی خوب تمیز کنید و هرچه خرده‌ریز، گرد و خاک و موی ریز هست، جمع کنید.

اگر روی مبل لکه‌های خشک‌شده مثل خرده نان، خاک خشک یا گل وجود دارد، با یک برس نرم یا دستمال خشک آن را خیلی آرام جدا کنید تا در حین شستشو پخش نشود. همین مرحله ساده باعث می‌شود هنگام کار با شوینده، فقط با آلودگی واقعی سروکار داشته باشید، نه با توده‌ای از گرد و غبار که تمیزکاری را سخت‌تر می‌کند.

استفاده از جوش‌شیرین برای بوگیری و تمیزکاری سطحی

جوش‌شیرین یکی از امن‌ترین و در عین حال مؤثرترین مواد خانگی برای از بین بردن بوی بد و آلودگی‌های سطحی مبل است. برای مبل‌هایی که کد W یا WS دارند و پارچه حساس خاصی روی آن‌ها کار نشده، می‌توانید یک لایه نازک جوش‌شیرین روی سطح مبل و کوسن‌ها بپاشید و اجازه دهید حدود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه روی پارچه بماند تا بو و بخشی از چربی‌ها را جذب کند.

بعد از این زمان، دوباره با جاروبرقی سطح مبل را به‌آرامی تمیز کنید تا تمام جوش‌شیرین جمع شود. این کار بدون خیس کردن پارچه، به شاداب شدن مبل کمک می‌کند و برای بوهای خفیف (مثلاً بوی غذا یا سیگار) بسیار مفید است. اگر لکه‌ای چرب روی مبل دارید، در بعضی موارد می‌توانید کمی جوش‌شیرین را به صورت خمیر غلیظ با آب مخلوط کرده، روی همان نقطه بزنید، بعد از خشک شدن به‌آرامی آن را بردارید و جارو کنید؛ البته همیشه اول روی قسمت کوچک و پنهان امتحان کنید.

شستن مبل‌های کد W و WS با شوینده ملایم

برای اکثر مبل‌های پارچه‌ای با کد W یا WS، ترکیب آب ولرم و مقدار کمی مایع ظرف‌شویی ملایم یا شوینده مخصوص مبل بهترین انتخاب است. در یک ظرف، آب ولرم را با چند قطره مایع ظرف‌شویی مخلوط کنید تا محلول کف‌دار ملایمی به دست آید. نیازی به غلظت زیاد نیست؛ هرچه محلول سبک‌تر باشد، احتمال باقی‌ماندن ماده شوینده و لک شدن کمتر می‌شود.

یک دستمال میکروفایبر یا پنبه‌ای تمیز را در محلول فرو ببرید، آن را خوب بچلانید تا فقط مرطوب باشد و خیس و چکه‌کنان روی مبل حرکت ندهید. تمیزکاری را از بخش‌های کوچک شروع کنید و از لبه لکه به سمت داخل کار کنید تا لکه پخش نشود. بعد از چند حرکت، با یک دستمال مرطوب فقط با آب تمیز، همان قسمت را پاک کنید تا کف اضافه برداشته شود، و در نهایت با یک دستمال خشک، رطوبت را بگیرید. مهم‌ترین نکته این است که مبل را غرق آب نکنید؛ رطوبت زیاد دشمن پارچه و اسفنج داخلی است.

انتخاب و تهیه محلول شوینده مناسب

بسته به جنس پارچه و نوع لکه، می‌توانید از محلول‌های خانگی یا تجاری زیر استفاده کنید:

برای مبل‌های پارچه‌ای عمومی:
ترکیب آب و سرکه سفید یک شوینده عمومی مؤثر است. برای لکه‌های مقاوم، خمیری از جوش شیرین و کمی سرکه سفید بسازید. شامپو فرش یا مایع ظرفشویی مخلوط با آب گرم نیز گزینه مناسبی است.

برای مبل‌های چرمی:
از پارچه مرطوب برای پاک کردن سطحی استفاده کنید. برای لکه‌ها از شوینده مخصوص چرم استفاده کنید. ترکیب آب، سرکه و مقدار کمی روغن زیتون نیز می‌تواند مفید باشد.

برای مبل‌های سفید یا روشن:
می‌توانید از محلول رقیق صابون مایع و آب استفاده کنید. برای لکه‌های زرد، جوش شیرین مناسب است.

تمیزکاری لکه‌ها به صورت موضعی

بهترین راه شستن مبل در خانه این است که به‌جای شستن کل مبل، لکه‌ها را به صورت موضعی و در سریع‌ترین زمان ممکن تمیز کنید. وقتی تازه چیزی روی مبل ریخته است، قبل از هر چیز با یک دستمال خشک، مایع را به‌آرامی «جذب» کنید، نه اینکه آن را بمالید. مالیدن شدید فقط لکه را پخش می‌کند و به الیاف فشار می‌آورد.

برای لکه‌های خوراکی، نوشیدنی یا گل، معمولاً یک محلول خیلی ملایم آب و شوینده کفایت می‌کند. لکه‌های چرب مثل روغن غذا یا کرم باید اول با یک ماده جاذب مثل جوش‌شیرین یا نشاسته پوشانده شوند تا چربی را بالا بکشند و بعد با محلول ملایم تمیز شوند. لکه‌های خاص مثل جوهر، رنگ مو، خون یا لاک ناخن شرایط پیچیده‌تری دارند و در بسیاری از موارد بهتر است به جای آزمایش‌های خطرناک با حلال‌های قوی، با یک متخصص مشورت کنید تا پارچه نسوزد یا تغییر رنگ ندهد.

مبل‌های کد S و پارچه‌های حساس

اگر روی برچسب مبل کد S یا توضیحاتی مثل استفاده از حلال خشک نوشته شده، یعنی این پارچه با آب سازگاری کمی دارد و شستن آن با محلول‌های آبی می‌تواند هاله، لکه آب یا جمع‌شدن پارچه ایجاد کند. در این‌گونه مبل‌ها، بهترین راه معمولاً استفاده از اسپری‌های مخصوص شستشوی خشک مبل یا سپردن کار به خشکشویی و سرویس‌های تخصصی مبلمان است.

در خانه، می‌توانید به تمیزکاری خیلی سطحی با دستمال کمی مرطوب و جاروبرقی اکتفا کنید و از خیس کردن عمقی پارچه بپرهیزید. بعضی پارچه‌های خاص مثل مخمل حساس، لینن‌های خاص یا پارچه‌های طرح‌دار لوکس، حتی با بخار زیاد هم ممکن است رد آب روی خود نشان دهند، بنابراین در مواجهه با این مدل مبل‌ها، احتیاط اصل اول است و هرگونه شستشوی جدی بهتر است با نظر متخصص انجام شود.

خشک کردن اصولی مبل پس از شستشو

یکی از خطاهای رایج در شستن مبل، بی‌توجهی به مرحله خشک کردن است. اگر بعد از تمیزکاری، مبل برای مدت طولانی مرطوب بماند، احتمال بوی نم، رشد کپک و موج‌افتادن پارچه بالا می‌رود. بلافاصله بعد از پایان کار، با یک دستمال خشک تمیز، تا می‌توانید رطوبت سطح را بگیرید و اجازه ندهید آب روی پارچه بایستد.

در ادامه، پنجره‌ها را باز کنید تا هوا جریان داشته باشد یا اگر امکان دارد، از یک پنکه برای گردش هوا کمک بگیرید. استفاده مستقیم از سشوار با باد داغ روی یک نقطه توصیه نمی‌شود، چون می‌تواند باعث خشکی موضعی و تفاوت بافت یا رنگ شود. بهتر است مبل را چند ساعت بدون استفاده رها کنید تا کاملاً خشک شود و تا زمان خشک شدن کامل روی آن ننشینید یا کوسن‌ها را روی هم نچینید.

شستن و نگهداری مبل چرمی در خانه

مبل چرمی داستان خود را دارد و نباید آن را مانند مبل پارچه‌ای شست. برای مبل‌های چرمی، بهترین راه این است که ابتدا با یک دستمال نرم خشک گرد و غبار را بردارید، سپس با دستمالی که فقط کمی با آب و مقدار ناچیزی شوینده بسیار ملایم نم‌دار شده، سطح را به‌آرامی پاک کنید. غرق کردن چرم در آب یا استفاده از مواد الکلی و قلیایی قوی می‌تواند چرم را خشک، ترک‌خورده و مات کند.

بعد از تمیزکاری، استفاده از نرم‌کننده‌های مخصوص چرم (کاندیشنر) کمک می‌کند سطح چرم انعطاف و براقیت خود را حفظ کند. همیشه قبل از استفاده از هر محصول، روی قسمت کوچکی در پشت مبل یا جایی که در دید نیست امتحان کنید. اگر چرم شما حساس، طبیعی و گران‌قیمت است، بهتر است برای هرگونه لکه جدی، با متخصص چرم مشورت کنید.

استفاده از بخارشو برای شستن مبل

بخارشو یک روش خوب برای تمیز کردن عمیق و ضدعفونی است. ابتدا مبل را جاروبرقی بکشید. سپس با نازل بخارشوی، بخار را از فاصله نزدیک روی سطح مبل اسپری کنید و بلافاصله با یک پارچه تمیز رطوبت را جمع کنید. این کار را برای تمام قسمت‌ها تکرار کنید. بخار داغ بسیاری از باکتری‌ها را از بین می‌برد. قبل از استفاده کامل، ابتدا بخارشو را روی یک بخش کوچک تست کنید.

نکات تکمیلی و مهم

منظم جاروبرقی بکشید: بهترین راه برای افزایش طول عمر مبل، جاروبرقی کشیدن هفتگی آن برای جلوگیری از نفوذ گردوغبار به عمق الیاف است.

لکه‌ها را سریع تمیز کنید: هرچه لکه قدیمی‌تر شود، پاک کردن آن سخت‌تر خواهد بود.

از مواد سفیدکننده قوی پرهیز کنید: مخصوصاً روی پارچه‌های رنگی، مگر اینکه مطمئن باشید پارچه ضدآب و مقاوم است.

برای لکه‌های بسیار مقاوم یا مبلمان گران‌قیمت، اگر از انجام کار خود مطمئن نیستید، بهتر است از خدمات قالیشویی یا مبل‌شویی حرفه‌ای کمک بگیرید.

خلاصه و جمع‌بندی

نکات ایمنی در استفاده از مواد شوینده

هرچند موضوع ما شستن مبل در خانه است، اما ایمنی هنگام کار با مواد شوینده هم به همان اندازه مهم است. هرگز چند شوینده مختلف را برای «قوی‌تر شدن» با هم مخلوط نکنید، مخصوصاً مواد حاوی وایتکس، آمونیاک، اسیدها یا الکل‌ها. ترکیب بعضی از این مواد می‌تواند گازهای سمی تولید کند و به ریه و چشم آسیب بزند، حتی اگر در حجم خانگی باشد.

همیشه برچسب محصول را بخوانید، در محیط نسبتاً دارای تهویه کار کنید و اگر از اسپری یا پودرهای قوی استفاده می‌کنید، دستکش بپوشید و صورتتان را خیلی نزدیک به محل اسپری نگه ندارید. از استفاده از مواد خیلی تند و خورنده روی پارچه مبل خودداری کنید؛ این مواد علاوه بر خطر برای سلامت شما، بافت پارچه را هم در طول زمان ضعیف و بدشکل می‌کنند.

خطاهای رایج در شستن مبل در خانه

در کنار روش‌های درست، چند اشتباه تکراری وجود دارد که بهتر است از آن‌ها دوری کنید. یکی از آن‌ها استفاده از آب بسیار زیاد است؛ اینکه فکر کنیم هرچه مبل خیس‌تر شود تمیزتر می‌شود، نتیجه‌اش فقط بوی نم و آسیب به اسفنج است. خطای دیگر، شروع کار روی یک لکه بدون امتحان کردن محلول روی بخش کوچک و پنهان است؛ گاهی یک شوینده ظاهر پارچه را عوض می‌کند و دیگر برگشتی ندارد.

استفاده از سفیدکننده‌ها و لکه‌برهای خیلی قوی عمومی روی مبل، بدون توجه به نوع پارچه، هم می‌تواند باعث تغییر رنگ تکه‌ای شود. همچنین به تعویق انداختن تمیزکاری تا زمانی که لکه‌ها قدیمی و خشک شوند، کار را سخت‌تر می‌کند. رسیدگی منظم و لکه‌گیری سریع، از هر شستشوی عمیق و پرریسکی بهتر است.

پرسش‌های متداول

هر چند وقت یک‌بار باید مبل را کامل در خانه بشوییم؟
اگر به طور منظم جاروبرقی بکشید و لکه‌ها را سریع تمیز کنید، معمولاً سالی یک‌بار تا حداکثر هر ۱۸ ماه یک‌بار شستشوی نیمه‌عمقی برای مبل‌های معمولی کافی است. در خانه‌های شلوغ یا با حیوان خانگی، ممکن است به فاصله‌های کوتاه‌تر نیاز باشد.

آیا استفاده از بخارشوی برای همه مبل‌ها مناسب است؟
خیر، بخارشوی برای برخی پارچه‌ها مناسب است و برای برخی دیگر خطرناک؛ اگر روی برچسب مبل کدلای مخصوص یا هشدار علیه بخار وجود دارد، از بخارشوی استفاده نکنید. در صورت مجاز بودن، بخار باید ملایم و حرکت دستگاه سریع باشد تا پارچه خیس و داغ نشود.

چطور بوی بد مبل را بدون شستشوی کامل از بین ببریم؟
جاروبرقی منظم، پاشیدن لایه نازکی از جوش‌شیرین و جمع کردن آن بعد از ۲۰ تا ۳۰ دقیقه، باز گذاشتن پنجره‌ها و در صورت امکان شستشوی جداگانه روکش‌های قابل جداسازی، معمولاً بوی خفیف را برطرف می‌کند. برای بوهای شدید و قدیمی، ممکن است به سرویس حرفه‌ای نیاز باشد.

برای لکه چرب روی مبل چه کار کنیم؟
بهترین کار این است که ابتدا با یک ماده جاذب مثل جوش‌شیرین یا نشاسته، چربی را بالا بکشید؛ یعنی روی لکه بپاشید، مدتی صبر کنید و سپس جارو کنید. بعد بسته به کد پارچه، از محلول ملایم آب و شوینده یا حلال مجاز استفاده کنید و همیشه ابتدا روی بخش پنهان امتحان کنید.

چه زمانی بهتر است مبل را به شرکت‌های تخصصی بسپاریم؟
اگر مبل کد S یا X دارد، پارچه آن بسیار حساس و گران‌قیمت است، لکه‌ها قدیمی و گسترده هستند، یا بعد از شستشوی خانگی پارچه تغییر رنگ یا موج پیدا کرده، بهتر است از خدمات حرفه‌ای استفاده کنید تا آسیب بیشتر به مبل وارد نشود.

نتیجه‌گیری

بهترین راه شستن مبل در خانه ترکیبی از چند اصل ساده است: شناخت جنس و کد شستشوی مبل، گردگیری و جاروبرقی منظم، استفاده هوشمندانه از جوش‌شیرین برای بوگیری، شستشو با محلول‌های ملایم و کنترل‌شده و در نهایت خشک‌کردن کامل و رعایت نکات ایمنی مواد شوینده. با این اصول، می‌توانید مبل را تمیز و تازه نگه دارید و در عین حال عمر پارچه و اسفنج آن را هم طولانی‌تر کنید.

به اشتراک‌گذاری نظرات شما

شما در خانه معمولاً از چه روشی برای شستن مبل استفاده می‌کنید؟ جوش‌شیرین، محلول‌های خانگی، بخارشوی یا سرویس‌های حرفه‌ای؟ تجربه‌ها، اشتباه‌ها و فوت‌وفن‌های خودتان را اگر جایی خواستید بنویسید و با دیگران به اشتراک بگذارید، می‌تواند به خیلی‌ها کمک کند که مبلشان را تمیزتر و ایمن‌تر بشویند.