خداحافظی همیشگی با کپک دیوار در چند دقیقه
روشی سریع برای رهایی از کپک های دیوار
کپک روی دیوار یکی از مشکلات رایج در بسیاری از خانه‌هاست و معمولاً در فصل‌های سرد و مرطوب بیشتر دیده می‌شود. لکه‌های خاکستری و سبز که در گوشه‌ها و روی بندکاشی‌ها ظاهر می‌شوند، نه‌تنها ظاهر خانه را خراب می‌کنند بلکه اگر به موقع پاک نشوند به سطوح نیز آسیب می‌زنند.
با اینکه منشأ این مشکل اغلب پیچیده به نظر می‌رسد، اما رفع اولیه آن معمولاً با چند کار ساده و سریع انجام می‌شود. با این حال، مهم‌ترین نکته این است که منبع رطوبت شناسایی و کنترل شود تا کپک دوباره برنگردد.در ادامه با خانه داری ماگرتا با ما همراه باشید.
چرا کپک روی دیوار ایجاد می‌شود
کپک نوعی قارچ میکروسکوپی است که رطوبت و هوای ساکن را دوست دارد. این قارچ از طریق هاگ‌ها پخش می‌شود و از ذرات ریز گردوغبار، بقایای صابون یا مواد موجود در رنگ‌های قدیمی تغذیه می‌کند. معمولاً حمام‌ها، آشپزخانه‌ها و اتاق‌های سرد یا بدون گرمایش هدف اصلی رشد کپک هستند. گوشه‌ها، لبه‌های سقف و پشت کمدها نقاطی هستند که کپک بیشتر در آن‌ها جا می‌گیرد.
سه عامل مهم باعث شدت گرفتن آن می‌شود. رطوبت مداوم ناشی از دوش گرفتن و بخار غذا باعث اشباع هوا می‌شود. جریان هوای نامناسب اجازه نمی‌دهد رطوبت خارج شود و روی سطوح سرد تبدیل به قطره می‌شود. نشتی‌های لوله یا نم‌زدگی نیز سطوح را برای مدت طولانی مرطوب نگه می‌دارند و رشد کپک را سرعت می‌دهند. فشرده بودن مبلمان به دیوار خارجی هم باعث ایجاد فضای سرد و مرطوب پشت آن می‌شود و بستر رشد کپک را فراهم می‌کند.
اگر لکه‌ها را زود تشخیص دهید و همان روز اقدام کنید، پاکسازی کوتاه‌تر و آسیب‌ها کمتر خواهد بود.
کپک چه تاثیری بر سلامت و خانه دارد
هاگ‌های معلق در هوا ممکن است بینی، گلو و چشم‌ها را تحریک کنند. افرادی که آسم یا آلرژی دارند، ممکن است خس‌خس، سرفه یا تنگی نفس را هنگام حضور در اتاق مرطوب تجربه کنند. کودکان و سالمندان سریع‌تر تحت تأثیر قرار می‌گیرند و حتی حیوانات خانگی نیز ممکن است دچار خارش یا عطسه شوند.
روی سطوح، کپک باعث لک شدن رنگ و ضعیف شدن لایه گچ می‌شود. چوب‌های تزئینی تیره و موج‌دار می‌شوند و پارکت ممکن است جمع یا تاب بردارد. پارچه‌ها بوی کپک می‌گیرند و نیاز به شست‌وشوی عمیق پیدا می‌کنند. اگر پاکسازی عقب بیفتد، رطوبت به لایه‌های زیرین مصالح نفوذ کرده و هزینه تعمیرات را بالا می‌برد.
اگر علائم حساسیت فقط در یک اتاق ظاهر می‌شود، مطمئن باشید که هوای همان فضا نیاز به خشک‌سازی دارد.
روش‌های سریع و مؤثری که واقعاً جواب می‌دهند
در هر بار تمیزکاری فقط یکی از روش‌ها را انتخاب کنید. تهویه مناسب را رعایت کنید، دستکش بپوشید و اجازه ندهید کودکان یا حیوانات خانگی تا خشک شدن کامل وارد اتاق شوند. اگر دیوار رنگ حساس دارد، روی بخش کوچک تست کنید.
وسایل مورد نیاز شامل دستکش، عینک ایمنی در صورت احتمال پاشش، دو دستمال میکروفایبر، برس یا اسفنج سفت و یک حوله خشک است. هرگز محصولات مختلف را با هم مخلوط نکنید، چون ترکیب موادی مثل سفیدکننده با آمونیاک گاز خطرناک تولید می‌کند. پس از تمیزکاری دیوار را کاملاً خشک کنید، زیرا سطح مرطوب باعث برگشت سریع کپک می‌شود.
روش اول: سفیدکننده رقیق
برای بندکاشی سفید، کاشی و رنگ‌های قابل شست‌وشو، محلول رقیق‌شده سفیدکننده بسیار سریع عمل می‌کند. دو قاشق غذاخوری سفیدکننده را در یک لیتر آب سرد حل کنید. اسفنج را آغشته کرده، کمی بفشارید و لکه را بسابید تا روشن شود. پنجره را باز نگه دارید. سپس با دستمال مرطوب سطح را پاک و با حوله خشک کنید. از استفاده روی گچ خام، سنگ طبیعی یا پارچه‌های رنگی خودداری کنید.
روش دوم: آب‌اکسیژنه سه درصد
برای دیوارهای رنگ‌شده یا بندکاشی‌هایی که نمی‌خواهید بوی سفیدکننده بگیرد، آب‌اکسیژنه سه درصد انتخاب خوبی است. روی سطح اسپری کنید یا با دستمال بزنید. ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بماند، سپس پاک و خشک کنید. این محلول هاگ‌ها را تا حدی خنثی می‌کند و مانع بازگشت سریع می‌شود. از استفاده روی رنگ‌های حساس یا چوب خام پرهیز کنید.
روش سوم: سرکه سفید
برای نگهداری روزمره در فضاهای مرطوب، سرکه سفید گزینه‌ای ملایم و کم‌هزینه است. ۲۵۰ میلی‌لیتر سرکه را با یک لیتر آب گرم مخلوط کنید. با اسپری یا اسفنج روی سطح بزنید، چند دقیقه صبر کنید، سپس پاک و خشک کنید. بوی سرکه هنگام خشک شدن از بین می‌رود. برای لکه‌های سرسخت، یک‌بار دیگر تکرار کنید یا برای مرحله آخر از آب‌اکسیژنه کمک بگیرید.
قانون مهم این است که هرگز سفیدکننده را با سرکه یا آمونیاک ترکیب نکنید، چون گاز حاصل در چند ثانیه خطرناک می‌شود.
جدول روش‌ها
روش: سفیدکننده رقیق
بهترین سطح: کاشی، بندکاشی، رنگ سفید قابل شست‌وشو
زمان اثرگذاری: بلافاصله
اجتناب از استفاده روی: گچ خام، پارچه رنگی، سنگ طبیعی
توضیح: سرعت بالا در رفع تیرگی اما با بوی تند در فضای بسته
روش: آب‌اکسیژنه سه درصد
بهترین سطح: دیوار رنگ‌شده، بندکاشی، سیلیکون
زمان اثرگذاری: ۱۰ تا ۱۵ دقیقه
اجتناب از استفاده روی: رنگ حساس، چوب خام
توضیح: بوی ملایم و کمک به کاهش هاگ‌ها
روش: سرکه سفید
بهترین سطح: نگهداری روزمره دیوارهای حساس
زمان اثرگذاری: ۵ تا ۱۰ دقیقه
اجتناب از استفاده روی: سنگ مرمر و سنگ آهک
توضیح: کم‌هزینه اما ممکن است نیاز به تکرار داشته باشد
آماده‌سازی و نکات ایمنی
اگر میزان کپک بیش از یک متر مربع است یا دیوار در آن نقطه نرم و پوک شده، بهتر است متخصص مراجعه کند. اگر نشتی فعال وجود دارد ابتدا آن را رفع کنید، وگرنه لکه‌ها سریع بازمی‌گردند.
یک پنجره را باز کنید یا هود و هواکش را روشن کنید.
دستکش بپوشید و پارچه‌ها یا اجسام اطراف را از رطوبت محافظت کنید.
هر بار فقط یک بخش کوچک را با یک روش تمیز کنید.
در صورت نیاز، با آب تمیز سطح را آبکشی کنید.
سطح را کاملاً خشک کنید و اجازه دهید اتاق تا خشک شدن کامل تهویه شود.
جلوگیری از بازگشت کپک: علت را برطرف کنید
تهویه اصلی‌ترین عامل در جلوگیری از بازگشت کپک است. روزی دو بار پنج دقیقه پنجره را باز کنید، حتی در زمستان. دریچه‌های تهویه را بسته نگه ندارید. هنگام دوش یا پخت‌وپز، هواکش را روشن کنید و تا ۱۵ دقیقه بعد نیز ادامه دهید. در زمان دوش گرفتن، درِ حمام را ببندید و پس از پایان کار پنجره را باز کنید.
گرمایش نیز تأثیر زیادی دارد. حرارت یکنواخت و ملایم باعث می‌شود سطوح سرد نشوند و رطوبت تبدیل به قطره نشود. پشت مبل و کمدها چند سانتی‌متر فاصله از دیوار خارجی بگذارید. لباس‌ها را خارج از خانه یا با خشک‌کن تهویه‌دار خشک کنید. اگر مجبورید داخل خانه خشک کنید، کنار لباس‌ها از رطوبت‌گیر استفاده کنید.
سه اصل کلیدی این است: پاکسازی، خشک‌سازی، تهویه. اگر هر سه رعایت شوند، اغلب دیوارها بدون کپک می‌مانند.
چه زمانی به متخصص نیاز دارید
اگر لکه‌های کپک دائماً در همان نقطه تکرار می‌شوند، احتمال وجود یک علت پنهان زیاد است. خطوط نم در پایین دیوار و پوسته شدن رنگ یا قرنیز نشانه رطوبت صعودی است. لکه‌هایی که بعد از باران ظاهر می‌شوند نشانه نشتی یا خرابی عایق هستند. وجود کریستال‌های نم روی گچ نشان‌دهنده نفوذ طولانی‌مدت رطوبت است. اگر چنین علائمی دارید، قبل از رنگ‌آمیزی منبع مشکل باید بررسی و رفع شود.
اگر مستاجر هستید و رطوبت تکرارشونده دارید، موضوع را کتبی گزارش کنید، عکس و تاریخ نگه دارید و پیگیر رفع ریشه مشکل باشید. رطوبت‌گیرها فقط راحتی را بیشتر می‌کنند و مشکل ریشه‌ای را حل نمی‌کنند.
آشنایی بیشتر با انواع رطوبت
نوع: رطوبت ناشی از بخار
علت اصلی: برخورد هوای گرم و مرطوب با سطح سرد
نشانه سریع: قطرات روی شیشه، کپک در گوشه‌ها
اقدام اول: تهویه، گرمایش یکنواخت، فاصله دادن مبلمان
نوع: رطوبت نفوذی
علت اصلی: نشتی سقف، ناودان، ترک دیوار
نشانه سریع: لکه‌های بعد از باران، نم موضعی
اقدام اول: تعمیر نشتی و سپس خشک‌سازی
نوع: رطوبت صعودی
علت اصلی: بالا آمدن رطوبت از زمین
نشانه سریع: خطوط نم و نمک روی دیوار
اقدام اول: بررسی تخصصی و رسیدگی به عایق رطوبتی کف
نکات تکمیلی و عادت‌های مفید
زمان دوش گرفتن را کوتاه‌تر کنید و روی کاشی و شیشه‌ها تی بکشید.
روی قابلمه‌ها در بگذارید و هنگام پخت‌وپز هواکش را روشن نگه دارید.
بعد از استفاده، هواکش را ۱۵ دقیقه روی حالت قوی بگذارید.
رطوبت داخل خانه را بین ۴۰ تا ۶۰ درصد نگه دارید.
مبل و کمد را ۵ سانتی‌متر از دیوار خارجی فاصله دهید.
در کمدها و کابینت زیر سینک از رطوبت‌گیر استفاده کنید.
برای حمام و آشپزخانه از رنگ‌های مقاوم به کپک استفاده کنید و بین لایه‌ها زمان خشک شدن کامل بدهید.
راهکارهای کاربردی برای ماندگاری بیشتر
اگر قصد رنگ‌آمیزی دارید، ابتدا سطح را بشویید، خشک کنید و از آستر ضدلکه و ضدقارچ استفاده کنید. اگر این مرحله سریع انجام شود و سطح کاملاً خشک نباشد، کپک دوباره برمی‌گردد. در اتاق‌های خیلی سرد، استفاده از کاغذ دیواری عایق حرارتی می‌تواند دمای سطح دیوار را کمی بالا ببرد و مقدار میعان را کاهش دهد.
رطوبت‌گیرهای کوچک در ماه‌های سرد سال کمک زیادی می‌کنند. فقط باید متناسب با اندازه اتاق انتخاب شوند و نزدیک محل خشک شدن لباس یا جایی که شیشه‌ها زودتر بخار می‌گیرند قرار گیرند. بهتر است مخزن دستگاه در روزهای مرطوب هر روز خالی شود. از دستگاه‌های تولیدکننده اوزون یا اسپری‌های ناشناخته که وعده معجزه می‌دهند استفاده نکنید، چون خطر دارند و ریشه مشکل را رفع نمی‌کنند.
