سوالات متن فصل دوم زیست دوازدهم تجربی با جواب

نمونه سوالات متن فصل درس ۲ دوم گفتار ۱ و ۲ و ۳ «جریان اطلاعات در یاخته» کتاب زیست شناسی پایه دوازدهم رشته تجربی متوسطه دوم را می توانید در ادامه این مطلب از بخش آموزش و پرورش ماگرتا ، مشاهده نمایید.

همچنین بخوانید: سوالات متن فصل اول زیست دوازدهم تجربی با جواب

نمونه سوال های متن امتحانی فصل 2 دوم زیست شناسی دوازدهم تجربی

۱) رونویسی و ترجمه در پروکاریوت ها و یوکاریوت ها را با هم مقایسه کنید.

پاسخ: ۱- رونویسی در پیش هسته ای ها در سیتوپلاسم انجام می شود ولی در هو هسته ای ها درون هسته
۲- رونویسی در پیش هسته ای ها توسط یک نوع رنا بسپار از انجام می شود ولی در هوهسته ای ها توسط انواعی از رنابسپاراز انجام می شود.
۳- ترجمه در پیش هسته ای ها ممکن است پیش از پایان رونویسی آغاز شود ولی در هوهسته ای ها ترجمه بعد از رونویسی انجام می شود.

۲) به بخش هایی که در مولکول دنا وجود دارند و رونوشت آنها در رنای پیک سیتوپلاسمی حذف نمی شوند، می گویند.

پاسخ: بیانه (اگزون)

۳) درستی یا نادرستی عبارت زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید.
در هو هسته ایها (یوكاریوتها) اتصال بعضی رناهای کوچک مکمل به رنای پیک مثالی از تنظیم بیان ژن پس از رونویسی است.

پاسخ: درست

۴) در هوهسته ای ها پروتئین هایی که با اتصال به نواحی خاصی از راه انداز رنابسپاراز را به محل راه انداز هدایت می کنند. چه نام دارند؟

پاسخ: عوامل رونویسی

۵) در تنظیم مثبت رونویسی در باکتری اشرشیاکلای چه عاملی سبب میشود که فعال کننده به جایگاه خود بچسبد؟

پاسخ: مالتوز

۶) چرا در هوهسته ای ها یوکاریوت ها فرصت بیشتری برای پروتئین سازی وجود دارد؟

پاسخ: در این یاخته ها سازوکارهایی برای حفاظت رنای پیک در برابر تخریب وجود دارد، بنابراین فرصت بیشتری برای پروتئین سازی هست.

۷) تفاوت توالی های انواع رناهای ناقل مربوط به کدام ناحیه می باشد؟

پاسخ: ناحیه پادرمزهای (آنتی کدونی)

۸) ساخته شدن پلی پپتید از روی اطلاعات رنای پیک، چه نامیده می شود؟

پاسخ: ترجمه

۹) به رشته ی مکمل رشته الگو در مولا مولکول دنا، چه گفته می شود؟

پاسخ: رشته رمزگذار

۱۰) در هوهسته ای ها یوکاریوت ها رنای رناتنی (rRNA) توسط کدام آنزیم رنا بسپاراز ساخته می شود؟

پاسخ: توسط رنا بسپاراز ۱ (RNA پلی مراز I)

۱۱) عوامل لازم در ترجمه را بیان کنید.

پاسخ: آمینواسیدها، رناتن ها و رناهای ناقل، ATP

۱۲) این که رمزه‌ی آمینواسیدها در جانداران یکسان است چه چیزی را نشان می دهد؟

پاسخ: این موضوع بیانگر این است که جانداران از اجداد واحدی پدید آمده اند و در واقع سیر تکامل در جانداران را بیان می کند.

۱۳) رمزه یا کدون را تعریف کنید و در یاخته چند رمزه وجود دارد؟

پاسخ: توالی های ۳ نوکلئوتیدی رنای پیک تعیین می کند که کدام آمینواسیدها باید در ساختار پلی پپتید قرار بگیرد، به این توالی ها رمزه (کدون) می گویند. در یاخته ۶۴ رمزه وجود دارد.

۱۴) رمزه های پایان و آغاز را بنویسید.

پاسخ: رمزه های پایان UAG, UGA, UAA
رمزه ی آغاز AUG که معرف آمینواسید میتونین نیز هست.

۱۵) ترجمه چیست؟ و در آن چه اتفاقی می افتد؟

پاسخ: به ساخته شدن پلی پپتید از روی اطلاعات رنای پیک، ترجمه می گویند. در آن زبان نوکلئوتیدی به آمینواسیدی تبدیل می شود.

۱۶) سه مورد از فراورده های ژن ها را نام ببرید.

پاسخ: ۱- پروتئین ها ۲- رنای ناقل ۳- رنای رناتنی

۱۷) رنای بالغ حاصل از پیرایش رنای نابالغ رشته الگوی مقابل را رسم کنید.

پاسخ: در رنای بالغ بیانه ها باقی می ماند و میانه ها حذف می شود، پس رنای بالغ شکلی مکمل رشته ی روبه رو خواهد داشت.
در تصویر زیر می توانید مشاهده کنید.

۱۸) در شکل مقابل جهت رونویسی را با دلیل مشخص کنید.

پاسخ: جهت رونویسی B است. زیرا در ابتدای ژن که تازه عمل رونویسی شروع می شود. طول رناها کوتاه است به مرور که به انتهای ژن نزدیک می شویم با ادامه روند رونویسی طول رناها افزایش می یابد.

۱۹) چرا در زیر میکروسکوپ الکترونی اندازه ی رناهای ساخته شده متفاوت دیده می شود؟

پاسخ: زیرا هم زمان تعداد زیادی رنابسپاراز از ژن رونویسی می کنند و به این دلیل که در هر زمان رنابسپارازها در مراحل مختلفی از رونویسی هستند اندازه ی رناهای ساخته شده متفاوت دیده می شود.

۲۰) میزان رونویسی یک ژن به چه چیزی بستگی دارد؟

پاسخ: به مقدار نیاز یاخته به فرآورده های آن ژن

۲۱) فرایند پیرایش چه زمانی آشکار شد؟

پاسخ: این فرایند هنگامی آشکار شد که دانشمندان یک رنای پیک درون سیتوپلاسم را با رشته الگوی ژن آن در مجاورت دارند. آنها دریافتند که بخش هایی از دنای الگو با رنای رونویسی شده با دو رشته مکمل را تشکیل می دهند ولی بخش هایی نیز فاقد مکمل باقی می مانند این بخش ها به صورت حلقه هایی بیرون از مولکول دو رشته ای قرار می گیرند.

۲۲) تفاوت رنای نابالغ با رنای بالغ در چیست؟

پاسخ: رنای نابالغ دارای رونوشت های میانه دنا است که این رونوشت ها در رنای بالغ حذف شده است.

۲۳) بیانه و میانه را تعریف کنید.

پاسخ: به نواحی که در مولکول دنا وجود دارد ولی رونوشت آن در رنای پیک سیتوپلاسمی حذف شده، میانه (اینترون) می گویند. به سایر بخش های مولکول دنا که رونوشت آنها حذف نمیش وند بیانه (اگزون) گفته می شود.

۲۴) فرایند پیرایش را تشریح دهید.

پاسخ: در بعضی ژنها توالی های معینی از رنای ساخته شده جدا و حذف می شود و سایر بخش ها به هم متصل می شوند و یک رنای پیک یکپارچه می سازند به این فرایند پیرایش گفته می شود.

۲۵) مهم ترین تفاوتی که بین دو ژن موجود در یک دنا که رشته های متفاوتی را به عنوان الگو مورد استفاده قرار می دهند چیست؟

پاسخ: جهت رونویسی در این دو ژن برعکس هم هستند.

۲۶) آیا رنای موجود در سیتوپلاسم در یاخته های یوکاریوتی با رنای موجود در هسته یکسان است؟ توضیح دهید.

پاسخ: خیر، دارای تفاوت هایی است این تغییرات در بسیاری از رناها انجام می شود و این مولکول ها برای انجام کارهای خود دستخوش تغییراتی می شوند. مثلاً حذف بخش هایی از مولکول رنای پیک.

۲۷) رشته رنا با رشته ی رمزگذار چه تفاوت هایی می تواند داشته باشد؟

پاسخ: نوع نوکلئوتیدهای آنها متفاوت خواهد بود در دنا از نوکلئوتیدهایی حاوی قند دئو کسی ریبوز و تمین دار استفاده می شد اما در رنا از نوکلئوتیدهایی رینوزدار و یوراسیل دار استفاده می شد.

۲۸) چرا رونویسی از روی هر دو رشته ی یک ژن انجام نمی شود؟

پاسخ: زیرا رنا و پلی پپتید ساخته شده از روی دو رشته ی مکمل رنا بسیار متفاوت می شدند که محصول مدنظر ما را تولید نمی کرد.

۲۹) رشته الگو را در رونویسی تعریف کنید.

پاسخ: برای هر ژن، خاص همیشه و فقط یکی از دو رشته رونویسی می شود به بخشی از رشته ی دنا که مکمل رشته ی رنای رونویسی شده است رشته ی الگو می گویند.

۳۰) بخشی از ژن که محل صحیح آغاز رونویسی را تعیین می کند، چه نام دارد؟

پاسخ: راه انداز

۳۱) رشته رمزگذار را تعریف کنید.

پاسخ: به رشته مکمل رشته الگو در مولکول دنا رشته رمزگذار گفته می شود. زیرا توالی نوکلئوتیدی آن شبیه رشته ی رنایی است که از روی رشته ی الگوی آن ساخته می شود.

۳۲) صحیح یا غلط بودن موارد زیر را مشخص کنید.
الف) در محل رونویسی و نواحی مجاور آنها حباب ایجاد می شود که به سوی انتهای دنا پیش می رود.
ب) در مرحله ی پایان رونویسی توالی های ویژه ای در رنا وجود دارد که موجب پایان رونویسی می شود.
ج) رنابسپاراز با توجه به رشته مکمل الگو، نوکلئوتیدها را در برابر آن قرار می دهد.

پاسخ: الف) غلط، زیرا به سوی انتهای ژن پیش می رود.
ب) غلط، زیرا توالی های ویژه ای در دنا وجود دارد.
ج) غلط، زیرا رنابسپاراز با توجه به رشته الگو، نوکلئوتیدهای مکمل را در برابر آن قرار مدهد.

۳۳) در مرحله ی طویل ،شدن قبل و بعد رنابسپاراز چه اتفاقی می افتد؟

پاسخ: هم چنان که رنابسپاراز به پیش می رود، دو رشته ی دنا در جلوی آن باز و در چندین نوکلئوتید عقب‌تر، رنا از دنا جدا می شود و دو رشته ی دنا مجدداً به هم می پیوندند.

۳۴) آیا در انسان رنابسپاراز پیش هسته ای وجود دارد؟

پاسخ: در میتوکندری انسان، دنای حلقوی وجود دارد که همانند دنای پیش هسته ای ها است بعضی از پروتئین های مورد نیاز میتوکندری توسط ژن های این دنا ساخته می شود. آنزیم هایی که در این فرآیند نقش دارند همانند پیش هسته ای ها است.

۳۵) حباب رونویسی از چه مواردی تشکیل شده است؟

پاسخ: آنزیم رنابسپاراز، رشته ی دنای الگو، رشته دنای غیر الگو رنای در حال ساخت.

۳۶) این جمله را که رنابسپاراز هرگز از نوکلئوتید تیمین‌دار به عنوان پیش ماده استفاده نمی کند را توصیف کنید.

پاسخ: مولکول رنا به جای نوکلئوتید تیمین، دار دارای نوکلئوتید یوراسیل دار است رنابسپاراز هم که وظیفه ساخت رنا را برعهده دارد نیازی به نوکلئوتید تیمین‌دار به عنوان پیش ماده پیدا نمی کند.

۳۷) نحوه عمل رنابسپاراز چگونه است؟

پاسخ: آنزیم با توجه به نوع نوکلئوتید رشته الگوی دنا نوکلئوتید مکمل را در برابر آن قرار می دهد و سپس این نوکلئوتید را به نوکلئوتید قبلی رشته رنا متصل می کند.

۳۸) راه انداز چه کمی به رونویسی می کند؟

پاسخ: راه انداز موجب می شود رنابسپار از اولین نوکلئوتید مناسب را به طور دقیق پیدا و رونویسی را از آنجا آغاز کند.

۳۹) برای این که رونویسی ژن از محل صحیح خود شروع شود چه اقدامی انجام می شود؟

پاسخ: توالی های نوکلئوتیدی ویژه ای در دنا وجود دار که رنابسپاراز آن را شناسایی می کند که به آنها راه انداز می گویند.

۴۰) پیوندهایی را که در حین رونویسی شکسته و ایجاد می شوند بنویسید.

پاسخ: در ابتدا پیوند هیدروژنی بین دو رشته دنا شکسته و دو رشته از هم باز می شوند رنابسپاراز بین نوکلئوتیدهای رنای حال ساخت پیوند فسفو دی‌استراز ایجاد می کند مولکول دنایی که از روی آن رونویسی شده دوباره پیوند هیدروژنی اش تشکیل می شود و دو رشته دنا به هم متصل می شوند. در حین ساخت رنا نیز بین مولکول رنا و دنای پیوند هیدروژنی تشکیل و سپس از هم باز می شود.

۴۱) انواع رنابسپاراز را همراه با رنایی که می سازد نام ببرید.

پاسخ: رنابسپاراز ۱ ← رنای رناتنی
رنابسپاراز ۲ ← رنای پیک
رنای ناقل ← رنا بسپار از ۳

۴۲) رونویسی را تعریف کنید.

پاسخ: به ساخته شدن مولکول رنا از روی بخشی از یک رشته دنا رونویسی می گویند.

۴۳) دستورات ساخت پلی پپتید چگونه به بیرون هسته منتقل می شود؟

پاسخ: توسط مولکول رنا، انواعی از رنا در یاخته وجود دارند که در پروتئین سازی نقش دارند.

۴۴) پلی پپتیدها بر چه اساسی در سلول ساخته می شوند؟ (با استفاده از چه مواردی)

پاسخ: براساس اطلاعات دنا و توسط رناتن ها در سیتوپلاسم ساخته می شوند.

۴۵) به نظر شما این جمله که می گوید «هر توالی سه تایی از نوکلئوتیدهای دنا بیانگر نوعی آمینواسید است» است؟ علت آن را بیان کنید.

پاسخ: خیر، زیرا اولاً ما توالی هایی از نوکلئوتید را در دنا داریم که هیچ آمینواسیدی را رمز نمی کنند و ساختار هستند یا در بخش تنظیم کننده قرار دارند. ثانياً ما توالی های پایان داریم که در واقع هیچ آمینواسیدی را کد نمی کند. این جمله با این که جمله صفحه ۲۲ کتاب است اما کاملاً صحیح نمی باشد.

۴۶) تفاوت نوکلئوتیدهای دنا در چیست؟

پاسخ: در نوع بازهای آلی تفاوت دارند.

۴۷) آمینواسیدها چگونه بر روی مولکول دنا کدگذاری شده اند؟

پاسخ: هر توالی ۳ تایی از نوکلئوتیدهای دنا بیانگر نوعی آمینواسید است.

۴۸) چرا باید بین نوکلئوتیدهای ژن و آمینواسیدهای پلی پپتیدها ارتباطی وجود داشته باشد؟

پاسخ: چون دستورالعمل ساخت پلی پپتیدها در مولکول دنا قرار دارد.

۴۹) از لحاظ ساختاری و ظاهری گلبول قرمز سالم را گلبول قرمز داسی شکل مقایسه کنید.

پاسخ: ساختاری هموگلوبین موجود در گلبول قرمز داسی شکل غیر طبیعی است و دچار تغییر شده است. ظاهری گلبول قرمز داسی شکل شکل هلالی به خود گرفته حالت مقعر الطرفین آن از بین رفته است. در قسمتهای باریک و در قسمت وسط پهن است. سر گلبول قرمز سالم گرد ،است حالت مقعر الطرفین دارد قسمت وسط آن فرورفته تر از قسمتهای کناری آن است.

۵۰) یک بیماری نام ببرید که به نوعی رابطه ی بین ژن و پروتئین را نشان میدهد علت آن را نیز بیان کنید.

پاسخ: کم خونی داسی شکل، به علت یک تغییر ژنی، یک پروتئین حاصل از آن دچار تغییر شکل شده و در نهایت باعث تغییر شکل گلبولهای قرمز شده و ایجاد کم خونی و بیماری کرده است.

۵۱) علت بیماری کم خونی داسی شکل را بیان کنید.

پاسخ: این یک بیماری ارثی است که در آن در یک جفت نوکلئوتید جهش ژنی رخ می دهد و باعث ساخته شدن هموگلوبین غیر طبیعی می شود که نتیجه آن تغییر شکل گویچه های قرمز از حالت گرد به داسی شکل است.

۵۲) چرا می گویند اساس رونویسی شبیه همانندسازی است؟

پاسخ: در این فرآیند نیز با توجه به نوکلئوتیدهای رشته دنا نوکلئوتیدهای مکمل در زنجیره ی رنا قرار می گیرد و به هم متصل می شوند.

۵۳) تفاوت همانندسازی و رونویسی را بیان کنید.

پاسخ: همانندسازی ۱- یک مولکول کامل دنا ساخته می شود.
۲- در هر چرخه یاخته ای یک بار انجام می شود.
۳- بازهای به کار رفته در رشته تازه ساخت مشابه رشته الگو است.
۴- نتیجه آن تقسیم سلولی است.
۵- دنابسپاراز فعالیت می کند.

رونویسی: ۱- از روی بخشی از دنا رنا ساخته می شود.
۲ در هر چرخه می تواند بارها انجام شود.
۳- بازها مشابه به رشته الگو نیست
۴- نتیجه آن پیشبرد فعالیت‌های سلول مثل پروتئین سازی است
۵- رنا بسپار از فعالیت می کند.

۵۴) چرا در فرآیند پلی پپتیدسازی مولکول رنا لازم است، وجود داشته باشد؟

پاسخ: برای ساخت پلی پپتیدها اطلاعات دنا ضروری است، دنا در هسته قرار دارد و از هسته خارج نمی شود. از طرفی رناتن هم لازم است در حالی که در یاخته های هسته دار رناتن‌ها در سیتوپلاسم قرار دارند، پس احتیاج است که دستورات ساخت پلی پپتیدها به خارج از هسته منتقل شود که این کار توسط مولکول رنا ضرورت می گیرد.

۵۵) چرا در یاخته های هسته دار فرآیند ساخت پلی پپتید در هسته صورت نمی گیرد؟

پاسخ: چون رناتن‌ها درون هسته عضو ندارند و پلی پپتیدها توسط رناتن‌ها ساخته می شوند.

۵۶) آیا در رنا هم پیوند هیدروژنی ایجاد می شود؟ توضیح دهید.

پاسخ: در رنای ناقل به علت تاخوردگی‌هایی که پیدا می کند، نوکلئوتیدهای مکمل در کنار هم قرار می گیرند و می توانند ایجاد پیوند هیدروژنی کنند. در یک رنای ناقل که ساختار سه بعدی خود را یافته است حتماً پیوند هیدروژنی وجود دارد.

۵۷) چگونه آمینواسید مناسب به رنای ناقل متصل می شود؟

پاسخ: آنزیم های ویژه ای وجود دارند که براساس نوع توالی پادرمزه آمینواسید مناسب را به رنای ناقل متصل آنزیم با تشخیص پادر مزه در رنای ناقل آمینواسید مناسب را یافته و به آن وصل می کند.

۵۸) آیا به تعداد انواع رمزه ها پادر مزه وجود دارد؟ توضیح دهید.

پاسخ: خیر، تعداد انواع پادر مزه ها کمتر از رمزه ها است، زیرا رمزه هایی مانند رمزه های پایان فاقد رنای ناقل هستند.

۵۹) در یک رنای ناقل چه جایگاه هایی وجود دارد؟

پاسخ: یک جایگاه برای اتصال آمینواسید
توالی سه نوکلئوتیدی به نام پادر مزه که در حین ترجمه با توالی رمزه مکمل خود پیوند هیدروژنی مناسب برقرار می کند.

۶۰) تأثیر هر کدام را به میزان پروتئین سازی بیان کنید.
۱) فشردگی فامتن وجود توالی افزاینده
۲) افزایش طول عمر رنای پیک
۳) وجود توالی افزاینده
۴) کاهش عوامل رونویسی
۵) عدم بیان ژن رنابسپاراز
۶) عدم فعالیت آنزیم سازنده ی رنای ناقل
۷) افزایش جسم گلژی

پاسخ: ۱) افزایش می دهد.
۲) افزایش می دهد.
۳) افزایش می دهد.
۴) کاهش می دهد.
۵) کاهش می دهد.
۶) کاهش می دهد.
۷) بی تاثیر است.

۶۱) انواع تنظیم بیان ژن در مراحل غیر رونویسی در یوکاریوت ها را بیان کنید.

پاسخ: در سطح فامتنی ← پیش از رونویسی ← فشرده بودن فامتن مانع از دسترسی رنا بسپاراز به ژنها می شود.
پس از رونویسی: اتصال رنای کوچک مکمل به رنای پیک ← توقف عمل ترجمه
افزایش طول عمر رنای پیک ← افزایش محصول

۶۲) توالی افزاینده چیست؟

پاسخ: در هوهسته ای ها ممکن است عوامل رونویسی دیگری به بخش های خاصی از دنا به نام توالی افزاینده متصل شوند، توالی های افزاینده متفاوت از راه انداز است و ممکن است در فاصله ی دوری از ژن قرار داشته باشند که مقدار رونویسی ژن مؤثر است.

۶۳) ژن ها در هوهسته ای ها در چه محل هایی قرار دارد؟

پاسخ: هسته – راکیزه – دیسه

۶۴) تنظیم منفی رونویسی و مثبت رونویسی را در پروکاریوت ها مقایسه کنید.

پاسخ: در تنظیم منفی عوامل مثل مهار کننده و توالی اپراتور دخالت دارد اپراتور بعد از راه انداز قرار دارد، در این نوع تنظیم جلوی حرکت رنابسپاراز گرفته می شود و ژن رونویسی نمی شود.

در تنظیم مثبت عواملی مثل فعال کننده و جایگاه اتصال فعال کننده دخالت دارد جایگاه اتصال فعال کننده قبل از راه انداز قرار دارد پروتئینهای خاصی به رنابسپاراز کمک می کنند تا بتواند به راه انداز متصل شود و رونویسی را شروع کند.

۶۵) در حضور مالتوز در باکتری اشرشیاکلای چه عاملی سبب می شود که فعال کننده به جایگاه خود بچسبد؟

پاسخ: این عامل مالتوز است، اتصال مالتوز به فعال کننده باعث پیوستن آن به جایگاه اتصال شده و رونویسی شروع می شود.

۶۶) نحوه تنظیم بیان ژن را در اشرشیاکلای در حضور مالتوز توضیح دهید.

پاسخ: حضور قند مالتوز انواعی از پروتئین به نام فعال کننده وجود دارند که به توالی های خاصی از دنا متصل می شوند. در حضور مالتوز در محیط، پروتئین فعال کننده به جایگاه خود متصل می شود و پس از اتصال به رنابسپاراز کمک تا به راه انداز متصل شود و رونویسی را شروع کند.

۶۷) تنظیم مثبت رونویسی را در پروکاریوت ها توضیح دهید.

پاسخ: در این نوع تنظیم، پروتئین های خاصی به رنابسپاراز کمک می کنند تا بتواند به راه انداز متصل شود و رونویسی را شروع کند. به این پروتئین‌ها فعال کننده می گویند.

۶۸) زیرواحد هر یک از موارد زیر را بیان کنید.
اپراتور – مهار کننده – رنابسپاراز – راه انداز – رناتن – پادرمزه – میانه

پاسخ: اپراتور: نوکلئوتید دئو کسی ریبوزدار
مهار کننده: آمینواسید
رنابسپاراز: آمینواسید
راه انداز: نوکلئوتید دئو کسی ریبوزدار
رناتن: نوکلئوتید ریبوزدار + آمینواسید
پادرمزه: نوکلئوتید ریبوزدار
میانه: نوکلئوتید ریبوزدار

۶۹) در رونویسی منفی چه پروتئینی دخالت دارد و وظیفه آن چیست؟

پاسخ: مهار کننده، مانع پیش روی رنابسپاراز است این پروتئین به توالی خاصی از دنا به نام اپراتور متصل می شود و جلوی حرکت رنابسپاراز را می گیرد.

۷۰) تنظیم منفی رونویسی را بیان کنید.

پاسخ: اگر مانعی بر سر راه رنابسپاراز وجود داشته باشد رونویسی انجام نمی شود به این نوع،تنظیم، تنظیم منفی رونویسی می گویند.

۷۱) در محیط اشرشیاکلای هم قند گلوکز داریم و هم قند لاکتوز پس از ۳۰ دقیقه گلوکز به پایان می رسد. دستگاهی میزان آنزیم های تجزیه کننده گلوکز و لاکتوز را هر ده دقیقه یک بار اندازه می گیرد. میزان آنزیم های تجزیه کننده لاکتوز چگونه است؟

پاسخ: ۳۰ دقیقه اول که گلوکز وجود دارد باکتری از آن استفاده می کند و میزان آنزیم های تجزیه کننده لاکتوز تغییری نمی کند. پس از ۳۰ دقیقه به مرور رونویسی از ژن این آنزیم ها افزایش می یابد و میزان آنها زیاد می شود.

۷۲) تنظیم رونویسی در پروکاریوت ها را توضیح دهید.

پاسخ: در این نوع تنظیم عواملی به پیوستن رنابسپاراز به توالی راه انداز کمک و یا از این کار جلوگیری می کنند. در نتیجه، رونویسی ژن تسهیل یا ممانعت می شود. مثلاً با اتصال پروتئین های خاصی به بخشی از دنا که سر راه رنابسپاراز است، از انجام رونویسی جلوگیری می شود.

۷۳) تنظیم بیان ژن در پروکاریوت ها چگونه است؟

پاسخ: می تواند در هر یک از مراحل ساخت رنا و پروتئین تأثیر بگذارد ولی به طور معمول تنظیم بیان ژن در مرحله رونویسی انجام می شود. در مواردی هم با تغییر در طول عمر رنا یا پروتئین این کار را انجام می دهد.

۷۴) چند مثال از تنظیم بیان ژن در جانداران بیان کنید.

پاسخ: گیاهان نور می تواند باعث فعال شدن ژن سازنده ی آنزیمی شود که در فتوسنتز مورد استفاده قرار می گیرد. از سلول های بنیادی مغز استخوان یاخته های متفاوتی ایجاد می شود. مثل گلبول های قرمز گلبول های سفید و …

۷۵) فرایندهای تنظیم بیان ژن را تعریف کنید.

پاسخ: به فرآیندهایی که تعیین می کنند در چه هنگام به چه مقدار و کدام ژنها بیان شوند یا بیان نشوند، فرآیندهای تنظیم بیان ژن می گویند. این فرآیند بسیار دقیق و پیچیده است.

۷۶) ژن روشن و خاموش را تعریف کنید.

پاسخ: هرگاه اطلاعات ژنی در یک یاخته مورد استفاده قرار بگیرد می گوییم آن ژن بیان شده و به اصطلاح روشن است و ژنی که مورد استفاده قرار نمی گیرد خاموش است و به اصطلاح بیان نشده است.

۷۷) چگونه ممکن است یاخته های بدن یک فرد که ژنهای یکسانی دارند تا این حد متفاوت باشند؟

پاسخ: در هر یاخته تنها تعدادی از ژن ها فعال و سایر ژن ها غیر فعال هستند.

۷۸) چرا هوهسته ای ها فرصت بیشتری برای پروتئین سازی دارند؟

پاسخ: زیرا در این یاخته ها سازوکارهایی برای حفاظت رنای پیک در برابر تخریب وجود دارد. در مجموع این عوامل موجب طولانی تر شدن عمر رنای پیک پیش از تجزیه می شود.

۷۹) ترجمه را در هوهسته ای ها و پیش هسته ای ها مقایسه کنید.

پاسخ: ترجمه در هوهسته ای ها درون سیتوپلاسم انجام می شود، قطعاً پس از اتمام رونویسی و تغییر در رنای پیک صورت گیرد فرصت بیشتری برای پروتئین سازی دارند.
ترجمه در پیش هسته ای ها هم در سیتوپلاسم و در کنار دنای آنها صورت می گیرد ممکن است ترجمه قبل از اتمام رونویسی آغاز شود.

۸۰) رونویسی را در پیش هسته ای ها و هوهسته ای ها مقایسه کنید.

پاسخ: رونویسی در هوهسته ای ها درون هسته انجام می شود، ژن ها روی دنای خطی قرار دارند سه نوع رنابسپاراز در آن نقش دارد. رنای پیک تولید شده دچار پیرایش می شود. رونویسی در پیش هسته ای ها درون سیتوپلاسم انجام می شود ژن ها روی دنای حلقوی قرار دارند، یک نوع رنابسپاراز در آن نقش دارد.

۸۱) چه رابطه ای بین طول عمر رنای پیک یاخته ها با میزان پروتئین سازی آنها برقرار است؟

پاسخ: هر چه طول عمر رنای پیک بیشتر باشد رناتن ها فرصت بیشتری برای ترجمه و ساخت پروتئین ها از روی آن را دارند، در نتیجه میزان پروتئین به طبع افزایش می یابد.

۸۲) ساز و کار افزایش پروتئین سازی در پیش هسته ها چگونه است؟

پاسخ: چون که طول عمر رنای پیک در این یاخته ها کم است ممکن است پروتئین سازی حتی پیش از پایان رونویسی شود، این عمل توسط مجموعه ای از رناتن ها که به صورت دانه های تسبیح با نخ رنای پیک که از درون آنها رد شده است انجام می شود.

۸۳) پروتئین سازی در یاخته ها با توجه به چه چیزی تنظیم می شود؟

پاسخ: سرعت و مقدار پروتئین سازی در یاخته ها بسته به نیاز تنظیم می شود اگر نیاز زیاد باشد پروتئین سازی هم افزایش می یابد.

۸۴) توالی افزاینده در کدام نوع سلول ها وجود دارد و نقش آن چیست؟

پاسخ: در سلول های یوکاریوتی به کمک عوامل رونویسی متصل به آن عمل رونویسی را تقویت می کند.

۸۵) در هوهسته ای ها به پروتئین هایی که با اتصال به نواحی خاصی از راه انداز، رنابسپاراز را به محل راه انداز هدایت می کنند چه می گویند؟

پاسخ: عوامل رونویسی

۸۶) رناتن هایی که روی شبکه آندوپلاسمی قرار دارند مسئول ساخت چه نوع پروتئین هایی هستند؟

پاسخ: این پروتئین ها به شبکه آندوپلاسمی و سپس دستگاه گلژی می روند، از آنجا سه سرنوشت دارند:
۱- ترشح به خارج یاخته ۲- رفتن به کریچه ۳- رفتن به کافنده تن

۸۷) پروتئین ها چگونه مقصد خود را پیدا می کنند؟

پاسخ: توالی های آمینواسیدی در آنها وجود دارد که پروتئین را به مقصد هدایت می کند.

۸۸) سرنوشت پروتئین ها پس از ساخته شدن کدام است؟

پاسخ: بعضی از این پروتئین ها به شبکه آندوپلاسمی و دستگاه گلژی می روند و ممکن است برای ترشح به خارج رفته یا به بخش هایی مثل کریچه و کافنده تن بروند.
بعضی ها به راکیزه هسته یا دیسه ها می روند و یا در سیتوپلاسم باقی می مانند.

۸۹) مرحله ی طویل شدن را در ترجمه به طور خلاصه بیان کنید.

پاسخ: آمینواسید جایگاه P از رنای ناقل خود جدا می شود و با آمینواسید جایگاه با A پیوند برقرار می کند از آن رناتن پس به اندازه ی یک رمزه به سوی رمزه پایان پیش می رود، رنای ناقل که عامل رشته ی پپتیدی در حال ساخت است در جایگاه P قرار می گیرد و جایگاه A خالی می شود تا پذیرای رنای ناقل بعدی باشد. رنای ناقل بدون آمینواسید نیز در جایگاه E قرار می گیرد و سپس از این جایگاه خارج می شود.

۹۰) عوامل آزاد کننده چه کارهایی را انجام می دهند؟

پاسخ: ۱- جدا شدن پلی پپتید از آخرین رنای ناقل
۲- جدا شدن زیرواحدهای رناتن از هم
۳- آزاد شدن رنای پیک

۹۱) عمل ترجمه چگونه پایان می یابد؟

پاسخ: با ورود یکی از رمزه های پایان ترجمه در جایگاه A، چون رنای ناقل مکمل آن وجود ندارد، این جایگاه توسط پروتئین هایی به نام عوامل آزاد کننده اشغال می شود، این پروتئین ها باعث جدا شدن پلی پپتید از آخرین رنای ناقل می شوند.

۹۲) جایگاه موجود در رناتن را توضیح دهید

پاسخ: جایگاه A ← محل قرارگیری رنای ناقل بعدی و آمینواسید متصل به آن خواهد بود.
جایگاه P ← محل قرارگیری رنای ناقل دارای آمینواسید است.
جایگاه E ← محل خروج رنای ناقل بدون آمینواسید است.

۹۳) عدم رونویسی ژن ها در غیاب الکتوز در پروکاریوت ها را شرح دهید.

پاسخ: وقتی لاکتوز در محیط نیست، مهارکننده به اپراتور متصل شده و اپران خاموش می شود.

۹۴) آنزیم هایی را که در ساخته شدن یک رنای ناقل همراه با آمینواسید نقش دارد نام ببرید.

پاسخ: در رونویسی از روی ژن رمز کننده ی رنای ناقل، رنا بسپاراز ۳ در یوکاریوت ها و رنابسپاراز پروکاریوتی در پروکاریوت ها نقش دارد. پس از آن که شکل سه بعدی خود را کامل کرد، آنزیم ویژه ای در متصل کردن آمینواسید ویژه آن رنای ناقل نقش دارد.

۹۵) پیوند پپتیدی بین چه مولکول هایی برقرار می شود؟

پاسخ: بین دو آمینو اسید در پلی پپتیدها

نکته مهم: دانش آموزان عزیز، تنها به خواندن این سوالات اکتفا نکنید و حتما متن درس را هم به دقت مطالعه کنید.

مطلب پیشنهادی: جواب فعالیت صفحه ۳۲ فصل دوم زیست دوازدهم تجربی

توجه: شما دانش آموز پایه دوازدهم رشته علوم تجربی می توانید برای دسترسی سریع و آسان تر به جواب فعالیت ها و سوالات دروس کتاب زیست شناسی دوازدهم متوسطه دوم ، در انتهای عنوان خود عبارت «ماگرتا» را نیز در گوگل جستجو کنید.

✅ در انتها امیدواریم که مقاله نمونه سوالات متن فصل ۲ دوم کتاب زیست شناسی ۳ پایه دوازدهم متوسطه دوم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. شما می توانید سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید. 💕