سوالات متن درس ۱۵ پانزدهم جامعه شناسی دهم انسانی با جواب

نمونه سوالات متن درس ۱۵ پانزدهم «هویت ایرانی (۳)؛ هویت سیاسی ایران» کتاب جامعه شناسی ۱ پایه دهم رشته علوم انسانی متوسطه دوم را می توانید در ادامه این مطلب از بخش آموزش و پرورش ماگرتا ، مشاهده نمایید.

همچنین بخوانید: سوالات متن درس ۱۳ سیزدهم جامعه شناسی دهم انسانی

نمونه سوال های متن امتحانی درس 15 پانزدهم جامعه شناسی دهم

۱) چند مورد از پدیده هایی که نشانی از هویت اجتماعی دارند را نام ببرید و بنویسید وجه اشتراک آن ها چیست؟

پاسخ: پدیده هایی مثل شناسنامه، پرچم، جنگ، احزاب و گروه های سیاسی ، قوای سه گانه، قانون اساسی و …. وجه اشتراک آنها این است که علاوه بر هویت فرهنگی از هویت سیاسی نیز برخوردارند.

۲) قدرت به چه معناست؟

پاسخ: موجودی که بتواند کاری را با آگاهی و اراده خود انجام دهد، دارای قدرت است.

۳) منظور از کنشگری قدرتمند چیست؟

پاسخ: انسان به دلیل اینکه کارهای خود را با آگاهی و اراده انجام می دهد، کنشگری قدرتمند است.

۴) انواع قدرت را بیان کنید.

پاسخ: ۱- قدرت فردی ۲- قدرت اجتماعی

۵) مشکل قدرت فردی چیست؟

پاسخ: قدرت فردی انسان محدود است. یک فرد نمی تواند همه نیازهای خود را به تنهایی برآورده سازد و برای تأمین برخی از نیازهای خود، به کمک دیگران احتیاج دارد.

۶) قدرت اجتماعی چه زمانی پدیدار می شود؟

پاسخ: هنگامی که انسان برای رسیدن به اهداف خود بتواند بر اراده دیگران تاثیر بگذارد و اراده و کار ارادی آنان را به خدمت بگیرد.

۷) چه کسانی از قدرت اجتماعی بیشتری برخوردارند؟

پاسخ: کسانی که توان تاثیر گذاری بیشتری بر اراده دیگران دارند.

۸) چه کسانی از قدرت اجتماعی برخوردارند؟

پاسخ: افراد، نهادها، سازمان ها و جوامع

۹) آیا قدرت اجتماعی بدون پذیرش و توافق دیگران پدید می آید؟

پاسخ: خیر، قدرت اجتماعی بدون پذیرش و توافق دیگران پدید نمی آید. یعنی دیگران باید بپذیرند که مطابق آنچه از آنها می خواهیم ، عمل کنند.

۱۰) تنها راه تأثیر گذاردن بر اراده دیگران و به خدمت گرفتن فعالیت ارادی آنها چیست؟

پاسخ: جلب تبعیت (پیروی کردن) آنهاست.

۱۱) منظور از جلب تبعیت چیست؟

پاسخ: یعنی دیگران باید بپذیرند که مطابق آنچه از آنها می خواهیم ، عمل کنند.

۱۲) تبعیت اراده یک انسان از انسان دیگر به چند شکل صورت می گیرد؟

پاسخ: ۱- تبعیت با کراهت ۲- تبعیت با رضایت

۱۳) منظور از تبعیت با کراهت چیست؟

پاسخ: تبعیتی است که ناشی از تهدید و ترس باشد.

۱۴) منظور از تبعیت با رضایت چیست؟

پاسخ: وقتی است که شخصی با میل درونی ، مطابق اراده دیگری عمل کند.

۱۵) چه قدرتی دارای مقبولیت است؟

پاسخ: قدرتی که بدون استفاده از تهدید و با رضایت طرف مقابل به دست می آید.

۱۶) منظور از اقتدار چیست؟

پاسخ: قدرتی که با مقبولیت همراه باشد و به صورت رسمی پذیرفته شده باشد، اقتدار نامیده می شود.

۱۷) مشروعیت قدرت به چه معناست؟

پاسخ: به این معناست که قدرت بر اساس یک نظام عقیدتی و ارزشی خاص اِعمال شود.

۱۸) مدار مقبولیت چیست؟

پاسخ: خواست و اراده کسانی است که قدرت بر آنها اعمال می شود.

۱۹) قدرت چه زمانی مقبول است و چه زمانی مقبولیت ندارد؟

پاسخ: اگر کسی که قدرت بر آن اعمال می شود، از آنچه انجام می دهد احساس رضایت داشته باشد این قدرت مقبول است و اگر فعالیتش را با اکراه و تنها برای فرار از پیامدهای ناگواری که از طرف صاحب قدرت پدید می آید انجام دهد، قدرت مقبولیت ندارد.

۲۰) مدار مشروعیت چیست؟

پاسخ: حق و باطل بودن است.

۲۱) انواع مشروعیت را نام ببرید.

پاسخ: ۱- -مشروعیت حقیقی ۲- مشروعیت دروغین

۲۲) مشروعیت حقیقی را تعریف کنید.

پاسخ: اگر قدرت موافق حکم و قانون و اراده تشریعی خداوند اِعمال شود، مشروعیت حقیقی دارد.

۲۳) مشروعیت دروغین را تعریف کنید.

پاسخ: اگر قدرت مبتنی بر ایدئولوژی های ساختگی بشری باشد، مشروعیت دروغین دارد.

۲۴) رابطه مقبولیت و مشروعیت حقیقی چگونه هست؟

پاسخ: مقبولیت و مشروعیت حقیقی می توانند باهم باشند و یا می توانند از یکدیگر جدا باشند.

۲۵) در چه صورتی قدرت هم مشروعیت حقیقی و هم مقبولیت دارد؟

پاسخ: جایی که قدرت مطابق قانون و حکم الهی باشد و تبعیت از قانون نیز با رضایت و میل همراه باشد.

۲۶) در چه صورتی اقتداری غیر مشروع شکل می گیرد؟

پاسخ: هنگامی که قدرت بر خلاف حکم و قانون الهی باشد، و تبعیت از قدرت از روی احساس رضایت باشد.

۲۷) سیاست چگونه پدید می آید؟

پاسخ: هر گاه قدرت برای رسیدن به هدفی معین سازمان پیدا کند.

۲۸) سیاست را تعریف کنید.

پاسخ: اعمال قدرت سازمان یافته برای دستیابی به هدفی معین است.

۲۹) سیاست در معنای عام را تعریف کنید.

پاسخ: هر نوع تدبیر و سازمان دادن قدرت.

۳۰) چه رابطه ای بین جهان اجتماعی و سیاست وجود دارد؟

پاسخ: هر جهان اجتماعی به تناسب هویت و فرهنگ خود، آرمان ها و ارزش های ویژه ای دارد و نمی تواند بدون سیاستی مناسب به ارزش ها و آرمان های خود دست یابد.

۳۱) نظام سیاسی را تعریف کنید.

پاسخ: مجموعه ساز و کارهایی که برای اِعمال سیاست های جهان اجتماعی وجود دارد، نظام سیاسی را شکل می دهد.

۳۲) چه رابطه ای بین نظام سیاسی و سایر نظام های فرهنگی، اقتصادی و … وجود دارد؟

پاسخ: در یک جهان اجتماعی، نظام سیاسی نمی تواند مستقل از نظام های دیگر مانند نظام فرهنگی، اقتصادی و … باشد؛ بلکه در تعامل با آنها قرار می گیرد.

۳۳) چه رابطه ای بین نظام سیاسی و نظام فرهنگی وجود دارد؟

پاسخ: نظام سیاسی بر نظام های دیگر، به ویژه نظام فرهنگی اثر می گذارد و از آن ها تأثیر می پذیرد. به این صورت که نظام فرهنگی عقاید، ارزش ها و اصول حاکم بر نظام سیاسی را تأمین می کند و اگر عملکرد نظام سیاسی در جهت عقاید و ارزش های فرهنگی جامعه باشد، نظام فرهنگی، مقبولیت دارد؛ اما اگر نظام سیاسی به دلایل داخلی و یا تحت تأثیر و فشار عوامل خارجی، از اصول و ارزش های فرهنگی خود عدول کند، نظام فرهنگی مقبولیت نظام سیاسی را کاهش می دهد.

۳۴) نظام سیاسی چگونه می تواند باعث بسط و توسعه فرهنگ یا زمینه ساز بحران فرهنگی شود؟

پاسخ: نظام سیاسی اگر به ارزش های فرهنگی جامعه وفادار بماند، با استفاده از مدیریت سیاسی خود، به بسط و توسعه‌ی فرهنگ کمک می کند و اگر از ارزش ها و آرمان های جامعه دور شود زمینه بحران های فرهنگی و هویتی را فراهم می سازد.

۳۵) به طور کلی نظام های سیاسی را بر اساس چه مالک هایی به انواع گوناگون دسته بندی می کنند؟

پاسخ: به سه دسته: ۱) بر اساس کمیت افراد تأثیرگذار (تعداد حاکمان)
۲) بر اساس روش تصمیم گیری (روش حکومت)
۳) بر اساس دین مَداری یا دنیا مَداری.

۳۶) نظام های سیاسی را بر اساس روش تصمیم گیری (روش حکومت) به چند نوع می توان دسته بندی کرد؟

پاسخ: به دو دسته تقسیم می شوند.
۱) نظام هایی که در آن ها حاکم یا حاکمان بر اساس اهداف و اغراض و امیال خود تصمیم می گیرند. یعنی هر تصمیمی را جایز می دانند.
۲) نظام هایی که در آن حاکم یا حاکمان بر اساس حقیقت و فضیلت و با توجه به موازین عقلی تصمیم می گیرند.

۳۷) نظام های سیاسی را بر اساس دین مداری یا دنیامداری به چند نوع می توان دسته بندی کرد؟

پاسخ: به دو دسته تقسیم می شوند:
۱) نظام های سیاسی که بر مَدار احکام و قوانین الهی سازمان می یابند.
۲) نظام های سیاسی سکولار و دنیوی، فقط ارزش ها و آرمان های دنیوی و این جهانی را مد نظر قرار می دهد.

۳۸) ارسطو برای دسته بندی نظام های سیاسی از چه مالک هایی استفاده می کند و از چند نوع نظام سیاسی نام می برد؟

پاسخ: ارسطو از مالک اول (بر اساس تعداد افراد تأثیرگذار (تعداد حاکمان) و مالک دوم (بر اساس روش تصمیم گیری) روش حکومت) استفاده می کند و از شش نوع نظام سیاسی نام می برد. طبق جدول زیر:

تعداد حاکمان / روش حکومت	بر اساس حقیقت و فضیلت	بر اساس خواست و میل حاکم
فرد	مونارشی	استبدادی
اقلیت	آریستوکراسی	اُلیگارشی
اکثریت	جهموری	دموکراسی

۳۹) -از نظر ارسطو نظام هایی که بر اساس حقیقت و فضیلت تصمیم گیری می کنند کدامند؟

پاسخ: مونارشی – آریستوکراسی – جمهوری

۴۰) ازنظر ارسطو نظام هایی که بر اساس خواست و میل حاکم تصمیم گیری می کنند کدامند؟

پاسخ: استبدادی – اُلیگارشی – دموکراسی

۴۱) حکومت دموکراسی را از نظر ارسطو تعریف کنید.

پاسخ: ارسطو، حاکمیت اکثریت را در صورتی که بر مدار خواسته های آن ها باشد، دموکراسی می نامد؛ زیر دموکراسی به معنای حاکمیت مردم است و در این نوع حاکمیت، مردم بر اساس خواسته ها و تمایلات خود حکومت می کنند.

۴۲) حکومت جمهوری (پولیتی) را از نظر ارسطو تعریف کنید.

پاسخ: ارسطو، حکومتی را که در آن اکثریت مردم بر اساس حقیقت و فضیلت حضور و فعالیت دارند، جمهوری می خواند.

۴۳) جمهوری و دموکراسی از نظر ارسطو چه تفاوتی دارند؟

پاسخ: جمهوری یعنی حاکمیت اکثریت مردم بر اساس حقیقت و فضیلت و دموکراسی یعنی حاکمیت اکثریت مردم بر اساس خواست و اراده افراد می باشد.

۴۴) منظور فارابی از مدینه فاضله و جاهله چیست؟

پاسخ: مدینه فاضله جامعه ای است که بر اساس سنت و قوانین الهی شکل می گیرد از نظر او حقیقت با اراده الهی تعیین می شود و با کمک عقل و وحی شناخته می شود و جوامعی را که آرمان ها و ارزش هایشان الهی و عقلانی نباشد جوامع جاهله می نامد.

۴۵) لیبرالیسم به چه معناست؟

پاسخ: به معنای اباحیت و مباح دانستن همه امور برای انسان هاست.

۴۶) دموکراسی را تعریف کنید.

پاسخ: به معنای حاکمیت مردم.

۴۷) لیبرال دموکراسی را تعریف کنید.

پاسخ: نوعی نظام سیاسی که ادعا می کند با خواست و اراده اکثریت مردم سازمان می یابد، هیچ حقیقت و فضیلت فطری را به رسمیت نمی شناسد. و حکومتی دنیوی و این جهانی است.

۴۸) لیبرال دموکراسی با کدام فرهنگ سازگار است؟

پاسخ: لیبرال دموکراسی با فرهنگ جدید غرب که رویکردی دنیوی به عالم هستی دارد، سازگار است.

۴۹) در جهان اجتماعی اسلام چه نوع نظام سیاسی مورد توجه قرار گرفته است؟

پاسخ: جمهوری اسلامی یا مردم سالاری دینی

۵۰) عنوان «جمهوری» و کلمه‌ی «اسلامی» در ترکیب جمهوری اسلامی نشان دهنده‌ی چیست؟

پاسخ: عنوان «جمهوری» در این ترکیب به معنای به رسمیت شناختن حضور موثر مردم در نظام سیاسی است و کلمه «اسلامی» نشان دهنده این است که فعالیت های این نظام بر اساس عقاید و ارزش های اسالمی سازمان پیدا می کنند.

۵۱) در نظام اسلامی، قوانین و مقررات چگونه شکل می گیرند؟

پاسخ: با خواست مردم و ذیل اراده و مشیت خداوند.

۵۲) در نظام اسلامی اهمیت ارزش ها در چیست؟

پاسخ: در این دیدگاه، عقل و وحی دو وسیله شناخت ارزش های الهی و احکام و مقررات اجتماعی هستند. انسان ها مسئولیت شناخت و اجرای آن ها را به عهده دارند.

۵۳) چند نمونه از ارزش های اجتماعی اسلامی را نام ببرید؟

پاسخ: عبودیت، عدالت، استقلال، آزادی، نفی وابستگی و نفی تسلط بیگانگان بر امت اسلامی، امنیت، تامین اجتماعی، عمران و آبادانی، مشورت و مشارکت در امور عمومی و ارتقای معرفت و آگاهی.

۵۴) در آموزه های اسلامی چه اموری ارزش بیشتری می یابند؟

پاسخ: عبادات هنگامی که بُعد اجتماعی وسیع تری پیدا می کنند.

۵۵) در برخی روایات اسلامی مهم ترین مسئولیت در جامعه چیست؟

پاسخ: مسئولیت متقابل امت و امام

۵۶) مسئولیت امت اسلامی در قبال طاغوت و ولایت الهی چیست؟

پاسخ: امت اسلامی باید از پذیرش طاغوت و قدرت های غیرالهی خودداری کند و در شکل گیری امامت و ولایت الهی بر اساس موازین و ارزش های اسلامی هوشمند و فعال باشد.

نکته مهم: دانش آموزان عزیز، تنها به خواندن این سوالات اکتفا نکنید و حتما متن درس را هم به دقت مطالعه کنید.

همچنین بخوانید: سوالات متن درس ۱۲ دوازدهم جامعه شناسی دهم انسانی

توجه: شما دانش آموز پایه دهم رشته علوم انسانی می توانید برای دسترسی سریع و آسان تر به جواب تمرینات و فعالیت های دروس کتاب جامعه شناسی دهم متوسطه دوم ، در انتهای عنوان خود عبارت «ماگرتا» را نیز در گوگل جستجو کنید.

✅ در انتها امیدواریم که مقاله نمونه سوالات متن درس ۱۵ پانزدهم کتاب جامعه شناسی پایه دهم متوسطه دوم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. شما می توانید سوالات خود را در بخش دیدگاه بیان کنید. 💕