سوالات متن درس چهارم منطق دهم انسانی با جواب

نمونه سوالات متن درس ۴ چهارم «انواع و شرایط تعریف» کتاب منطق پایه دهم رشته علوم انسانی متوسطه دوم را می توانید در ادامه این مطلب از بخش آموزش و پرورش ماگرتا ، مشاهده نمایید.

همچنین بخوانید: سوالات متن درس سوم منطق دهم انسانی

نمونه سوال های متن امتحانی درس 4 چهارم منطق دهم انسانی

۱) اقسام تعریف را نام ببرید و هر کدام را با ذکر مثال توضیح دهید؟

پاسخ: ۱- تعریف لغوی یا تعریف لفظی
۲- تعریف از طریق ذکر مصادیق
۳- تعریف مفهومی یا تعریف تحلیلی

۲) اصطلاحات روبرو را تعریف کنید.

الف) تعریف لغوی
ب) تعریف از طریق ذکر مصادیق

پاسخ: الف) معنای لغوی یک مفهوم یا نحوه شکل گیری لغوی آن بیان می شود.
ب) ذکر نمونه ها یا تصاویری از مصادیق واژه مورد نظر یا موارد شبیه به آن

۳) هدف از تعریف کردن چیست؟

پاسخ: هدف شناساندن مفاهیم و تصورهای مجهول برای شنونده است.

۴) شرایط تعریف صحیح را بنویسید.

پاسخ: واضح بودن – جامع بودن – مانع بودن – دوری نبودن

۵) منظور از اینکه تعریف صحیح باید واضح باشد ، چیست؟

پاسخ: در تعریف باید از واژه های آشنا برای شنونده استفاده کنیم تا واضح و قابل فهم باشد.نباید از واژه هایی استفاده کرد که در آنها برای شنونده دشوارند و یا وی را به اشتباه می اندازند.

۶) یکی از شرایط تعریف صحیح این است که تعریف باید و مانع اغیار » باشد. مقصود از مانع اغیار چیست؟

پاسخ: یعنی تعریف باید تنها بر مصادیق آن مفهوم صدق کند و بر مصادیق مفاهیم دیگر صدق نکند.

۷) یکی از شرایط تعریف صحیح این است که تعریف باید «دوری»، نباشد. مقصود از دوری نبودن تعریف چیست؟ آیا این تعریف معتبر است؟

پاسخ: تعریف یک چیز با استفاده از خودش (تعریف شیء به خود را تعریف دوری می نامند و تعریفی نادرست به شمار می آید.

۸) در تعریف زیر کدام یک از قواعد تعریف رعایت نشده است؟

پاسخ: تعریف آیینه به شیئی که نور را منعکس می کند. مانع نیست.

۹) تعیین کنید که در هر یک از تعاریف ذیل کدام شرط از شرایط تعریف صحیح رعایت نشده است؟

الف) تعریف قلب به موتور بدن
ب) سلامتی یعنی فقدان بیماری
ج) آبله: نوعی بیماری پوستی که توسط ویروس انجام می شود.

پاسخ: الف) واضح نیست.
ب) تعریف دوری
ج) مانع نیست.

۱۰) تعریف مفهومی را توضیح دهید.

پاسخ: بنابراین در این روش با دسته بندی ویژگی‌های یک مفهوم به ویژگی مشترک با سایر مفاهیم مشابه (امر عام) و ویژگی خاص آن شیء (امر خاص، ویژگی منحصر به فرد)، به تعریف مفهوم می‌پردازیم. تعریف را با مفهوم عام آغاز می‌کنیم و سپس مفهوم خاص‌تر را بیان می‌کنیم. از آنجا که در این تعریف، به تحلیل مفهوم مورد نظر می‌پردازیم، آن را «تعریف مفهومی» می‌نامند.

۱۱) هدف از تعریف کردن چیست؟ چه زمانی می توان یک مفهوم را بهتر تعریف کرد؟ مثال بزنید.

پاسخ: از آنجا که هدف از تعریف کردن، شناساندن مفاهیم و تصورهای مجهول برای شنونده است، در بیشتر موارد ارائهٔ مجموعه‌ای از چند روش مختلف برای تعریف، به معرفی بهتر آن مفهوم کمک می‌کند. به مثال زیر توجه کنید:

انتشارات: جمع انتشار و نشر، سازمانی است که فرایند تولید کتاب را برعهده دارد. مانند: انتشارات سمت، انتشارات مدرسه و…
تعریف لغوی: جمع انتشار
تعریف مفهومی: سازمانی است که فرایند تولید کتاب را برعهده دارد
تعریف از طریق ذکر مصادیق: انتشارات سمت، انتشارات مدرسه و…

۱۲) واضح بودن را توضیح دهید.

پاسخ: در تعریف باید از واژه‌های آشنا برای شنونده استفاده کنیم تا واضح و قابل فهم باشد و نباید از واژه‌هایی استفاده نماییم که درک آنها برای شنونده دشوارترند و یا وی را به اشتباه می‌اندازند. به عبارت دیگر باید از مفاهیم روشن‌تر و شناخته شد‌ه‌تر استفاده کنیم. بدین جهت لازم است از الفاظ مبهم و نامأنوس و ایهام و استعاره پرهیز کنیم.

مثال: – قیمتی: ثمین («ثمین» نامأنوس و ناشناخته‌تر از «قیمتی» است).
– هلال ماه: گوشوارهٔ آسمان (از استعاره استفاده شده است).

۱۳) جامع بودن را توضیح دهید.

پاسخ: تعریف باید تمامی مصادیق آن مفهوم را دربر بگیرد و به اصطلاح «جامع افراد» باشد؛

به عنوان مثال: – تعریف پرنده به «حیوانی که پرواز می‌کند» شامل شترمرغ نمی‌شود.
– تعریف فلز به «عنصری که هادی الکتریسته است و در دمای معمولی جامد است» شامل جیوه نمی‌شود.

۱۴) مانع بودن را توضیح دهید.

پاسخ: تعریف باید تنها بر مصادیق آن مفهوم صدق کند و بر مصادیق مفاهیم دیگر صدق نکند و در اصطلاح «مانع اغیار» باشد.

به عنوان مثال: – تعریف آیینه به «شیئی که نور را منعکس می‌کند»، درست نیست، زیرا این تعریف تنها بر آیینه صدق نمی‌کند و شامل سایر اشیای صیقلی نیز می‌شود.
– تعریف مستطیل به «شکلی با چهار ضلع که دو به دو موازی هستند» تنها شامل انواع  مستطیل نمی‌شود و بر لوزی نیز صدق می‌کند.

۱۵) دوری نبودن را توضیح دهید.

پاسخ: تعریف یک چیز با استفاده از خودش (تعریف شیء به خود) را تعریف دوری می‌نامند که تعریفی نادرست به شمار می‌آید.

مانند: – حرکت مکانی: به انتقال شیء از مکانی به مکان دیگر می‌گویند.
– استخدام تمام وقت: نوعی استخدام است که شخص به صورت تمام وقت در محل کار خود حضور می‌یابد.

۱۶) رابطه تعریف با آنچه تعریف می شود، از نظر مصادیق باید کدام یک از نسبت های چهارگانه باشد؟

پاسخ: گاه شرایط دوم و سوم را در کنار یکدیگر ذکر می‌کنند و می‌گویند: «تعریف باید جامع افراد و مانع اغیار باشد (جامع و مانع باشد)»؛ یعنی رابطهٔ تعریف با مصادیق آن رابطهٔ تساوی باشد (و نه سایر نسبت‌های چهارگانه).

۱۷) تعریف لغوی این کلمات را بنویسید.

شابک، نداجا، پهپاد، هماه

پاسخ: شابک: مخفف شده حروف اول «شماره استاندارد بین المللی کتاب»
نداجا: مخفف شده حروف اول «نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران»
پهباد: مخفف شده حروف اول «پرنده هدایت پذیر از دور»
هما: مخفف شده حروف اول «هواپیمایی ملی جمهوری اسلامی ایران»

۱۸) گاهی اوقات ریشه اصلی اختلافات ناشی از مشخص نبودن مفاهیم و نداشتن تعریفی دقیق از آنهاست.

پاسخ: درست

۱۹) با دسته بندی ویژگی های یک مفهوم به ویژگی مشترک با سایر مفاهیم مشابه (امر عام) و ویژگی خاص آن شی (امر خاص، ویژگی منحصر به فرد) به تعریف شیء می پردازیم.

پاسخ: درست

۲۰) تعریف را با مفهوم خاص آغاز می کنیم و سپس مفهوم عامتر را بیان می کنیم.

پاسخ: نادرست

۲۱) تعریف باید تنها بر مصادیق آن مفهوم صدق کند و بر مصادیق مفاهیم دیگر صدق نکند و در اصطلاح « مانع اغیار » باشد.

پاسخ: درست

۲۲) تعریف آیینه به شیئی که نور را منعکس می کند درست نیست، زیرا این تعریف تنها بر آیینه صدق نمی کند و شامل سایر اشیای صیقلی نیز می شود لذا مانع اغیار نیست.

پاسخ: درست

۲۳) تعریف یک چیز با استفاده از خودش تعریف شیء به خود را تعریف دوری می نامند که تعریفی درست به شمار می آید.

پاسخ: نادرست

۲۴) تعریف لغوی، تعریف ……………. نام دارد.

پاسخ: لفظی

۲۵) تعریف را با مفهوم ………….. آغاز می کنیم و سپس مفهوم ……………… را بیان می کنیم.

پاسخ: عام – خاصتر

۲۶) تعریف یک چیز با استفاده از خودش تعریف شیء به خود را تعریف …………….. می نامند که تعریفی نادرست به شمار می آید.

پاسخ: دوری

۲۷) گاهی اوقات ریشه اصلی اختلافات ناشی از مشخص نبودن مفاهیم و نداشتن ………. دقیق از آنها است.

پاسخ: تعریفی

نکته مهم: دانش آموزان عزیز، تنها به خواندن این سوالات اکتفا نکنید و حتما متن درس را هم به دقت مطالعه کنید.

همچنین بخوانید: جواب درس چهارم منطق دهم انسانی
و
سوالات متن درس دوم منطق دهم انسانی

توجه: شما دانش آموز پایه دهم رشته علوم انسانی می توانید برای دسترسی سریع و آسان تر به جواب تمرینات و فعالیت های دروس کتاب منطق دهم متوسطه دوم ، در انتهای عنوان خود عبارت «ماگرتا» را نیز در گوگل جستجو کنید.

✅ در انتها امیدواریم که مقاله سوالات متن درس ۴ چهارم کتاب منطق پایه دهم متوسطه دوم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. شما می توانید سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید. 💕