سوالات متن درس سوم منطق دهم انسانی با جواب

نمونه سوالات متن درس ۳ سوم «مفهوم و مصداق» کتاب منطق پایه دهم رشته علوم انسانی متوسطه دوم را می توانید در ادامه این مطلب از بخش آموزش و پرورش ماگرتا ، مشاهده نمایید.

سوال های متن درس بعدی: سوالات متن درس چهارم منطق دهم انسانی

همچنین بخوانید: جواب درس سوم منطق دهم انسانی

نمونه سوال های متن امتحانی درس 3 سوم منطق دهم انسانی

۱) مفهوم و مصداق را با ذکر مثال تعریف کنید؟

پاسخ: معنای کلمات خودکار و پیامبر را می‌فهمید و درک می‌کنید؛ بدین جهت به آنها «مفهوم» می‌گویند. به افراد یا اشیایی در جهان که این مفاهیم بر آنها صدق می‌کنند، «مصداق» گفته می‌شود. به عنوان مثال خودکاری که نشان دادید یا پیامبرانی که نام بردید، مصداق‌های مفاهیم خودکار و پیامبر هستند.

۲) مفهوم جزئی را با ذکر مثال تعریف کنید؟

پاسخ: مفهوم جزئی، مفهومی است که مصداق آن کاملاً مشخص است و قابلیت انطباق بر بیش از یک مورد را ندارد.

۳) راه های تشخیص مفهوم جزئی را بیان کنید؟

پاسخ: مفهوم جزئی معمولاً یا اسمی خاص است؛ مانند: حسن، رخش، رود ارس یا با صفات اشارهٔ «این» و «آن» همراه است؛ مانند: این میز یا آن صندلی.

۴) مفهوم کلی را با ذکر مثال تعریف کنید؟

پاسخ: مفهومی است که قابلیت انطباق بر بیش از یک مورد را دارد؛ خواه این مورد، از موارد واقعی خارجی باشد یا از موارد فرضی؛ مانند: میز، صندلی، رود و دیو باشد.

۵) اگر در بررسی رابطه میان مصادیق دو مفهوم، هر یک از آنها را با دایره‌ای نشان دهیم، میان این دو دایره چند حالت قابل تصور است؟ آنها را با ذکر مثال تعریف کنید؟

پاسخ: چهار حالت: ۱- تساوی ۲- تباین ۳- عموم و خصوص مطلق ۴- عموم و خصوص من وجه

توضیح تساوی: این دو دایره ممکن است بر یکدیگر منطبق باشند و میان آنها رابطه «تساوی» برقرار باشد. مانند مصادیق انسان و متفکر یا مصادیق مثلث و سه ضلعی.

توضیح تباین: این دو دایره ممکن است اصلاً مصداق مشترکی نداشته باشند و مباین (ناسازگار) با یکدیگر باشند.

توضیح عموم و خصوص مطلق: یکی از این دو دایره ممکن است از دیگری بزرگ‌تر باشد و تمامی مصادیق دیگری را شامل شود. مانند آسیایی که عام‌تر از ایرانی است؛ زیرا هر ایرانی آسیایی است؛ اما برخی آسیایی‌ها ایرانی نیستند. از آنجا که در این حالت مصادیق یک مفهوم عام‌تر و مصادیق دیگری خاص‌تر است، این حالت را «عموم و خصوص مطلق» می‌نامند.

توضیح عموم و خصوص من وجه: این دو دایره ممکن است یکدیگر را قطع کنند. در این حالت دو مفهوم دارای مصادیق مشترک؛ اما هر یک از آنها مصادیقی دارد که در دیگری وجود ندارد. مانند مصادیق سفید و سنگ؛ زیرا برخی سنگ‌ها سفیدند و برخی سنگ‌ها سفید نیستند. این حالت را «عموم و خصوص من وجه» می‌نامند؛ زیرا مصادیق هر کدام از این مفاهیم از جهتی عام‌تر و از جهتی خاص‌تر از دیگری است.

۱) منظور از نسبت «تساوی» را با مثال توضیح دهید.

پاسخ: دو دایره‌ای که بر یکدیگر منطبق هستند مانند مصادیق انسان و متفکر

۱) منظور از نسبت «تباین» را با مثال توضیح دهید.

پاسخ: دو دایره‌ای که اصلاً مصداق مشترکی نداشته باشند و مباین (ناسازگار) با یکدیگر باشند. مانند مصادیق انسان و سنگ

۱) منظور از نسبت «عموم و خصوص مطلق» را با مثال توضیح دهید.

پاسخ: حالتی که مصادیق یک مفهوم عام‌تر و مصادیق دیگری خاص تر است. مانند آسیایی و ایرانی

۱) منظور از نسبت «عموم و خصوص من وجه» را با مثال توضیح دهید.

پاسخ: حالتی که دو مفهوم دارای مصادیق مشترک هستند اما هریک مصادیقی دارند که دیگری ندارد. مانند سفید و سنگ

۱) چهار حالتی که میان مصادیق دو مفهوم ممکن است ایجاد شود، در منطق چه نامیده می‌شود؟ نام ببرید.

پاسخ: نسبت های چهارگانه (نسب اربع) که عبارتند از: تساوی، تباین، عموم و خصوص مطلق، عموم و خصوص من وجه

۷) برای طبقه بندی امور مختلف، چه چیزی از اهمیت زیادی برخوردار است؟

پاسخ: برای طبقه بندی امور مختلف، در نظر داشتن نسبت‌های چهارگانه میان مفاهیم از اهمیت زیادی برخوردار است.

۱) در دسته بندی مفاهیم چگونه عمل می‌کنیم؟ نسبت‌های چهارگانه چه نقشی در این زمینه دارند؟

پاسخ: – از مفهومی عام آغاز می‌کنیم و به مفهومی خاص می رسیم
– نسبت‌های چهارگانه اهمیت زیادی دارد.

۱) دسته‌بندی درست مفاهیم باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟ مثال بزنید.

پاسخ: مفهوم کلی باید نسبت به زیر مجموعه های خود، حتما عموم و خصوص مطلق داشته باشد. و مفاهیم یک طبقه با هم تباین داشته باشند.
مثال: موجودات ⭠ موجودات مادی ⭠ جانداران مادی و غیرمادی ⭠ جانوران (مطلق دارند) و موجودات بیجان، جانوران و گیاهان (تباین دارند)

۶) به چهار حالت فوق که ممکن است میان ……….. دو ………… شکل بگیرند، …………. (نسب اربع) می‌گویند.

پاسخ: مصادیق – مفهوم کلی – نسبت‌های چهار گانه

۸) هرگاه دو مفهوم کلی به گونه ای باشند که هیچ مصداق مشترکی نداشته باشند بین آن دو مفهوم کدام یک از نسبتهای چهارگانه برقرار است؟ مثال بزنید.

پاسخ: تباین – تیم فوتبال و تیم والیبال

۹) تعیین کنید بین هر یک از دو تصور کلی ذیل کدام یک از نسبت های چهارگانه برقرار است؟

الف) کالا – گران
ب) یورو – دلار
ج) بانک – بانک ملی
د) فامیل – جلالی

پاسخ: الف) من وجه
ب) تباین
ج) مطلق
د) مطلق

۱۰) تعیین کنید بین هریک از دو تصور کلی ذیل کدام یک از نسبت های چهارگانه (تساوی، تباین، مطلق، من وجه) برقرار است؟

الف) معلم – شاعر
ب) میز – چوبی
ج) آهو – حیوان
د) گل – ماهی

پاسخ: الف) من وجه
ب) من وجه
ج) مطلق
د) تباین

۱۱) تعیین کنید بین هر یک از دو تصور کلی ذیل کدام یک از نسبت های چهار گانه برقرار است؟
خط کش – وسیله فلزی

پاسخ: من وجه

۱۲) مفهوم …………. مفهومی است که مصداق آن کاملا مشخص است.

پاسخ: جزئی

۱۳) مفهومی که تنها بر یک مصداق خارجی قابل انطباق است و قابلیت انطباق بر بیش از یک مورد را ندارد، ……… می گویند.

پاسخ: جزئی

۱۴) مفهوم ………………………………….. معمولا یا اسمی خاص است با صفات اشاره این یا آن همراه است.

پاسخ: جزئی

۱۵) مفهومی که قابلیت انطباق بر بیش از یک مورد را دارد؛ خواه این مورد واقعی خارجی باشد یا فرضی، مفهوم ……. نامیده می شود.

پاسخ: کلی

۱۶) جز اسامی خاص و مفاهیمی که با صفات اشاره و این » و «آن ، مشخص شده اند، تمامی مفاهیم ………………. هستند.

پاسخ: کلی

۱۷) نسبت ………… از نسبت های چهارگانه ای است که دو مفهوم آن از نظر محدوده مصادیق برهم منطبقند.

پاسخ: تساوی

۱۸) نسبت …….. از نسبت های چهارگانه به این معنی است که دو مفهوم، هیچ مصداقی مشترک ندارند و مباین ناسازگار با یکدیگر باشند.

پاسخ: تباین

۱۹) مفاهیم گربه و کتاب هر دو مفاهیمی کلی هستند.

پاسخ: درست

۲۰) مفهوم شکل یک تصور جزئی است.

پاسخ: نادرست

۲۱) اقسام مختلف یک مفهوم باید نسبت به یکدیگر رابطه تساوی داشته باشند.

پاسخ: نادرست

۲۲) در یک دسته بندی درست، لازم است هر طبقه از مفاهیم نسبت به مفاهیم طبقه دیگر رابطه عموم و خصوص مطلق داشته باشند.

پاسخ: درست

۲۳) در دسته بندی مفاهیم از مفهومی خاص آغاز می کنیم و به مفهومی عام می رسیم.

پاسخ: نادرست

۲۴) هرگاه مصادیق یک مفهوم عام تر و مصادیق دیگری خاص تر است رابطه میان آنها من وجه است.

پاسخ: نادرست

۲۵) جز اسامی خاص و مفاهیمی که با صفات اشاره «این» و «آن»، مشخص شده ، تمامی مفاهیم کلی هستند.

پاسخ: درست

۲۶) مفهوم کلی مفهومی است که مصداق آن کاملا مشخص است.

پاسخ: نادرست

نکته مهم: دانش آموزان عزیز، تنها به خواندن این سوالات اکتفا نکنید و حتما متن درس را هم به دقت مطالعه کنید.

سوال های متن درس قبلی: سوالات متن درس دوم منطق دهم انسانی

توجه: شما دانش آموز پایه دهم رشته علوم انسانی می توانید برای دسترسی سریع و آسان تر به جواب تمرینات و فعالیت های دروس کتاب منطق دهم متوسطه دوم ، در انتهای عنوان خود عبارت «ماگرتا» را نیز در گوگل جستجو کنید.

✅ در انتها امیدواریم که مقاله سوالات متن درس ۳ سوم کتاب منطق پایه دهم متوسطه دوم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. شما می توانید سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید. 🌹