جواب خودارزیابی درس سوم علوم و فنون دوازدهم انسانی ♨️ صفحه ۳۴ تا ۳۷

جواب خودارزیابی درس سوم علوم و فنون ادبی دوازدهم انسانی ؛ در این مطلب به پاسخ و جواب سوالات خودارزیابی صفحه ۳۴ ، ۳۵ ، ۳۶ و ۳۷ درس ۳ سوم «مراعات نظیر، تلمیح و تضمین» کتاب علوم و فنون ادبی ۳ پایه دوازدهم رشته انسانی پرداخته ایم. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا ، همراه ما باشید.

همچنین بخوانید: جواب خودارزیابی درس دوم علوم و فنون دوازدهم انسانی

جواب خودارزیابی صفحه ۳۴ ، ۳۵ ، ۳۶ و ۳۷ درس ۳ سوم علوم و فنون ادبی دوازدهم

۱- در نمونه‌های زیر آرایه مراعات نظیر بین کدام واژه‌ها ایجاد شده است؟ مشخص کنید.

الف) مه روشن میان اختران پنهان نمی‌ماند / میان شاخه‌های گل مشو پنهان که پیدایی رهی معیری

پاسخ: مه، اختران، روشن / شاخه، گل

ب) چون در این میدان نداری دست و پایی همچو / اختیار سر به زلف همچو چوگانش گذار گوی صائب تبریزی

پاسخ: میدان، گوی، چوگان / دست، پا، سر / سر، زلف

پ) باغ باران خورده می‌نوشید نور / لرزشی در سبزه‌های تر دوید سهراب سپهری

پاسخ: باغ، سبزه / باران، تر / خوردن، نوشیدن

ت) نرگس از چشمک زدن شد فتنه در صحن چمن / شیوه‌های چشم جادوی توام آمد به یاد حتشم کاشانی

پاسخ: نرگس، چمن / چشم، چشمک زدن / فتنه، جادو، چشم

ث) باغ بی برگی
روز و شب تنهاست
با سکوت پاک غمناکش
ساز او باران، سرودش باد اخوان ثالث

پاسخ: تنها، سکوت / ساز، سرود / باد، باران

ج) آتش آن نیست که از شعله او خندد شمع / آتش آن است که در خرمن پروانه زدند حافظ

پاسخ: آتش، شعله، پروانه، شمع

چ) تا ز باغ خاطرت گل‌های شادی بشکفد / هر چه در دل تخم کین داری، به زیر خاک کن ملک الشعرا بهار

پاسخ: باغ، گل، تخم، بشکفد، خاک

ح) از اسب پیاده شو، بر نطعِ زمین رخ نه / زیر پی پیلش بین شهمات شده نعمان خاقانی

پاسخ: اسب، پیاده، نطع، رخ، پیل، شه، مات شدن

خ) بمیر ای دوست پیش از مرگ اگر می زندگی / که ادریس از چنین مردن بهشتی گشت پیش از ما خواهی سنایی

پاسخ: بمیر، مرگ، مردن، زندگی (زندگی: عرفا زندگی واقعی را در مرگ می‌دانند از دیدگاه دیگر بین مرگ و زندگی آرایه تضاد هم وجود دارد)

د) دولت عشق بین که چون از سر فقر و افتخار / گوشه تاج سلطنت می‌شکند گدای تو حافظ

پاسخ: سر، پای ، دست / جان، آزادی (برای رسیدن به آزادی باید جان در کف نهاد)

ذ) هر چه رفت از عمر، یاد آن به نیکی می‌‌کنند / چهره امروز در آیینه فردا خوش است صائب تبریزی

پاسخ: سر، پای ، دست / جان، آزادی (برای رسیدن به آزادی باید جان در کف نهاد)

ر) آن زمان که بنهادم سر به پای آزادی / دست خود ز جان شستم از برای آزادی فرخی یزدی

پاسخ: شاعر سر، پای و دست را به گونه‌ای در شعر کنار یکدیگر چیده است که خواننده لذت می‌برد.

۲- در ابیات زیر تلمیح را مشخص کنید و درباره آن توضیح دهید.

الف) حرفی است این که خضر به آب بقا رسید / زین چرخ دل سیه، دم آبی ندید کس صائب تبریزی

پاسخ: تلمیح به داستان حضرت خضر و دست یافتن او به آب حیات

ب) چشمی دارم چو لعل شیرین همه آب / بختی دارم چو چشم خسرو همه خواب
جسمی دارم چو جان مجنون همه درد / جانی دارم چو زلف لیلی همه تاب خاقانی

پاسخ: تلمیح به داستان عشق خسرو، پادشاه خوش گذران ساسانی و شیرین برادرزادهٔ مهین بانو
بیت دوم: تلمیح به داستان عشق لیلی و مجنون

پ) گواه رهرو آن باشد که سردش یابی از دوزخ / نشان عاشق آن باشد که خشکش بینی از دریا سنایی

پاسخ: اشاره به داستان حضرت ابراهیم خلیل که آتش بر او گلستان شد.

ت) من نمازم را وقتی می‌خوانم
که اذانش را باد گفته باشد
سر گل دستهٔ سرو
من نمازم را پی تکبیرةالاحرام علف می‌خوانم
پی قد قامت موج سهراب سپهری

پاسخ: اشاره به آیه قرآن: یسبح للهّٰ ما فی السموات و ما فی الارض الملک القدوس العزیز الحکیم (سوره جمعه، آیه ۱)

ث) دامن خاک شد ز بسّد و لعل / تاج فرعون و گنج دقیانوس رهی معیری

پاسخ: ۱- اشاره به تاج جواهر نشان فرعون (فرعون عنوان پادشاهان مصر که حضرت موسی به کاخ او راه یافت)
۲- اشاره به گنج‌های فراوانی که دقیانوس داشت. (در زمان اصحاب کهف)

ج) شور شیرین تو را نازم که بعد از قرن‌ها / هر که لاف عشق زد، نامی هم از فرهاد برد فاضل نظری

پاسخ: اشاره به داستان عشق فرهاد به شیرین دارد. فرهاد عاشق پاکباخته‌ای که در راه عشق به شیرین جان داد.

چ) ناقه سنگین می‌رود در هر قدم گویی ز شوقروح مجنون چنگ در دامان محمل می‌زند طالب آملی

پاسخ: اشاره به عشق مجنون به لیلی دارد که مجنون بعد از مخالفت پدر لیلی با ازدواجشان از شدت عشق لیلی سر به بیابان گذاشت و در نهایت پس از مرگ لیلی بر سر مزارش جان به جان آفرین تسلیم کرد.

ح) در آینه دوباره نمایان شد
با ابر گیسوانش در باد
باز آن سرود سرخ أنالحق
ورد زبان اوست. محمدرضا شفیعی کدکنی

پاسخ: شعر به داستان بردار زدن حسین بن منصور حلاج، یکی از عرفای بزرگ اشاره دارد.

۳- آرایه تضمین را در اشعار و عبارات زیر پیدا کنید و ارتباط تضمین را با قسمت‌های دیگر متن مشخص کنید.

الف) ایوب با چندین بلا، کاندر بلا شد مبتلا / پیوسته این بودش دعا: «الصبرُ مفتاحُ‌ا‌لفرج» سنایی

پاسخ: شاعر برای اینکه پیام خود را به زیبایی برساند از این حدیث بهره برده است: صبر کلید فرج و گشایش است. مولوی در چند جا از این حدیث استفاده کرده است:

گر تو کوری نیست بر اعمی حرج / ورنه رو کالصبرُ مفتاحُ الفرج

ب) گفت: غالب اشعار او (سعدی) در این زمین به زبان پارسی است. اگر بگویی، به فهم نزدیک‌تر باشد. «کلّمَ النّاسَ علی قدرِ عُقُولهم.» گلستان سعدی

پاسخ: سعدی درکلام خود از این حدیث حضرت علی استفاده کرده است تا بتواند مقصود خود را بهتر برساند.

پ) مکن گریه بر گور مقتول دوست / قل الحمدلله که مقبول اوست بوستان سعدی

پاسخ: شاعر کلام خود را مزین به آیه قرآن کرده است.

ت) چشم حافظ زیر بام قصر آن حوری سرشت / شیوه «جنات تجری تحتها‌الانهار‌» ‌داشت حافظ

پاسخ: در این بیت نیز شاعر از آیهٔ (وَ ادخِلَ الذینَ آمنوا و عملوا الصالحات جنّاتٍ تَجری مِن تَحِتها الأَنهارُ خالدینَ فیها بِِاذنِ رَبّهِم تَحیَّتهُم فیها سَلامُ) استفاده کرده است تا خواننده با خواندن آن درک بهتری از موضوع داشته باشد.

ث) عاکفان کعبه جلالش به تقصیر عبادت معترف که: «ما عبدناکَ حقَّ عبادتِک.» سعدی

پاسخ: سعدی در این عبارت از حدیث «سبحانک ما عبدناکَ حقّ عبادِتک» بهره برده و ارتباط منطقی بین عبارت و این حدیث برقرار کرده است.

۴- شعر فرخی یزدی را در خودارزیابی (۱) از نظر قلمرو فکری تحلیل کنید.

پاسخ: الف) ارزش و اعتبار آزادی، جایگاه والای آزادی
ب) آزادی آن قدر ارزش دارد که انسان جان خود را برای آن فدا کند.

۵- بیت زیر را، به دو صورت برش بزنید و وزن آن را بنویسید:

بگشود گره ز زلف زر تار / محبوبه نیلگون عماری علی اکبر دهخدا

پایه‌های آوایی	بگ شو د	گ ره ز زلف	ف زر تار
پایه‌های آوایی	مح بو ب	ی نی ل گون	ع ما ری
وزن	مفعول	مفاعلن	فعولن
نشانه‌های هجایی	– – U	U – U –	U – –

پایه‌های آوایی	بگ شو د گ	ره ز زلف ف	زر تار
پایه‌های آوایی	مح بو ب	ی نی ل گون	ع ما ری
وزن	مستفعلُ	فاعلات	فع لن
نشانه‌های هجایی	– – U U	– U – U	– –

همچنین بخوانید: جواب خودارزیابی درس اول علوم و فنون دوازدهم انسانی

توجه: شما دانش آموز پایه دوازدهم رشته علوم انسانی می توانید برای دسترسی سریع و آسان تر به جواب تمرینات و سوالات دروس کتاب علوم و فنون ادبی ۳ دوازدهم متوسطه دوم ، در انتهای عنوان خود عبارت «ماگرتا» را نیز در گوگل جستجو کنید.

✅ در انتها امیدواریم که مقاله جواب سوالات خودارزیابی درس 3 سوم صفحه 34 ، 35 ، 36 و 37 کتاب علوم و فنون ادبی پایه دوازدهم متوسطه دوم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. شما می توانید سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید. 💖