سوالات متن فصل سوم زمین شناسی یازدهم با جواب

نمونه سوالات متن فصل درس ۳ سوم منابع آب و خاک کتاب زمین شناسی پایه یازدهم رشته تجربی و ریاضی متوسطه دوم را می توانید در ادامه این مطلب از بخش زمین شناسی یازدهم ماگرتا ، مشاهده نمایید.

درس قبلی: سوالات متن فصل دوم زمین شناسی یازدهم

نمونه سوال های متن امتحانی فصل 3 سوم زمین شناسی یازدهم

۱) اهمیت آب را بنویسید.

پاسخ: فضانوردان، زمین را یک سیاره آبی و بسیار زیبا توصیف کرده اند. آب با حالت های جامد، مایع و گاز، باعث تغییرات وسیعی در لایه سطحی و پیرامون کره زمین می شود. آب، نماد زندگی است و در سفری پایان ناپذیر بین سنگ کره و هواکره، سبب تغییر پوسته زمین، فرسایش، تغییرات اقلیمی و…می شود.

۲) منابع آب کره زمین را نام ببرید.

پاسخ: زندگی انسان و سایر جانداران، بدون آب امکان پذیر نیست. آب مورد نیاز، از منابع آب های سطحی و زیر زمینی تأمین می شود. بارش های جوی در تأمین این منابع، نقش اساسی دارند.

۳) چرخه آب را توضیح دهید.

پاسخ: بخشی از بارش ها در یک حوضه آبریز، قبل از رسیدن به سطح زمین، توسط شاخ و برگ گیاهان گرفته می شود و برگاب را به وجود می آورد که مقداری از آن به صورت تبخیر، مجدداً به هوا کره بر می گردد. بخشی دیگر که به سطح زمین می رسد، یا تبخیر می شود، یا به صورت رواناب به سوی مناطق پست تر حوضه جریان می یابد. بخشی از رواناب به داخل زمین نفوذ و منابع آب زیرزمینی را تغذیه می کند. بخش عمده آب زیرزمینی، سرانجام از طریق چشمه، چاه یا قنات، مجدد به سطح زمین راه می یابد.

همچنین بخوانید: جواب صفحه ۴۳ زمین شناسی یازدهم

۴) اهمیت آب جاری را بنویسید.

پاسخ: آب جاری، با آنکه در مقایسه با حجم کل آب کره، بسیار ناچیز است. اما، در تغییرات سطح زمین و تشکیل منابع آب مانند آب آشامیدنی، کشاورزی، صنعت، تولید برق و … اهمیت زیادی دارد.

۵) آبدهی چیست و چگونه محاسبه می شود؟

پاسخ: سرعت آب در نقاط مختلف یک رودخانه، متغیر است. اندازه گیری سرعت آب و آبدهی رودخانه، به صورت روزانه و یا در دوره های زمانی طولانی تر و به روش های مختلف انجام می شود. با تعیین سرعت آب در یک رودخانه یا کانال و اندازه گیری سطح مقطع آن، می توان مقدار آبدهی (دبی) را با استفاده از رابطه زیر محاسبه کرد.

Q: دبی برحسب متر مکعب بر ثانیه
A: مساحت سطح مقطع جریان آب برحسب متر مربع
V: سرعت جریان آب برحسب متر بر ثانیه
Q = A × V

۶) میزان آبدهی رودخانه ها در فصل تابستان و زمستان باهم مقایسه کنید.

پاسخ: آبدهی رودخانه، در بهار، به علت ذوب برف ها و افزایش بارندگی، افزایش می یابد. در ادامه در طول تابستان، معمولا آبدهی رودخانه کاهش می یابد.

۷) چرا در مناطق مرطوب رودخانه ها دائمی هستند؟

پاسخ: در مناطق مرطوب، که مقدار بارندگی زیاد و تبخیر، کم است، رودخانه ها از نوع دائمی هستند. در این رودخانه ها، بخشی از آب که همیشه جریان دارد، آبدهی پایه را تشکیل می دهد. آب این رودخانه ها، در زمانی که بارندگی نیست، از ذوب برف و یخ نواحی مرتفع و یا از ورود آب های زیرزمینی به داخل آنها تأمین می شود.

۸) چرا در مناطق گرم و خشک رودخانه ها فصلی و موقتی اند؟

پاسخ: در مناطق گرم و خشک که مقدار بارندگی کم و تبخیر زیاد است، بیشتر رودخانه ها موقتی و فصلی هستند.

۹) تعریف آب زیرزمینی را بنویسید.

پاسخ: آب زیرزمینی، آبی است که در منافذ و فضاهای خالی لایه هایِ زیرزمین جمع می شود و از طریق چاه، چشمه و قنات، قابل بهره برداری می گردد.

۱۰) اهمیت آب های زیرزمینی را بنویسید.

پاسخ: آب زیرزمینی قابل بهره برداری، گرچه فقط حجم کمی از آب کره را تشکیل می دهد، ولی همین مقدار، بزرگ ترین ذخیره آب ِ شیرین قابل بهره برداری در خشکی ها است.

مطلب پیشنهادی: جواب صفحه ۴۴ زمین شناسی یازدهم

۱۱) منطقه تهویه چیست؟ توضیح دهید.

پاسخ: در هنگام نفوذ آب به داخل زمین، بخشی از آب نفوذی به سطح ذرات خاک یا سنگ می چسبد، به طوری که منافذ و فضاهای خالی، توسط آب و هوا پر می شود و منطقه تهویه شکل می گیرد.

۱۲) منطقه اشباع چیست؟ شرح دهید.

پاسخ: بخشی از آب نفوذی، به طرف عمق بیشتر حرکت می کند تا به سنگ بستر برسد و بر روی آن جمع شود و منطقه اشباع را ایجاد کند. که فضاهای خالی توسط آب پرشده است. سطح بالایی این منطقه، سطح ایستابی است.

۱۳) میزان عمق سطح ایستابی چقدر است؟

پاسخ: عمق سطح ایستابی در مناطق مختلف، متفاوت است. در بعضی مناطق کمتر از یک متر و در برخی مناطق تا صدها متر می رسد.

۱۴) نقش آب های زیرزمینی در ایجاد چشمه و برکه چیست؟ شرح دهید.

پاسخ: سطح ایستابی، تقریباً از توپوگرافی سطح زمین تبعیت می کند. هنگامی که سطح ایستابی با سطح زمین برخورد کند، آب زیرزمینی به صورت چشمه یا برکه در سطح زمین ظاهر می شود.

۱۵) نقش آب های زیرزمینی در ایجاد باتالق و شوره زار را بنویسید.

پاسخ: و درصورتی که سطح ایستابی بر سطح زمین منطبق شود یا در نزدیک آن قرار گیرد، باتلاق یا شوره زار شکل می گیرد.

۱۶) عامل تشکیل آبخوان چیست؟

پاسخ: برای تشکیل آبخوان، لازم است که رسوبات و سنگ ها، دارای فضاهای خالی باشند.

۱۷) الف: عوامل پیدایش فضاهای خالی را بنویسید.

پاسخ: این فضاهای خالی یا منافذ اولیه هستند که از ابتدای تشکیل در آن ها وجود داشته اند، یا پس از تشکیل سنگ به صورت ثانویه بر اثر شکستگی، هوا زدگی، انحلال یا عوامل دیگر در آن به وجود آمده اند.

ب: فرمول درصد فضاهای خالی (تخلخل) را بنویسید.

پاسخ: درصد فضاهای خالی (تخلخل) رسوب یا سنگ، طبق رابطه زیر بر حسب درصد، محاسبه می شود.

۱۸) آیا تخلخل خاک به معنای نفوذ پذیری و عبور آب است؟

پاسخ: هر چه درصد تخلخل خاک یا سنگ بیشتر باشد، آب بیشتری را می تواند در خود نگه دارد. اما لزوماً باعث عبور آب نمی شود. مثلا سنگ پا بسیار متخلخل است اما، آب از آن عبور نمی کند.

همچنین بخوانید: جواب پیوند با فیزیک صفحه ۴۵ زمین شناسی یازدهم

۱۹) چرا رس ها نفوذ پذیری اندکی دارند؟

پاسخ: رس ها بسیار متخلخل اند، ولی به علت ریز بودن ذرات، نفوذ پذیری بسیار اندکی دارند.

۲۰) عوامل موثر بر میزان نفوذ پذیری خاک و رسوبات چیست؟

پاسخ: میزان نفوذ پذیری خاک به میزان ارتباط و اندازه منافذ بستگی دارد. برخی خاک ها دارای تخلخل زیاد و نفوذ پذیری کم هستند و عبور آب از درون آن ها، به دشواری صورت می گیرد.

۲۱) درصد تخلخل و نفوذ پذیری آبخوان بیانگر چیست؟

پاسخ: درصد تخلخل آبخوان، بیانگر مقدار آب ذخیره شده در آن و نفوذ پذیری، نشانگر توانایی آبخوان در هدایت آب می باشد.

۲۲) ویژگی های متفاوت آبرفت ها و سنگ ها در تشکیل آبخوان را بنویسید.

پاسخ: – سنگ ها و رسوبات مختلف از نظر تشکیل آبخوان و میزان آبدهی، ویژگی های متفاوتی دارند.
– آبرفت ها و سنگ های آهکی حفره دار (آهک کارستی) قابلیت تشکیل آبخوان را دارند
– شیل ها، سنگ های دگرگونی و آذرین، آبخوان خوبی تشکیل نمی دهند به طوری که، معمولا یا چشمه ای در آنها به وجود نمی آید یا در صورت تشکیل، چشمه هایی با آبدهی بسیار کم و فصلی دارند.
– در سنگ های آهکی حفره دار، معمولا چشمه های پر آب و دائمی ایجاد می شود.

۲۳) سطح پیزومتریک را تعریف کنید.

پاسخ: اگر چاهی در یک لایه آبدار آزاد حفر شود، تراز آب در چاه، نمایانگر سطح ایستابی و در لایه آبدارتحت فشار، سطح پیزومتریک است.

۲۴) ویژگی های حرکت آب زیرزمینی را بنویسید.

پاسخ: – آب برای حرکت در داخل زمین، نیاز به انرژی دارد.
– آب زیرزمینی به طور کلی، از مکانی با انرژی بیشتر به مکانی با انرژی کمتر حرکت می کند.
– این حرکت خیلی کندتر از حرکت آب در رودخانه است.
– حرکت آب در داخل آبخوان، از کمتر از یک متر تا صدها متر در روز تغییر می کند.

۲۵) برای محاسبه سرعت آب زیرزمینی از چه قانونی استفاده می شود؟

پاسخ: برای محاسبه سرعت آب زیرزمینی، از قانون دارسی استفاده می شود.

۲۶) مهم ترین ترکیبات آب های زیرزمینی را بنویسید.

پاسخ: ترکیب آب زیرزمینی از محلی به محل دیگر تغییر می کند. آب زیرزمینی، به طور عمده، حاوی کلرید ها، سولفات ها و بی کربنات های کلسیم، منیزیم، سدیم، پتانسیم و آهن است. بسیاری از عناصر و مواد دیگر نیز به مقدار بسیار کم در آب زیرزمینی وجود دارد.

همچنین بخوانید: جواب یادآوری و پیوند با ریاضی صفحه ۴۶ زمین شناسی یازدهم

۲۷) عوامل موثر بر میزان غلظت نمک های حل شده درآب های زیرزمینی را بنویسید.

پاسخ: غلظت نمک های حل شده در آب زیرزمینی به جنس کانی ها و سنگ ها، سرعت نفوذ آب، دما و مسافت طی شده توسط آب بستگی دارد . آب ضمن حرکت آهسته در ِ زیر زمین، فرصت زیادی برای انحلال کانی های مسیر خود دارد.

۲۸) مقدار نمک های محلول در آب های زیرزمینی در سنگ ها و رسوبات چگونه است؟

پاسخ: – مقدار نمک های محلول در آب زیرزمینی موجود در سنگ های آذرین و دگرگونی، به طور معمول کم است.
– سنگ های تبخیری مانند سنگ نمک و سنگ گچ، انحلال پذیری زیادی دارند و از این رو، آب این گونه آبخوان ها، عموماً دارای املاح فراوان هستند.
– لایه های آبدار موجود در رسوبات رودخانه ای و آبرفتی به طور معمول حاوی آب شیرین هستند .
– در نواحی خشک، مانند مناطق کویری ایران، در برخی نقاط شوری آب چنان زیاد است که برای بسیاری از مصرف ها، نامناسب است.

۲۹) انواع آب در مدیریت منابع آب را نام برده و توضیح دهید.

پاسخ: در مدیریت منابع آب، ذخایر آب به دو دسته تجدید پذیر و تجدید ناپذیر تقسیم می شوند.

آب تجدید پذیر: آب تجدید پذیر، آبی است که در مقیاس زمانی معین، پس از مصرف انسان، از طریق چرخه آب، جایگزین می شود.
آب تجدید ناپذیر: بخشی از ذخایر آب که پس از مصرف، جایگزین نمی شود، آب تجدید ناپذیر است.

۳۰) روش جلوگیری از ایجاد بحران آب را بنویسید.

پاسخ: برای جلوگیری از ایجاد بحران آب، باید میزان بهره برداری از منابع آب، کمتر ازمیزان تغذیه آن منابع باشد. عدم رعایت این مورد در طی سال های گذشته، منجر به کاهش شدیدذخایر آب زیرزمینی کشور ما شده است. بنابراین توجه به میزان مصرف منابع آبی کشور، بسیار مهم و حیاتی است. امروزه در برخی از کشورهای کم آب، بهره برداری از آبهای فسیلی مطرح شده است.

۳۱) آب های فسیلی را تعریف کنید.

پاسخ: آب های فسیلی به آب هایی گفته می شود که در طی چند هزار سال گذشته در اعماق زیاد محبوس شده اند و در چرخه آب قرار ندارند.

۳۲) علت محاسبه بیلان آب را بنویسید.

پاسخ: محاسبه بیلان آب یک لایه آبدار، از بسیاری جهات، مشابه بررسی بیلان هزینه یک خانواده یا هر واحد اقتصادی است که کمک می کند تا میزان درآمد و هزینه ها با هم مقایسه شوند. در مدیریت و بهره برداری از منابع آب نیز، برای آن که نوسانات حجم ذخیره منابع آب یک منطقه تعیین شود، بیلان آب محاسبه می شود.

۳۳) فرمول محاسبه بیلان آب را بنویسید.

پاسخ: توازن آب براساس اصل بقای جرم است. بین مقدار آب ورودی (I ) به آبخوان و آب خروجی از آن (O) و تغییراتی که در حجم ذخیره آب به وقوع می پیوندد (ΔS) رابطه زیر برقرار است:

ΔS = I – O

مطلب پیشنهادی: جواب یادآوری صفحه ۴۷ زمین شناسی یازدهم

۳۴) بیلان مثبت و منفی را تعریف کنید.

پاسخ: به عبارتی، تغییراتی که در حجم آب داخل آبخوان اتفاق می افتد، با اختلاف آب ورودی و خروجی از آن برابر است . اگر مقدار آب ورودی به آبخوان، بیشتر از مقدار آب خروجی باشد، بیلان، مثبت و اگر کمتر از آن باشد، بیلان، منفی است.

۳۵) علل منفی بودن بیلان منابع آب کشور را بنویسید.

پاسخ: در طی سال های گذشته به علت بهره برداری زیاد از منابع آبی، بیلان منابع آب در کل کشور و در بیشتر ۶۰۹دشت کشور، منفی بوده است. بر این اساس، بسیاری از دشت های کشور از نظرتوسعه بهره برداری آب های زیرزمینی، به عنوان دشت ممنوعه اعلام شده است.

۳۶) علت فرونشست زمین چیست؟ شرح دهید.

پاسخ: یکی از پیامدهای برداشت بی رویه آب زیرزمینی، فرونشست زمین است.

۳۷) فرونشست زمین در کدام دشت ها مشاهده می شود؟

پاسخ: این وضعیت در بسیاری از دشت های کشور ما که با بیلان منفی آب زیرزمینی روبه رو هستند، مشاهده می شود.

۳۸) انواع فرونشست زمین را بنویسید.

پاسخ: فرونشست زمین یا به صورت سریع، به شکل فروچاله ایجاد می شود و یا آرام و نامحسوس به صورت نشست سطح وسیعی از منطقه و ایجاد ترک و شکاف در سطح زمین نمایان می شود.

۳۹) پیامدهای فرونشست زمین را بنویسید.

پاسخ: فرونشست زمین می تواند خسارت های فراوان به زیربناها و انواع سازه ها و زمین های کشاورزی وارد کند.

۴۰) راهکاربرای کاهش میزان فرونشست زمین را بنویسید.

پاسخ: برای کاهش میزان فرونشست زمین، باید بهره برداری از منابع آب زیرزمینی کاهش یابد و با تغذیه مصنوعی آبخوان ها تقویت شوند.

۴۱) کیفیت آب های زیرزمینی به چه عواملی بستگی دارد؟

پاسخ: کیفیت آب زیرزمینی، بستگی به ترکیب شیمیایی و مقدار املاح موجود در آن دارد. افزون بر املاح آب،  برخی آلودگی ها توسط انسان به آن وارد می شود.

۴۲) منابع آلاینده نقطه ای و غیر نقطه ای آب های زیرزمینی را توضیح دهید.

پاسخ: منابع آلاینده آب زیرزمینی، به صورت نقطه ای و یا غیر نقطه ای هستند. در حالت نقطه ای، مواد آلوده کننده از یک نقطه مشخص، مانند یک چاه فاضلاب (چاه جذبی) به طور مستقیم وارد آب زیرزمینی می شوند.

در حالت غیر نقطه ای، مواد آلوده کننده به وسیله رواناب های آلوده از سطح مراتع، جنگل ها و یا زمین های کشاورزی به زمین نفوذ کرده و وارد آب زیرزمینی می شوند.

مقاله مرتبط: جواب صفحه ۴۸ زمین شناسی یازدهم

۴۳) چه عواملی کیفیت و کمیت آب های زیرزمینی را تهدید می کند؟

پاسخ: کیفیت منابع آب زیرزمینی به وسیله کودهای کشاورزی، فاضالب های صنعتی و شهری و همچنین کمیت آنها از طریق بهره برداری زیاد، در معرض تهدید است.

۴۴) حریم های کیفی و کمی و حفاظت از منابع آب زیرزمینی چیست؟

پاسخ: بنابراین حفاظت از این منابع، دارای اهمیت زیادی است. یکی از روش های حفاظت از منابع آب زیرزمینی، تعیین حریم برای آن ها است. بر این اساس، حریم کمی و کیفی تعریف می شود.

۴۵) حریم کیفی چاه ها چگونه تعریف می شود؟

پاسخ: حریم کیفی چاه های تأمین کننده آب شرب، به صورت پهنه های حفاظتی تعریف می شود.

۴۶) پهنه های حفاظتی چیست؟

پاسخ: منظور از پهنه های حفاظتی، محدوده ای در اطراف چاه است که الاینده قبل از رسیدن به چاه از بین می رود. پهنه های حفاظتی، معمولا شامل سه بخش داخلی، میانی و بیرونی است.

۴۷) اهمیت خاک را بنویسید.

پاسخ: خاک، محیط مناسبی برای کشت گیاهان و محلی برای زندگی برخی موجودات زنده است.
خاک به عنوان سطحی ترین قشر زمین و بستر تولید محصول کشاورزی شناخته می شود که به طور دائمی در معرض تغییرات فیزیکی، شیمیایی و زیستی است.

۴۸) دو بخش آلی و معدنی خاک از چه موادی تشکیل شده است؟

پاسخ: خاک، از دو بخش آلی و معدنی تشکیل شده است. بخش معدنی، شامل برخی عناصر مانند نیتروژن، فسفر، کلسیم و … ، همچنین برخی کانی ها مانند کانی های رسی و کوارتز می باشد.

۴۹) عوامل موثر در میزان ترکیبات خاک را بنویسید.

پاسخ: البته ترکیب خاک ها متغیر است و به عواملی مانند نوع سنگ مادر، شیب زمین، فعالیت جانداران و اقلیم منطقه بستگی دارد.

۵۰) سه دسته انواع ذرات خاک را نام ببرید.

پاسخ: ذرات تشکیل دهنده خاک، برحسب اندازه، به سه دسته اصلی درشت دانه (خاک های شنی)، متوسط دانه (ماسه و الی) و ریز دانه (خاک های رسی) تقسیم می شوند. معمولا خاک های طبیعی، ترکیبی از آن ها است.

همچنین بخوانید: جواب صفحه تفسیر کنید ۴۹ زمین شناسی یازدهم

۵۱) ارتباط بین میزان آب خاک ها و اندازه ذرات خاک را توضیح دهید.

پاسخ: مقدار آبی که خاک ها می توانند در خود نگه دارند، بستگی به اندازه ذرات خاک دارد. هرچه ذرات خاک ریز تر باشد، آب بیشتری را در خود نگه می دارد.

۵۲) چرا خاک رس برای رشد گیاهان مناسب نیست؟

پاسخ: خاک رس، بسیار ریز دانه است، بنابراین فضای بین ذرات آن بسیار کوچک است به طوری که گردش آب و هوا به خوبی صورت نمی گیرد و برای رشد گیاهان مناسب نیست.

۵۳) چرا خاک های شنی برای رشد گیاهان مناسب نیستند؟

پاسخ: در خاک های شنی، آب به راحتی از میان ذرات عبور می کند یعنی، زهکشی خوبی دارد، اما برای رشد گیاهان مناسب نمی باشد، چون آب و مواد مغذی را در خود نگه نمی دارد.

۵۴) چه عواملی موجب حاصل‌خیزی خاک می شود؟

پاسخ: مخلوط مناسب خاک ماسه ای و رسی و استفاده از کود مناسب یا گیاخاک، ترکیب مناسبی است که موجب حاصلخیزی خاک می شود.

۵۵) خاک لوم چیست؟

پاسخ: به طور کلی، خاک لوم که ترکیبی از ماسه، لای رس است، خاک دلخواه کشاورزان و باغبان ها می باشد.

۵۶) تعریف نیم رخ خاک را بنویسید.

پاسخ: به مقطع عمودی خاک از سطح زمین تا سنگ بستر که افق های مختلف خاک در آن قابل مشاهده می باشد، نیم رخ خاک می گویند.

معمولا در نیم‌رخ خاک، افق های زیر وجود دارد:

۵۷) ویژگی های افق A را بنویسید.

پاسخ: افق A بالاترین لایه خاک است. ریشه گیاهان در آن قرار دارد. این افق معمولا حاوی گیاخاک به همراه ماسه و رس است. وجود مواد آلی باعث رنگ خاکستری تا سیاه این افق می شود.

مطلب پیشنهادی: جواب صفحه ۵۰ زمین شناسی یازدهم

۵۸) ویژگی های افق B را بنویسید.

پاسخ: افق B یا خاک میانی، معمولا از رس، ماسه، شن و مقدار کمی گیاخاک تشکیل می شود.

۵۹) ویژگی های افق C را بنویسید.

پاسخ: افق C خاک زیر یناست و در آن، مواد سنگی به میزان کم، تخریب و تجزیه شده اند، در نتیجه سنگ اولیه تغییر زیادی نکرده و به صورت قطعات خرد شده است. در زیر این افق، سنگ بستر قرار دارد که تخریب و یا تجزیه ای در آن صورت نگرفته است.

۶۰) خاک های مناطق مختلف از چه نظرهایی باهم متفاوت هستند؟

پاسخ: اگرچه این افق ها در بسیاری از نیمرخ خاک ها مشاهده می شود ولی، خاک های مناطق مختلف از نظر رنگ، بافت، ضخامت و ترکیب شیمیایی متفاوت هستند.

۶۱) چه خاک هایی از نظر کشاورزی و صنعتی دارای ارزش هستند؟

پاسخ: خاک حاصل از تخریب سیلیکات ها و سنگ‌های فسفاتی، از نظر کشاورزی و صنعتی ارزش زیادی دارد.

۶۲) چه خاک هایی فاقد ارزش کشاورزی هستند؟

پاسخ: در صورتی که خاک های حاصل از تخریب سنگ های دارای کانی های مقاوم (مانند کوارتز) که غالباً شنی و ماسه ای می باشند، فاقد ارزش کشاورزی هستند.

۶۳) تعریف خاک حاصل‌خیز در کشاورزی را بنویسید.

پاسخ: در کشاورزی، خاکی را حاصل‌خیز می گویند که موجب رشد بیشتر گیاه شود.

۶۴) مدت زمان لازم برای تشکیل خاک چقدر است؟

پاسخ: فرایند تشکیل خاک بسیار کند است. در شرایط طبیعی، به طور میانگین ۳۰۰ سال زمان لازم است تا خاکی به ضخامت ۲۵ میلیمتر تشکیل شود.

۶۵) تعریف فرسایش خاک را بنویسید.

پاسخ: فرسایش، فرایندی مداوم است که طی آن ذرات خاک از بستر اصلی خود جدا وبه کمک عوامل انتقال دهنده به مکان دیگری حمل می شود.

۶۶) آیا فعالیت های انسانی می تواند فرسایش را کلا متوقف کند؟

پاسخ: فعالیت های انسانی آن را کاهش یا افزایش می دهد اما نمی تواند آن را کاملا متوقف کند. مقدار فرسایش پذیری خاک، معمولا در ایام مختلف سال، ثابت نیست.

همچنین بخوانید: جواب فکر کنید صفحه ۵۱ زمین شناسی یازدهم

۶۷) مقایسه عملکرد فرسایش به وسیله عوامل طبیعی و انسانی را بنویسید.

پاسخ: فرسایش به طور طبیعی و توسط عواملی مانند آب های جاری، باد، یخچال، نیروی جاذبه و آب های زیرزمینی و بدون دخالت انسان و به آرامی یا با سرعت زیاد انجام می شود.
فعالیت های انسانی مانند کشاورزی، معدن کاری، جاده سازی و سایر فعالیت های عمرانی، فرسایش طبیعی را تشدید می کنند. افزون بر انسان، سایر جانداران نیز، در افزایش این فرسایش ها نقش دارند.

۶۸) نقش شدت و مدت بارش در فرسایش خاک را توضیح دهید.

پاسخ: مهم ترین ویژگی بارندگی که در قدرت فرسایندگی آن مؤثر می باشد، شدت و مدت بارش است. معمولا هر چه شدت بارندگی بیشتر باشد، قطرات باران، بزرگ تر است.

۶۹) نقش بزرگ بودن قطرات باران در فرسایش خاک را توضیح دهید.

پاسخ: بزرگ بودن قطرات باران، جرم و سرعت سقوط قطرات را افزایش می دهد که در نتیجه، منجر به انرژی جنبشی و قدرت فرسایشی بیشتر می شود.

۷۰) فرسایش خندقی خاک، علل ایجاد و پیامدهای آن را بنویسید.

پاسخ: هنگامی که جریان آب، شدت پیدا کند، باعث فرسایش خندقی و از بین رفتن زمین هایی با ارزش کشاورزی می شود. پیدایش خندق ها، علاوه برآنکه از ارزش زمین های کشاورزی میکاهد، باعث تخریب جاده ها، پل ها و ساختمان ها می شود.

۷۱) راه های کاهش انرژی جنبشی آب و کاهش فرسایش آبی خاک را بنویسید.

پاسخ: در اغلب شرایط می توان با ساخت کانال و ایجاد پوشش گیاهی، انرژی جریان آب را کاهش داد.

۷۲) عوامل موثر در میزان فرسایندگی رواناب ها را بنویسید.

پاسخ: قدرت فرسایندگی رواناب، بستگی به سرعت و عمق جریان، و میزان مواد معلق موجود در رواناب دارد. هر چه سرعت رواناب و عمق آن بیشتر باشد، انرژی جنبشی آب، و در نتیجه،قدرت فرسایندگی آن بیشتر می شود. قدرت فرسایش آب خالص، کمتر از آب دارای مواد معلق است.

۷۳) رسوبگذاری مواد معلق توسط رواناب چه زمانی شروع می شود؟

پاسخ: وقتی میزان مواد معلق، بیشتر از توان حمل رواناب باشد، رسوب گذاری شروع می شود.

۷۴) پیامدهای فرسایش خاک را بنویسید.

پاسخ: فرسایش خاک، باعث کاهش سطح زیرکشت و کاهش حاصلخیزی زمین ها می شود. همچنین با ته نشینی مواد در آبراهه ها و مخازن سدها و کاهش ظرفیت آبگیری آن ها، خسارت های فراوانی را ایجاد می کند.

۷۵) چرا آب و خاک از سرمایه های ارزشمند کشور هستند؟

پاسخ: آب و خاک برای هر کشور، به عنوان سرمایه های ارزشمند، اهمیت فراوان دارد زیرا، آب و خاک از عوامل ضروری برای رشد گیاه و افزایش محصولات کشاورزی و جنگلی است.

مطلب پیشنهادی: جواب جدول و یادآوری صفحه ۵۲ زمین شناسی یازدهم

۷۶) اهمیت حفاظت خاک چیست؟

پاسخ: حفاظت خاک در جلوگیری از آلودگی هوا و فرسایش خاک، تأثیر فراوانی دارد.

۷۷) هدف از حفاظت خاک چیست؟

پاسخ: هدف از حفاظت خاک، جلوگیری از تخریب تدریجی خاک است.

۷۸) جلوگیری از تخریب تدریجی خاک چه زمانی تحقق می یابد؟

پاسخ: زمانی این هدف تحقق می یابد که سرعت فرسایش خاک، کمتر از سرعت تشکیل آن باشد.

۷۹) بزرگترين ذخيره آب شيرين قابل بهره بردارى در خشكى …………. است

پاسخ: آب زیرزمینی

۸۰) سطح ایستابی تقریبا از ……………سطح زمین تبعیت می کند.

پاسخ: توپوگرافی 

۸۱) اگر چاهی در آبخوان تحت فشار حفر شود سطح………… بوجود می آید.

پاسخ: پیزومتریک 

۸۲) فرونشست ناگهانی زمین به صورت سریع و به شکل ………………….. نمایان می شود.

پاسخ: ترک و شکاف در سطح زمین

مقاله پیشنهادی: جواب فکر کنید صفحه ۵۴ زمین شناسی یازدهم

۸۳) محدوده ای در اطراف چاه که آلاینده ها قبل رسیدن به چاه از بین می رود را …………. گویند.

پاسخ: پهنه‌های حفاظتی

۸۴) اگر فرونشست سریع باشد ………………….. بوجود می آید.

پاسخ: فروچاله 

۸۵) خاک شنی برای رشد گیاه ……………………… نیست.

پاسخ: مناسب

۸۶) بخشی از آب که پس از مصرف جایگزین نمی شود آب …………………… است.

پاسخ: تجدیدناپذیر 

همچنین بخوانید: جواب فکر کنید صفحه ۵۵ زمین شناسی یازدهم
و
جواب صفحه ۵۶ زمین شناسی یازدهم

۸۷) هنگامی که سطح ایستابی با سطح زمین برخور کند، آب زیرزمینی به صورت ……………… ظاهر می شود.

پاسخ: چشمه و گاهی به‌صورت برکه در سطح زمین

۸۸) آبخوان هایی که در سنگ های تبخیری حفر شوند املاح ……………………… دارند.

پاسخ: فراوان 

۸۹) مهمترین ویژگی بارندگی که در قدرت فرسایش آن موثر است شدت و ………… بارش است.

پاسخ: مدت 

۹۰) با افزایش ……………………… عمق سطح ایستابی زیاد می شود.

پاسخ: آب

نکته مهم: دانش آموزان عزیز، تنها به خواندن این سوالات اکتفا نکنید و حتما متن درس را هم به دقت مطالعه کنید.

درس بعدی: سوالات متن فصل چهارم زمین شناسی یازدهم

توجه: شما دانش آموز پایه دهم متوسطه دوم می توانید برای دسترسی سریع و آسان تر به جواب تمرینات دروس کتاب زمین شناسی یازدهم متوسطه دوم ، در انتهای عنوان خود عبارت «ماگرتا» را نیز در گوگل جستجو کنید.

✅ در انتها امیدواریم که مقاله نمونه سوالات متن فصل ۳ سوم کتاب زمین شناسی پایه یازدهم متوسطه دوم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. شما می توانید سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید.