سوالات متن درس اول تاریخ دهم انسانی با جواب

سوالات متن درس اول تاریخ دهم انسانی با جواب ؛ در این مقاله پاسخ و جواب نمونه سوال های تشریحی و تعریف کنید و جای خالی مهم امتحانی متن فصل و درس ۱ اول تاریخ و تاریخ‌ نگاری کتاب تاریخ دهم انسانی متوسطه دوم را قرار داده ایم. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا همراه ما باشید.

همچنین بخوانید: جواب فعالیت های درس ۱ تاریخ دهم انسانی

نمونه سوال های متن 1 اول تاریخ دهم انسانی با جواب

نمونه سوالات متن درس اول تاریخ دهم انسانی :

۱) معنای مختلف تاریخ چیست؟

پاسخ: گاهی منظور از آن، مجموعهٔ حوادث و رویدادهایی است که یک فرد یا یک که منظور «تاریخ ایران» جامعه از سر گذرانده است. مانند از آن، مجموعه حوادثی است که بر سر مردم ایران در زمان گذشته آمده است. اما گاهی واژهٔ تاریخ در نوشته‌ها و زبان مردم به کار می‌رود و منظور از آن علم و روش‌های علمی است که به وسیلۀ آن، رویدادهای گذشته براساس شواهد و مدارک مطالعه و تحلیل می‌شوند؛ مثلاً تاریخ روابط اقتصادی ایران و هند در دوران اشکانیان. و منظورمان از آن، تعیین «تاریخ» گاهی هم می‌گوییم روز و ماه و سال است، یعنی همان تقویم سالانه که همه با آن آشنایید.

۲) ویژگی رویدادهای تاریخ را نام ببرید.

پاسخ: الف) دور از دسترس اند و قابل مشاهده نیستند و نمی‌توان آنها را به طور مستقیم درک کرد، بلکه باید با استفاده از شواهد و مدارک آنها را شناخت.
ب) تکرارناپذیرند و قابل تجربه نیستند.
پ) مجزا و مستقل نیستند و با یکدیگر رابطۀ علت و معلولی دارند. انسان در تاریخ، نقش محوری و اساسی دارد.

۳) رویدادها و تحولات تاریخی در نتیجه چه عواملی به وجود آمده اند؟

پاسخ: رویدادها و تحولات تاریخی در نتیجۀ کُنِش (عملکرد و اقدام) متقابل انسان‌ها با یکدیگر و با طبیعت، پدید آمده اند.

۴) تاریخ چیست؟

پاسخ: تاریخ، علمی است که به مطالعۀ جنبه های مختلف زندگی انسان‌ها و جامعه‌ها در گذشته می‌پردازد و علل و نتایج افکار و اَعمال پیشینیان را بررسی و تحلیل می‌کند.

۵) هدف علم تاریخ چیست؟

پاسخ: هدف علم تاریخ، شناخت و آگاهی نسبت به زندگی اجتماعی در گذشته است که شامل تمامی جنبه‌های فکری، مذهبی، سیاسی، نظامی، اقتصادی، علمی، حقوقی و هنری می‌شود.

۶) در گزینه های زیر کدام مورد نقش محوری و اساسی در تاریخ دارد؟

الف) زمان ب) مکان ج) انسان د) طبیعت

پاسخ: ج) انسان

۷) اختراع خط در حدود ۵ هزار سال پیش بوده است.

۸) توجه انسان به ثبت و نگارش رویدادهای عصر خویش از چه زمانی آغاز شد؟

پاسخ: پس از اختراع خط در حدود ۵ هزار سال پیش، به تدریج توجه انسان به ثبت و نگارش رویدادهای عصر خویش جلب شد.

۹) قدیمی ترین متن تاریخی که تا کنون کشف شده چیست؟

پاسخ: قدیمی‌ترین متن تاریخی که تاکنون کشف شده، سنگ نوشته‌ای به خط کهن مصری است که بیش از ۴ هزار سال قدمت دارد. در این سنگ نوشته نام تعدادی از فراعنه و برخی حوادث دوران آنان ذکر شده است.

۱۰) سنگ نوشته های باقی مانده از دوره هخامنشیان و ساسانیان نشان از چیست؟

پاسخ: از روزگار باستانی ایران به ویژه دورهٔ هخامنشیان و ساسانیان نیز سنگ نوشته‌هایی باقی مانده است که نشان از توجه ایرانیان به ثبت و ضبط وقایع تاریخی دارد.

۱۱) تدوین خدای نامه در نامه ها در زمان ساسانیان دلالت بر چه موضوعی دارد؟

پاسخ: می‌توان تدوین و نگارش (خدای نامک) در زمان ساسانیان را نمونه‌ای از دلبستگی ایرانیان به نگارش وقایع و ضبط سلسله حوادث تاریخی دانست.

۱۲) تاریخ نگاری در مفهوم کامل آن از قرن پنجم پیش میلاد در یونان باستان و باظهور مورخ بزرگی مانند هرودت آغاز شد.

۱۳) پدر تاریخ لقب جه کسی می باشد؟

پاسخ: هرودت

۱۴) موضوع کتاب تاریخ هرودت بیشتر در مورد چیست؟

پاسخ: کتاب تاریخ او که بخش عمدهٔ مطالب آن به شرح جنگ‌های یونان و ایران اختصاص دارد.

۱۵) کهن ترین و کامل ترین کتاب تاریخی به جا مانده از عصر باستان چیست؟

پاسخ: تاریخ هرودت

۱۶) چه عاملی تاثیر مهمی بر شکوفایی و گسترش علم تاریخ در یونان باستان داشته است؟

پاسخ: برخی پژوهشگران معتقدند که رواج و رونق ادبیات و فلسفه، تأثیر مهمی بر شکوفایی و گسترش علم تاریخ در یونان باستان داشته است.

۱۷) در دوران اسلامی تاریخ نگاری در میان مسلمانان چه وضعیتی پیدا کرد؟

پاسخ: در دوران اسلامی، تاریخ نگاری در میان مسلمانان رواج و گسترش چشمگیری یافت و کتاب‌های تاریخی ارزشمندی توسط مورّخان مسلمان نوشته شد. شمار زیادی از این مورّخان مانند: طبری، بیهقی و … ایرانی بودند.

۱۸) روش بیشتر مورخان اسلامی در نگارش تاریخ چگونه بود؟

پاسخ: در آن دوران مورّخان اغلب به تنظیم، ثبت و نگارش وقایع می‌پرداختند و توجه چندانی به بررسی علل، آثار و نتایج رویدادهای تاریخی نداشتند. علاوه بر آن، عمدۀ تمرکز این مورّخان بر بیان حوادث سیاسی و نظامی و شرح حال فرمانروایان بود و به مسائل و موضوع‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی اهمّیتی نمی‌دادند.

۱۹) به دنبال وقوع رنسانس در اروپا چه تحولاتی در شیوه تاریخ نگاری رخ داد؟‌

پاسخ: به دنبال پیشرفت‌های فکری و علمی که در دورۀ رنسانس (قرن‌های 16 و 17 م.) در اروپا به وقوع پیوست، به تدریجعلم تاریخ نیز متحول شد و شیوۀ نوینی در تاریخ نگاری پدید آمد.

۲۰) شیوه تاریخ نگاری نوین بر چه اساسی بود؟‌

پاسخ: ۱- علم تاریخ صرفاً به توصیف و شرح زندگانی و اقدامات فرمانروایان و امور سیاسی و نظامی محدود نمی‌شود؛ بلکه همۀ ابعاد فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، هنری و … جوامع گذشته را در برمی‌گیرد. به همین دلیل در پژوهش‌های نوین تاریخی، تمام جنبه‌های زندگی مردمان و جوامع گذشته مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد.
۲- علم تاریخ صرفاً به ثبت و نقل رویدادهای گذشته بسنده نمی‌کند، بلکه زمینه‌ها، علت‌ها، نتایج و آثار گوناگون حوادث تاریخی را نیز بررسی و تجزیه و تحلیل می‌نماید. برای مثال امروزه پژوهشگران تاریخ، برای بررسی واقعۀ مهمی مانند سقوط ساسانیان، فقط به توصیف ماجرای جنگ‌هایی که میان سپاه ساسانی و اعراب مسلمان رخ داد، اکتفا نمی‌کنند، بلکه در ابعادی وسیع‌تر، زمینه‌ها و علت‌های سیاسی، نظامی، اقتصادی و اجتماعی این واقعه را به همراه آثار و پیامدهای گوناگون آن، بررسی و تحلیل می‌کنند. علاوه بر اینها، در پژوهش‌های علمی تاریخ، از یافته‌های علوم و فنون مختلف مانند باستان‌شناسی، جامعه‌شناسی، فلسفه، جغرافیا، اقتصاد، زبان‌شناسی و گاه‌شماری استفاده می‌شود.

ادامه سوالات متن درس اول تاریخ دهم انسانی :

۲۱) مراحل پژوهش در تاریخ را نام ببرید.

پاسخ: ۱) انتخاب موضوع
۲) تدوین پرسش های تحقیق
۳)‌ شناسایی منابع
۴)‌ گردآوری و تنظیم اطلاعات

۲۲) در انتخاب موضوع پژوهش چه مواردی باید در نظر گفته شود؟

پاسخ: مثلا موضوع تحقیق تازه باشد و تکراری نباشد. هر پژوهش باید مسئلهٔ تازه‌ای را مورد بررسی قرار دهد و حرف و نظر جدیدی را ارائه دهد. موضوع تحقیق همچنین باید دارای اثر و فایده‌ای باشد. علاوه بر اینها، محقق باید موضوعی را برگزیند که منابع و اطلاعات کافی در مورد آن موجود باشد.

۲۳) چرا یک پژوهش علمی نیازمند به طرح پرسش است؟

پاسخ: پرسش‌ها علاوه بر آنکه هدف پژوهش را مشخص می‌کنند، مانع از به بیراهه رفتن پژوهشگر از مسیر درست پژوهش می‌شوند.

۲۴) در پژوهش های تاریخی اغلب در چه زمینه هایی پرسش می شود؟

پاسخ: در پژوهش‌های تاریخی، پرسش‌های پژوهش اغلب دربارهٔ زمینه‌ها، علت‌ها، آثار و نتایج رویدادها و یا نقش افراد و گروه‌های درگیر در رویدادها، مطرح می‌شوند.

۲۵) در مرحله شناسایی منابع یک پژوهشگر چه چیزهایی را باید بررسی کند؟

پاسخ: در این مرحله، پژوهشگر پس از شناسایی منابع و اسناد تحقیق، میزان اعتبار، دقت و صحت آنها را ارزیابی می‌کند؛ مثلاً نویسندگان منابع چه کسانی بوده‌اند؟ چه گرایش دینی، اجتماعی یا سیاسی داشته اند؟ آیا خود شاهد وقایع بوده اند یا از زبان دیگران حوادث را نقل کرده اند؟ تا چه اندازه در نقل رویدادها دقت و صداقت داشته‌اند؟ همچنین اگر محققی از اسناد استفاده کند، باید از اصالت سند و جعلی نبودن آن مطمئن شود.

۲۶) چه شباهتی میان یک مورخ و کارآگاه پلیس وجود دارد؟

پاسخ: کارآگاهان، و مورّخان هر دو به دنبال شواهد و مدارکی هستند که به گونه‌ای گذشته را بازسازی و تفسیر کنند.

۲۷) چه تفاوت هایی میان روش کارآگاهان پلیس و مورخان وجود دارد؟

پاسخ: اوّلی به دنبال بازسازی صحنۀ جرم و دومی در پی بازسازی وقایع گذشته است. شواهدی که کارآگاه به دنبال آن است، می‌تواند اثر انگشت و یا هر شیء به جا مانده در صحنۀ وقوع جرم باشد. اما شواهدی که مورّخ به دنبال آنها است، تمامی منابع، اسناد و مدارکی هستند که دربارۀ زندگی مردم در روزگاران گذشته، اطلاعاتی در اختیار قرار می دهند.

۲۸) منابع علمی در تاریخ را نام ببرید.

پاسخ: منابع پژوهش علمی در تاریخ منابع پژوهش تاریخی از نظر درجهٔ اهمیت و اعتبار به دو دستهٔ: الف- منابع دست اوّل یا اصلی؛ ب- دست دوم یا فرعی، تقسیم می‌شوند.

۲۹) منابع دست اول به چه منابعی گفته می شود و شامل چه مواردی می باشد؟

پاسخ: به همهٔ آثاری گفته می‌شود که در زمان وقوع حادثه یا نزدیک ترین زمان به وقوع آن، نوشته شده‌اند. به عبارت دیگر، نویسندگان این نوع منابع، خود ناظر رویدادها بوده‌اند و یا اینکه شرح ماجرا را از شاهدان واقعه شنیده‌اند. علاوه بر منابع مکتوب، تمامی آثار باستانی و تاریخی، شامل بناها، ابزارها، اشیا، سنگ نگاره‌ها و سنگ نوشته ها، سکه‌ها و هر وسیله‌ای که از گذشته به جای مانده است، به عنوان منبع دست اوّل محسوب می‌شوند.

۳۰) منابع دست دوم به چه منابعی گفته می شود؟

پاسخ: به همهٔ منابع، تحقیقات و آثاری گفته می‌شود که مدت‌ها پس از وقوع رویدادها و با استفاده از منابع دست اوّل، پدید آمده‌اند.

۳۱) فواید و کارکردهای مطالعه تاریخ را نام ببرید.

پاسخ: الف) منبع شناخت و تفکر
ب) بهره گیری از گذشته برای حال و آینده
پ) تقویت حس میهن دوستی و هویت ملّی

۳۲) شناخت گذشته چگونه به درک زمان حال و آینده کمک می کند. مثال بزنید.

پاسخ: رویدادهای تاریخی اگرچه در زمان معینی در گذشته به وقوع پیوسته‌اند، اما آثار، نتایج و پیامدهای این رویدادها، گذشته، حال و آینده را به یکدیگر پیوند می‌دهد. برای مثال، نتایج و تأثیرات برخی حوادث عظیم تاریخی مانند تأسیس سلسلهٔ بزرگ هخامنشیان، جنگ‌های صلیبی، نهضت رنسانس، کشفیات جغرافیایی و انقلاب‌های بزرگ معاصر، فقط محدود به زمان وقوع این حوادث نبوده، بلکه دوران پس از آن حوادث را نیز به طرز چشمگیری متأثر کرده است.

۳۳) آگاهی افراد جامعه از گذشته مشترکشان چگونه موجب خود آگاهی و یگانگی بیشتر آنان می شود؟

پاسخ: مردمانی که برای نسل‌های متوالی، سرگذشت مشترکی داشته و سالیان طولانی در شادی‌ها و تلخ کامی‌ها، موفقیت‌ها و شکست‌های هم شریک بوده‌اند، به طور طبیعی نسبت به سرزمین و گذشتۀ خود، نوعی احساس علاقه و دلبستگی خاص پیدا می‌کنند. از این رو، آگاهی افراد یک جامعه نسبت به گذشتۀ مشترکشان، باعث خودآگاهی و یگانگی بیشتر آنان می‌شود.

۳۴) شناخت گذشته و مطالعه زندگی مردمان در زمان ها و مکان های دیگر چه کمکی به ما می کند؟

پاسخ: شناخت گذشته و مطالعه و بررسی زندگی مردمان در زمان‌ها و مکان‌های دیگر، به ما کمک می‌کند که درک درستی از هویت و کیستی خود پیدا کنیم و بدانیم، که بوده‌ایم و چگونه به جایگاهی که هم اکنون هستیم، رسیده‌ایم.

۳۵) چه عاملی موجب شد تا ایرانیان نقش زیادی در حفظ هویت خود در طول تاریخ داشته باشند؟

پاسخ: آگاهی تاریخی ایرانیان به گذشتۀ خود، به همراه زبان فارسی و فرهنگ ایرانی، نقش زیادی در حفظ موجودیت و هویت آنان در طول تاریخ داشته است.

۳۶) چه عاملی موجب شد نیاکان ما در برابر هجوم خارجی دوام بیاروند و مانع از فروپاشی فرهنگ و جامعه ایرانی شوند؟

پاسخ: نیاکان ما به اتکای چنین آگاهی و دلبستگی به زبان و فرهنگ خویش بوده است که توانسته‌ند در برابر حوادث عظیمی همچون حملۀ اسکندر مقدونی، تهاجم ویرانگر مغولان و نظایر آن، دوام بیاورند و مانع فروپاشی جامعه و فرهنگ ایرانی شوند.

۳۷) رابطه بررسی گذشته و میراث فرهنگی یک جامعه در چیست؟

پاسخ: مطالعه و بررسی گذشته، به ما کمک می کند که میراث فرهنگی را به عنوان بخشی از هویت و شناسنامه ملی خویش بدانیم و در حفظ و نگهداری آن کوشا باشیم.

۳۸) شناخت گذشته و مطالعه و بررسی زندگی مردمان در زمانها و مکانهای دیگر چه کمکی به ما می کند؟

پاسخ: کمک می کند که درک درستی از هویت و کیستی خود پیدا کنیم و بدانیم، که بوده ایم و چگونه به جایگاه کنونی رسیده ایم.

ادامه سوالات متن درس اول تاریخ دهم انسانی :

۳۹) تاریخ چه نقشی در تقویت حس میهن دوستی و هویت ملی دارد؟

پاسخ: مردمانی که برای نسل های متوالی سرگذشت مشترکی داشته اند و سالیان طولانی در شادی ها و تلخ کامی ها، موفقیت ها و شکست های هم شریک بوده اند، بطور طبیعی نسبت به سرزمین و گذشته خود، احساس نوعی علاقه و دلبستگی خاص پیدا می کنند.

۴۰) استاد شهید مطهری در مورد فواید مطالعه تاریخ از نظر قرآن چه می گوید؟

پاسخ: وی می گوید که از نظر قرآن ، تاریخ بشر و تحولات آن بر طبق یک سلسله سنن و نوامیس صورت می گیرد و عزت ها، ذلت ها، موفقیت ها و شکست ها، خوشبختی ها و بدبختی های تاریخی حسابهایی دقیق و منظم دارد و با شناختن آن حساب ها و قانون ها می توان تاریخ حاضر را تحت فرمان در آورد و به سود سعادت خود و مردم از آن بهره گیری کرد.

۴۱) fرای شناخت سیر تحولات یک جامعه یا فرهنگ و علم ، چگونه از تاریخ بهره گرفته می شود؟

پاسخ: مطالعه تاریخ به من کمک می کند تا بفهمیم که فرهنگ ها و جوامع بشری چگونه و تحت تأثیر چه عواملی و شرایطی بوجود آمده، پیشرفت کرده و به وضعیت امروزی رسیده اند. بدین گونه علم تاریخ می تواند ما را در ارزیابی و شناخت درست اوضاع و شرایط کنونی جامعه خویش و سایر جوامع و نیز ترسیم افق آینده کمک کند.

۴۲) فایده ها و کارکردهای علم تاریخ را بیان نمایید؟

پاسخ: منبع شناخت و تفکر – بهره گیری از گذشته برای حال و آینده – تقویت حس میهن دوستی و هویت ملی

۴۳) در پژوهش های تاریخی، منابع دست دوم به چه آثاری گفته می شود؟

پاسخ: به همه منابع، تحقیقات و آثاری گفته می شود که مدت ها پس از وقوع رویدادها و با استفاده از منابع دست اول پدید آمده اند.

۴۴) پژوهشگر در مرحله گزارش یافته های پژوهش چه کاری انجام می دهد؟

پاسخ: نتایج و یافته های تحقیق را استخراج و در قالب گزارش علمی ارائه می کند.

۴۵) چه شباهت هایی میان یک مورخ و کارآگاه پلیس وجود دارد؟

پاسخ: هر دو به دنبال شواهد و مدارکی هستند که به گونه ای گذشته را بازسازی و تفسیر کنند.

۴۶) پرسش های یک پژوهش علمی بیشتر در باره چه مباحثی است؟

پاسخ: اغلب در باره زمینه ها، علت ها، آثار و نتایج رویدادها و یا نقش افراد و گروههای درگیر در رویدادها می باشد.

۴۷) شکل تاریخ نگاری تا قرن ۱۹ میلادی چگونه بود؟

پاسخ: تا آنزمان مورخان اغلب به تنظیم، ثبت و نگارش وقایع می پرداختند و توجه چندانی به بررسی علل، آثار و نتایج رویدادهای تاریخی نداشتند. علاوه بر آن عمده تمرکز این مورخان بر بیان حوادث سیاسی و نظامی و شرح حال فرمانروایان بود و به مسائل و موضوعات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی اهمیتی نمی دادند.

۴۸) به نظر برخی پژوهشگران، در یونان باستان چه عاملی باعث گسترش و شکوفایی علم تاریخ شد؟

پاسخ: رواج و رونق ادبیات و فلسفه باعث این کار شد.

۴۹) تاریخ نگاری در مفهوم کامل آن از زمان ظهور کدام مورخ بزرگ یونانی آغاز شد؟

پاسخ: از زمان ظهور هرودوت

۵۰) چه نوع نوشته هایی در ایران باستان، وجود داشته که اخبار و رویدادهای مهم را نشان میداده است؟

پاسخ: سالنامه های دولتی

۵۱) ویژگی های رویدادهای تاریخی را بنویسید؟

پاسخ: الف) دور از دسترسند و قابل مشاهده نیستند و نمی توان آنها را بطور مستقیم درک کرد.
ب) تکرار ناپذیرند و قابل تجربه نیستند.
ج) مجزا و مستقل نیستند و با یکدیگر رابطه علت و معلولی دارند.

۵۲) رویدادهای تاریخی در نتیجه کنش متقابل چه عواملی پدید آمده اند؟

پاسخ: در نتیجه کنش عملکرد و اقدام متقابل انسانها با یکدیگر و با طبیعت پدید آمده اند.

۵۳) چه چیزهایی پیامد کنش های فردی و جمعی انسان هاست؟

پاسخ: نهادها، جوامع، کشورها و در یک کلام تمدن پیامد کنش های فردی و جمعی انسان هاست.

۵۴) قدیمی ترین متن تاریخی که تاکنون کشف شده چیست؟

پاسخ: تکه ای از سنگ نوشته ای به خط کهن مصری است که بیش از چهار هزار سال قدمت دارد.

۵۵) در سنگ نوشته کهن مصری (سنگ پالرمو) چه مطالبی نوشته شده است؟

پاسخ: در این سنگ نوشته نام تعدادی از فراعنه و برخی حوادث دوران آنان ذکر شده است.

نکته مهم: دانش آموزان عزیز، تنها به خواندن این سوالات اکتفا نکنید و حتما متن درس را هم به دقت مطالعه کنید.

سوالات متن درس ۱ اول کتاب تاریخ دهم انسانی متوسطه دوم با جواب را در این مقاله مشاهده کردید. امیدوارم از آن استفاده کرده باشید و از صفحات دیگر ماگرتا دیدن نمایید. برای بهتر پیدا کردن جواب ها در آخر کلمات جستجو شده داخل گوگل کلمه ماگرتا را قرار دهید. همچنین سوالات خود را در بخش دیدگاه بنویسید. 🤩