سوالات متن درس ۸ هشتم اقتصاد دهم انسانی با جواب

نمونه سوالات متن درس ۸ هشتم «رکود، بیکاری و فقر» کتاب اقتصاد پایه دهم رشته علوم انسانی متوسطه دوم را می توانید در ادامه این مطلب از بخش آموزش و پرورش ماگرتا ، مشاهده نمایید.

همچنین بخوانید: سوالات متن درس هفتم اقتصاد دهم انسانی

نمونه سوال های متن امتحانی درس 8 هشتم اقتصاد دهم

۱) چرا کاهش تولید و رکود باعث می شود که یک کشور در زیر مرز امکانات تولید قرار گیرد؟

پاسخ: با کاهش تولید و پدید آمدن رکود، کارگران کمتری مورد نیاز است و سرمایه کمتری مورد استفاده قرار می گیرد؛ در چنین شرایطی اقتصاد دارای منابع بیکاری است که این منابع می توانست برای تولید کالا و خدمات از آن استفاده شود اما از آنها برای تولید هیچ چیز استفاده نمی شود! وجود این منابع بیکار سبب می شود که کشور در زیر مرز امکانات تولید قرار گیرد.

۲) چه دلایلی باعث می شود که تولید یک کشور درون مرز امکانات تولید قرار بگیرد؟

پاسخ: وجود منابع بیکار – بسته شدن برخی از کارخانه ها – بیکار بودن بعضی از کارگرها

۳) وقتی یک اقتصاد …………… دارد، به راحتی می تواند با استفاده از آن منابع غیرفعال کالا و خدمات زیادی تولید کند.

پاسخ: منابع غیرفعال

۴) چه کسانی شاغل محسوب می شوند؟

پاسخ: کسانی که در ازای کاری که انجام می دهند دستمزد یا حقوق می گیرند، شاغل محسوب می شوند؛ این شغل می تواند تمام وقت یا پاره وقت باشد.

۵) بیکار به چه کسی گفته می شود؟

پاسخ: همه کسانی که شغلی ندارند، بیکار نیستند. بیکار کسی است که بالاتر از ۱۱ سال دارد و در جست و جوی کار است؛ اما کاری برای خود پیدا نمی کند.

۶) آیا دانش آموزان، دانشجویان، بازنشستگان و خانه دارن بیکار محسوب می شوند؟

پاسخ: خیر – چون علاوه برداشتن سن بالاتر از ۱۱ سال، یکی از شرایط دیگر بیکاری این است که فرد در جستجوی کاراست و کاری برای خود پیدا نمی کند.بنابراین کسانی که دانش آموز و دانشجو هستند و یا بازنشسته و خانه دارند و دنبال کار نمی گردند، بیکار محسوب نمی شوند.

۷) منظور از جمعیت فعال چیست؟

پاسخ: اگر تعداد افراد شاغل و بیکار را باهم جمع کنیم، جمعیت فعال جامعه به دست می آید. جمعیت فعال افرادی هستند که یا مشغول به کارند یا دنبال کار می گردند.

۸) منظور از جمعیت غیرفعال چیست؟

پاسخ: افراد دیگری را که در سن کار (بالای ۱۱ سال) قرار دارند، ولی شاغل و یا بیکار نیستند، در جمعیت غیرفعال دسته بندی می کنند (مانند دانشجویان و دانش آموزان بالای ۱۱ سال)

۹) سن کار چه زمانی می باشد؟

پاسخ: بالای ۱۵ سال

۱۰) اساسی ترین شاخص ارزیابی وضعیت اشتغال کشور چیست؟

پاسخ: اساسی ترین شاخص ارزیابی وضعیت اشتغال کشور نرخ بیکاری است.

۱۱) نرخ بیکاری چگونه به دست می آید؟

پاسخ: نرخ بیکاری از نسبت تعداد بیکاران به کل جمعیت فعال کشور ضرب درصد به دست می آید.

۱۲) چرا بیکاری را بیشتر از آنچه اعلام می شود، احساس می کنیم؟ (چه دلایل سبب می شود که نرخ بیکاری از مقدار واقعی اش فاصله داشته باشد؟)

پاسخ: آنچه در سنجش تعداد بیکاران اتفاق می افتد، گاهی با احساس عمومی جامعه از بیکاری سازگار نیست؛ چرا که:

طبق تعریف، کسانی را که از جست و جوی شغل دلسرد شده اند بیکار محسوب نمی کنند!

همه کسانی را که به صورت پاره وقت مشغول به کارند شاغل به حساب می آورند، در حالی که آنها در جست و جوی شغل تمام وقت هستند و خود را شاغل به حساب نمی آورند.

همه کسانی را که در غیر از زمینه تخصصی شان مشغول به کار و فعالیت باشند، شاغل محسوب می کنند.

برخی افراد نیز ممکن است به دلایلی مانند اشتغال در بخش غیررسمی یا به امید بهره مندی از بیمه بیکاری و … با مأموران آمارگیری درباره وضعیت شغلی خود با صداقت برخورد نکنند.

این دلایل سبب می شود که نرخ بیکاری از مقدار واقعی اش فاصله داشته باشد ولی در هر صورت همچنان بهترین سنجه برای مشخص شدن وضعیت بیکاری در جامعه است.

۱۳) در بازار کار، قیمت نیروی کار چه نام دارد؟

پاسخ: دستمزد

۱۴) در بازار کار، رابطه بین دستمزد با میزان تقاضا یا عرضه نیروی کار چگونه می باشد؟

پاسخ: در بازار کار قیمت نیروی کار که نام آن دستمزد است، با میزان تقاضا یا عرضه نیروی کار ارتباط دارد.هرچه دستمزد بیشتر باشد عرضه نیروی کار بیشتر و تقاضای نیروی کار کمتر خواهد بود و هر چه دستمزد کمتر باشد عرضه نیروی کار کمتر و تقاضای نیروی کار بیشتر خواهد بود.

۱۵) در بازار کار، عرضه کنندگان و تقاضاکنندگان نیروی کار چه کسانی هستند؟

پاسخ: عرضه کننده نیروی کار، همان کارگرانی هستند که با نیروی بدنی و یا فکری خود، محصول یا خدمتی را تولید می کنند و حاضرند کار خود را در اختیار تقاضاکنندگان کار قرار دهند.

تقاضاکنندگان نیروی کار،صاحبان شرکت ها و کارخانه ها یا سرمایه گذارانی هستند که نیروی کار را استخدام می کنند و گاهی در اقتصاد به آنها کارفرما هم می گویند.

۱۶) منظور از بازار نیروی کار چیست؟ توضیح دهید.

پاسخ: نیروی کار نیز در اقتصاد دارای بازار است. همان‌طور که در بازار کالا، مقدار عرضه و یا تقاضای یک کالا با قیمت آن ارتباط می‌یابد، در بازار کار (labour markat) نیز قیمت نیروی کار که نام آن دستمزد است، با میزان تقاضا یا عرضه نیروی‌ کار ارتباط دارد. عرضه‌کننده نیروی‌ کار، همان کارگرانی هستند که با نیروی بدنی و یا فکری خود، محصول یا خدمتی را تولید می‌کنند و حاضرند کار خود را در اختیار تقاضاکنندگان کار قرار دهند. تقاضاکنندگان نیروی‌کار، صاحبان شرکت‌ها و کارخانه‌ها یا سرمایه‌گذارانی هستند که نیروی کار را استخدام می‌کنند و گاهی در اقتصاد به آن‌ها کارفرما هم می‌گویند.

۱۷) انواع بیکاری را نام ببرید و توضیح دهید.

پاسخ: بیکاری اصطکاکی: این نوع بیکاری شامل کسانی می‌شود که شغل قبلی خود را به دلایلی رها کرده و به امید یافتن شغلی بهتر در جست‌وجو هستند. همچنین شامل کسانی است که به تازگی در حال ورود به بازار کار هستند. این نوع بیکاری کوتاه مدت است و در همه کشورها وجود دارد.

بیکاری فصلی: زمانی اتفاق می‌افتد که کارگران به دلیل تغییرات فصلی شغل خود را از دست می‌دهند، مانند برخی کارگران ساختمانی و کشاورزان در فصل زمستان.

بیکاری ساختاری: بیکاری‌ای که ناشی از عدم تطبیق بین افراد جویای کار و انواع شغل‌های موجود به دلایلی از جمله عدم تطابق مهارت‌هاست، مثلاً نیروی کار ساده در اقتصاد وجود دارد؛ ولی نیروی کار متخصص مورد نیاز است.

بیکاری دوره‌ای: بیکاری‌ای که هنگام رکود اقتصادی رخ می‌دهد. در دوره رکود، تولید کاهش می‌یابد و به همین دلیل شرکت‌ها استخدام خود را متوقف می‌کنند یا بخشی از نیروهای خود را بیکار می‌کنند.

۱۸) چه عواملی باعث بیکاری و از دست دادن مشاغل در جامعه می شود؟

پاسخ: گاهی اوقات از دست دادن شغل به دلیل تغییرات در فناوری های صنعتی و رویه های تولید نیست؛ بلکه عواملی همچون ضعیف بودن ساختار اقتصادی، قاچاق و واردات بی رویه و یا تحریم های اقتصادی، عده ای را از کار، بیکار می کند.

۱۹) در چه صورت اقتصاد یک کشور، گرفتار رکود می شود؟

پاسخ: زمانی که عواملی از جمله تغییرات در فناوری های صنعتی و رویه های تولید، ضعیف بودن ساختار اقتصادی، قاچاق و واردات بی رویه و یا تحریم های اقتصادی، باعث از بین رفتن مشاغل شود وعده ای را از کار، بیکار کند تولیدات شرکت ها و کارخانه ها کاهش می یابد و اقتصاد کشور گرفتار رکود می شود.

۲۰) رکود اقتصادی هم می تواند از طرف تولیدکننده باشد وهم از طرف تقاضاکننده،توضیح دهید؟

پاسخ: تولیدکننده: ۱- کاهش تولید (کاهش درآمد تولید کننده)
۲- کاهش فروش (افزایش واردات)
تقاضاکننده: ۱- کاهش تقاضا (درآمد ناکافی)

۲۱) بیکاری و رکود، چه پیامدهایی به دنبال دارد؟

پاسخ: الف) بیکاری مشکلات زیادی برای بیکاران و خانواده های آنها به وجود می آورد. علاوه بر از دست دادن درآمد خانوار، بسیاری از بیکاران، بیمه خدمات درمانی خود را نیز از دست می دهند.

ب) خانواده هایی که هیچ دستمزد دیگری ندارند، مجبورند از پس انداز خود برای غذا، پوشاک و مسکن استفاده کنند یا از دیگران برای تأمین این نیازها قرض بگیرند،

ج) ضمن اینکه برای هزینه های غیرمترقبه مانند درمان و خرابی لوازم خانگی و… ناتوان می شوند.

د) بیکاری همچنین می تواند موجب بروز اختلافات خانوادگی شود و حتی جرم و جنایت را در جامعه بیفزاید.

و) بیکاری تأثیری منفی نیز بر بودجه دولت دارد. میزان بالای بیکاری، دولت را مجبور می کند تا پول بیشتری را صرف برنامه های اجتماعی مانند بیمه بیکاری و کمک به تغذیه خانواده های نیازمند کند؛ در حالی که درآمد مالیاتی دولت به دلیل بیکار بودن کارگران و کاهش تولید شرکت ها کاهش یافته است.

ه) فقر نیز یکی از پیامدهای غم انگیز بیکاری و رکود است.در کل جهان ، ۱/۴ میلیارد نفر در فقر مطلق به سر می برند. بسیاری از کشورهای جهان درگیر مسائل مرتبط با فقر و نابرابری اند. حتی کشورهای با درآمد بالا نیز دست به گریبان نابرابری های اقتصادی اند.

۲۲) روش کلی در تعیین میزان فقر چیست؟

پاسخ: روش کلی در تعیین میزان فقر آن است که نیازمندی های افراد و یا خانوار را با توانمندی های آنان برای دستیابی به آن نیازها مقایسه کنیم.

۲۳) آیا شاخص های کلی در تعیین میزان فقر (نیازمندی های افراد و توانمندی های آنان برای دستیابی به نیازها) برای همه گروه ها و طبقات یکسان و کافی است؟ مثال بزنید.

پاسخ: خیر – از آنجا که کافی بودن یا نبودن این شاخص ها به طور خاص به وضعیت نسبی رفاه گروه ها و طبقات مختلف مردم برمی گردد، ممکن است میزانی از این شاخص ها که برای یک گروه کافی به نظر می رسد، برای گروه دیگر ناکافی باشد. این وضعیت به ویژه در مقایسه نواحی ای که از نظر سطح رفاه یکسان نیستند، همانند شهر و روستا ،صدق می کند؛ به عنوان مثال ممکن است میزانی از «سلامت» که برای خانوارهای یک ناحیه روستایی مطلوب و ایده آل است ،برای خانوارهای شهری ناچیز تلقی شود و براین اساس آنها خود را، فقیر بدانند. این وضعیت منجر به تعریف «فقر نسبی» شده است.

۲۴) انواع فقر را نام ببرید؟

پاسخ: فقر نسبی – فقر مطلق

۲۵) منظور از «فقر نسبی» چیست؟

پاسخ: در فقر نسبی همیشه تعریف فقر نسبت به وضعیتی که ما در آن هستیم صورت می گیرد. از این رو معیار فقر در نواحی و زمان های مختلف متفاوت خواهد بود. چه بسا افرادی که در زمانی یا کشوری، فقیر به شمار نمی روند در زمان دیگر و یا کشوری دیگر فقیر باشند.

۲۶) منظور از «فقر مطلق» چیست؟

پاسخ: فقر یا تهیدستی مطلق به معنای نداشتن حداقل معیشت است و فقیر مطلق کسی است که از تامین احتیاجات اولیه مانند آب سالم،تغذیه،خدمات بهداشتی،آموزش،پوشاک و سر پناه خود عاجز است.

۲۷) چه معیاری رامی توان برای رتبه بندی کشورها از نظر فقر، در نظر گرفت؟ چرا؟

پاسخ: تولید ناخالص داخلی یا درآمد سرانه کشورها – چون مطابق با معیار بانک جهانی، افرادی که زیر ۱/۹ دالر در روز درآمد دارند زیر خط فقر مطلق اند.

۲۸) منظور از روش برابری قدرت خرید دلار (ppp) در تعیین ارزش دلار برای تعیین شاخص فقر مطلق چیست؟

پاسخ: نرخ دلار در بازار ارز کشور به طور روزانه نوسان و تغییر دارد؛ ضمن اینکه تعیین قیمت دلار در هر کشور به سیاست های آن کشور بستگی دارد. در نتیجه نرخ دلار در بازار کشورها معیار مناسب یکسانی برای تبدیل تولید ملی کشورها به آن و مقایسه باهم نیست. به همین دلیل از دالر دیگری با نام «دلار رفاهی یا دالر برابری قدرت خر ید» (ppp) استفاده می شود به این شکل که یک سبد کالایی یکسان سالانه در کشور ایران قیمت گذاری، و هم زمان همان سبد کالایی در کشور امریکا تعیین قیمت می شود. تقسیم این دو قیمت بر هم، قدرت خرید دلار را در ایران نشان می دهد .این دالر سالانه توسط سازمان های بین المللی محاسبه و اعلام می شود و ارتباط مستقیمی به نرخ دالر موجود در بازار ارز ندارد؛ بدین ترتیب اگر درآمد سرانه ایران بر اساس دلار PPP (۱۵۰۹ دلار) دو برابر درآمد سرانه کشور اوکراین (۹۸۵۰۸ دلار) باشد، می توان گفت متوسط رفاه ایرانیان دو برابر افراد آن کشور است.

۲۹) توجه به کدام مفهوم فقر، محاسبه تعداد افراد فقیر را بسیار پیچیده و سخت و شاید ناممکن کند؟

پاسخ: توجه به مفهوم فقر نسبی

۳۰) چرا در تعریف فقر، علاوه بر مفهوم فقر نسبی از مفهوم دیگری به نام فقر مطلق نیز استفاده می شود؟

پاسخ: چون توجه به مفهوم فقر نسبی، باعث می شود که محاسبه تعداد افراد فقیر بسیار پیچیده و سخت و شاید ناممکن شود. از این رو مفهوم دیگری تعریف می شود به نام «فقر مطلق» که مطابق با آن می توان معیاری را برای سنجش میزان فقر در نظر گرفت.

۳۱) عواملی که باعث تعطیلی شرکت ها و صنایع تولیدی می شود و به ایجاد بیکاری و فقر منجر می شود را نام ببرید. (عوامل ایجاد بیکاری و فقر را نام ببرید)

پاسخ: الف) قاچاق یا واردات کالایی که مشابه آن در کشور تولید می شود، یکی از عوامل مهم بیکاری و فقر است.
ب) عدم توانایی برخی تولیدکنندگان از بازپرداخت وام های کلانِ بانکی
ج) نبود فضای مناسب کسب و کار
د) گاهی برخی از تولیدکنندگان برای راه اندازی یک کارگاه تولیدی یا اضافه کردن خط تولید جدید ،باید ماه ها و حتی سال ها در انتظار مجوزهای دولتی باشند و در پیچ و خم های اداری سازمان ها و نهادها، معطل بمانند.
و) گاهی قانون گذاری های متعدد، متناقض و دائما در حال تغییر، بر بی ثباتی فضای کسب و کار دامن می زنند.
ه) تورم وبی ثباتی قیمت ها

۳۲) چه عواملی می تواند باعث بی ثباتی و ناامنی فضای کسب و کار اقتصادی شود؟

پاسخ: گاهی قانون گذاری های متعدد، متناقض و دائما در حال تغییر، بر بی ثباتی فضای کسب و کار دامن می زنند. بی ثباتی و ناامنی در فضای کسب و کار اقتصادی، عوامل دیگری نیز می تواند داشته باشد؛ مثلا اختلال در بازارهای انرژی جهان یا بحران های محیط زیستی یا بهداشتی، مثل ویروس کرونا!

۳۳) -دولت برای مبارزه با بیکاری و فقر چه اقداماتی انجام می دهد؟

پاسخ: الف) حمایت از تولید کنندگان
ب) سیاست های فقرزدایی و برقرار کردن عدالت (تامین اجتماعی،خدمات رایگان بهداشت،درمان وآموزش و …)
ج) مبارزه با فساد و انواع درآمدهای نامشروع

۳۴) مردم چگونه می توانند از یکدیگر در برابر خطر فقر و نابرابری، محافظت کنند؟

پاسخ: آنها می توانند از طریق ایجاد نهادهای توانمندسازی، خیریه و کمک های مردمی و نیز تأسیس صندوق های قرض الحسنه و فعالیت های جهادی، از یکدیگر در برابر خطر فقر و نابرابری، محافظت کنند.

۳۵) آیا نرخ بیکاری صفر هم داریم؟

پاسخ: خیر – برخی افراد ممکن است به دلایل مختلف شغل خود را رها کنند و به جست و جوی شغل بپردازند و تا زمانی که دوباره استخدام شوند، بیکار خواهند بود (بیکاری اصطکاکی). برخی از کارگران هم در پایان فصل کاری خود برای مدتی بیکارند تا فصل کارشان مجدد آغاز شود (بیکاری فصلی). همچنین فناوری و ساختار تولیدی همیشه در حال تغییر است و مهارت های برخی افراد ممکن است تقاضا نداشته باشد (بیکاری ساختاری). اقتصاددانان این میزان از بیکاری را که همیشه در جامعه وجود دارد نرخ طبیعی بیکاری برای یک اقتصاد سالم توصیف می کنند.

نکته مهم: دانش آموزان عزیز، تنها به خواندن این سوالات اکتفا نکنید و حتما متن درس را هم به دقت مطالعه کنید.

همچنین بخوانید: جواب فعالیت های درس هشتم اقتصاد دهم انسانی
و
سوالات متن درس ۶ ششم اقتصاد دهم انسانی

توجه: شما دانش آموز پایه دهم رشته علوم انسانی می توانید برای دسترسی سریع و آسان تر به جواب تمرینات و فعالیت های دروس کتاب اقتصاد دهم متوسطه دوم ، در انتهای عنوان خود عبارت «ماگرتا» را نیز در گوگل جستجو کنید.

✅ در انتها امیدواریم که مقاله نمونه سوالات متن درس ۸ هشتم کتاب اقتصاد پایه دهم متوسطه دوم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. شما می توانید سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید. 🌹