جواب درس دهم منطق دهم انسانی ☄️ سنجشگری در تفکر

جواب درس دهم منطق دهم انسانی ؛ در این مطلب به پاسخ و جواب فعالیت های تمرین و فعالیت تکمیلی صفحه ۱۰۰ ، ۱۰۲ ، ۱۰۵ ، ۱۰۶ ، ۱۱۰ و ۱۱۳ درس ۱۰ دهم «سنجشگری در تفکر» کتاب منطق پایه دهم رشته انسانی پرداخته ایم. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا ، همراه ما باشید.

قبلی: جواب درس نهم منطق دهم انسانی

جواب تمرین صفحه ۱۰۰ درس ۱۰ منطق دهم انسانی

۱- در تبلیغ برخی از فیلم‌ها می‌نویسند: «برنده سیمرغ بلورین از جشنواره فیلم فجر». آیا از خود پرسید‌ه‌اید که این فیلم از چه جهت برنده شده است؟ مثلاً اگر صرفاً صدابرداری آن برنده سیمرغ بلورین شده باشد؛ اما فیلم‌نامه و کارگردانی آن بد باشد چه؟! در این باره با دوستان خود بحث کنید.

۲- عبارت «رکورد فروش فیلم در تاریخ سینمای ایران شکسته شد»، بر چه اساس بیان شده است؟ آیا رکورد فروش از نظر قیمت شکسته شده است یا از نظر تعداد بلیت؟ آیا نرخ تورم و افزایش جمعیت و تعداد سالن‌های سینما را در محاسبه در نظر گرفته‌اند؟! در این زمینه با دوستان خود بحث کنید.

پاسخ ۱ و ۲: هدف از طراحی این دو سؤال بحث و تبادل نظر دانش آموزان است تا میزان قدرت نقد و تجزیه و تحلیل خود را بررسی کنند و پاسخ صد در صد نهایی برای آنها مورد نظر نیست.

جواب جدول صفحه ۱۰۲ درس ۱۰ منطق دهم انسانی

برای بازسازی شکل کامل استدلال، علاوه بر توجه به محتوای آن، میتوان به نشانه های زیر در جملات توجه کرد. با کمک دوستان خود جدول زیر را کامل کنید:

نشانه های مقدمات	نشانه های نتیجه
چون	پس
زیرا	بنابراین
برای اینکه	در نتیجه
از آنجا که	در این صورت
به دلیل اینکه	به همین دلیل
چرا که	از این رو
به علت	به این نتیجه رسیدیم که

جواب جدول صفحه ۱۰۵ درس دهم منطق دهم انسانی

حکایت زیر را بخوانید و بگویید چه تفاوتی میان سخنان دو خواب‌گزار وجود دارد.

پادشاهی در خواب دید که همه دندان‌هایش به‌جز یکی از آنها افتاده است. خواب‌گزاری، آن را این‌گونه تعبیر کرد که پادشاه داغدار همهٔ عزیزانش خواهد شد؛ زیرا همگی پیش از وی خواهند مرد. پادشاه به خشم آمد و دستور داد تا وی را تازیانه بزنند. خواب‌گزاری دیگر گفت که پادشاه عمری طولانی خواهد داشت و بیش از سایر نزدیکانش زندگی خواهد کرد. پادشاه از این تعبیر شادمان شد و به وی پاداش داد.

– آیا پیام دو خوابگزار متفاوت بود؟

پاسخ: خیر، پیام هر دو خواب‌گزار یکسان بود. هر دو گفتند که پادشاه بیش از عزیزان و نزدیکانش عمر خواهد کرد.

– نحوهٔ بیان آنها چه تفاوتی باهم داشت؟

پاسخ: تفاوت در نحوه‌ی بیان آنها بود. خواب‌گزار اول پیام را به‌صورت منفی و ناخوشایند بیان کرد و بر داغداری پادشاه تأکید داشت، در حالی که خواب‌گزار دوم همان پیام را به‌صورت مثبت و با تأکید بر طول عمر پادشاه بیان کرد. همین تفاوت در بیان باعث واکنش‌های متفاوت پادشاه شد.

پاسخ سوال های متن صفحه ۱۰۶ درس ۱۰ منطق دهم انسانی

کلمات و الفاظی که در زندگی به‌کار می‌بریم، دارای بارهای ارزشی متفاوتی هستند. به الفاظ زیر توجه کنید:

مردن، فوت شدن، سر به نیست شدن، مرحوم شدن، به آن دنیا رفتن، به‌رحمت خدا رفتن، کشته شدن، اعدام شدن، رحلت کردن، بالای دار رفتن، به هلاکت رسیدن، در قید حیات نبودن، تیرباران شدن، به درک واصل شدن، رخت از این سرای بربستن، به لقاء الله واصل شدن، به قتل رسیدن، سَقَط شدن، پیش خدارفتن، عمرش را به شما دادن، خفه شدن، ترور شدن، به ملکوت اعلی پیوستن، سر خود را برباد دادن، شهید شدن، به پایان عمر خود رسیدن، دار فانی را وداع کردن، به سرای باقی شتافتن، غرق شدن.

آیا این کلمات پیام واحدی را منتقل می‌کنند؟

پاسخ: خیر، این کلمات علی‌رغم آنکه همگی به مفهوم مرگ اشاره دارند، دارای بارهای ارزشی متفاوتی هستند و بسته به انتخاب کلمه، احساسات و پیام ضمنی متفاوتی را به شنونده منتقل می‌کنند.

کلمات در جملات مختلفی که در آنها به‌کار می‌روند، بار ارزشی متفاوتی پیدا می‌کنند. از میان کلمات فوق، سه مورد با بارهای ارزشی مثبت، منفی و خنثی را مشخص کنید و بگویید پیام ضمنی‌ای که این کلمات به شنونده منتقل می‌کنند، چیست؟ برای تأیید نظر خود، هر کلمه را در یک جمله به‌کار ببرید تا بار ارزشی آن مشخص شود.

– بار ارزشی مثبت: محمد شهید شد و به ملکوت اعلی پیوست
– بار ارزشی منفی: فلانی که انسان ظالمی بود به درک واصل شد
– بار ارزشی خنثی: در تصادف امروز سه نفر از سر نشیان مردند

حل سوال متن صفحه ۱۰۹ درس دهم منطق دهم انسانی

موارد زیر از چه طریقی قصد تأثیرگذاری بر مخاطب را دارند؟

– تصور کنید فردی سودجو که وضع مالی خوبی دارد، با لباسی مندرس به شما می‌گوید: چند روز است چیزی نخورده‌ام؛ دختر دم بخت دارم؛ لطفاً به من کمک کنید!

– کلاهبرداری بدون داشتن مجوز، مدعی داشتن مؤسسه‌ای خیریه می‌شود و به شما می‌گوید: آیا محلهٔ شما درمانگاه شبانه‌روزی دارد؟ چند روز پیش همسایهٔ ما دچار حملهٔ قلبی شد و چون در محلهٔ ما درمانگاه شبانه‌روزی نبود، از دست رفت! آیا می‌خواهید به مؤسسهٔ خیریهٔ ما برای تأسیس درمانگاه شبانه‌روزی کمک مالی کنید؟

پاسخ: این دو مورد از طریق استفاده از احساسات و تأثیرگذاری عاطفی قصد تأثیرگذاری بر مخاطب را دارند:

1. مورد اول:
   در این مثال، فرد سودجو از ظاهر نامناسب و بیان وضعیت دشوار خود (گرسنگی و مشکلات خانوادگی) استفاده می‌کند تا حس همدردی و ترحم مخاطب را برانگیزد. با ایجاد این حس، او تلاش می‌کند تا مخاطب را وادار به کمک مالی کند، در حالی که این وضعیت لزوماً واقعیت ندارد.
2. مورد دوم:
   در این مثال، کلاهبردار با اشاره به موضوعی احساسی و ترسناک (از دست رفتن فردی به‌دلیل نبود درمانگاه)، سعی در ایجاد نگرانی و حس مسئولیت در مخاطب دارد. این فرد با تحریک احساس امنیت و مسئولیت اجتماعی، مخاطب را به کمک مالی به مؤسسه‌ای خیریه که اصالت آن معلوم نیست، ترغیب می‌کند.

در هر دو مثال، از طریق برجسته کردن احساسات همدردی، ترحم و مسئولیت اجتماعی، بدون اتکا به واقعیت یا شواهد، سعی بر جلب حمایت و تحت‌تأثیر قرار دادن مخاطب دارند.

پاسخ تمرین صفحه ۱۱۰ درس دهم منطق دهم انسانی

در موارد زیر ادعایی بدون ذکر دلیل معتبر مطرح شده است. مشخص کنید هر یک از این مطالب تحت تأثیر چه عوامل روانی مطرح شده‌اند:

پاسخ: هر سه مورد توسل به احساسات و ناشی از خودخواهی انسان ها هستند.

– اگر از درس نمره بگیرم، من خوب درس خوانده‌ام و اگر در درس مردود شوم، معلّم با من مشکل داشته است!

پاسخ: افراد به دلیل خودخواهی نمی خواهند مسئولیت اشتباهات خود را قبول کنند و خطاهای خود را توجیه می کنند؛ اما آنچه را به نفعشان باشد، می پذیرند.

– اگر برادر من با پسر همسایه دعوا کرده است، حتماً حق با برادر من است!

پاسخ: خودخواهی انسان‌ها باعث می‌شود که گاه افراد روابط خانوادگی و شخصی خود را بر جانبداری از حقیقت ترجیح دهند.

– جلوی جمع از من تعریف کرد؛ پس آدم خوبی است!

پاسخ: خودخواهی افراد باعث می‌شود که انسان‌ها احساسات خودشان را ملاک خوبی و بدی دیگران بدانند.

جواب سوال متن صفحه ۱۱۱ درس دهم منطق دهم انسانی

به نظر شما در (حراج از ۵% تا ۵۰%) چند درصد کالاها با تخفیف 5 درصدی و چند درصد با تخفیف ۵۰ درصدی به فروش می‌رسند؟ کیفیت کالاهایی که تخفیف بیشتری دارند، چگونه است؟

پاسخ: در تبلیغاتی مانند «حراج از ۵% تا ۵۰%»، معمولاً تعداد کمی از کالاها با تخفیف‌های بالا (مانند ۵۰%) ارائه می‌شوند، در حالی که اکثر کالاها تخفیف‌های کمتری (مانند ۵% یا ۱۰%) دارند. این نوع تبلیغ به‌گونه‌ای طراحی شده که تخفیف‌های بالا بیشتر به چشم بیایند و توجه مشتریان را جلب کنند، اما بیشتر کالاها معمولاً مشمول تخفیف‌های کم‌تر هستند.

از نظر کیفیت، کالاهایی که تخفیف بیشتری دارند اغلب از بین اجناس با کیفیت پایین‌تر، کالاهای قدیمی یا کمتر محبوب انتخاب می‌شوند، زیرا فروشندگان با تخفیف بالا سعی در جذب مشتری به این کالاها دارند. به‌عبارت دیگر، تخفیف‌های چشمگیر ممکن است شامل کالاهایی باشد که فروشگاه قصد دارد آنها را سریع‌تر از موجودی خارج کند.

حل فعالیت تکمیلی صفحه ۱۱۳ درس ۱۰ منطق دهم انسانی

۱- در موارد زیر، فرد بدون ذکر دلیل و صرفاً تحت تأثیر عوامل روانی سعی در جلب نظری باطل داشته است. نوع مغالطهٔ مطرح شده را مشخص کنید:

الف) حواست را جمع کن! اگر می‌خواهی پیشرفت کنی و از مزایای جانبی استفاده کنی، باید به دستورات غیرقانونی مقامات بالا نیز گردن بنهی.

پاسخ: توسل به احساسات (تطمیع)

ب) هر انسانی به جز افراد خشن و بی‌ذوق تشخیص می‌دهد که برای رشد فکری و ذهنی، خواندن مداوم رُمان نیازی ضروری است.

پاسخ: مسموم کردن چاه

ج) من نمی‌گویم عقیده خود را تغییر دهید؛ اما انتظار می‌رود با عقل و درایتی که در شما سراغ دارم، ضرورت این کار را تشخیص دهید.

پاسخ: تله گذاری

د) همه مقالات علمی او به اندازهٔ یک کتاب ۳۰۰ صفحه‌ای هم نیست! در حالی که دوست من پنج کتاب رُمان ۵۰۰ صفحه‌ای نوشته است.

پاسخ: بزرگ‌نمایی و کوچک‌نمایی

ه) چرا این وسیله گران را خریده‌ای؟ پاسخ: یعنی می‌گویی حق ندارم حتی یک سکه هم برای خودم خرج کنم؟!

پاسخ: بزرگ‌نمایی و کوچک‌نمایی

۲- در حادثهٔ اتوبوس ۵ نفر کشته و ۲۰ نفر زخمی شدند که این افراد به صورت سرپایی درمان شدند. اکنون به تیتر روزنامه‌های صبح توجه کنید و بگویید هر کدام دچار چه مغالطه‌ای شد‌ه‌اند؟

(تیتر اول) ۲۵ نفر کشته و زخمی در حادثهٔ دلخراش اتوبوس! چرا مسئولان به فکر نیستند؟!

پاسخ: بزرگ نمایی

(تیتر دوم) تشکر مردم از مسئولان: با ایمن‌تر شدن را‌ه‌ها، در تصادف اتوبوس تنها ۵ نفر به دلیل سهل انگاری در استفاده از کمربند ایمنی جان خود را از دست دادند.

پاسخ: کوچک نمایی

۳- به نظر شما آیا عبارت تبلیغی «از ۱۰۰ نفر اول کنکور ۸۰ نفر در آزمون‌های ما شرکت کرده‌اند»؛ لزوماً نشان دهندهٔ کیفیت این آزمون‌ها و رضایتمندی شرکت کنندگان در آن است؟ در این زمینه بحث کنید.

پاسخ: هدف از این سؤال نقد و بررسی مطلب توسط دانش آموزان و توجه به مغالطاتی است که در این گونه تبلیغات از آنها استفاده می‌شود. به عنوان نمونه به موارد زیر توجه کنید: صد نفر اول کنکور از چه زمانی در آزمون‌های مؤسسه شما شرکت کرده‌اند؟ آیا اگر کسی در دوم دبستان یک بار در این آزمون‌ها شرکت کرده است و ده سال بعد، نفر اول کنکور شده است، نتیجه آزمون‌های شما بوده است؟ آیا صد نفر اول کنکور که در آزمون‌های شما شرکت کرده‌اند، از سؤالات آن نیز راضی بوده اند؟! آیا صد نفر اول کنکور به اختیار خود در آزمون‌های شما شرکت کرده‌اند یا به اجبار مدارسشان؟! آیا رابطه علت و معلولی میان شرکت در آزمون‌های شما و نفر برتر شدن در کنکور وجود دارد؟! چند نفر در آزمون‌های شما شرکت کردند که نتایج بدی در کنکور به دست آوردند؟!

۴- چه عوامل روانی‌ای باعث انجام کار در رودربایستی یا پیروی از رسومات نادرست جامعه می‌شوند؟ با ذکر مثال توضیح دهید.

پاسخ: هدف از این سؤال نیز نقد و بررسی و تحلیل مطلب توسط دانش آموزان است. در این زمینه می‌توان به عوامل زیر اشاره کرد: تأثیرپذیری از اجتماع؛ نیاز به تحسین از طرف اطرافیان؛ مُدگرایی؛ عدم اعتماد به نفس؛ عدم شناخت ارزش‌های صحیح و …

۵- از میان کلمات و عبارات زیر، سه مورد را مشخص کنید که بار ارزشی آنها به ترتیب مثبت، منفی و خنثی باشد. برای این کار آنها را در جملاتی به‌کار ببرید.

لجوج، مصمم، متعصب، یک‌دنده، تزلزل‌ناپذیر، حرف‌نشنو، میگه مرغ یه پا دارد، حرف حرف خودشه، کلّه‌شق، ثابت‌قدم، مقید، استوار، پایبند

پاسخ: مثبت: ملی پوشان فوتبال ایران برای صعود به جام جهانی مصمم، ثابت قدم و استوار هستند.
منفی: در هیچ زمینه ای نباید یک دنده، لجوج و کله شق باشیم.
خنثی: علی هنوز هم در رابطه با دیگران به احترام گذاشتن پایبند است.

۶- اکنون که به پایان این کتاب رسیده‌اید، به خودآزمایی صفحه ۲ کتاب بازگردید و به آنها پاسخ دهید.

پاسخ: ۱- مغالطه عدم تکرار حد وسط
۲- مغالطه رفع مقدم
۳- مغالطه عدم تکرار حد وسط به دلیل مغالطه اشتراک لفظ
۴- مغالطه ایهام انعکاس
۵- تعریف
۶- مغالطه در اثر عوامل روانی

همچنین بخوانید: جواب درس هشتم منطق دهم انسانی

توجه: شما دانش آموز پایه دهم رشته علوم انسانی می توانید برای دسترسی سریع و آسان تر به جواب تمرینات و فعالیت های دروس کتاب منطق دهم متوسطه دوم ، در انتهای عنوان خود عبارت «ماگرتا» را نیز در گوگل جستجو کنید.

✅ در انتها امیدواریم که مقاله جواب سوالات درس ۱۰ دهم کتاب منطق پایه دهم متوسطه دوم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. شما می توانید سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید. 🌹