جواب درس ۱۴ تاریخ یازدهم انسانی ✏️ فرهنگ و تمدن در عصر صفوی

جواب درس ۱۴ چهاردهم تاریخ یازدهم انسانی ؛ گام به گام درس چهاردهم تاریخ (۲) از بعثت پیامبر اسلام تا پایان صفویه پایه یازدهم رشته انسانی که شامل جواب فعالیت ها و پرسش های نمونه درس 14 چهاردهم فرهنگ و تمدن در عصر صفوی از فصل سوم ایران از ورود اسلام تا پایان صفویه در صفحه های ۱۵۰ ، ۱۵۱ ، ۱۵۳ ، ۱۵۶ و ۱۵۸ است را در ادامه در بخش آموزش و پرورش ماگرتا آماده کرده ایم.

همچنین بخوانید: جواب درس ۱۳ تاریخ یازدهم انسانی

جواب فعالیت ۱ صفحه ۱۵۰ درس ۱۴ تاریخ یازدهم انسانی

بررسی شواهد و مدارک
متن ۱- «ایرانیان دارای فکر و اندیشه، سرعت فهم و ادراک، ظرافت و نیروی تمیز و حسن قضاوت و حَزم و احتیاط می باشند… من تصور نمی کنم که در اروپای ما کشوری پیدا شود که در آنجا علوم بیش تر از ایران مورد تجلیل و تکریم و پژوهش و کاوش قرار گیرند» (شاردن، سفرنامه، ج ۹، ص ۱۴ – ۱۶) 
متن ۲- «از نظر شکوه و جلال و طرز ساختمان، مدارس ایرانی سخت بر مدارس عالیه ما برتری دارند، اما مشکلات مدارس و طرز تعلیم و تعلم این مدارس را با اوضاع و احوال حاکم بر مدارس ما نمی توان قیاس کرد»(سفرنامه، ص ۱۳۹).
متن ۳- «حقوق مدرس کاملاً مکفی است و سالانه پرداخت می شود. در مدارسی که از طرف شاه وقف شده است حقوق مدرس به یک صد تومان بالغ می شود. در سایر مدارس این حقوق کم تر و غالباً در حدود پنجاه تومان است. ولی باید دانست که این حقوق درست در روز مقرر و بدون کم و کاست تأدیه می شود. کاش در آلمان نیز به استادان، این فروزندگان چراغ دانش چنین موهبتی ارزانی می شد» (همان، ص ۱۴۱).

۱- به نظر شما دیدگاه شاردن از چه جهتی دارای اهمیت است؟

پاسخ: مقام مقایسه ایران از نظر مباحث علمی جلوتر از اروپا می دانند.

۲- در متن دوم نویسنده به چه جنبه ای از مدارس عصر صفوی تأکید می کند؟ از نظر شما چه تفاوتی بین مدارس ایران و آلمان با توجه به این متن وجود داشت؟

پاسخ: از نظر او نحوه آموزش آلمان بهتر بوده اما از نظر ساختمان مدارس ایران شکوه و جلال بیشتری از آلمان داشتند.

۳- برداشت شما از متن سوم چیست؟ در کلاس بحث و استدلال کنید.

پاسخ: اولا پرداخت حقوق مکفی به مدرسان که اهمیت و جایگاه تعلیم و تربیت را نشان می دهد و ثانیا به موقع پرداخت شدن حقوق و همچنین اینکه مدرسان شاهی درآمد بیشتری داشتند.

جواب فعالیت ۲ صفحه ۱۵۱ درس چهاردهم تاریخ یازدهم انسانی

بررسی شواهد و مدارک
«همه ی ایرانی ها اهمیت زیادی برای علوم و کسانی که این علوم را می دانند … قائلند. برای فراگرفتن علوم مختلف در گوشه و کنار ایران دانشگاه هایی وجود دارد که آن ها را «مدرسه» می گویند… در رأس هر یک از آن ها «صدر» قرار دارد… علومی که در این مدارس تدریس می شود عبارت اند از حساب، هندسه، خطابه، شعر، فیزیک، فلسفه، نجوم، حقوق و پزشکی. آن ها کتب فلسفی ارسطو را به زبان عربی برگردانده و در مدارس خود تدریس می کنند» (یوس، آدام، سفرنامه، ص ۶۷۹ -۶۸۰).

– به نظر شما مواد درسی در مدارس عصر صفوی از چه اهمیتی برخوردار بودند؟

پاسخ: ظاهرا اکثر علوم در مدارس زمان صفوی تدریس می شده است. (علوم ریاضی – علوم تجربی و علوم انسانی)

پاسخ فعالت ۳ صفحه ۱۵۳ درس ۱۴ تاریخ یازدهم انسانی

بررسی شواهد و مدارک
متن ۱- « … حضرت اعلی شاهی [شاه عباس اول]  جهت انبساط ضمیر، اکثر اوقات در میدان نقش جهان با مخصوصان و مقربان به نشاط چوگان بازی و قَپق اندازی (قپق چوب بلندی بود که بر روی آن جام زرین و یا ظرفی از سکه قرار می دادند و در محلی در میدان کاشته می شد. عده ای سوار بر اسب با کمان با فاصله ای معین، در حالی که در تاخت بودند به جام زرین یا ظرف پر از سکه تیر می انداختند. هر کس که می توانست آن را پایین بیاورد برنده ی آن سکه ها و یا جام زرین می شد. این بازی از هیجان بالایی برخوردار بود و نوعی فعالیت نظامی نیز محسوب می شد.)، آتش بازی ها که استادان آتش … ترتیب می دادند مشغول می فرمود…. تماشاچی اطراف و جوانب میدان را فرا گرفته، نظاره گران انجمن بودند» (اسکندر بیک ترکمان، عالم آرای عباسی، ج ۲، ص ۱۳۸۲).
متن ۲- « … در این سال ] ۱۰۲۳ ق[، ایلچیان ] سفیران، فرستادگان [و چند نفر از پادریان] كشیشان و مبلغان مسیحی [فرنگ که عبارت از دانش مندان و رهبانان نصاری است از جانب پادشاه اسپانیه که بزرگ ترین پادشاه فرنگستان است به پایه ی سریر اعلی آمده در نقش جهان اصفهان به سعادت بساط پوش شاه جهان سرافراز شدند» (همان، ص ۱۴۲۲).

– در متن های بالا به چه كاركردهای میدان نقش جهان اشاره شده است؟

پاسخ: کارکرد ورزشی: چوگان بازی، قپق بازی
کارکرد سیاسی: پذیرفتن سفرا ممالک دیگر در میدان نقش جهان
کارکرد تفریحی: مانند آتش بازی

پاسخ فعالیت ۴ صفحه ۱۵۶ درس چهاردهم تاریخ یازدهم انسانی

بررسی شواهد و مدارک
متن زیر را بخوانید و به پرسش های مربوط به آن پاسخ دهید.
«یادآوری می کنیم که سه چیز را در این شهر (کاشان) بهتر از ایتالیا تهیه می کنند، یا به هر حال به خوبی آن در ایتالیا ندیده ام. یکی از آن ها شال است که از پارچه ی پهن و بلندی بافته شده و مردان آن را تاب می دهند و به دور کمر می بندند. این پارچه راه راه است و احیانا در تار و پود آن طلا به کار رفته و دارای شرابه های (رشته ها و منگوله هایی که از کناره و حاشیه ی بافته ها آویخته می شود.) زیبایی است… شیء دوم پارچه ای است به نام میلک که دارای دو رو است و رنگی مخصوص دارد و اشعار ایرانی و نقش زن و مرد در روی آن بافته شده است و واقعا زیباتر از آن نمی توان مجسم کرد.
سومین شیء پارچه زربفت… و تفاوتش با پارچه قبلی این است که میلک فقط از ابریشم درست شده، در حالی که در تار و پود این پارچه طلا یا نقره و گاهی هر دو بکار رفته است. این پارچه ها در ایران منحصراً از طرف زنان مصرف می شود، زیرا لباس مردان فقط از قماش نخی است. این لباس را شاه فعلی ایران (شاه عباس اول) مرسوم کرده و به نظر من علت این است که می خواهد ابریشم در مملکت زیاد مصرف نشود و این متاع که پول فراوان عاید خزانه می کند، تا حد امکان بیشتر صادر شود» (دلاواله، سفرنامه، ص ۱۱۵- ۱۱۶).

۱- با توجه به متن، وضعیت پارچه بافی ایران در عصر صفوی را چگونه ارزیابی می کنید؟

پاسخ: در واقع این دوران را باید دوران طلایی پارچه بافی ایران به حساب آورد و همین هم از زبان نویسنده استنباط می شود.

۲- سعدی در گلستان می گوید که دیبای روم، صاحب شهرتی بود و به شرق صادر می شد. به نظر شما، از زمان سعدی در قرن هفتم تا زمان تألیف سفرنامه ی جهان گرد ایتالیایی در دوره شاه عباس (قرن یازدهم قمری) چه تحولی در پارچه بافی ایران قابل مشاهده است؟

پاسخ: با توجه به گفته دلاواله سه چیز در شهر کاشان بهتر از ایتالیا تهیه می شود یا به خوبی آن در ایتالیا ندیده است که یکی از آنها پارچه بافی است.

جواب پرسش های نمونه صفحه ۱۵۸ درس ۱۴ تاریخ یازدهم انسانی

۱- زمینه های اعتلای فرهنگ و هنر عصر صفوی را ارزیابی کنید.

پاسخ: الف) ایجاد وحدت سیاسی، یکپارچگی جغرافیایی و انسجام شرایط مناسبی برای رشد فرهنگ ایجاد کرده بود. با استقرار شیعه ۱۲ امامی و رسمیت یافتن آن باعث اعتلای فرهنگ شد.
ب) پادشاهان و دیگر مقامات کشوری در این دوره علاقه به هنر و معماری داشتند و آنها را مورد تشویق قرار می دادند.
ج) رواج یافتن سنت حسنه وقف در این دوران توسط ثروتمندان و شاهان که بخشی از آن در امور آموزش و هنر و فرهنگ استفاده می گشت.

۲- به طور کلی با توجه به شواهد و مدارک ارائه شده، وضعیت مدارس عصر صفوی را چگونه ارزیابی می کنید؟

پاسخ: مدرسه در آن زمان برای آموزش معارف دینی و علوم دیگر بود و از طرف ثروتمندان و گروه های دیگر مردم ساخته می شد. زنان ثروتمند بخشی از ثروت خود را وقف ساخت مدارس کردند. از جمله این مدارس، مدارس چهارباغ و مدرسه شیخ لطف ا… .
به معلمان مدرس می گفتند و آنها دستیاری داشتند که خلیفه (مبصر) یا معبد می گفتند.

۳- هنر نگارگری عصر صفوی از چه موقعیتی برخوردار بود؟

پاسخ: شاه اسماعیل با فتح هرات، کمال الدین بهزاد یکی از نوابغ هنر نقاشی و مینیاتور دربار تیموری را با خود به تبریز برد و به ریاست کتابخانه تبریز گذاشت. بهزاد و شاگردانش با خلق آثاری ماندگار و ترکیب مکتب هرات با عناصر جدید مکتب جدیدی به نام مکتب تبریز پایه گذاری کردند و همچنین در دوران شاه طهماسب هنرمندان قزوین نیز آثار برجسته ای پدید آوردند و خود شاه نیز از نقاشان چیره دست بود.

۴- وضعیت منسوجات و پارچه بافی ایرانی در عصر صفوی را شرح دهید.

پاسخ: برخی محققان دوره صفویه را عصر طلایی پارچه بافی می نامند. در این دوره پارچه های متنوع و گوناگونی مثل ابریشم مخمل ، ترمه و قلمکار در کارگاه های کاشان، اصفهان ، هرات. مشهد یزد و کرمان و … بافته می شد.

۵- در تهیه و تدوین این درس از چه منابعی بهره برده شده است؟ فهرست کنید.

پاسخ: سفرنامه: سفرنامه اولتاریوس، سفرنامه شاردن، سفرنامه کمپفر، پیترو دلاواله
منابع فارسی: عالم آرای عباسی: اسکندر پیک ترکمان — منابع میر نوشتاری اماکن تاریخی مانند مدرسه چهارباغ اصفهان و میدان نقش جهان – پل خواجو

همچنین بخوانید: جواب درس ۱۲ تاریخ یازدهم انسانی

😍 اگر سوالی در رابطه با جواب پرسش های نمونه و فعالیت های درس ۱۴ چهاردهم کتاب تاریخ انسانی یازدهم دارید آن را از قسمت دیدگاه بپرسید. همچنین جهت مشاهده گام به گام سایر درس های کتاب کافیست شماره درس را به همراه عبارت ماگرتا در گوگل جست و جو کنید.