جواب فعالیت های درس اول تاریخ دوازدهم انسانی صفحه ۳ تا ۱۵

جواب فعالیت های درس 1 اول تاریخ دوازدهم انسانی : گام به گام درس یکم تاریخ ۳ ایران و جهان معاصر که شامل جواب های فعالیت های صفحه ۳، ۵، ۸ و ۱۰ و کاوش خارج از کلاس صفحه ۹، ۱۰ و ۱۵ و پرسش های نمونه صفحه ۱۵ درس ۱ تاریخ نگاری و منابع دوره معاصر از کتاب تاریخ دوازدهم رشته انسانی است. در ادامه در بخش آموزش و پرورش ماگرتا آماده کرده ایم.

بعدی: جواب فعالیت های درس دوم تاریخ دوازدهم انسانی

جواب فعالیت ۱ صفحه ۳ درس ۱ تاریخ دوازدهم انسانی

بحث و گفت و گو

به چند گروه تقسیم شوید و با راهنمایی دبیر خود دربارۀ نقاط قوت و ضعف میراث تاریخ‌نگاری ما، بحث و گفت‌وگو نمایید.

پاسخ: نقاط قوت:

۱. غنای فرهنگی و تاریخی: تاریخ‌نگاری ایران دارای غنای فرهنگی و تاریخی بالایی است که شامل روایت‌های متنوع از دوران‌های مختلف می‌شود. این میراث ادبی و تاریخی، شناخت عمیق‌تری از هویت ملی و فرهنگی ایران به ما می‌دهد.

۲. تنوع منابع: وجود منابع مختلف، از جمله متون تاریخی، ادبیات، و اسناد رسمی، به تاریخ‌نگاری ایران عمق و تنوع می‌بخشد. این منابع می‌توانند دیدگاه‌های متفاوتی از رویدادها و شخصیت‌های تاریخی ارائه دهند.

۳. تحلیل‌های اجتماعی و سیاسی: برخی از تاریخ‌نگاران معاصر به تحلیل‌های اجتماعی و سیاسی عمیق‌تری پرداخته‌اند که به درک بهتر از تحولات تاریخی کمک می‌کند.

نقاط ضعف: 

۱. تمرکز بر منابع درباری: تاریخ‌نگاری سنتی عمدتاً به منابع درباری وابسته است و بیشتر بر روی پادشاهان، امیران، دربار و موضوعاتی مانند لشکرکشی‌ها و اقدامات نظامی و سیاسی تمرکز دارد.

۲. غفلت از اوضاع اقتصادی و اجتماعی: در این نوع تاریخ‌نگاری، به وضعیت اقتصادی، اجتماعی و طبقات عادی یا پایین جامعه (شامل شهری، روستایی و عشایری) کمتر توجه شده است.

۳. عدم تحلیل علل وقایع: تاریخ‌نگاری سنتی به ذکر علل وقایع نمی‌پردازد و در این نوع نوشتار، تحلیل عمیق رویدادهای تاریخی وجود ندارد.

۴. وجود تملق و چاپلوسی: این نوع تاریخ‌نگاری غالباً مملو از تملق و چاپلوسی نسبت به پادشاهان و مقامات است.

پاسخ فعالیت ۲ صفحه ۵ درس یک تاریخ دوازدهم انسانی

بررسی شواهد و مدارک

متن‌های زیر را بخوانید و به سؤالات پاسخ دهید.

متن ۱- «در عهد امیر چنان نظمی به کار بود که گرگان را از گوسفندان هراس بود و جمیع رعایا به بودن امیر راضی بودند، ولی اعیان مملکت چون مجال تعدّی و خودسری نداشتند، به عزل او کوشش نمودند و به مقصد رسیدند و آخر همه پشیمان شده قدر و رتبه امیر را شناختند،که بقا و دوام او باعث نظام ملک و ملت بود» (اعتمادالسلطنه، صدرالتواریخ، ص ۲۳۰).

متن ۲- «پس از یک اربعین برحسب صوابدید امنا و امرا، فنایش بر بقا مرجح گردید. حاجی علیخان فراشباشی به کاشان شتافت. روز هجدهم ربیع الاول درگرمابه بدون ظهور عجز و لابه، ایادی‌ای که مدتی متمادی از یمین و یسار اعادی و اشرار را مقهور و خوار می‌داشت، فصَّادِ دژخیم نهاد … به دیار عدمش روان ساخت» (خورموجی، حقایق الاخبار ناصری، ص ۳۲۷).

۱- مطابق متن یک، چه کسانی از امیرکبیر راضی و خشنود بودند و چه کسانی دشمن او محسوب می‌شدند؟ چرا؟

پاسخ: با توجه به متن، مردم عادی به واسطه نظم و امنیتی که با درایت امیر گیر برقرار شده بود از او بسیار خشنود بودند. اما صاحبان ثروت و قدرت به دلیل از دست دادن موقعیت خود باری به دشمنی بر خاستند.

۲- از متن دوم، کدام ویژگی‌های امیرکبیر را می‌توان استخراج کرد و درباره چگونگی مرگ وی چه حقیقتی را می‌توان دریافت؟ بحث و استدلال کنید.

پاسخ: استواری و عدم سنی و ضعف از جمله ویژگی های بارز امیرکبیر بود. در دوران کوتاه مدارت وی بسیاری از افراد شرور و گردنکشی فرصت عرض اندام نداشتند. با مرگ او ابن حقیقت به اثبات رسید که صاحبان ثروت و قدرت هر مانعی را از سر راه خود برمی دارند.

۳- به کمک دبیر خود بررسی کنید که آیا خورموجی بعد از فاش کردن این حقیقت با مشکلی روبهرو شده است یا نه.

پاسخ: مورد غضب شاه و دربار واقع شد، در نتیجه به عراق مهاجرت و در آنجا اقامت گزید و در همان دیار درگذشت.

جواب فعالیت ۳ صفحه ۸ درس اول تاریخ دوازدهم انسانی

به چند گروه تقسیم شوید و با هم‌فکری، سه دلیل برای فراوانی و تنوع زیاد منابع مکتوب در تاریخ معاصر ایران بنویسید.

پاسخ: ا) توجه مورخین به جنبه های مختلف تاریخی علاوه بر تاریخ سیاسی، از جمله اوضاع اقتصادی اجتماعی و فرهنگی
۲) آشنایی ایرانیان با روش ها و منابع تاریخ نگاری در غرب و ترجمه برخی منابع تاریخی به زبان فارسی
۳) توجه به منابعی غیر از منابع تاریخی از جمله منابع ادبی ، منون فقهی، جغرافیایی، فلسفی و غیره که حاوی اطلاعات سودمند تاریخی بودند.

جواب کاوش خارج از کلاس صفحه ۹ درس یکم تاریخ دوازدهم انسانی

با مراجعه به کتابخانه، یکی از کتاب‌های خاطرات مربوط به دورۀ معاصر را انتخاب کنید؛ چند سطر از آن را که به نظرتان جالب و مهم است، یادداشت کنید و به کلاس گزارش دهید.

پاسخ: کتاب «ایران بین دو انقلاب» نوشته یرواند آبراهامیان یکی از آثار مهم در زمینه تاریخ معاصر ایران است. این کتاب به بررسی تحولات سیاسی و اجتماعی ایران از دوره قاجار تا انقلاب اسلامی می‌پردازد و تغییرات عمده‌ای که در این دوره رخ داده را تحلیل می‌کند.

یکی از بخش‌های جالب این کتاب به نقش مردم در تحولات سیاسی اشاره دارد. آبراهامیان در این بخش می‌نویسد: “مردم ایران در هر دو انقلاب، نه تنها به عنوان تماشاچی، بلکه به عنوان بازیگران اصلی تاریخ حضور داشتند و نقش آنان در تغییرات اجتماعی و سیاسی غیرقابل انکار است.”

این جمله نشان‌دهنده اهمیت مشارکت عمومی در تاریخ معاصر ایران و تأثیر آن بر روند تحولات است و می‌تواند به بحث‌های کلاس کمک کند.

پاسخ فعالیت ۴ صفحه ۱۰ درس اول تاریخ انسانی دوازدهم

بررسی شواهد و مدارک

متن‌های زیر از سفرنامه اوژن اوبن، سفیر فرانسه، و بنجامین، نخستین سفیر آمریکا در ایران عصر قاجار را بخوانید و بگویید: محتوای هر متن در چه حوزه‌ای از مطالعات تاریخی کاربرد دارد و از چه جهاتی حائز اهمیت است؟

متن ۱- «در شیوه نفوذی انگلیسی‌ها، تلگراف همان نقش را دارد که راه‌ها در شیوه نفوذی روس‌ها دارند. اگر عملکرد سیم‌ها و دستگاه‌های مخابراتی ضعیف باشد، معنایش این است که باید حوزه عملیات انگلیسی را گسترش بیشتری داد. در برابر ایلغار روسی، که گام به گام و حساب شده و یک دست در شمال ایران و اخیراً در حوالی جنوب هم آثار نفوذ و رسوخ تدریجی‌شان مشهود است. انگلیسی‌ها هم در هر شهری با تشکیلات کم و بیش مشابه هم، مانند استقرار بانک شاهنشاهی، ایجاد تلگراف، تأسیس نمایندگی‌های تجارت خانه‌های بزرگ که حمل و نقل ایران را در اختیار خود دارند، اعزام هیئت‌های مذهبی پروتستان و … در همه جا حاضر و ناظرند» (اوبن، ایران امروز، ۱۹۰۶-۱۹۰۷، ص ۲۸۰).

متن ۲- «یکی از هنرهای شکوفای ایران که به هیچ وجه از رکود در آن اثری نیست هنر معماری است. ایران در دوران گذشته در رشته معماری شهرت زیادی در دنیا داشته و آثار مهم و فناناپذیری خلق کرده است و اکنون هم در این رشته قدرت و نبوغ خود را حفظ کرده است.یکی از خصوصیات مهم و جالب توجه هنر معماری ایران، چه در گذشته و چه در زمان حال، تطابق کامل با شرایط موجود است. در جنوب ایران که سنگ‌های زینتی و خوب از جمله مرمر زیاد است، از آنها در ساختمان‌ها استفاده می‌کنند. در شهرستان‌های ساحلی دریای خزر که چوب فراوان است، از چوب به عنوان ماده اولیه در ساختمان‌ها استفاده می‌شود… معماران ایران شرایط آب و هوا را در فرم و شکل پنجره‌های ساختمان رعایت می‌کنند؛ مثلاً در تهران و مناطق دیگر گرمسیری پنجره‌ها را طوری می‌سازند که وقتی آنها را باز کنند یک طرف اتاق به هوای آزاد و حیاط راه پیدا کند، و بدین ترتیب هوا به آسانی جریان یابد و خنک شود» (بنجامین، ایران و ایرانیان، ص ۲۷۳).

پاسخ: متن اول: در حوزه سیاسی و اقتصادی است که بیانگر رقابت استعماری روس و انگلیس در ایران می باشد این دو دولت با گرفتن امتیازات گوناگون سعی بر سیطره هر چه بیشتر بر ایران داشتند تا از منافع اقتصادی ایران سود بیشتری ببرند.

متن دوم: بیانگر بخش تاریخ فرهنگی ایران در زمینه معماری است که می‌گوید اصول معماری در ایران بر اصول محکمی استوار است و در هر منطقه معماران با توجه به اوضاع جغرافیایی و آب و هوایی دست به ساخت بناهایی می زدند که موجب آسایش آن جامعه می شده.

جواب کاوش خارج از کلاس صفحه ۱۰ درس ۱ تاریخ دوازدهم انسانی

با مراجعه به کتابخانه، سفرنامه‌های مربوط به دورۀ معاصر آن را فهرست کنید.

پاسخ: – سفرنامه فرهاد میرزا معتمدالدوله
– سفرنامه خراسان ناصرالدین شاه
– دومین سفرنامه مظفرالدین شاه به فرنگ
-رضاشاه کبير سفرنامه خوزستان
– سفرنامه منشی زاده
– سفرنامه ناصرالدین شاه به نم
– سفرنامه دوويل
– سفرنامه رضاقلی میرزا نوه فتحعلی شاه قاجار
– سفرنامه یاکوب ادوارد پولاک (ایران و ایرانیان)
– از بیستون تا بختیاری، ایزابلا بیشوب
– گذر از زهاب به خوزستان، سرهنری راولینسون
– سفرنامه لرستان و خوزستان، بارون دوبد سیاح روسی

جواب کاوش خارج از کلاس صفحه ۱۵ درس یک تاریخ دوازدهم انسانی

با تهیۀ چند عکس قدیمی از حوادث دوران معاصر و تکیه بر آنچه در این عکس‌ها آمده است، رویداد یا رویدادهایی را گزارش کنید و گزارش خود را در کلاس ارائه دهید.

پاسخ: می توان از عکس های مربوط به موضوعات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، مذهبی، سیاسی، نظامی، معماری و … استفاده کرد و مطالب مربوط به آن را گزارش کرد. مانند:

– زندگی روزانه مردم ایران، نوع خوراک و پوشاک، وسایل زندگی و …
– مراسم مذهبی یا عزاداری
– مراسم جشن های اجتماعی یا ملی
– وضع بازار و بازاریان و کالاهای رایج و با اهمیت در ایران
– مراسم تاجگذاری شاه و تشخیص جایگاه طبقات اجتماعی در ساختار قدرت و  …

در زیر می توانید چند نمونه از تصاویر حوادث دوران معاصر را مشاهد نمایید:

انقلاب اسلامی ایران:

تظاهرات مردم تهران: این عکس، شور و هیجان مردم در روزهای آغازین انقلاب را نشان می‌دهد.

ورود امام خمینی به ایران: یکی از نمادین‌ترین تصاویر انقلاب، ورود امام خمینی به وطن است.

رویدادهای اجتماعی و فرهنگی:

جشن نوروز: این عکس، یکی از جشن‌های باستانی ایرانیان را نشان می‌دهد.

بازار تهران قدیم: این عکس، بافت سنتی و تاریخی شهر تهران را نشان می‌دهد.

جواب پرسش های نمونه صفحه ۳ درس ۱ تاریخ دوازدهم انسانی

۱- چه ظرفیت‌هایی در میراث غنی تاریخی ما برای فهم بهتر گذشته وجود دارد؟

پاسخ: – تأکید بر تاریخ سیاسی و نظامی و شرح طولانی شاهان جنگ ها و فتوحات
– بی توجهی به زندگی اجتماعی و حیات فرهنگی و اقتصادی مردم
– داشتن روحیه تملق و چاپلوسی
– تأکید بر مصنوع و متکلف نویسی و پرهیز از ساده نویسی

۲- زمینه‌های پیدایش تاریخ‌نگاری نوین ایران چگونه فراهم شد؟

پاسخ: – ترجمهٔ آثار اروپایی از زمان عباس میرزا (ولیعهد فتحعلی‌شاه)
– جنگ‌های ایران و روسیه و توجه زمامداران و نخبگان به دلایل پیشرفت غرب و عقب ماندگی جامعه ایران
– گسترش فعالیت علمی شرق شناسان و کشفیات باستان‌شناسی.

۳- ویژگی‌های تاریخ‌نگاری نوین را بیان کنید و تفاوت آن با روش تاریخ‌نگاری سنتی را توضیح دهید.

پاسخ: – در تاریخ‌نگاری نوین از روش‌های پژوهش علمی استفاده می‌شود، اما در تاریخ‌نگاری سنتی بیشتر روش قدیمی نقلی و داستان‌گونه مشاهده می‌شود.
– زبان ساده و بدون تکلف در تاریخ‌نگاری نوین اما در تاریخ‌نویسی سنتی نثر ادبی دشوار یا متکلف استفاده شده است.
– بهره‌گیری از یافته‌های علوم باستان‌شناسی، زبان‌شناسی، جغرافیا، جامعه‌شناسی، اسطوره‌شناسی و … در تاریخ‌نگاری نوین، اما در تاریخ‌نویسی سنتی کاربرد این علوم مشاهده نمی‌شود و بر مبنای سلیقهٔ فرد یا ماموفق‌اش می‌باشد.

۴- بینش تاریخ‌نگاری نوین ایران بر چه محورهایی استوار است؟

پاسخ: تأکید بر جنبه‌های گوناگون حیات انسانی اعم از سیاسی، نظامی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی (نقش مردم و طبقات اجتماعی).

پاسخ دیگر: اساس کار تاریخ نگاری سنتی، بررسی زندگی پادشاهان و شرح فتوحات آنان بود اما در تاریخ نویسی نوین، جنبه های گوناگون حیات انسانی اعم از سیاسی، نظامی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بررسی می شود.

۵- نقش اسناد آرشیوی را در مطالعات تاریخ معاصر ایران ارزیابی کنید.

پاسخ: اسناد حاوی اطلاعات بسیار ارزشمند و منحصر به فردی در خصوص مسائل و موضوع‌های سیاسی، اداری، اقتصادی (مالی، ملکی، معاملات) و فرهنگی، دیدگاه و عملکرد افراد، شخصیت‌ها، احزاب و گروه‌های سیاسی، اجتماعی و مذهبی هستند.

همچنین بخوانید: جواب فعالیت های درس سوم تاریخ دوازدهم انسانی

توجه: شما دانش آموزان عزیز و کوشا می توانید برای دسترسی سریع تر و بهتر به مطالب کمک درسی کتاب تاریخ دوازدهم انسانی، کلمه و عبارت « ماگرتا » را به همراه مطلب مورد نظر خود جستجو کنید.

در انتها امیدواریم که مقاله پاسخ فعالیت های درس اول تاریخ دوازدهم انسانی متوسطه دوم ، برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد و توانسته باشید تا از آن استفاده و بهره برده باشید. همچنین اگر سوالی در رابطه با جواب فعالیت ها و پرسش های نمونه درس ۱ تاریخ انسانی دوازدهم دارید آن را از قسمت دیدگاه بپرسید.