جواب پودمان ۱ کارگاه نوآوری و کارآفرینی یازدهم ؛ حل خلاقانه مسئله
گام به گام پودمان اول (1) کارگاه نوآوری و کارآفرینی یازدهم هنرستان - فصل اول «حل خلاقانه مسئله»
جواب سوال و فعالیت های پودمان اول (1) کارگاه نوآوری و کارآفرینی یازدهم فنی حرفه ای و کاردانش ؛ برای مشاهده پاسخ سوالات صفحه 4 تا 36 از فصل اول «حل خلاقانه مسئله» کارگاه نوآوری و کارآفرینی یازدهم هنرستان در ادامه با آموزش و پرورش ماگرتا همراه باشید.
فصل بعدی: جواب پودمان ۱ کارگاه نوآوری و کارآفرینی یازدهم
جواب فعالیت عملی ۱ صفحه ۴ کارگاه نوآوری و کارآفرینی یازدهم
■ از حواس پنجگانه خود استفاده کنید و چیزهای مختلف را در خانه حس کنید. ببینید، بشنوید، بچشید، لمس کنید و ببویید. مثلاً میوههای مختلف را حس کنید. با اطلاعاتی که به وسیله هر یک از حواس برای موجودات به دست میآورید، جدول را کامل کنید.
جواب فعالیت عملی ۲ صفحه ۶ کارگاه نوآوری و کارآفرینی یازدهم
■ با توجه به فعالیت قبلی انجام شده، محدودیتهای انسان در مشاهدات (نرمی، زبری، ترشی، شیرینی، تفکیک رنگ، تشخیص اندازهها و …) را بنویسید.
محدودیتهای حواس لامسه: حساسیت افراد به نرمی و زبری متفاوت است. برخی افراد نسبت به بافتهای خاص حساسترند و برخی دیگر کمتر. همچنین، دمای محیط و رطوبت نیز بر درک ما از نرمی و زبری تأثیر میگذارند. محدوده دمایی که انسان میتواند به طور مستقیم حس کند، محدود است. دماهای بسیار بالا یا بسیار پایین میتوانند به پوست آسیب برسانند. آستانه تحمل فشار در نقاط مختلف بدن متفاوت است. برخی نقاط مانند نوک انگشتان حساسیت بیشتری نسبت به فشار دارند.
محدودیتهای حواس چشایی: زبان انسان عمدتاً قادر به تشخیص پنج طعم اصلی شیرین، شور، ترش، تلخ و اومامی (طعم گوشت) است. سایر طعمها ترکیبی از این پنج طعم هستند. حساسیت زبان به غلظت طعمها متفاوت است. برای مثال، مقدار کمی شکر میتواند طعم شیرینی را ایجاد کند، اما افزایش بیش از حد آن ممکن است طعم تلخی ایجاد کند. بوی غذاها نیز بر درک ما از طعم تأثیر میگذارد.
محدودیتهای حواس بینایی: چشم انسان تنها قادر به دیدن بخشی از طیف الکترومغناطیسی است که به آن نور مرئی میگویند. ما نمیتوانیم اشعه ایکس، ماورای بنفش و یا مادون قرمز را ببینیم. وضوح تصویر در شبکیه چشم محدود است. در نور کم، توانایی تشخیص جزئیات کاهش مییابد. زاویه دید انسان محدود است و ما نمیتوانیم پشت سر خود را بدون چرخاندن سر ببینیم. توانایی تشخیص فاصله اشیاء با چشم غیرمسلح محدود است.
محدودیتهای حواس شنوایی: گوش انسان قادر به شنیدن محدوده خاصی از فرکانسهای صوتی است. صداهای با فرکانس بسیار بالا یا بسیار پایین برای ما قابل شنیدن نیستند. شدت صدای قابل تحمل برای گوش انسان محدود است. صداهای بسیار بلند میتوانند به شنوایی آسیب برسانند.
محدودیتهای حواس بویایی: تعداد بوهایی که انسان میتواند تشخیص دهد، نسبت به تعداد طعمها بسیار بیشتر است. با این حال، توانایی تشخیص بوها در افراد مختلف متفاوت است. حساسیت بینی به غلظت بوها متفاوت است. برخی بوها در غلظتهای بسیار کم قابل تشخیص هستند، در حالی که برخی دیگر نیاز به غلظت بالایی دارند.
عوامل مؤثر بر محدودیتهای حسی: عوامل فیزیولوژیکی مثل سن، جنسیت، سلامت عمومی و وجود بیماریهای خاص میتوانند بر حساسیت حواس تأثیر بگذارند. عوامل محیطی مثل نور، صدا، دما، رطوبت و سایر عوامل محیطی میتوانند بر درک ما از محرکهای حسی تأثیر بگذارند. عوامل روانشناختی مثل توجه، انتظار، تجربه قبلی و حالت عاطفی فرد نیز میتوانند بر ادراک حسی تأثیر بگذارند.
■ حال با توجه به محدودیتهای خود، سه نیاز و مسئله را بنویسید؟
۱- محدودیت در تشخیص رنگهای تشکیلدهنده نور سفید که برای رفع این مشکل از منشور جهت تجزیه استفاده میشود.
۲- محدودیت در حس بینایی، قادر نبودن در دیدن اجسام دور مثلاً برای مشاهده ستارگان از تلسکوپ استفاده شود. برای دیدن اجسام بسیار ریز از میکروسکوپ استفاده میشود.
۳- محدودیت در حس شنوایی، انسان قادر است صداهایی بین ۰ تا ۱۳۰ دسیبل را بشنود و صداهای بالای ۱۰۰ دسیبل برای گوش آزاردهنده هستند. استفاده از سمعک یا گوشیهای محافظ جهت تعدیل در اینگونه تجویز میشود.
۴- توانایی چشم انسان در دیدن امواج نامرئی محدود است که این نیاز توسط واقعیت افزوده یا همان واقعیت مجازی تا حدودی برطرف شده است.
جواب فعالیت عملی ۳ صفحه ۶ کارگاه نوآوری و کارآفرینی یازدهم
■ دربارهٔ تعدادی از جانوران مختلف که دربارهشان کنجکاو هستید، همین بررسی را انجام دهید و ببینید که دامنه محدودیتها و نوع دریافت اطلاعات آنها از محیط پیرامونشان چطور است؟ چه حواسی دارند و در مقایسه با انسان چطورند؟ از تواناییهای آنها، چه نیازها و مسائلی را میتوانید طرح کنید؟
مرغ مگس خوار | دلفین |
---|---|
دامنه محدودیت: میانگین ضربان قلب مرغ مگسخوار حدود ۱۲۶۰ بار در دقیقه است. مرغ مگسخوار بالاترین متابولیسم را در میان جانوران خونگرم دارد. به منظور حفظ انرژی در زمانهایی که غذا کم است و یا شبانگاه که به دنبال غذا نمیروند، به وضعیتی به نام کندی (وضعیتی مانند خواب زمستانی) فرو میرود که طی آن، نرخ متابولیسم را تا یک پانزدهم نرخ نرمال کاهش میدهد. | دامنه محدودیت: برای مدت زیادی نمیتواند زیر آب بماند. |
حواس جانور در مقایسه با انسان: شنوایی او بسیار بهتر از انسان است. این پرنده فاصلههای دور را بهتر از انسان میبیند. مرغ مگسخوار حس بویایی ندارد و از زبانش برای خوردن شهد گلها استفاده میکند. | حواس جانور در مقایسه با انسان: دلفینها گوشهایی (حسگرهای شنوایی) بسیار قوی دارند به طوری که میتوانند فرکانسهای خیلی ضعیفی را دریافت کنند که از انسان یا هر موجود دیگری بعید است. |
توانایی: مرغ مگسخوار میتواند در شرایط بسیار ویژهای پرواز کرده و حتی در یک مکان باقیمانده و به بال زدن ادامه دهد. همین امر نیز قدرت مانور این پرنده در محیطهای کوچک را افزایش داده است. بیشتر پرندگان تنها هنگامیکه رو به پایین بال میزدند، میتوانند نیروی رو به بالا تولید کنند؛ اما بررسیها نشان میدهد مرغ مگسخوار با واژگون کردن بالهای خود حتی هنگامیکه در جهت مخالف حرکت میکند میتواند از پس این کار برآید. جادوی بال این پرنده در همه بخشهای آن پراکنده است. در واقع، مرغ مگسخوار میتواند بالهای خود را تا زاویه ۱۴۰ درجه بچرخاند. | توانایی: دلفینها با ایجاد صداهایی به شکل تلگراف یا موسیقی با هم ارتباط برقرار میکنند. حسگرهای شنوایی آنها میتوانند صدایی با بسامد ۲۵۰Hz تا ۲۰۰KHz را دریافت کنند. با این توانایی، آنها قادرند تصویر دقیقی از جزئیات زیر دریا را بهدقت نقشه یا عکس به هم ابلاغ کنند، هرچند فاصله آنها خیلی زیاد باشد. |
طرح نیاز از توانمندی موجود: از شکل ظاهری مرغ مگسخوار، نخستین ربات پروازی فاقد ساختار دم طراحی شده است که برخلاف پهپادها و سایر رباتهای پروازی، در محورهای مختلف قابل پرواز است. همچنین با الهام از حرکات مرغ مگسخوار هنگام پرواز، توربین بادی ساخته شده است. | طرح نیاز از توانمندی موجود: دانشمندان نوعی سیستم سونار (دستگاه ردیاب زیردریایی) طراحی کردهاند که با موجودات دریایی مانند دلفینها بیشتر سازگار بوده و نه تنها کمتر مخل حیات دریایی است، بلکه همچنین وضوح سیستم را نسبت به روشهای کنونی ارتقا میبخشد. |
جواب فعالیت عملی ۴ صفحه ۷ کارگاه نوآوری و کارآفرینی یازدهم
■ اگر قرار است برای یک سفر بلیت اتوبوس یا قطار بخرید. از لحظه فکر کردن تا لحظه پیاده شدن از آن اتوبوس یا قطار در پایان سفر را تجسم کنید و تمام مشاهدات خود را بر اساس هر یک از حواس پنجگانه در جدول زیر به تفکیک زمان و مکان در چند موقعیت ثبت کنید.
■ از مشاهداتی که در جدول بالا به عنوان مشاهدهگر ثبت کردید، چه نیازها و مسائلی را کشف میکنید که فرصت بهتر شدن و افزایش رضایت افراد را دارند؟
۱- عدم تمایل به رویارویی با فروشنده بلیت (تهیه بلیت به شکل اینترنتی)
۲- استفاده از ساک چرخدار
۳- استفاده از هدفون به جای پخش صدا در داخل اتوبوس
۴- تعبیه تهویه مطبوع داخل اتوبوس
۵- دسترسی به اطلاعات به روز و لحظه ای صندلیهای اتوبوس به روش فروش اینترنتی بلیت
۶- پس از خرید بلیت، در صورت نیاز به تغییر یا لغو آن، میتوان از طریق سایت فروش بلیت اقدام کرد
جواب فعالیت عملی ۵ صفحه ۹ کارگاه نوآوری و کارآفرینی یازدهم
■ کلاس خود را به عنوان یک مسئله بازتعریف کنید. این کلاس برای بهتر شدن از نظر شما چه مسئلههایی دارد؟ چه راه حلهایی برایش تصور میکنید؟ از روش موم برای مسئلهیابی استفاده کنید. بعد ببینید راه حلهایی که معمولاً استفاده میشود، از کدام گروه «کاهشی»، «افزایشی»، «حفظ» یا «تغییر» عدد و رقمهایی است که با روش موم شناسایی کردهاید.
جواب فعالیت عملی ۶ صفحه ۱۱ کارگاه نوآوری و کارآفرینی یازدهم
■ یک محصول یا خدمت را به انتخاب خود و با راهنمایی مربی در خانه وسط بگذارید و با استفاده از این ابزار، شروع به تحلیل و بررسی کنید. از زمان کنونی، به گذشته بروید و سپس برای آینده ایدهپردازی و پیشبینی کنید که چهها ممکن است بشود. برای اطلاعات گذشته، به خانواده و دوستان و دیگران مراجعه کنید.
جواب فعالیت عملی ۷ صفحه ۱۴ کارگاه نوآوری و کارآفرینی یازدهم
■ بر اساس ویژگیهای آشنا و ناآشنا بودن مسئله برای خودتان، چند مثال بیاورید و آن را تحلیل کنید. ببینید کدام مسئلهها تا پارسال برای شما ناآشنا بودند، ولی الان آشنا هستند؛ چه مسئلههایی برای هنرآموز شما آشنا است اما برای شما ناآشنا. در کار حرفهای اعضای خانوادهتان ببینید چه مسئلههایی برای آنها آشنا است و برای شما ناآشنا.
نوع مسئله | توصیف شرایط مسئله |
---|---|
آشنا | قابل کد شدن و خرد کردن به اجزای ریزتر و شناخته شده |
مثال و تحلیل | کلاس درس که اجزا و کاربرد آن برای دانش آموزان کاملاً آشناست مثل کمد، میز، صندلی، تخته… |
نوع مسئله | توصیف شرایط مسئله |
---|---|
ناآشنا | وابسته به دانش و تجربه فرد |
مثال و تحلیل | سیستم پرتاب موشک و ماهواره که نیاز به دانش و تجربه خاص دارد. |
نوع مسئله | توصیف شرایط مسئله |
---|---|
مسئلههای آشنا برای هنر آموز و ناآشنا برای هنرجو | اطلاعات درباره فرایند چگونگی تولید یک محصول |
مسئلههای ناآشنای پارسال و آشنای امسال (هنرجو) | محتوای کتب درسی سال قبل، مثلاً مسئله بسته بندی زعفران که سال گذشته در کتاب خوانده اند و امسال آشنا شده است. (بسته به نوع رشته تحصیلی مثال متفاوت است) |
مسئلههای حرفه ای آشنای خانواده ناآشنا برای شما | جزئیات و شرح وظایف شغلی والدین – فرایند انجام کار اداری |
جواب فعالیت عملی ۸ صفحه ۱۵ کارگاه نوآوری و کارآفرینی یازدهم
■ هنرآموزان درس کارگاه نوآوری و کارآفرینی میخواهند وضعیت آموزش این درس را متحول کنند. تحلیل کنید که در بررسی خوش ساختاری یا بدساختاری این مسئله، کدام یک از معیارهای ذکر شده وجود دارند؟ چطور میشود این مسئله را از جنبههای بدساختاری که دارد؛ به سمت خوش ساختاری حرکت داد؟ درباره این مسئله با اعضای خانواده خود، همکلاسیها و هنرآموزان همفکری کنید.
جواب فعالیت عملی ۹ صفحه ۱۷ کارگاه نوآوری و کارآفرینی یازدهم
■ نام چند شرکت مختلف را بنویسید. نام محصول یا خدمتی که ارائه میدهند را یادداشت کنید. چه راهها و ایدههای مختلفی میشناسید که میتواند همان کاری را انجام دهد که همان محصول/ خدمت انجام میدهد؟
جواب فعالیت عملی ۱۰ صفحه ۲۰ کارگاه نوآوری و کارآفرینی یازدهم
■ سه حیوان و سه گیاه مورد علاقه خودتان را فهرست کنید. سعی کنید عکس و فیلمی از زندگی آنها را در کلاس همراه خود ببرید و با دوستان و به کمک مربی، بررسی کنید که هر کدام چه کارهایی انجام میدهند و کدام کارهایشان به شکل ایدهآل انجام میشود.
✅ جواب این سوال به عهده شما میباشد اما میتوانید از الگوی زیر کمک بگیرید.
حیوانات مورد علاقه من:
۱- سگ: من یه سگ خیلی باحال به اسم بادی دارم. بادی خیلی بازیگوشه و عاشق اینه که با من تو پارک بدوئه و توپ بازی کنه. من میخوام تو کلاس عکسهایی از بادی رو نشون بدم که داره غذا میخوره، بازی میکنه و با من آروم میگیره. میخوام با دوستام درباره این صحبت کنیم که چرا سگها به ما انسانها اینقدر وابستهاند و چه کارهایی رو دوست دارن انجام بدن.
۲- دلفین: دلفینها حیوونای خیلی باهوشی هستن و من عاشق بازیگوشیهاشون تو آبم. من میخوام یه فیلم کوتاه از دلفینها نشون بدم که دارن با هم بازی میکنن و از آب میپرن. میخوام بدونم که چرا دلفینها اینقدر باهوشن و چه ویژگیهای خاصی دارن.
۳- پروانه: پروانهها با رنگهای قشنگشون خیلی جذابن. من میخوام عکسهایی از پروانههای مختلف نشون بدم و درباره مراحل رشدشون از تخم تا پروانه شدن صحبت کنم. میخوام بدونم که چرا پروانهها اینقدر رنگارنگ هستن و چه نقشی در طبیعت دارن.
گیاهان مورد علاقه من:
۱- گل رز: گل رز به خاطر زیبایی و عطر دلنشینش خیلی معروفه. من میخوام یه شاخه گل رز رو به کلاس بیارم و درباره قسمتهای مختلف گل و نحوه رشدش صحبت کنم. میخوام بدونم که چرا گلها بوی خوبی میدن و چه فایدههایی برای طبیعت دارن.
۲- کاکتوس: کاکتوسها گیاهان خیلی مقاومین و میتونن توی شرایط سخت زنده بمونن. من میخوام عکسهایی از کاکتوسهای مختلف نشون بدم و درباره سازگاریشون با محیطهای خشک صحبت کنم. میخوام بدونم که چرا کاکتوسها تیغ دارن و چرا به آب خیلی کمی نیاز دارن.
۳- درخت بلوط: درخت بلوط نماد قدرت و استقامت هست. من میخوام عکسهایی از درخت بلوط نشون بدم و درباره عمر طولانی و میوههای اون صحبت کنم. میخوام بدونم که چرا درختها برای ما و محیط زیست خیلی مهم هستن.
جواب فعالیت عملی ۱۱ صفحه ۲۲ کارگاه نوآوری و کارآفرینی یازدهم
■ از بین همکلاسیهای خود یک گروه ۵ نفره را انتخاب کنید و یک موضوع را یادداشت نمایید.
✅ موضوع: برگزاری مسابقات سازه ماکارونی در مدرسه
■ حالا با کمک کاغذ رنگیهایی که در اختیار شما گذاشته شده است، شش کلاه بسازید (آبی، زرد، سبز، مشکی، سفید و قرمز) سپس به هر یک از دوستانتان یک کلاه بدهید و خودتان هم یک کلاه بردارید (حالا هر کدام از شما یک کلاه با یک رنگ خاص دارید. از بچهها بخواهید بر اساس جدول زیر در مورد موضوعی که انتخاب کردهاید، نظر بدهند.)
رنگ کلاه | نظر |
---|---|
سبز | برای ایجاد رقابت بیشتر میتوانیم مسابقه را بهصورت بین مدرسهای انجام دهیم. همینطور میتوانیم قبل از برگزاری مسابقه کلاسهای آموزشی در این زمینه برگزار کنیم. |
زرد | برگزاری این مسابقه باعث افزایش نشاط و شادابی در مدرسه خواهد شد. همچنین زمینهساز بروز استعدادهای دانشآموزان در مدرسه و شناسایی افراد توانمند در این زمینه میشود. |
سیاه | برگزاری این مسابقه در مدرسه به روند آموزشی دانشآموزان لطمه وارد میکند. از طرفی نیاز به صرف هزینه برای ساخت سازه ماکارونی است. ممکن است برخی از دانشآموزان که مقام کسب نمیکنند سرخورده شوند. |
سفید | تعداد دانشآموزانی که در این مسابقه شرکت میکنند چند نفر خواهد بود؟ زمان مسابقه کی است؟ مسابقات به چه صورتی برگزار میشود و چه زمانی به پایان میرسد؟ حداکثر وزن یک سازه چقدر است؟ |
آبی | با توجه به امکان برگزاری این مسابقه در مدرسه و استقبال دانشآموزان از این مسابقه و همینطور نشاطی که این مسابقه در بین دانشآموزان ایجاد میکند، مسابقه سازه ماکارونی در مدرسه برگزار میشود. |
قرمز | این مسابقات خیلی جذاب خواهد شد. احتمالا دانشآموزان بسیاری در آن شرکت میکنند و تجربیات خوبی کسب میکنند. |
■ به نظر شما هر کدام از دوستانتان چطور به مسئله نگاه میکنند؟ حالا کلاههایتان را عوض کنید و دوباره بازی را تکرار کنید. چه تغییری اتفاق افتاد؟ نظر شما در مورد این تغییر چیست؟
✅ هر کدام از دوستان با توجه به رنگ کلاه و جدول ویژگیهای شش کلاه تفکر که در صفحه ۹۹ کتاب آمده است نظر خود را ارائه میکند. با تغییر کلاهها افراد در موضع جدید به تناسب رنگ کلاه قرار میگیرد و نظرات خود را بیان میکند.
جواب فعالیت عملی ۱۲ صفحه ۲۳ کارگاه نوآوری و کارآفرینی یازدهم
■ از روش شش کلاه تفکر برای یک مسئله واقعی استفاده کنید. مثلاً آن را برای ایجاد یک پارک کوچک محلی که همه اهل محله را بتواند سرگرم و خوشحال کند و حاضر باشند برای استفاده از آن پول هم بدهند، استفاده کنید.
جواب فعالیت عملی ۱۳ صفحه ۲۴ تا ۲۷ کارگاه نوآوری و کارآفرینی یازدهم
■ از روش سوژه کانونی در قالب کار تیمی استفاده کنید و با وسیلههایی که در کلاس دارید، چیز تازهای ایجاد کنید که قابلیت یک ایده اختراعی را داشته باشد. نتیجه را در کلاس به بحث بگذارید. ببینید چه محصولاتی در دنیای امروز دور و اطراف ما وجود دارد که انگار همین روش را برای اختراع آنها استفاده کردهاند.
✅ پاسخ قسمت ۴- جمعبندی ایدهها و بستهبندی نتیجه، به عهده دانش آموز میباشد.
جواب فعالیت عملی ۱۴ صفحه ۳۲ کارگاه نوآوری و کارآفرینی یازدهم
■ از میان ۴۰ اصل ابداعی تریز که در کتاب همراه هنرجو معرفی شده است، تعدادی از آنها بیشترین کاربرد و تکرار استفاده را در عمل داشته اند. ۱۰ اصل صدرنشین فهرست ۴۰ اصل را مرور کنید و برای هر یک مثال و کاربردی بیاورید و در کلاس بحث کنید که چرا فکر میکنید در مثال شما از آن اصل تریز استفاده شده است.
جواب فعالیت عملی ۱۵ صفحه ۳۵ کارگاه نوآوری و کارآفرینی یازدهم
■ یک مسئله تکراری و شناخته شده را انتخاب کنید و آن را از خانه شماره یک تا شماره ۷ دنبال کنید. مثلاً میتوانید مسئله تکراری را تشخیص خودروهای متخلف در شهر و جادههای کشور و یا برگزاری آزمون و اعلام نمرات را در نظر بگیرید.
جواب فعالیت عملی ۱۶ صفحه ۳۶ کارگاه نوآوری و کارآفرینی یازدهم
■ میخواهیم دو چیز را به هم پیوند دهیم. مسئله این است که این دو چیز به طور طبیعی با هم پیوند نمیخورند؛ همانند چوب و آهن، آب و روغن، همانند مشتری ناشناس و بانک، نان و سبزی. در رشته خودتان راهحلهایی را جستوجو کنید که چنین مسئلهای را حل کرده باشند؛ مثل پیچ که اتصال دهنده چوب و آهن است و یا ضامن که مشتری ناشناس و بانک را پیوند میدهد. مثل نخ که دو تکه پارچه را با سوزن به هم میدوزد. با توجه به موارد گفته شده جدول زیر را کامل نمایید.
❤️ در انتها امیدواریم که این پاسخ پودمان ۱ کارگاه نوآوری و کارآفرینی یازدهم متوسطه دوم کلیه رشتههای فنی حرفهای و کاردانش، برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد و از آن استفاده و بهره برده باشید.