جواب تدبر در قرآن و اندیشه و تحقیق درس دوم دینی دوازدهم صفحه ۲۲ تا ۲۶

جواب تدبر در قرآن و اندیشه و تحقیق درس دوم دینی دوازدهم ؛ در این نوشته به پاسخ و جواب سوالات تدبر در قرآن صفحه ۲۲ و ۲۳ هم اندیشی صفحه ۲۴ ، دانش تکمیلی صفحه ۲۵ و ۲۶ و اندیشه و تحقیق صفحه ۲۶ درس ۲ دوم یگانه بی همتا کتاب دین زندگی ۳ دوازدهم تمامی رشته ها پرداخته ایم. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا همراه ما باشید.

بعدی: جواب فعالیت های درس سوم دینی دوازدهم

جواب تدبر در قرآن صفحه ۲۲ و ۲۳ درس ۲ دینی دوازدهم

الف) با توجه به اهمیت سورهٔ توحید و جایگاه آن در قرآن کریم، در آيات این سوره تدبّر کنید و پیام های آن را به دست آورید.

بِسمِ اللّٰهِ الرَّحمٰنِ الرَّحیمِ * قُل هُوَاللّٰهُ اَحَدٌ (۱) اَللّٰهُ الصَّمَدُ (٢) لَم یَلِد وَ لَم یولَد (٣) وَ لَم یَکُن لَهو کُفُوًا اَحَدٌ (۴)

پاسخ: ۱) خداوند در ذات خود یگانه و یکتاست. (اصل توحید)
۲) همه موجودات به خدا نیاز دارند، در حالی که خداوند به هیچ موجودی نیاز ندارد.
۳) خداوند نه فرزندی دارد و نه پدر و مادری
۴) برای خداوند هیچ مشابه و همتایی وجود ندارد.

ب) بعد از ترجمهٔ آیه ۱۶ سورهٔ رعد، به سؤالات زير پاسخ دهيد:

قُل مَن رَبُّ السَّماواتِ وَ الاَرضِ  بگو پروردگار آسمان‌ها و زمین کیست؟
قُلِ اللّٰهُ  بگو خدا است.
قُل اَ فَاتَّخَذتُم مِن دونِه اَولِياءَ  بگو آیا غیر از او سرپرستانی گرفته‌اید که
لا يَملِكونَ لِاَنفُسِهِم نَفعًا وَ لا ضَرًّا  [حتّی] اختیار سود و زیان خود ندارند؟
قُل هَل يَستَوِى الاَعمىٰ وَ البَصيرُ  بگو آیا نابینا و بینا برابر است؟
اَم هَل تَستَوِى الظُّلُماتُ وَ النّورُ  آیا تاریکی‌ها و روشنایی برابرند؟
اَم جَعَلوا لِلّٰهِ شُرَكاءَ خَلَقوا كَخَلقِهٰ یا آنها شریک‌هایی برای خداوند قرار داده‌اند
فَتَشابَهَ الخَلقُ عَلَيهِم  كه [آن شریكان هم] مثل خداوند آفرینشی داشته‌اند و در نتیجه [این دو] آفرینش بر آنان مشتبه شده است [و از این رو شریکان را نیز مستحق عبادت دیده‌اند؟!]
قُلِ اللّٰهُ خالِقُ كُلِّ شَىء  بگو خالق همه چیز خداست.
وَ هُوَ الواحِدُ القَهّار  و او يكتای مقتدر است.

۱) کسی را می‌توانیم به عنوان ربّ خود انتخاب کنیم که پروردگار آسمان ها و زمین و سود و زیان به دست او باشد.

۲) کسی که اختیار سود و زیان خودش را هم ندارد نمی‌تواند ولی و سرپرست خود و دیگری باشد.

۳) در چه صورت جا داشت که مردم در اعتقاد به توحید در شک بیفتند؟

پاسخ: در صورتی که برای خداوند در امیر آفرینش و خلقت شریکانی در نظر گرفته شود و فرض بر این باشد که شریکان در آفرینش دخالت دارند. در آن صورت جا داشت که در اعتقاد به توحید شک کنند.

ج) مراتب توحید یا شرک را در آیات صفحه قبل مشخص کنید.

پاسخ: قُل هُوَاللّٰهُ اَحَدٌ – وَ لَم یَکُن لَهو کُفُوًا اَحَدٌ – وَ هُوَ الْواحِدُ الْقَهَّارُ: اصل توحید
قُل مَن رَبُّ السَّماواتِ وَ الاَرضِ قُلِ اللّٰهُ: توحید در ربوببیت
اَم جَعَلوا لِلّٰهِ شُرَكاءَ خَلَقوا كَخَلقِهٰ فَتَشابَهَ الخَلقُ عَلَيهِم: شرک در خالقیت
الَلهُ خالِقُ کُلِّ شَیءٍ: توحید در خالقیت

پاسخ هم اندیشی صفحه ۲۴ درس دوم دینی دوازدهم

به نظر شما، چرا دقيقاً در زمانی که مسلمانان در پرتو بیداری اسلامی، در حال معرفی اسلام حقیقی به مردم جهان بودند و حتی جمعیت کشورهای صنعتی به سرعت در حال تغییر به نفع مسلمانان بود، چنین جریانی شکل گرفت؟

پاسخ: سیاستمداران کشور های غربی و ایالات متحده امریکا و به طور کل مستکبران جهانی، از آنجا که این بیداری را به ضرر منافع خود می دیدند، چنین جریانی را راه انداختند و از آن پشتیبانی کردند تا بیداری در جهان اسلام شکل نگیرد.

پاسخ دانش تکمیلی صفحه ۲۵ درس دوم دین و زندگی دوازدهم

جریان «تکفیری» که این روزها گروه‌های مختلف با نام‌های گوناگونی را شامل می‌شود، ریشه در یک جریان تاریخی در تاریخ اسلام دارد. برای شناخت ریشه‌های تاریخی این جریان، متن زیر را بخوانید.

پاسخ: ریشه‌های تاریخی جریان تکفیری به «احمد بن تیمیه»، معروف به ابن تیمیه، برمی‌گردد که در سال ۶۶۱ هجری قمری در حران (شهری در شام) به دنیا آمد. اندیشه‌ها و دیدگاه‌های او امروزه در بسیاری از اعتقادات تکفیری‌ها مشاهده می‌شود. ابن تیمیه به دلیل نظرات افراطی و نامتعارفش با مبانی اسلامی، از سوی اکثر علمای اهل سنت زمان خود طرد شد و به همین دلیل بارها به زندان افتاد و در سال ۷۲۸ قمری در زندان فوت کرد. او احتمالاً تصور نمی‌کرد که قرن‌ها بعد، افکار افراطی‌اش توسط محمدبن عبدالوهاب تئوریزه و دوباره زنده شود و در قرن بیست و یکم طرفداران زیادی پیدا کند که بخشی از دنیای اسلام را تحت تأثیر قرار دهند. امروزه، افراطی‌ترین گروه‌های مسلمان پیرو جریانی هستند که دیدگاه‌های ابن تیمیه منبع آن‌هاست.

نظرات شخصی و بدعت‌های ابن تیمیه که در زمان خود با مخالفت‌های زیادی مواجه شد، شامل شرک دانستن تبرک جستن به قبور پیامبران و صالحان، حرام دانستن سفرهای زیارتی و ساخت هر نوع سایبان بر قبور است. او همچنین با شیعه به شدت مخالف بود و آن‌ها را با الفاظ زشت مورد توهین قرار می‌داد. در کتابش «منهاج السنه»، احادیث مربوط به مناقب علی بن ابی طالب (ع) و خاندان او را انکار کرده و آن‌ها را جعلی می‌دانست. نکته قابل توجه این است که قبل از ابن تیمیه، قرآن و سنت در دسترس بسیاری از عالمان قرار داشت، اما هیچ‌یک از آن‌ها به استنباط‌های تند و افراطی نپرداختند.

علمای شیعه و بسیاری از علمای اهل سنت از زمان ابن تیمیه تا کنون کتاب‌های زیادی علیه او نوشته‌اند و به نقد دیدگاه‌هایش پرداخته‌اند. یکی دیگر از رهبران فکری گروه‌های تکفیری که پنج قرن پس از ابن تیمیه ظهور کرد، محمدبن عبدالوهاب بود. او در دوران نوجوانی به مطالعه آثار ابن تیمیه اهمیت می‌داد و می‌توان او را مرجع فکری خود دانست. با تأسیس فرقه وهابیت در قرن دوازدهم هجری قمری در شبه جزیره عربستان، اختلافات بزرگی در جهان اسلام ایجاد شد و دسترسی حامیان سعودی به ثروت نفتی موجب قدرت‌یابی آن‌ها گردید.

برخی از عقاید محمدبن عبدالوهاب شامل موارد زیر است:

1. حرام بودن برگزاری مجالس یادبود برای گذشتگان، حتی پیامبران و ائمه.
2. حرام بودن ساخت گنبد یا هر نوع بنا بر روی آرامگاه انبیاء.
3. حرام بودن زیارت انبیا و ائمه و توسل به آن‌ها.

پیروان وی که به نام «وهابی» شناخته می‌شوند، مسلمانان را به خاطر توسل به پیامبر اسلام یا ساخت گنبد بر قبور اولیا تکفیر می‌کنند. علاقه به تخریب آثار بزرگان، مقابله با کتاب‌های شیعه، تحریف متون حدیثی و تفسیری اهل سنت، و اتهام زنی به شیعه از جمله اقدامات مهم وهابی‌هاست که نزدیکی میان آن‌ها و تکفیری‌ها را ایجاد کرده است.

محمدبن عبدالوهاب در رساله «کشف الشبهات» بارها مسلمانان را کافر، مشرک، بت‌پرست، مرتد و دشمن توحید خوانده است. او معتقد بود که همه مسلمانان پس از ایمان آوردن کافر شده‌اند و قتل آن‌ها واجب است. این کفر ناشی از زیارت قبور انبیا و صالحان است؛ بنابراین پیروان وی امروز تخریب قبر پیامبر و صالحان را وظیفه خود می‌دانند. اساس مذهب محمدبن عبدالوهاب کافر شمردن تمام مسلمانان است که این موضوع اساس اندیشه تکفیری‌ها را تشکیل می‌دهد و موجب نزدیکی آن‌ها با وی می‌شود، زیرا آن‌ها نیز معتقد به کافر بودن سایر مسلمانان هستند.

جواب دانش تکمیلی صفحه ۲۶ درس ۲ دین و زندگی دوازدهم

آیا تبرک جستن به قبور یا بارگاه اولیای الهی شرک به حساب می‌آید؟

پاسخ: «تبرک» به معنای مبارک شدن و کسب برکت است و ریشه‌ای قرآنی دارد. زمانی که حضرت یعقوب به خاطر فراق یوسف نابینا شد، طبق قرآن، او لباس یوسف را بر چشمانش نهاد و بینایی‌اش را باز یافت. این عمل به عنوان نمونه‌ای از تبرک به چیزی که به اولیای الهی نسبت دارد، شناخته می‌شود و تأیید قرآن بر این داستان نشان‌دهنده مشروعیت آن است.

در زمان حیات پیامبر اسلام نیز چنین رفتارهایی مشاهده می‌شود. بر اساس روایات معتبر، اصحاب پیامبر هنگام وضو گرفتن او، برای کسب برکت، به دنبال قطره‌ای از آب وضوی ایشان بودند. در سیره اصحاب، تبرک جستن به ظروف غذای پیامبر و چاه‌هایی که او از آن‌ها آب نوشیده بود، رایج بود.

اگر تبرک جستن به آب وضو یا ظرف غذای پیامبر شرک و حرام بود، وظیفه پیامبر این بود که اصحاب را از این عمل نهی کند. از منظر عقلانی نیز می‌توان گفت که هر کسی که شخصی را دوست داشته باشد، آثار او را نیز دوست دارد. برای مثال، کسی که پدرش را از دست داده و به او عشق می‌ورزیده، آثار باقی‌مانده از او مانند سجاده و تسبیح را گرامی می‌دارد. این علاقه ناشی از انتساب آن اشیا به صاحبشان است.

بنابراین، نسبت داشتن یک شیء به محبوب باعث می‌شود که آن شیء نزد ما ارزشمند شود. در نهایت، عشق و محبت ما به پیامبران و اولیای الهی نیز باعث می‌شود که آثار منسوب به آن‌ها برای ما دوست‌داشتنی باشد. کسی که به پیامبر اسلام و خاندان او عشق می‌ورزد، آثار منسوب به آن‌ها را نیز گرامی می‌دارد. بوسیدن ضریح امامان نه تنها نشان‌دهنده عشق به آن‌هاست بلکه بیانگر اعتقاد ما به مقام والای ایشان نزد خداوند است. در واقع، احترام ما به ایشان ناشی از نزدیکی‌شان به خداوند و عنایت خاص پروردگار است.

بنابراین، بوسیدن ضریح یا تبرک جستن به آثار اولیای الهی نشانه‌ای از عشق و محبت نسبت به آن‌هاست و نباید به عنوان شرک تلقی شود.

جواب اندیشه و تحقیق صفحه ۲۶ درس دوم دین و زندگی دوازدهم

باور به توحید در خالقیّت، مالکیّت، ولایت و ربوبیّت چه تأثیری در زندگی ما می گذارد؟

پاسخ: باور به این مراتب توحید موجب می شود انسان، در آفرینش جهان کسی را برای خداوند شریک قرار ندهد و مالکیت آسمان ها و زمین را فقط از آن خدا بداند و حق تغییر، تصرف و تدبر جهان را تنها شایسته خداوند بداند.

قبلی: جواب درس اول دینی دوازدهم

توجه: شما دانش آموزان عزیز پایه دوازدهم متوسطه دوم اگر می خواهید به راحتی به تمام مطالب آموزشی کتاب دین و زندگی (۳) رشته ریاضی و تجربی پایه دوازدهم دسترسی داشته باشید، تنها کافیه جواب درس مورد نظرتان را به همراه عبارت « ماگرتا » در گوگل جست و جو کنید.

در انتها امیدواریم که مقاله جواب تدبر در قرآن و اندیشه و تحقیق درس ۲ دوم یگانه بی همتا دینی دوازدهم همه رشته های متوسطه دوم ، برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید.