کمبود Zinc یا روی با ابتلا به چندین بیماری مهم مرتبط است. کمبود این ماده در کودکان باعث تاخیر در رشد، ابتلا مکرر به انواع عفونت، تاخیر در بلوغ جنسی و اسهال می‌شود. به همین علت گفته می‌شود کمبود روی سالانه در مرگ حدود ۸۰۰۰۰۰ کودک در سراسر جهان نقش دارد. در بزرگسالان نیز کمبود روی خودش را با علائمی مانند: ریزش مو، کاهش هوشیاری و کاهش حس چشایی و بویایی نشان می‌دهد. به طور طبیعی روی از طریق مصرف مواد غذایی مختلف از جمله سبزیجات و گوشت قرمز وارد بدن شده و سبب تولید هورمون‌ها و آنزیم‌ها، تنظیم بازجذب گلوکز، تشکیل استخوان، دندان، ماهیچه‌ها، بافت همبند و سلول‌های خونی می‌شوند. ماده روی همچنین به بهبود زخم کمک می‌کند و وجود آن برای انتقال اکسیژن در سراسر بدن حیاتی است. با توجه به این موارد، انجام آزمایش Zinc همواره توصیه می‌شود.
Zinc چیست و چرا توسط پزشک تجویز می شود؟
برای پاسخ به این پرسش که Zinc چیست می‌توان پاسخ داد که، روی یا Zinc، یکی از مهم‌ترین مواد معدنی موجود در بدن انسان است که در مواد غذایی و آهن موجود در سبزیجات یافت می‌شود. روی به عنوان یک “ماده ضروری” در نظر گرفته می‌شود. مواد ضروری، آن دسته از موادی هستند که بدن انسان نمی‌تواند آن‌ها را تولید کند و لازم است که از مواد غذایی و مکمل‌ها دریافت شود. روی مورد نیاز بدن اکثر افراد از طریق رژیم غذایی حاوی سبزیجات به راحتی تامین می‌شود. با این حال برخی از افراد نیاز دارند که روی مورد نیاز خود را از طریق مکمل دریافت کنند.
زینک نقش‌های متنوعی در بدن دارد. از جمله این نقش‌ها شامل: متابولیسم سلولی، تقویت سیستم ایمنی، التیام زخم و سوختگی، سنتز DNA و تولید پروتئین است. همچنین این ماده معدنی دارای خواص آنتی اکسیدانی است و از پیری سلول و بروز سرطان جلوگیری می‌کند. کمبود شدید روی یکی از دلایل اصلی مرگ و میر در کشورهای توسعه نیافته است. بنابراین چکاپ این ماده معدنی از طریق آزمایش خون و کنترل رژیم غذایی برای اطمینان از دریافت کافی روی بسیار اهمیت دارد. اگر تشخیص داده شود که میزان Zn در بدن شما پایین‌تر از حد نرمال است، مصرف مکمل، اقدام مهم بعدی شما است.
شرایط انجام آزمایش Zinc چیست؟
برای انجام آزمایش Zinc توصیه می‌شود که ۶ ساعت ناشتا باشید. یعنی از خوردن و نوشیدن مواد غذایی و مایعات قندی خودداری کنید؛ زیرا ثابت شده است که غلظت Zn سرم پس از خوردن وعده‌های غذایی سنگین کاهش می‌یابد. در خصوص داروها و مکمل‌های مصرفی‌تان نیز از قبل با پزشک صحبت کنید. شاید لازم باشد ۲۴ ساعت قبل از انجام آزمایش، مصرف برخی از داروهایتان قطع شود.
میزان نرمال Zinc در آزمایش خون چقدر است؟
برای پاسخ به پرسش “Zn نماد چیست” می‌توان گفت که در واقع میزان روی در بدن است و میزان طبیعی روی در خون بین ۶۶-۱.۱۰ mcg/mL است. مقادیر کمتر از حد طبیعی، نشان دهنده رژیم غذایی نادرست یا مشکلات گوارشی بوده و مقادیر بالاتر از حد مجاز نشان دهنده سمیت روی است.
کمبود روی
روی یک عنصر فلزی کمیاب است که به طور طبیعی در زمین وجود دارد. این ماده در سبزیجات، گوشت و غذاهای دریایی یافت می‌شود. بنابراین با رعایت یک رژیم غذایی اصولی، می‌توانید به مقدار مورد نیاز، این ماده را دریافت کنید. کمبود شدید روی نادر است، زیرا اکثر مردم مقدار کم مورد نیاز بدن خود را از طریق غذاهایی که می‌خورند، دریافت می‌کنند. با این حال زمانی که سطح روی به زیر رنج نرمال می‌رسد، مشکلات شروع می‌شوند.
کمبود روی بیشتر در چه افرادی دیده می‌شود؟
کمبود روی یک عارضه نادر است و اغلب در افرادی که :
- به تازگی جراحی‌های مرتبط یا سیستم گوارشی کرده‌اند
- اختلالات گوارشی مانند بیماری سلیاک یا کرون دارند
- مبتلا به بیماری ویلسون هستند
- دیابت دارند
- وگان یا گیاهخوار هستند
- در معرض جیوه قرار گرفته‌اند
- بیماری مزمن کبدی یا کلیوی داشته‌اند
- مبتلا به کم خونی داسی شکل هستند، دیده می‌شود.
علائم کمبود روی در افراد مختلف شامل موارد زیر است:
- تاخیر در رشد ذهنی و جسمی
- ترمیم نشدن زخم
- بروز ضایعات و مشکلات پوستی مانند: پوسته پوسته شدن و خشکی پوست
- کاهش بینایی، بویایی و چشایی
- ضعف در عملکرد سیستم ایمنی
- ریزش مو
- اسهال
- اختلال در تولید تستوسترون
- تشنج
- آریتمی قلبی
- روند آهسته در درمان بیماری‌ها
- کاهش وزن
- کمبود اشتها
در صورت عدم درمان، کمبود روی می‌تواند منجر به ریزش مو، اختلالات بینایی، مشکلات پوستی و تاخیر در بهبود زخم شود. کمبود روی یک عامل شناخته شده در موارد ابتلا به هیپوگنادیسم و ناتوانی جنسی است. بنابراین اهمیت دارد که به طور منظم و با انجام آزمایش Zinc، وضعیت این ماده معدنی را در بدن خود بسنجید.
مقادیر بیش از حد طبیعی روی می‌تواند منجر به علائم زیر شود:
- درد قفسه سینه
- حالت تهوع و درد شدید شکم
- تشنج
- سرگیجه
- استفراغ
- سرفه شدید و تحریک پذیر شدن مجاری تنفسی
- خستگی و بی حالی مفرط
- دردهای عضلانی
- حالت تهوع
- تب
- سردرد
درمان کمبود روی با کمک مکمل
یک مرد بالغ باید روزانه ۱۱ میلی گرم روی مصرف کند. زنان نیز باید هر روز ۸ میلی گرم Zn را از طریق رژیم غذایی دریافت کنند. رژیم‌های غذایی با میزان بالای پروتئین، معمولاً حاوی مقادیر مناسب روی هستند. مواد غذایی حاوی پروتئین شامل: گوشت گاو، گوشت ماهی، مرغ و سبزیجات منابع ایده آلی از روی هستند. همچنین مصرف آجیل، غلات کامل و حبوبات نیز می‌تواند روی کافی را به بدن شما برساند.
در صورتی که در آزمایش Zinc شما مشخص شد دچار کاهش روی هستید؛ برای جبران آن می‌توانید از مکمل حاوی روی استفاده کنید. مکمل‌های روی به صورت مولتی ویتامین، گلوکونات روی، سولفات روی یا استات روی موجود هستند. دقت کنید! لازم است مصرف مکمل حتما زیر نظر پزشک انجام شود.
خطرات مصرف بیش از حد روی
همانطور که اشاره شد، مصرف روی باید زیر نظر پزشک و در مقادیر کنترل شده مصرف شود. اما چرا؟ زیرا مصرف بیش از حد مجاز روی به شکل مکمل یا در رژیم غذایی، منجر به اسهال، استفراغ و مشکلات معده و در مواردی مسمومیت می‌شود. حداکثر مقدار توصیه شده روی برای مصرف روزانه، ۴۰ میلی گرم است. اگر احساس می‌کنید به علت مصرف بیش از حد این ماده، دچار مسمومیت شده‌اید، بلافاصله با یک متخصص تماس بگیرید.
بدن انسان در هر شرایط فقط قادر به تحمل ۲ یا ۳ گرم روی است. روی در سراسر بدن یعنی در اندام‌ها، خون و استخوان توزیع می‌شود. تشخیص کمبود روی تنها از طریق انجام آزمایش خون امکان پذیر است، اما اگر دچار ریزش مو هستید احتمالا میزان روی در بدن شما کم است و باید دریافت Zinc را از طریق رژیم غذایی افزایش دهید.
توجه به این نکته ضروری است که سطوح بالای روی می‌تواند ماده معدنی مس را در بدن کاهش داده و بر تولید آهن تأثیر بگذارد. همچنین مصرف بیش از حد آن می‌تواند با انواع مختلف داروها تداخل داشته باشد. اگرچه تخمین زده می‌شود که مصرف روزانه ۴۰ میلی‌گرم مکمل روی برای مردان بی‌خطر است، اما هنوز هیچ تحقیق قابل اتکا و معتبری برای تایید این موضوع وجود ندارد.
انجام آزمایش زینک در منزل با هومکا
هماطور که اشاره شد، روی یکی از منابع اساسی بدن برای تولید پروتئین، چربی و ساختارهای ژنتیکی است. کمبود این ماده با عوارض شدیدی همراه است. بنابراین توصیه می‌کنیم به طور منظم و هر شش ماه، برای کنترل این ماده در خون آزمایش دهید. البته در شرایط پاندمی کرونا در مراکز درمانی ریسک بالایی برای ابتلا به بیماری وجود دارد.
پیشنهاد ما این است که برای پایش وضعیت سلامتی خود و انجام آزمایش Zinc از خدمات آزمایش در منزل هومکا استفاده کنید. شرکت هومکا با بهره گیری از بهترین متخصصان، خدمات آزمایش در منزل را به همه ساکنین استان تهران، کرج، مشهد، تبریز، اصفهان، شیراز، اهواز و رشت ارائه می‌دهد. شما می‌توانید برای درخواست آزمایش Zn با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس گرفته یا از طریق وبسایت هومکا به نشانی www.homeca.ir، اقدام به درخواست آزمایش در منزل کنید.
سلب مسئولیت رپورتاژها و لینک‌های خارجی
لینک های خارجی و رپورتاژهای آگهی صرفا جنبه اطلاع‌رسانی دارند.
وبسایت ماگرتا در نگارش مقالات خود به وب‌سایت‌های مختلفی لینک داده است که برخی آگهی تبلیغاتی (رپورتاژ آگهی) و برخی صرفا لینک برای ارجاع دادن به صفحه‌ای دیگر (برای اطلاعات بیشتر و…) هستند. این به معنای تایید استفاده از خدمات و محصولات این وب‌سایت‌ها توسط مجله ماگرتا نیست و مسئولیت استفاده از این خدمات/محصولات برعهده کاربر و سایت ارائه‌دهنده محصول/خدمت است.
