معنی لغات درس ۷ فارسی هشتم آداب نیکان + آرایه های ادبی و زبانی

معنی کلمات سخت درس هفتم ۷ فارسی هشتم و لغات مهم درس آداب نیکان صفحه ۵۱ و ۵۲ و انسان فناوری اخلاق صفحه ۵۳، ۵۴ و ۵۵ کلاس هشتم دبیرستان را در ادامه در بخش آموزش و پرورش ماگرتا برای شما دانش آموز کوشا آماده کرده ایم.

بعدی: معنی حکایت خودشناسی فارسی هشتم
معنی لغات درس ۸ فارسی هشتم
جواب سوالات درس ۸ فارسی هشتم

معنی کلمات درس هفتم فارسی هشتم

در درس 7 آداب نیکان و صفحه 51 و 52 فارسی هشتم لغات زیر سخت و مهم امتحانی می باشد:

آورده اند: نقل کرده اند
مریدان: پیروان
پی او: به دنبال
طلب: درخواست کردن
احوال: جمع حال
ارشاد: راهنمایی
طعام: غذا
باری: خلاصه
نیت: قصد و اراده
خلق: مردم
به قدر: به اندازه
بی موقع و حساب: نه به جا
مستمعان:‌ شنوندگان
معترف: اعتراف
گفتن: سخن
از بهر خدا: به خاطر خدا
دعوی: ادعا
فرع:‌ غیر اصلی
رضای: خشنودی
ذکر: یاد آوری
فن: حرفه
رهاورد: ارمغان
اسارت: اسیر
فضایل: جمع فضیلت، برتری، تقوا

معنی کلمات سخت انسان فناوری و اخلاق فارسی هشتم

در صفحه 53 – 54 و 55 فارسی هشتم لغات زیر مهم و امتحانی می باشند:

دستاورد: چیزی که در راه پیشرفت به دست آید
زیست: حیات، زندگی
دگرگون:‌ متغیر
بشر: آدم و انسان
خویش: خود
پدید آورد: بسازد
آسایش: راحتی
چرتکه: ماشین حساب قدیمی
چاپار: قاصد نامه بر
اسطرلاب: ابزار علم و ستاره شناسی قدیم
چیرگی: تسلط و پیروزی
تار و پود: اساس و پایه هر چیز
هنجار: معیار و قاعده
سنت: روش
داد و ستدها: مبادله ها
پایبندند: گرفتار و مقیدند
حریم: مرز
حرمت: احترام
پاس می­ دارند: احترام می­ گذارند
حصار: دیوار
نسنجیده: بی حساب
هویت: شخصیت و ذات
رهاورد: ارمغان
مظاهر: جمع مظهر ، محل ظهور
غفلت: بی خبری و سهل انگاری
کاربران: استفاده کنندگان
اسارت: گرفتاری
بی هیاهو: بی سر و صدا، آرام
غوغا: آشوب و سر و صدا

آرایه های ادبی و زبانی درس هفتم فارسی هشتم

صفحه ۵۱ آداب نیکان:

🟥 آورده‌اند که شیخ جُنید بغدادی، از عارفان قرن سوم هجری، از شهر بیرون رفت و مریدان از پی او می‌رفتند. شیخ از احوال بهلول پرسید. مریدان گفتند: «او مرد دیوانه‌ای است و تو را با او چه‌کار؟» گفت: «او را طلب کنید که مرا با او کار است». او را در صحرایی یافتند و شیخ را پیش او بردند. شیخ سلام کرد، بهلول جواب سلام او را داد. فرمود: «تویی شیخ بغداد که مردم را ارشاد می‌کنی؟» عرض کرد: «آری». بهلول فرمود: «باری، طعام خوردن خود را می‌دانی؟» عرض کرد «اوّل «بسم الله» می‌گویم، از پیش خود می‌خورم. لقمه کوچک برمی‌دارم». بهلول برخاست و فرمود: «تو می‌خواهی مرشد خلق باشی، در صورتی که هنوز طعام خوردن خود را نمی‌دانی؟» و به راه خود رفت. پس مریدان شیخ را گفتند: «یا شیخ، این مرد دیوانه است».

معنای عبارت های مهم: مریدان از پی او میرفتند: یعنی شاگردان به دنبال او می‌رفتد
او را طلب کنید که مرا با او کار است: یعنی او را بخواهید و پیدا کنید که من با او کار دارم
از پیش خود میخورم: یعنی از سمت و طرف خودم (آنچه جلوی دستم است) میخورم.

دانش زبانی: تو را با او چه کار: «را» به معنای حرف اضافه است
تویی: یعنی تو هستی (ی) نشانه فعل اسنادی است
آری، باری، یا شیخ: شبه جمله و هر کدام یک جمله کامل محسوب می‌شوند. شیخ را گفتند: را به معنای حرف اضافه «به» و شیخ نقش متمم دارد.

🟥 شیخ در پی او روان شد و گفت: «مرا با او کار است». چون بهلول به ویرانه‌ای رسید، بازنشست. جنید به او رسید. بهلول پرسید: «آیا سخن گفتن خود را می‌دانی؟» عرض کرد: «آری، به قدر می‌گویم و بی‌موقع و بی‌حساب نمی‌گویم. به قدر فهم مستمعان می‌گویم و …». بهلول گفت: «چه جای طعام خوردن که سخن گفتن هم نمی‌دانی!»؛ پس برخاست و برفت.

معنای عبارت های مهم: به قدر می‌گویم و بی‌موقع و بی حساب نمی‌گویم، به قدر فهم مستمعان می‌گویم: یعنی بله، به اندازه سخن میگویم و نابجا و نسنجیده صحبت نمیکنم و به اندازه درک و فهم شنوندگان سخن می‌گویم.

چه جای طعام خوردن که سخن گفتن هم نمی‌دانی: یعنی غذا خوردن که بلد نیستی هیچ، سخن گفتن هم بلد نیستی.

آرایه های ادبی: شیخ در بی او روان شد: کنایه از به دنبال او رفتند.

دانش زبانی: آری: شبه جمله و در شمارش تعداد جملات یک جمله کامل به حساب می‌اید.

صفحه ۵۲ آداب نیکان:

🟥 جنید باز به دنبال او رفت تا به او رسید. بهلول گفت: «تو از من چه می‌خواهی؟ تو که آداب طعام خوردن و سخن گفتن خود را نمی‌دانی! باری، آداب خوابیدن خود را می‌دانی‌‌؟» عرض کرد: «آری می‌دانم»، پس آنچه آداب خوابیدن بود که از حضرت رسول (ص) رسیده بود، بیان کرد. بهلول گفت: «فهمیدم که آداب خوابیدن هم نمی‌دانی». خواست برخیزد. جنید دامنش بگرفت و گفت: «من نمی‌دانم، تو از بهر خدا، مرا بیاموز». بهلول گفت: «تو دعوی دانایی می‌کردی، اکنون که به نادانی خود معترف شدی، تو را بیاموزم. بدان که اینها که تو گفتی همه فرع است و اصل در خوردن، آن است که لقمه حلال باید و اگر حرام را صد از این‌گونه آداب به جا بیاوری فایده ندارد و سبب تاریکی دل شود. در سخن گفتن نیز باید اوّل، دل، پاک باشد و نیّت درست باشد و آن گفتن برای رضای خدا باشد وگرنه سکوت و خاموشی بهتر و نیکوتر باشد و در آداب خواب، اصل این است که در دل تو بُغض و کینه و حسد مسلمانان نباشد و در ذکر حق باشی تا به خواب روی». جنید دست بهلول را بوسید و او را دعا کرد.

معنای عبارت های مهم: جنید دامنش بگرفت: یعنی جنید از او درخواست کمک کرد.

آرایه های ادبی: فرع و اصل: تضاد
حلال، حرام: تضاد
سبب تاریکی دل شود: کنایه از گمراهی
بغض، حسد و کینه: مراعات نظیر.

دانش زبانی: باری و آری: شبه جمله و هرکدام یک جمله کامل محسوب میشوندا تو را بیاموزم: را به معنای حرف اضافه (به) است و کلمه تو نقش متمم دارد
جنید دامنش بگرفت: نقش (ش) در دامنش مضاف الیه است که همراه با »دامن« مضاف آمده است
سکوت و خاموشی: مترادف هستند
بهتر و نیکوتر: صفت تفضیلی یا برتر
در ذکر حق باشی تابه خواب روی: روی در اصل به معنای بروی میباشد که مضارع التزامی است.

صفحه ۵۳ و ۵۴ انسان، فناوری و اخلاق:

🟥 علم و دانش و دستاوردهای جدید علمی، پیوسته چهره جهان و چگونگی زیست انسان را دگرگون می‌سازد. بشر به کمک عقل و استعداد خدادادی خویش، تلاش می‌کند تا ابزاری پدید آورد که رنج زندگی را کم کند و بر آسایش آن بیفزاید.

آرایه های ادبی: چهره جهان: تشخیص
رنج و آسایش: تضاد
کم کند و بیفزاید: تضاد.

دانش زبانی: چگونگی زیست انسان را دگرگون سازد: زیست در معنای مصدر (=زیستن) و زندگی است.

🟥 روزگاری چرتکه، چاپار، پیک، پرنده نامه رسان و اُسطُرلاب در جامعه و محیط زندگی اجتماعی نقش داشته‌اند. امروزه این ابزارها، کارایی ندارند. اکنون عصر چیرگی ماشین و رایانه و به طور کل، روزگار تسلّط دستاوردهای علمی و فنّاوری بر تار و پود زندگی بشر است.
انسان، موجودی اجتماعی است و هر جامعه‌ای در سرزمین ویژه‌ای، دین، زبان، اخلاق، آداب و هنجارهای فرهنگی و سنّت‌های اعتقادی، باورها و ارزش‌های خاصّی دارد. افراد جامعه در برخوردها و داد و ستدها پایبند به آن اعتقادات و هنجارهای اخلاقی و آداب اجتماعی هستند.

آرایه های ادبی: چرتکه، چاپار، پیک، پرنده نامه‌رسان و اسطرلاب: مراعات نظیر
دین، زبان، اخلاق، آداب و هنجارهای فرهنگی، سنت های اعتقادی، باورها و ارزش ها: مراعات نظیر
داد و ستد: تضاد
تار و پود زندگی: ترکیبی اضافی است که در آن زندگی به یک فرش تشبیه شده که تار و پود را از آن قرض گرفته است و منظور از تار و پود زندگی، کل ابعاد زندگی است.

🟥 خانواده، کوچک‌ترین بخش اجتماع است و برای خود، هنجار و حریم و قانون و آدابی دارد. اهل هر خانواده، متناسب با آن آداب و معیارهای اخلاقی، تربیت می‌شوند و حریم و حُرمت یکدیگر و اجتماع را پاس می‌دارند. هر کس به آسانی نمی‌تواند حصار خانواده را فرو بریزد و وارد فضای پاک و امن آن بشود.

آرایه های ادبی: فرو بریزد: کنایه از خراب کردن
پاک و امن: مراعات نظیرا هنجار، حریم، قانون و آداب: مراعات نظیر دارند.

دانش زبانی: کوچکترین: صفت عالی
حریم و حرمت: هم خانواده.

🟥 یکی از آسیب‌های جدّی جامعه ماشینی و آراسته به علم و فن، استفاده نابجا و نسنجیده از امکاناتی است که فراهم آمده است. گویی هر یک، ابزاری شده‌اند تا ما را از هویّت اصلی خویش، دور سازند. شکستن شکوه و حرمت انسانی و کم‌رنگ شدن آداب و رسوم اخلاق‌ها، رهاورد تمدّن ماشینی و علم زده غرب است.

آرایه های ادبی: کمرنگ شدن آداب و اخلاق: کنایه از بیاحترام و بیارزش شدن و از دست رفتن جلوه چیزی.

🟥 رایانه، اینترنت، تلفن همراه و دیگر تولیدات علمی، از مظاهر آفرینش‌گری انسان، این بنده ضعیف خداوند است. اینترنت، پنجره‌ای است رو به جهان بیرون، پنجره‌ای باز به هر سمت و سو، که ممکن است منظره‌ای سرسبز و روح‌انگیز از جلوه جمال پروردگار را نشان دهد یا فضایی طوفان‌خیز و پر گِل و لای را پیش چشم آورد و بوی ناخوش آن، فضای ذهن شما را فرا بگیرد.

آرایه های ادبی: رایانه، اینترنت، تلفن همراه: مراعات نظیر
اینترنت پنجره‌ای است رو به جهان بیرون، پنجرهای است باز به هر سمت و سو: تشبیه دارد اینترنت: مشبه، پنجره: مشبه به، باز به هر سمت وسو: وجه شبه، ادات تشبیه ان حذف شده است
فضایی طوفان خیز: منظور صفحاتی از اینترنت است که تصاویر نابهنجار دارند و پر از زشتی ها و بدی ها هستند.

🟥 علم و فن و همهٔ آنچه از رهاورد دانش بشری، پدید می‌آیند، زمانی مفیدند که در راه خدمت به پیشرفت خلق خدا به کار گرفته شوند و انسان را در مسیر کمال و رسیدن به اخلاق متعالی، کمک کنند، وگرنه ابزاری برای به پوچی و نابودی کشاندن بشر به شمار می‌آیند و سبب غفلت و اسارت انسان می‌شوند.

دانش زبانی: پوچی و نابودی: مترادف هستند
زمانی مفیدند: مفید نقش مسند دارد یعنی مفید هستند.

🟥 امروزه که دشمنان این ملّت، از راه این ابزارها، جنگ نرم را بی‌هیاهو آغاز کرده‌اند تا غوغایی بیافرینند، اگر کاربران اینترنت و فنّاوری جدید به اخلاق علمی و فضایل انسانی، آراسته نشوند و حریم قانون و دین و هنجارهای اخلاقی، فرهنگی و آداب جوانمردی را رعایت نکنند، این ابزارها همچون بمب ویرانگری خواهند شد در هر خانواده؛ بنابراین، اخلاق رایانه‌ای یا فنّاوری، بیانگر پایبندی ما به اخلاق فردی و ارزش‌های اجتماعی و رعایت حقوق دیگران است.

آرایه های ادبی: بی هیاهو و غوغا: تضاد
این ابزارها همچون بمب ویرانگری خواهند شد: تشبیه دارد ابزارها: مشبه، همچون: آدات تشبیه، بمب: مشبه به، ویرانگری: وجه شبه

تاریخ ادبیات درس ۷ آداب نیکان فارسی هشتم

⭐️ محمد حبله رودی
نویسنده قرن ۱۱ هجری، اثر آن جامع التمثیل است که درباره حکایت ها و تمثیل های ضرب المثل گونه می باشد.

⭐️ جنید بغدادی
ابوالقاسم بن محمدبن جنید، عارف معروف و عالم دینی قرن ۲ و ۳، در بغداد متولد شده است، از کسانی است که درباره ی علم توحید در بغداد سخن گفته است .

⭐️ بهلول
از اشخاص دانا و آگاه معاصر هارون الرشید خلیفه ی عباسی، نسبت به مسائل اجتماعی خود دیدی انتقادی و طنز آمیز داشت.

توجه: برای مشاهده پاسخ سوالات درس هفتم فارسی هشتم، وارد لینک «جواب سوالات درس ۷ فارسی هشتم» شوید.

قبلی: جواب سوالات درس ۶ فارسی هشتم
 معنی شعر راه نیک بختی درس ۶ فارسی هشتم
جواب درس پنجم ۵ آزاد فارسی هشتم ادبیات بومی ۱
معنی شعر شوق مهدی فارسی هشتم

✅ در این نوشته معنی لغات های درس ۷ فارسی هشتم را مرور کردیم، اگر لغت دیگری مدنظرتان می باشد آن را از قسمت دیدگاه معنی آن را بپرسید. همچنین برای دیدن معنی کلمه های سایر درس ها کافیست آن را به همراه عبارت ماگرتا در گوگل جست و جو کنید.