معنی شعر راه نیک بختی فارسی هشتم ؛ معنای کلمات درس ۶

معنی کلمات و شعر راه نیک بختی صفحه ۴۹ کتاب فارسی هشتم به همراه لغات سخت درس ۶ و آرایه های زبانی و ادبی آن را در ادامه در بخش آموزش و پرورش ماگرتا به صورت کامل برای شما بیان کرده ایم.

مطلب پیشنهادی: معنی لغات درس ۴ فارسی هشتم ؛ سفر شکفتن
و
جواب سوالات صفحه ۴۹ و ۵۰ درس ۶ فارسی هشتم

معنی شعر راه نیک بختی فارسی هشتم

۱- زین گفته سعادت تو جویم ** پس یاد بگیر هرچه گویم

معنی: من این نصیحت ها را برای خوشبختی و سعادت تو می گویم پس به هر چه که می گویم به خوبی گوش کن.

۲- می باش به عمر خود سحر خیز ** وز خواب سحرگهان بپرهیز

معنی: در تمام طول عمر خود همیشه سحر خیز باش و از خواب صبحگاهی ات دور کن.

۳- با مادر خویش مهربان باش ** آماده ی خدمتش به جان باش

معنی: با مادرت با مهربانی رفتار کن و همیشه با تمام جان و دل و انرژی ات آماده خدمت کردن به او باش.

۴- با چشم ادب نگر پدر را ** از گفته ی او مپیچ سر را

معنی: با احترام با پدرت رفتار کن و حرمت آن را نگه دارد و از هیچ وقت از حرف هایش سرپیچی نکن.

۵- چون این دو شوند از تو خرسند ** خرسند شود از تو خداوند

معنی: اگر پدر و مادرت از تو راضی باشند خداوند نیز از تو راضی و خشنود می شود.

۶- چون با ادب و تمیز باشی ** پیش همه کس عزیز باشی

معنی: اگر تو همیشه با ادب و تمیز باشی همه با احترام و عزت به تو نگاه می کنند.

۷- می کوش که هرچه گوید استاد ** گیری همه را به چابکی یاد

معنی: تلاش کن تا به خوبی و سرعت زیاد هرچه که معلم و استادت می گوید را به خوبی یاد بگیری.

۸- زنهار مگو سخن به جز راست ** هرچند تورا در ان ضرر هاست

معنی: تحت هیچ شرایطی دروغ نگو حتی اگر گفتن حقیقت به تو آسیب و ضرر برساند.

۹- هر شب که روی به جامع خواب ** کن نیک تامل اندر این باب

معنی: هر شب قبل خواب در رختخواب به این موضوع فکر کن که …

۱۰- کان روز به علم تو چه افزود ** وز کرده خود چه بردی ای سود

معنی: امروز چقدر به داشته ها، علم و دانشت اضافه شده است و چقدر از کارهایی که انجام داده ای سود بردی.

۱۱- روزی که در آن نکرده ای کار ** آن روز ز عمر خود مشمار

معنی: روزی را که در آن کار مفیدی نکردی جز روزهای عمرت حساب نکن.

معنی کلمات سخت درس ششم فارسی هشتم

کلمه	معنا
بپرهیز	خودداری کن
سعادت	خوشبختی
خدمت	نوکری
خرسند	خشنود
چابکی	زرنگی و چالاکی
عزیز	محبوب
زنهار	بپرهیز
ضرر	زیان
جامه	لباس
تامل	فکر کردن
این باب	این باره

همچنین بخوانید: معنی لغات درس ۳ فارسی هشتم

آرایه ها و دانش زبانی ادبی شعر راه نیک بختی

قالب این شعر مثنوی است و مثنوی شعری است که هر بیت قافیه ای جداگانه ای دارد.

✅ بیت اول:

دانش ادبی:
(جویم و گویم) قافیه است و جناس ناقص اختلافی است.

دانش زبانی:
(زین) مخفف از این
(زین گفته) گروه اسمی ، هسته (گفته) وابسته پیشین (از این)
(سعادت تو) گروه اسمی ، هسته (سعادت) و مفعول، وابسته پسین (تو) که مضاف الیه است
مضارع اخباری (جویم ) فعل امر (یاد بگیر)
گروه اسمی (هرچه) که (هر) صفت میهم (چه) هسته
مضارع اخباری ( گویم ) که می گویم بوده است

✅ بیت دوم:

دانش ادبی:
(سحرحیز و بپرهیز) قافیه است.

دانش زبانی:
بیت از دو جمله تشکیل شده است
(می باش) فعل امر
(سحر خیز) مرکب
(وز) مخفف و  از
(سحر گهان) مشتق به معنی هنگام سحر ، مخفف کلمه سحرگاهان
(بپرهیز) فعل امر به معنی دوری کن 

✅ بیت سوم:

دانش ادبی:
کنایه در مصرع دوم (آماده خدمت کسی بودن) آماده خدمت باتمام دل و جان بودن
واج آرایی در حرف (ش)

دانش زبانی:
(مهربان) مسند
(به جان) متمم قیدی

✅ بیت چهارم:

دانش ادبی:
(چشم ادب) تشخیص
(چشم و سر) مراعات النظیر
(را) ردیف
( پدر و سر ) قافیه

دانش زبانی:
(چشم ادب) اضافه استعاری
(را) حرف اضافه
(را) در مصرع دوم نشانه مفعول است
(نگر) فعل امر

✅ بیت پنجم:

دانش ادبی:
(خرسند و خداوند) قافیه
(تو و دو) جناس
(خرسند و خرسند) تکرار
مصرع دوم تلمیح دارد به آیه (رضی الله فی رضی الوالدین)

دانش زبانی:
(چون) قید زمان
(این دو) گروه اسمی (این) صفت شمارشی (دو) هسته

✅ بیت ششم:

دانش ادبی:
باشی و باشی (ردیف)
تمیز و عزیز (قافیه)

دانش زبانی:
(چون) به معنی اگر حرف شرط
(با ادب) حرف اضافه و متمم
(باشی) مضارع اخباری
(پیش) حرف اضافه به معنی (نزد)
(همه کس) متمم
(همه) حرف اضافه و صفت مبهم و وابسته پیشین
(کس) هسته گروه اسمی
(عزیز) گروه اسمی و چون یک کلمه هست خودش هسته هست و نقش آن مسند
( باشی ) فعل اسنادی

✅ بیت هفتم:

دانش ادبی:
(استاد و یاد) قافیه

دانش زبانی:
(می کوش) فعل امر به معنی تلاش کن
(گوید) می گوید و مضارع اخباری است
(یاد) مضارع التزامی

✅ بیت هشتم:

دانش ادبی:
مصرع اول تلمیح دارد به حدیث (قل الحق ان کان مرا) و (النجاه فی الصدق) است و تلمیح به حدیث پیامبر هم دارد که می فرماید (قولو ا الحق و لو علی انفسکم)

دانش زبانی:
(زنهار) اصوات و به معنی آگاه باش و شبه جمله است
(مگو) فعل نهی
(تو را) برای تو که حرف اضافه و متمم

✅ بیت نهم:

دانش ادبی:
(جامه خواب) مجاز از رختخواب
بیت نهم و بیت دهم با هم موقوف المعانی هستند.

دانش زبانی:
(روی) مضارع اخباری

✅ بیت دهم:

دانش ادبی:
موقوف المعانی با بیت نهم

دانش زبانی:
(کان) که آن
(چه) در مصرع اول ضمیر پرسشی و درمصرع دوم صفت پرسشی

✅ بیت یازدهم:

دانش ادبی:
(کار و مشمار) قافیه

دانش زبانی:
(ی) در روزی نکره است
(مشمار) فعل نهی است

مطلب پیشنهادی: معنی حکایت فوت کوزه گری فارسی هشتم

✅ در این نوشته معنی شعر راه نیک بختی فارسی هشتم از درس ششم را مرور کردیم، جهت مشاهده معنای کلمات سایر درس های کتاب کافیست نام آن درس را به همراه عبارت ماگرتا در گوگل جست و جو کنید. همچنین اگر سوالی دارید آن را از قسمت نظرات بپرسید.