تحقیق در مورد قالب شعری رباعی ✍️ + تفاوت آن با دو بیتی

تحقیق در مورد قالب شعری رباعی کلاس ششم ؛ رباعی از قالب‌های شعری ایرانی است که از قبل اسلام (البته نه به صورت تکامل یافته امروزی) رواج داشت.

رباعی از قرن چهارم به بعد به گونه یک قالب شعری استوار و توانمند وارد ادبیات کلاسیک ایران شد و تا به امروز با طراوت در جریان است. در ادامه برای کسب اطلاعات بیشتر با بخش تحقیق ماگرتا همراه باشید.

رباعی چیست؟

ریشه رباعی از رباع یا ربع گرفته شده است و معنی لغوی رُباع چهارگانه است. یعنی هر چیزی که چهار جزء داشته باشد. به همین دلیل، رباعی یا چهارتایی یکی از قالب‌های شعر فارسی به شمار می‌آید. رباعی، یکی از قالب شعری مناسب برای ثبت لحظه‌های کوتاه شاعرانه است که از قدیم مورد توجه شاعران قرار داشته است.

رباعی هنری کاملا ایران است. ایرانیان به رباعی «بیت» نیز می‌گویند و بیت معنی شعر فارسی است و درباره همه قالب‌های آن نیز به کار می‌رود و بیت گفتن، به معنی شعر خواندن است.

تاریخچه پیدایش رباعی

رباعی از آغاز پیدایش شعر فارسی در ادبیات ایران حضور داشته است. اولین شاعری که رباعیاتی از او باقی مانده، رودکی است (اما این به معنای این نیست که رودکی ابداع کننده آن است.) دوران شکوفایی این قالب شعری، در دوره سلجوقیان و خوارزمشاهیان ( قرن ۶ و ۷) بوده است. از این دوره کتاب نزهة المجالس در دست است که بیش از چهار هزار رباعی از قرن‌های 5 و 6 و 7 را شامل می‌شود.

موضوع رباعیات

رباعی از نظر موضوع، سه دسته است.
۱. رباعی عاشقانه: همانند رباعیات رودکی
۲. رباعی صوفیانه: رباعیات منسوب به ابو‌سعید ابوالخیر و رباعیات عطار و مولوی از این نوع هستند.
۳. رباعیات فلسفی: رباعیات خیام در این دسته قرار می‌گیرند.

شاعران رباعی سرای قرون گذشته و معاصر

رباعی همواره مورد توجه شاعران زیادی در گذشته و حتی در قرن معاصر قرار گرفته است. مهم‌ترین رباعی سرای جهان حکیم خیام نیشابوری است. در دوران معاصر نیز تعدادی از شاعران از جمله «نیما یوشیج، منصور اوجی، قیصر امین پور» به این قالب شعر توجه نشان داده‌اند.

تفاوت رباعی و دو بیتی

گفته می‌شود که دو‌بیتی همان رباعی است، با این تفاوت که وزن دوبیتی با وزن رباعی فرق دارد و غالبا بر وزن (مفاعیلن مفاعیل) است. به لحاظ محتوایی نیز بین دوبیتی و رباعی تفاوت‌هایی وجود دارد که دوبیتی بیشتر بر مضامین عاشقانه و غنایی توجه دارد؛ ولی گاه، خارج از فلسفه، وارد دایره عرفان نیز می‌شود. جهت تشخیص دو بیتی از رباعی باید توجه کرد که دو بیتی با هجای کوتاه و رباعی با یک هجای بلند آغاز خواهد شد .

نمونه‌های از رباعی

رباعی از خیام
«ماییم و می و مطرب و این کنج خراب
جان و دل و جام و جامه پر دُرد شراب
فارغ ز امید رحمت و بیم عذاب
آزاد ز خاک و باد و از آتش و آب»

رباعی از سعدی
«ای چشم تو مست خواب و سرمست شراب
صاحب‌نظران تشنه و وصل تو سراب
مانند تو آدمی در آباد و خراب
باشد که در آیینه توان دید و در آب»

ناب‌ترین قالب شعری که می‌تواند جلوه‌ای از فرهنگ و اندیشه ایرانی باشد قالب رباعی است. رباعیات اصیل‌ترین نوع شعر ایرانی و تابناک‌ترین تجلی روح و فرهنگ ایرانی است. این قالب شعری، اندیشه‌های ناب ایرانی را به بیانی ساده و دلنشین در بر می‌گیرد و اوج آن در رباعی‌های منسوب به خیام است.

مقالات پیشنهادی: تحقیق در مورد فردوسی
و
تحقیق درباره فیض کاشانی
و
تحقیق در مورد محمد تقی ملک الشعرا بهار

☑️ به پایان تحقیق در مورد قالب شعری رباعی رسیدیم، اگر سوالی درباره این قالب شعری داشتید حتما آن را از بخش نظرات از کارشناسان ما بپرسید.