جواب سوالات درس هشتم فلسفه یازدهم ☀️ نگاهی به تاریخچه معرفت

جواب سوالات درس هشتم فلسفه یازدهم انسانی ؛ در این مطلب به پاسخ و جواب سوالات مقایسه ، تامل ، تشخیص و به کار ببندیم صفحه ۶۱ ، ۶۲ ، ۶۶ ، ۶۷ و ۶۸ درس ۸ هشتم «نگاهی به تاریخچه معرفت» کتاب فلسفه پایه یازدهم رشته انسانی پرداخته ایم. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا ، همراه ما باشید.

پاسخ سوالات درس بعدی: جواب سوالات درس نهم فلسفه یازدهم

جواب مقایسه صفحه ۶۱ درس ۸ فلسفه یازدهم

سیر اندیشه از پارمنیدس تا ارسطو را مطالعه کنید و به سؤال‌های زیر پاسخ دهید:

۱- آیا تفاوتی میان نظر پارمنیدس و افلاطون درباره ادراک حسی وجود دارد؟

پاسخ: پارمنيدس از فیلسوفانی بود که شناخت حسی را به دلیل خطاهایی که گاه در حواس رخ می دهد معتبر نمی دانست و تنها برای شناخت عقلی ارزش قائل بود، به همین دلیل او معتقد بود که حرکت وجود ندارد؛ زیرا حرکت از طریق حس برای ما معلوم شده و احتمال خطا در حس وجود دارد. افلاطون معتقد به عالمی به نام «مثل» بود.
از نظر افلاطون اگر بخواهیم این عالم را با عالم مثل مقایسه کنیم، این عالم، سایه آن عالم شمرده می شود و اگر انسان به آن جهان برتر راه یابد می تواند حقایق آن را نظاره کند. از نظر افلاطون ابزار کسی فقط توانایی درک ابن جهان را به انسان می دهد و درک جهان برتر تنها با عقل و شهود امکان پذیر است، به همین دلیل از نظر او، گر چه حس اعتبار دارد، اما از درجه اهمیت کمتری برخوردار است. زبرا صرفا جهان سایه ها را به ما نشان می دهد نه آن جهان برتر را.

۲- آیا افلاطون و ارسطو اختلاف نظری در معرفت شناسی دارند؟

پاسخ: بله، ارسطو بر خلاف افلاطون در عالم مثل به دنبال معرفت نمی گردد، او همه چیز را می خواهد در همین دنیا جستجو و حل نماید و اعتقادی به عالم مثل افلاطون ندارد.

۳- آیا می‌توان میان دیدگاه پارمنیدس و افلاطون وجه تشابهی پیدا کرد؟

پاسخ: بله، افلاطون نیز همانند پارمنيدس به عنصر عقل برای درک حقابق اعتقاد داشت و همانند پارمنيدس برای شناخت حسی ارزش و اعتباری قائل نبود.

پاسخ تامل صفحه ۶۲ درس هشتم فلسفه یازدهم

شیخ اشراق بر این عقیده است که فیلسوف، بدون معرفت شهودی، به جایی نمی‌رسد و اگر کسی تصوّر کند که تنها به وسیله مطالعه کتب و بدون سیر و سلوک عرفانی می‌تواند، فیلسوف شود، اشتباه بزرگی کرده است. همان‌گونه که عارفی که فاقد نیروی تفکر و تحلیل عقلی است، یک عارف ناقص است، فیلسوف و جست‌وجوگر حقیقت، اگر اسرار الهی را به صورت مستقیم و بی‌واسطه تجربه نکند، فیلسوفی ناقص و کم قدر خواهد بود.

در این متن تأمل کنید و بگویید حاوی چه پیامی در حوزه معرفت شناسی است؟

پاسخ: از نظر شیخ اشراق، طی مدارج عالی در فلسفه با طی مدارج در عرفان ارتباط دارد. او معتقد است که بدون استدلال و بدون نیروی تفکر و تحلیل عقلی، عرفان هم ناقص است و عارفی که فاقد قدرت تحلیل است، یک عارف ناقص است.

حل تشخیص صفحه ۶۶ و ۶۷ درس ۸ فلسفه یازدهم

گزاره‌های زیر را بخوانید و ابتدا مشخص کنید کدام گزاره‌ها معنای مشترک دارند. سپس تعیین کنید کدام گزاره دیدگاه نسبی گرایی در معرفت را بیان می‌کند.

۱- به طور کلی شناخت هرکس برای خودش و نسبت به خودش اعتبار دارد و لزوماً برای فردی دیگر معتبر نیست.

پاسخ: قید «به طور کلی» و «نسبت به خودش» حکایت‌گر دیدگاه کلی نسبی‌گرایی است.

۲- در برخی موارد شناخت انسان‌ها نسبی است و شناخت هر کس برای خودش معتبر است، اما در برخی موارد، انسان‌ها می‌توانند به شناخت یکسان دست پیدا کنند.

پاسخ: با واقع‌گرایی تضاد ندارد امّا با نسبی‌گرایی ناسازگار است، زیرا اگر نسبی‌گرا بپذیرد که انسان‌ها در برخی موارد می‌توانند نظر یکسان داشته باشند، دیگر اختلافی با واقع‌گرا نخواهد داشت. آنچه نسبی‌گرا را از واقع‌گرا جدا می‌کند، بیان مطلق او دربارهٔ نسبی‌گرایی است.

۳- به طور کلی این امکان برای انسان‌ها وجود دارد که به شناخت‌های یکسانی برسند، گرچه ممکن است در برخی موارد شناخت یکسانی نداشته باشند.

پاسخ: با گزاره دوم یکسان است، گرچه در بیان متفاوت است.

۴- شناخت انسان‌ها در بسیاری از موارد نسبی است، اما این سخن به معنای نسبی بودن همه معرفت‌ها نیست.

پاسخ: با گزاره سوم و دوم سازگاری دارد.

۵- انسان‌ها امکان این را ندارند که بتوانند درباره یک چیز به معرفتی یکسان دست پیدا کنند؛ دیدگاه انسان‌ها درباره پدیده‌ها، حتما متفاوت است.

پاسخ: با گزاره اول کاملاً سازگار است و لذا با گزاره دوم و سوم و چهارم اختلاف دارد. این گزاره هم بیان دیگری از نسبی گرایی است.

جواب به کار ببندیم صفحه ۶۸ درس هشتم فلسفه یازدهم

۱- ویژگی بارز اندیشه هر یک از دانشمندان زیر را درباره معرفت بنویسید و سپس آن را بررسی کنید.

پاسخ: در جدول زیر:

۲- به نظر شما چه عواملی باعث شده است واقع نمایی دانش تجربی با اشکال مواجه شود. به طور گروهی با دوستان خود بحث و نتیجه را در کلاس ارائه کنید.

پاسخ: یکی از مهم‌ترین عوامل، تغییرات و تحولاتی بود که در علوم تجربی رخ داد و در برخی موارد نظریات گذشتگان به کلی باطل شد؛ مثلاً درباره نظام کیهانی، گذشتگان زمین را مرکز عالم می‌دانستند و معتقد بودند که خورشید به گرد زمین می‌چرخد، امّا این نظر به کلی غلط از آب درآمد.

۳- هر کدام از دیدگاه‌های زیر به کدام فیلسوف یا فیلسوفان مربوط است؟

🟧 امری که قابل بررسی تجربی نباشد بی‌معناست. 
پاسخ: پوزیتیویست‌ها

🟧 معرفت تجربی حاصل همکاری حس و عقل است. 
پاسخ: دیدگاه فلاسفهٔ اسلامی مانند ابن سینا و فارابی است البته دیدگاه فیلسوفانی مانند ارسطو نیز همین است.

🟧 درک حقیقت از راه عقل و شهود معنوی، هر دو، امکان‌پذیر است.
پاسخ: سهروردی

🟧 میان داده‌های استدلالی و قطعی عقلی با معارف وحیانی تضادی نیست و هر دو مؤید یکدیگرند. 
پاسخ: دیدگاه بیشتر فلاسفهٔ اسلامی است که البته ملاصدرا و علامه طباطبایی بر آن تأکید کرده‌اند.

🟧 معرفت حسی، عقلی، شهودی و وحیانی، هر کدام در جای خود مفید است. 
پاسخ: دیدگاه عموم فلاسفه اسلامی است که البته ملاصدرا به تبیین کامل آن پرداخت.

پاسخ سوالات درس قبلی: جواب سوالات درس هفتم فلسفه یازدهم

توجه: شما دانش آموز پایه یازدهم رشته علوم انسانی می توانید برای دسترسی سریع و آسان تر به جواب تمرینات و فعالیت های دروس کتاب فلسفه یازدهم متوسطه دوم ، در انتهای عنوان خود عبارت «ماگرتا» را نیز در گوگل جستجو کنید.

✅ در انتها امیدواریم که مقاله جواب سوالات درس ۸ هشتم کتاب فلسفه پایه یازدهم متوسطه دوم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. شما می توانید سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید. 💖