جواب سوالات درس ششم فلسفه یازدهم ❤️ امکان شناخت

جواب سوالات درس ششم فلسفه یازدهم انسانی ؛ در این مطلب به پاسخ و جواب سوالات تفکر ، حل یک مسئله و به کار ببندیم صفحه ۴۴ ، ۴۵ ، ۴۷ و ۴۹ درس ۶ ششم «امکان شناخت» کتاب فلسفه پایه یازدهم رشته انسانی پرداخته ایم. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا ، همراه ما باشید.

پاسخ سوالات درس بعدی: جواب سوالات درس هفتم فلسفه یازدهم

جواب صفحه ۴۴ درس ششم فلسفه یازدهم

به این چند گزاره توجه کنید:

۱- انسان می‌تواند اشیا را بشناسد.

پاسخ: جمله‌ی اول فاقد قید “همان گونه که هستند” است، اما جمله‌های دوم و سوم این قید را دارند.

۲- انسان می‌تواند اشیا را همان‌گونه که هستند، بشناسد.

پاسخ: جمله‌ی دوم با جمله‌ی اول سازگار است، زیرا در جمله‌ی دوم قید “همان‌گونه که هستند” اضافه شده که نقش توضیحی دارد. در غیر این صورت، هر کس که می‌گوید انسان می‌تواند اشیا را بشناسد، منظورش شناخت آن‌ها به همان شکلی است که هستند؛ و اگر به گونه‌ای دیگر بشناسد، در واقع آن‌ها را نشناخته است.

۳- انسان نمی‌تواند اشیا را همان‌گونه که هستند، بشناسد.

پاسخ: جمله‌ی سوم با جمله‌ی دوم ناسازگار است. حال، این سؤال مطرح می‌شود که جمله‌ی سوم با جمله‌ی اول چه نسبتی دارد؟ آیا با جمله‌ی اول هماهنگ است یا مخالف؟ ممکن است کسی بگوید جمله‌ی اول با هر دو جمله سازگار است. هماهنگی آن با جمله‌ی دوم واضح است، اما درباره‌ی سازگاری آن با جمله‌ی سوم باید گفت که جمله‌ی اول صرفاً بیان می‌کند که انسان می‌تواند اشیا را بشناسد، خواه به همان صورتی که هستند و خواه به صورتی دیگر. بنابراین، جمله‌ی اول با جمله‌ی سوم نیز سازگار است.

اما حقیقت این است که وقتی گفته می‌شود انسان می‌تواند اشیا را بشناسد، معمولاً منظور این است که انسان می‌تواند آن‌ها را به همان صورتی که واقعاً هستند بشناسد؛ و اگر به شکلی غیر از آنچه هستند بشناسد، در واقع آن‌ها را نشناخته است و چیز دیگری را به جای آن‌ها شناخته است. برای مثال، اگر کسی بگوید آنچه از دور می‌آید اسب است و بعداً معلوم شود که گاو بوده، در این صورت، او آن را نشناخته و دچار اشتباه شده است.

۴- شناخت انسان می‌تواند خطا و اشتباه باشد.

پاسخ: اگر کسی جمله‌ی چهارم را انتخاب کند، این جمله با جمله‌های اول و دوم سازگار است، اما با جمله‌ی سوم سازگار نیست. زیرا وقتی می‌گوییم انسان می‌تواند خطا کند، منظور این است که او توانایی شناخت اشیا را دارد، اما در عین حال ممکن است دچار خطا نیز بشود.

۵- شناخت انسان همواره خطا و اشتباه است.

پاسخ: اگر کسی جمله‌ی پنجم را انتخاب کند، لازم است که جمله‌ی سوم را نیز بپذیرد و جمله‌های اول، دوم و چهارم را رد کند.

۶- انسان فقط می‌تواند همین امور محسوس و قابل تجربۀ حسی را بشناسد.

پاسخ: جمله‌ی ششم به حوزه‌ی علم وارد شده است و کسی که حدود شناخت را تعیین می‌کند، اصل شناخت را پذیرفته است. بنابراین، جمله‌ی ششم با جمله‌های اول، دوم و چهارم سازگار است.

۷- انسان در شناخت امور محسوس هم همواره خطا می‌کند.

پاسخ: جمله‌ی هفتم در مقابل جمله‌ی ششم قرار دارد و با توجه به اینکه کلمه “هم” در آن آمده، به این معناست که انسان همواره دچار خطا می‌شود، حتی در مسائل محسوس. بنابراین، این جمله با جمله‌های سوم و پنجم هماهنگ است.

۸- انسان علاوه بر امور محسوس، امور نامحسوس را هم می‌تواند بشناسد.

پاسخ: جمله‌ی هشتم که توانایی انسان در شناخت امور محسوس و نامحسوس را می‌پذیرد، با جمله‌های اول، دوم و چهارم سازگار است، اما با جمله‌های سوم، پنجم و هفتم به‌طور کلی ناسازگار است. همچنین با جمله‌ی ششم نیز به دلیل کلمه‌ی “فقط” که در آن آمده، سازگاری کامل ندارد، هرچند در هر دو جمله امکان شناخت امور محسوس پذیرفته شده است.

ابتدا بگویید کدام یک از این گزاره‌ها درست است؟ سپس آنها را با هم مقایسه کنید و ببینید که کدام گزاره با کدام گزاره سازگار و کدام گزاره با کدام گزاره ناسازگار است.

جواب تفکر صفحه ۴۵ درس ۶ فلسفه یازدهم

۱- بسیار پیش آمده که ما یک مسئله ریاضی را حل کرده‌ایم، امّا بعد متوجه شده‌ایم که در حل آن مسئله راه را اشتباه رفته‌ایم. سپس راه دیگری را انتخاب کرده و به پاسخ صحیح رسیده‌ایم. اینکه انسان می‌تواند به خطای خود پی‌ببرد نشانه چیست؟

پاسخ: دلیلی بر توانایی انسان برای شناختن است. همچنین انسان اشتباه خود را اصلاح می کند. یعنی علم بعدی خود را با علم قبلی مقایسه می کند و متوجه می‌شود که این دانش نسبت به دانش قبل درست است.

۲- بسیار پیش آمده که ما در موضوعی با فردی دیگر اختلاف نظر داشته باشیم و هر دو تلاش کنیم به کمک استدلال و توضیح، طرف مقابل را به دیدگاه خود نزدیک کنیم. این تلاش نشانه پذیرش چه حقیقتی است؟

پاسخ: کاری که ما هنگام گفت‌وگو با طرف مقابل می‌کنیم، خودش حاوی چند پیام در زمینه شناخت است:

یکی اینکه: دو فردی که دو نظر دربارهٔ یک موضوع دارند، هر دو قبول دارند که یکی از این دو نظر درست است، نه هر دو. البته ممکن است هر دو اشتباه باشند.
دوم اینکه: هر دو قبول دارند که راهی برای تشخیص درستی یا نادرستی این نظرات هست.
سوم اینکه: هر دو می‌دانند که می‌توانند دیدگاه درست خود را به دیگری انتقال دهند و به او اثبات کنند که نظرش صحیح نیست و نظر طرف مقابل صحیح است.
چهارم اینکه: بالاخره هر دو قبول دارند که امکان شناخت برای انسان هست.

پاسخ حل یک مسئله صفحه ۴۷ درس ششم فلسفه یازدهم

گذشتگان چنین می‌اندیشیدند که رنگ یکی از خواص و ویژگی‌های هر جسم است؛ یعنی یک جسم، همان‌طور که طول و عرض و ضخامت دارد، یکی از رنگ‌ها را هم دارد. امروزه درباره رنگ اجسام اختلاف نظرهایی پدید آمده است. مهم‌ترین اختلاف این است که آیا اشیا واقعا به همان رنگی هستند که ما می‌بینیم؟ برخی فیزیک‌دان‌ها گفته‌اند: نه؛ زیرا ممکن است یک چیز در دو حالت و از دو زاویه متفاوت با دو رنگ مختلف دیده شود. عده‌ای از همین اختلاف نظر نتیجه گرفته‌اند که انسان توانایی شناخت پدیده‌ها را ندارد. آیا می‌توان از این نمونه نتیجه گرفت که امکان شناخت اشیا برای انسان نیست؟

پاسخ: از وجود اختلاف نظر دربارهٔ یک موضوع، ممکن است کسی این نتیجه را بگیرد که انسان توانایی تشخیص درست واقعیات را ندارد. امّا اگر به نوع رفتار انسان در این موارد نظر کنیم، در می‌یابیم که انسان واقعاً توانایی درک حقایق را دارد. در همین مثال ذکر شده، نکات زیر قابل ذکر است:

الف) دانشمندان کنونی دریافته‌اند که دیدگاه دانشمندان قبلی درست نبوده است و همین دریافت، قدمی رو به جلو است.
ب) برخی از امور واقعیت پیچیده‌ای دارند و ممکن است شناخت دقیق آنها سال‌ها و یا قرن‌ها طول بکشد.
ج) تلاش دانشمندان برای رفع همین اختلاف نشانه آن است که گرچه با یک مسئلهٔ مشکل مواجه‌اند، امّا بالاخره روزی مشکل حل خواهد شد.

حل به کار ببندیم صفحه ۴۹ درس ۶ فلسفه یازدهم

۱- نمونه‌هایی از پیشرفت دانش را ذکر کنید که با تکمیل دانش قبلی صورت گرفته باشد.

پاسخ: دانشمندان پس از کشف پنی‌سلین به تدریج باکتری‌ها و آنتی بیوتیک‌های بیشتری را شناسایی کرده‌اند و انتظار دارند که در آینده نیز عوامل بیماری زا و مواد درمانی دیگری را بشناسند.

پاسخ دیگر: نیوتن با کشف قانون جاذبه به قوانینی دست یافت که امکان توضیح حرکت اجسام و نور را فراهم می‌کرد. اما به دلیل ناقص بودن نظریه‌اش، بعدها دانشمندان دیگر نظریه‌های نسبیت عام و خاص را مطرح کردند که نسبت به نظریه‌ی نیوتن کامل‌تر بودند.

۲- نمونه‌هایی از پیشرفت دانش را ذکر کنید که با تصحیح دانش قبلی رخ داده باشد.

پاسخ: حکما در گذشته معتقد بودند که زمین مسطح (صاف) است، اما بعدها پی بردند که این نظر اشتباه بوده و زمین کروی است.

پاسخ دیگر: فرضیه مسطح بودن زمین که قرن ها مورد پذیرش دانشمندان بود و بعد ها باطل شد و کروی بودن زمین مورد قبول واقع شد.

۳- چرا کسی که گرفتار شک مطلق در شناخت می‌شود و می‌گوید هیچ شناختی ممکن نیست، خودش به امکان شناخت اقرار کرده است؟

پاسخ: شکاکیت مطلق یعنی در اصل دانستن همه دانسته ها، و وقتی کسی می گوید: «هیچ شناختی ممکن نیست». در حقیقت به نوعی به امکان شناخت باور دارد؛ زیرا همین گزاره که «شناخت امکان ندارد» خود بیانگر این نکته است که می‌توان درباره مسئله شناخت به «شناخت» رسید؛ پس فرد دچار تناقض می شود؛ چرا که با بیان این گزاره به امکان شناخت اقرار کرده است.

پاسخ دیگر: زیرا این دیدگاه که هیچ شناختی ممکن نیست، با شک مطلق ناسازگار است؛ همچنین این ادعا که هیچ شناختی ممکن نیست، خود نوعی شناخت محسوب می‌شود و به همین دلیل با شک مطلق هماهنگی ندارد.

پاسخ سوالات درس قبلی: جواب سوالات درس پنجم فلسفه یازدهم

توجه: شما دانش آموز پایه یازدهم رشته علوم انسانی می توانید برای دسترسی سریع و آسان تر به جواب تمرینات و فعالیت های دروس کتاب فلسفه یازدهم متوسطه دوم ، در انتهای عنوان خود عبارت «ماگرتا» را نیز در گوگل جستجو کنید.

✅ در انتها امیدواریم که مقاله جواب سوالات درس ۶ ششم کتاب فلسفه پایه یازدهم متوسطه دوم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. شما می توانید سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید. 🌹