سوالات متن درس هفتم دینی دوازدهم انسانی با جواب

سوالات متن درس هفتم دینی دوازدهم انسانی با جواب ؛ در این مقاله پاسخ و جواب نمونه سوال های تشریحی و تعریف کنید و جای خالی مهم امتحانی متن درس ۷ هفتم در گرو کار خویش کتاب دین و زندگی ۳ دوازدهم رشته ادبیات و علوم انسانی متوسطه دوم را قرار داده ایم. در ادامه با بخش دین و زندگی دوازدهم انسانی ماگرتا همراه ما باشید.

سوالات درس قبلی: سوالات متن درس ششم دینی دوازدهم انسانی

پاسخ تمرینات این درس: جواب درس هفتم دین و زندگی دوازدهم انسانی

نمونه سوال های امتحانی متن درس 7 هفتم دین و زندگی دوازدهم انسانی با جواب

۱) یکی از ………….. «نقش عمل انسان در سرنوشت او» است.

پاسخ: سنت‌های الهی

۲) ابیات زیر به چه چیزی اشاره می کنند.

رسد آدمی به جایی که به‌جز خدا نبیند / بنگر که تا چه حد است مکان آدمیت
طیران مرغ دیدی تو ز پایبند شهوت / به در آی تا ببینی طیران آدمیت

پاسخ: این ابیات به نقش اختیار در طی کردن مراحل کمال دارند.

۳) چرا انسان گنه کار در گروه عمل خویش است؟

پاسخ: انسان همان‌طور که با قدرت اختیار خود می‌تواند راه کمال را طی کند، با همین توانایی می‌تواند در مسیر شقاوت پیش رود و هلاکت خود را رقم بزند. عواملی همچون شیطان، شرایط فرهنگی و اجتماعی، دوستان، رسانه‌ها و هر عامل دیگر فقط در حد وسوسه و تحریک نقش دارند و این، خودِ انسان است که سرنوشت شقاوت‌بار خود را رقم می‌زند و آیندهٔ خود را تباه می‌سازد. پس انسان گنه‌کار در گرو عمل خویش است.

۴) چرا برخی از انسان‌ها به سوی گناه می‌روند و مرتکب گناه می‌شوند؟

پاسخ: خداوند حکیم امیال و غرایز و گرایش‌های گوناگونی در وجود انسان قرار داده تا به وسیلهٔ آنها حیات مادی و معنوی خود را سامان دهد و تکامل بخشد؛ امیال و غرایز برای حیات مادی و گرایش به خیر و نیکی برای حیات معنوی.

آنچه در این میان مهم است این است که انسان باید حد و مرز این امیال و غرایز را رعایت کند و آنها را کنترل نماید تا طغیان یک یا چند میل موجب نشود تا انسان گرایش‌های معنوی خود را به فراموشی سپرد و همهٔ زندگی خود را صرف امیال مادی کند.

۵) چرا خداوند حکیم امیال و غرایز و گرایش های گوناگونی در وجود انسان قرار داده است؟

پاسخ: تا به وسیلهٔ آنها حیات مادی و معنوی خود را سامان دهد و تکامل بخشد؛ امیال و غرایز برای حیات مادی و گرایش به خیر و نیکی برای حیات معنوی.

۶) چرا انسان باید حد و مرز امیال و غرایز را رعایت کند و آنها را کنترل نماید؟

پاسخ: تا طغیان یک یا چند میل موجب نشود تا انسان گرایش‌های معنوی خود را به فراموشی سپرد و همهٔ زندگی خود را صرف امیال مادی کند.

۷) چرا تمایلات مادی در انسان شبیه به جریان آب در طبیعت است؟ توضیح دهید.

پاسخ: اگر آب، که مایهٔ حیات انسان و گیاهان و حیوان‌هاست، هدایت و کنترل شود و در پشت سدها و در مزارع و رودخانه‌ها به طرز صحیحی استفاده گردد، موجب آبادانی می شود؛ امّا اگر همین آب کنترل نشود و به صورت سیل و سیلاب جاری شود، تخریب و ویرانی به بار می‌آورد. بنابراین، اگر امیال مادی انسان کنترل نشود، این امیال سر به طغیان برداشته و انسان مرتکب گناه می‌شود.

۸) تمایلات مادی در انسان شبیه به جریان ……………. است.

پاسخ: آب در طبیعت

۹) استفاده درست و نادرست از قوه غضب در وجود انسان را توضیح دهید.

پاسخ: یکی از قوای وجودی ما قوّهٔ غضب است. خداوند این قوّه را در انسان قرار داده تا در مواقع خطر از خود دفاع کند و با متجاوزان مقابله نماید. امّا اگر کسی تصمیم بگیرد مردمان دیگر را زیر سلطه و قدرت خود قرار دهد و اموال آنان را به چنگ آورد، از همین قوّه سوء استفاده می‌کند، به حقوق مردم تجاوز می‌نماید و به ظلم و ستم می‌پردازد. ظالمین و متجاوزان به حقوق مردم در جهان، کسانی هستند که از همین قوّه استفادهٔ نادرست کرده‌اند.

۱۰) آیا محدود کردن تمایلات مادی انسان توسط احکام الهی، سبب حریص‌تر شدن انسان و طغیان آن میل نمی‌شود؟

پاسخ: اوّلاً؛ احکام الهی انسان را از توجه به امیال مادی منع نمی‌کند بلکه توصیه به استفادهٔ معتدل از آنها می‌نماید.

ثانیاً؛ انسان به چیزی حرص می‌ورزد که هم از آن منع شود و هم نسبت به آن تحریک شود. انسان‌ها در زندگی اجتماعی خود از بسیاری از امور منع شده‌اند اما هرگز نسبت به آن حریص‌تر نمی‌شوند؛ مثلاً در و دیوار منازل شخصی مردم، دیگران را از ورود بدون اجازه به آن منع می‌کند، اما وقتی انسان در کوچه و خیابان گذر می‌کند نه تنها نسبت به این منع هیچ حرصی ندارد، بلکه آن را پسندیده و لازمهٔ زندگی اجتماعی می‌داند. بنابراین، حریص شدن انسان نسبت به برخی امیال مانند میل جنسی نه به خاطر محدود کردن آن، بلکه به خاطر تحریک انسان‌ها توسط برخی رسانه‌ها، فیلم‌ها، پوشش نامناسب برخی افراد و… است.

ثالثاً؛ برخی افراد منافع و تجارتشان در گسترش و افراط در تمایلات مادی است و به دنبال حریص‌تر شدن مردم هستند.

۱۱) چرا انسان به چیزی حرص می ورزد که نسبت به آن تحریک می شود؟ مثال بزنید.

پاسخ: انسان به چیزی حرص می‌ورزد که هم از آن منع شود و هم نسبت به آن تحریک شود. انسان‌ها در زندگی اجتماعی خود از بسیاری از امور منع شده‌اند اما هرگز نسبت به آن حریص‌تر نمی‌شوند؛ مثلاً در و دیوار منازل شخصی مردم، دیگران را از ورود بدون اجازه به آن منع می‌کند، اما وقتی انسان در کوچه و خیابان گذر می‌کند نه تنها نسبت به این منع هیچ حرصی ندارد، بلکه آن را پسندیده و لازمهٔ زندگی اجتماعی می‌داند.

۱۲) حریص شدن انسان نسبت به برخی امیال مانند میل جنسی به خاطر چیست؟

پاسخ: به برخی امیال مانند میل جنسی نه به خاطر محدود کردن آن، بلکه به خاطر تحریک انسان‌ها توسط برخی رسانه‌ها، فیلم‌ها، پوشش نامناسب برخی افراد و… است.
برخی افراد منافع و تجارتشان در گسترش و افراط در تمایلات مادی است و به دنبال حریص‌تر شدن مردم هستند.

۱۳) پیام آیه «وَ یُریدُ الَّذینَ یَتَِّبعونَ الشَّهَواتِ اَن تَمیلوا مَیلً عَظیمًا _{[سورهٔ نسا / ۲۷]}» را بنویسید.

پاسخ: پیروی از افراد شهوت ران موجب انحراف انسان ها و محروم شدن آنها از رستگاری می شود.

۱۴) چرا افراد شهوت ران به استفاده متعادل از تمایلات نام منع می گذارند؟

پاسخ: تا این گونه القا کنند که دین اسلام، انسان‌ها را از توجه به امیال و غرایز مادی منع کرده است.

۱۵) چرا مسئله فطری دوست نداشتن گناه، سبب دوری انسان از گناه نمی شود؟

پاسخ: زیرا، عوامل تحریکی ممکن است زمینه توجه بیش از حد انسان به تمایلات حیوانی شود و برای رسیدن به آن تمایلات مرتکب گناه گردد.

۱۶) انسان به طور فطری گناه را دوست ندارد و …………….. را می‌خواهد.

پاسخ: فضیلت و خیر

۱۷) ایمان به خداوند از سه جهت پشتوانه دوری از گناه است، آنها را بنویسید.

پاسخ: ۱- انسان مؤمن می‌داند که خداوند ناظر کارهای اوست. از این رو حیا می‌کند که در پیشگاه او مرتکب گناه شود. در صورتی که گناهی هم از او سر زند از خداوند شرمنده می‌شود و توبه می‌کند.
۲- انسان مؤمن می‌داند که خداوند انسان را بیهوده نیافریده و نسبت به اعمال وی بی‌تفاوت نیست؛ در روز حساب، به نیکوکاران پاداش می‌دهد و بدکاران را مجازات می‌کند. توجه به این مسئله، باعث می‌شود فرد مؤمن سعی در دوری از گناه داشته باشد.
۳- انسان مؤمن در سر گردانی قرار ندارد. خداوند او را راهنمایی کرده و مشخص نموده که چه کارهایی گناه و حرام و چه کارهایی واجب است. او با اعتماد و اطمینان به دستورات الهی عمل می‌کند و به سوی سعادت و رستگاری پیش می‌رود.

۱۸) چند مورد از ویژگی های انسان مومن را نام ببرید.

پاسخ: به راستی که مؤمنان پیروز و رستگارند.
همانان که در نمازشان خاشع و فروتن‌اند.
و آنان که از بیهوده کاری رویگردانند.
و آنان که انفاق مال انجام می‌دهند.
و آنان که پاکدامنی می‌ورزند و فقط از همسران خود بهره می‌گیرند.
و آنان که امانت دارند و بر سر پیمانشان استوارند.
و آنان که از نماز‌های خود محافظت می‌کنند.

اینان وارث وعده‌های زیبای خداوند هستند و «فردوس» را که یکی از بالاترین مراحل بهشت است، برای ابد به ارث می‌برند.

۱۹) پشتوانه محکم برای دوری از گناه چیست؟

پاسخ: ایمان به خدا

۲۰) چرا ایمان به خدا با اینکه کسی ادعای ایمان بکند، متفاوت است؟

پاسخ: ایمان به خدا یک امر قلبی است. ممکن است کسی به زبان بگوید خدا و دستورات او را قبول دارم، اما هنوز اعتقاد به خدا وارد قلبش نشده باشد. چنین کسی معمولاً از دستور خدا سرپیچی می کند و مرتکب گناه می‌شود.

۲۱) آیا افرادی که به خداوند ایمان دارند، از لحاظ درجات ایمان متفاوت اند؟

پاسخ:  به عبارت دیگر، ایمان انسان‌ها شدّت و ضعف دارد، ایمان یکی ضعیف است و ایمان دیگری قوی و ایمان فرد دیگر قوی‌تر.

۲۲) میزان دوری مومن از گناه با چه چیزی ارتباط دارد؟

پاسخ: میزان دوری مؤمن از گناه با درجهٔ ایمان و دلبستگی وی به خداوند ارتباط دارد. هرقدر ایمان قوی‌تر باشد، دوری وی از گناه نیز بیشتر است.

۲۳) چگونه می توانیم میزان درجه ایمان افراد پیرامون خود را بسنجیم؟

پاسخ: آنان که بیشتر از گناه دوری می‌کنند، ایمانشان قوی‌تر است.

۲۴) چرا انسانی که ایمان ضعیفی دارد، همه حقایق حتی خدا را انکار می کند؟

پاسخ: انسانی که ایمان ضعیفی دارد، اگر ایمان خود را تقویت نکند و به گناه آلوده شود، به تدریج به گناه عادت می‌کند و به جایی می‌رسد که همین ایمان ضعیف را هم از دست می‌دهد و همه حقایق، حتی خدا را انکار می‌کند.

۲۵) پیام آیه «ثُمَّ کَانَ عَاقِبَةَ الَّذِینَ أَسَاءُوا السُّوأَی أَنْ کَذَّبُوا بِآیَاتِ اللَّهِ وَ کَانُوا بِهَا یَسْتَهْزِئُونَ _{[سورهٔ روم / ۱۰]}» را بنویسید.

پاسخ: انسان گناهکار، نشانه های خدا را تکذیب می کند.
انسان گناهکار، نشانه های خدا را مسخره می کند.

۲۶) چرا انسان تنفر اولیه از گناه را فراموش می کند؟

پاسخ: اگر انسان هنگامی که اولین گناه را مرتکب می‌شود، شخصیت آلوده و وحشتناک فردای خود را ببیند، به شدت از آن بیزاری می‌جوید و دوری می‌کند. اما چون آن شخصیت آلوده به تدریج شکل می‌گیرد، در ابتدا تن به گناه می‌دهد و پس از آنکه به گناه آلوده شد و خود را به آن عادت داد، آن تنفر اوّلیه را نیز فراموش می‌کند.

۲۷) …………… گناه و ………… به آن، از پرتگاه‌های خطرناک سقوط در وادی ضلالت است.

پاسخ: «توجیه» – «عادت»

۲۸) پرتگاه های خطرناک سقوط در وادی ضلالت کدام اند؟

پاسخ: توجیه گناه و عادت به آن

۲۹) انسان چه مومن و چه کافر، چه زمانی گرفتار گناه می شود؟

پاسخ: هرکس، چه مؤمن و چه کافر، فکرش را به سوی گناه ببرد و دربارهٔ صحنه‌های گناه فکر کند، گرفتار آن می‌گردد.

۳۰) امام علی (ع) درباره فکر کردن به گناه چه می فرمایند؟

پاسخ: کسی که دربارهٔ معاصی زیاد فکر کند، گناهان او را به سوی خود می‌کشانند.

۳۱) حضرت عیسی (ع) درباره فکر کردن به گتاه چه توصیه ای به حواریون فرمودند؟

پاسخ: «موسی بن عمران به شما دستور داد که زنا نکنید اما من به شما فرمان می‌دهم که حتی فکر زنا را نیز به خاطر نیاورید چه رسد به اینکه آن عمل را انجام دهید، زیرا هر کس که فکر آن را بکند مانند کسی است که در ساختمانی آتش روشن کند که در این صورت دود آتش، خانه را سیاه می‌کند، گرچه ظاهر خانه سالم است.»

۳۲) پیامبر اکرم می‌فرماید: چهار رفتار نسبت به گناه از خود گناه بدتر است، آنها را با ذکر مثال نام ببرید.

پاسخ: ۱- کوچک شمردن گناه (مثلاً وقتی نگاه هوس آلود به نامحرم می‌کنیم، یا با پوشش نامناسب در اجتماع حاضر می‌شویم، برای راحتی وجدان بگوییم این که چیزی نیست، دیگران گناهان بزرگ‌تر از این را انجام می‌دهند.)
۲- افتخار کردن به گناه (مثلاً بگوییم، وقتی که فلان شغل را داشتم فلان رشوه را گرفتم و هیچ کس نفهمید.)
۳- شادمانی کردن بر گناه (مثلاً بعد از گناه خوشحالی کنیم و بگوییم چه کلاهی سر او گذاشتم.)
۴- اصرار بر گناه (بگوییم خوب کردم که رشوه گرفتم، باز هم رشوه می‌گیرم.)

۳۳) در یک تقسیم بندی، گناهان به دو دسته ……………… تقسیم می‌شوند.

پاسخ: صغیره و کبیره

۳۴) گناهان کبیره چه گناهانی هستند؟

پاسخ: گناهان کبیره گناهانی هستند که آثار سوء و زیان‌بار آنها به مراتب از گناهان صغیره بیشتر است.

۳۵) زمینه ساز رفتن انسان به سمت گناهان کبیره چیست؟

پاسخ: عادت و تکرار گناهان صغیره زمینه‌ساز رفتن انسان به سمت گناهان کبیره است.

۳۶) امام رضا (ع) درباره گناهان صغیره و کبیره چه می فرمایند؟

پاسخ: «گناهان کوچک راه‌هایی برای گناهان بزرگ اند و کسی که در امور کوچک از خدا نترسد، در اموربزرگ تر نیز نخواهد ترسید.»

۳۷) اگر در جامعه ای گناه زشتی خود را از دست دهد، آن جامعه چگونه می شود؟ مثال بزنید.

پاسخ: اگر در جامعه‌ای گناه، زشتی خود را از دست دهد، فساد در آن جامعه به سرعت گسترش می‌یابد. از این رو کسانی که در فضای مجازی یا در صحبت با دوستان خود، به راحتی گناهان خود را با دیگران در میان می‌گذارند گناه بزرگ دیگری را علاوه بر گناه قبلی، برای خود ثبت می‌کنند، زیرا باعث ترویج آن گناه می‌شوند.

۳۸) چرا در تعالیم دین توصیه شده است که اگر کسی به هر علتی گناهی را انجام داد، نباید گناهش را برای دیگران بیان کند؟

پاسخ: زیرا با اظهار گناه، زشتی آن در نظر او و دیگران از بین می‌رود و انجام گناه امری عادی جلوه می‌کند.

۳۹) پیام آیه «اِنَّ الَّذینَ یُحِبّونَ اَن تَشیعَ الفاحِشَةُ فِی الَّذینَ آمَنوا لَهُم عَذابٌ اَلیمٌ فِی الدُّنیا وَ الآخِرَةِ…. _{[سورهٔ نور / ۱۹]}» را بنویسید.

پاسخ: ترویج دهندگان گناه، هم خود گناه می کنند و موجب گناه کردن دیگران می شوند. اینان نه در دنیا و نه در آخرت رستگار نمی شوند.

۴۰) یکی از گناهان کبیره، …………………….. دانسته شده است.

پاسخ: کوچک شمردن گناهان صغیره

۴۱) آثار نامطلوب گناه را نام ببرید و هر کدام را توضیح دهید.

پاسخ: ۱- قساوت قلب: قساوت قلب حالتی است که قلب انسان نسبت به حق تسلیم نیست، تا آنجا که نصیحت هیچ نصیحت کننده در او اثر نمی‌کند. این حالت باتکرار گناه پیدا می‌شود؛ یعنی قلب با تکرار گناه، به تدریج چنان سخت می‌شود که دیگر انجام هیچ گناهی او را ناراحت نمی‌کند.

۲- سلب توفیق: وقتی انسان مرتکب گناه می‌شود، علاوه بر آثار مستقیم گناه، توفیقی نیز از او سلب و دری از خیر به روی او بسته می‌شود. همین محرومیت چه بسا سرچشمه محرومیت‌های بعدی می‌شود؛ مگر اینکه شخص پس از انجام گناه، قلباً پشیمان شود و با توبه به درگاه الهی بازگردد.

۳- از بین بردن آرامش خاطر: گناه، بر وجدان انسان اثر می‌گذارد و شخص را از درون ناراحت می‌کند. حضرت علی (ع) می‌فرماید: «گاهی، یک لحظه گناه، اندوه و حزن طولانی به دنبال دارد.»

اگر گناهکار، در همین مرحله توبه کند، خود را از اندوه درونی نجات داده است. اما اگر گناه را تکرار کند، برای راحت کردن وجدان خود، پیوسته دست به توجیه می‌زند تا بالاخره بر وجدان خود چیره شود و گناه را به آسانی انجام دهد.

۴۲) قساوت قلب چگونه حالتی است؟

پاسخ: قساوت قلب حالتی است که قلب انسان نسبت به حق تسلیم نیست، تا آنجا که نصیحت هیچ نصیحت کننده در او اثر نمی‌کند.

۴۳) حالت قساوت قلب چگونه پدید می آید؟ توضیح دهید.

پاسخ: این حالت باتکرار گناه پیدا می‌شود؛ یعنی قلب با تکرار گناه، به تدریج چنان سخت می‌شود که دیگر انجام هیچ گناهی او را ناراحت نمی‌کند.

۴۴) امام باقر (ع) درباره فاسد شدن دل به وسیله گناه چه می فرمایند؟

پاسخ: «هیچ چیز مانند گناه دل را فاسد نمی‌کند. همانا قلب آلوده به گناه می‌شود تا جایی که بر اثر استمرار، گناه بر آن چیره می‌شود و آن را زیر و رو می‌کند.»

۴۵) انسان همان طور که با قدرت اختیار خود می تواند راه کمال را طی کند، با همین توانایی می تواند در مسير شقاوت پیش رود.

پاسخ: این جمله صحیح است.

۴۶) خداوند حکیم امیال و غرایز و گرایش های گوناگونی در وجود انسان قرار داده تا به وسیله آنها فقط حیات مادی خود را سامان دهد.

پاسخ: این جمله غلط است.

۴۷) خداوند قوہ غضب را در انسان قرار داده تا در مواقع خطر از خود دفاع کند و با تجاوزگران مقابله نماید.

پاسخ: این جمله صحیح است.

۴۸) انسان مومن در سرگردانی قرار دارد ولی خداوند او را راهنمایی می كند.

پاسخ: این جمله غلط است.

۴۹) میزان دوری مومن از گناه با درجه ایمان و دلبستگی وی به خداوند ارتباط دارد.

پاسخ: این جمله صحیح است.

۵۰) توجیه گناه و عادت به ان از پرتگاہ های خطرناک سقوط در وادی ضلالت است

پاسخ: این جمله صحیح است.

۵۱) تعداد گناهان کبیره در آیات و روایات به طور دقیق تعیین شده است.

پاسخ: این جمله غلط است.

۵۲) اگر در جامعه ای گناه، زشتی خود را از دست دهد، فساد در آن جامعه گسترش نمى يابد.

پاسخ: این جمله غلط است.

۵۳) گناہ بر وجدان انسان اثر می گذارد و شخص را از درون ناراحت می كند.

پاسخ: این جمله صحیح است.

۵۴) تمایلات مادی در انسان شبیه به …….……. در طبیعت است اگر کنترل شود موجب آبادانی می شود.

پاسخ: جریان آب

۵۵) ما نیازمند یک پشتوانه محکم برای دوری از گناه هستیم و این پشتوانه محکم چیزى جز …………….. نیست.

پاسخ: ایمان به خدا

۵۶) از پرتگاه هاى خطرناک سقوط در وادى ضلالت ………….. و ………………. است.

پاسخ: توجیه گناه – عادت به آن

۵۷) عادت و تكرار گناهان صغيره زمينه ساز رفتن انسان به سمت ……………. است.

پاسخ: گناهان كبيره

۵۸) قساوت قلب حالتى است كه قلب انسان نسبت به …………… نيست.

پاسخ: حق تسليم

۵۹) اگر در جامعه ای گناه ………. خود را از دست دهد ……….. در آن جامعه به سرعت گسترش می یابد.

پاسخ: زشتی – فساد

۶۰) خداوند قوه غضب را در انسان قرار داده تا در …………….. از خود دفاع کند.

پاسخ: مواقع خطر

۶۱) فكر گناه مانند انجام گناه نيست و ……… گناه را ندارد، اما ……….. رفتن به سوی گناه است.

پاسخ: مجازات – زمينه ساز

۶۲) گناهان كبيره گناهانى هستند كه آثار ………… آنها به مراتب از گناهان ……… بیشتر است.

پاسخ: سوء و زیان بار – صغيره

نکته مهم: دانش آموزان عزیز، تنها به خواندن این سوالات اکتفا نکنید و حتما متن درس را هم به دقت مطالعه کنید.

سوالات درس بعدی: سوالات متن درس هشتم دینی دوازدهم انسانی

نمونه سوالات متن درس ۷ هفتم کتاب دینی دوازدهم انسانی متوسطه دوم با جواب را در این مقاله مشاهده کردید. امیدوارم از آن استفاده کرده باشید و از صفحات دیگر ماگرتا دیدن نمایید. برای بهتر پیدا کردن جواب ها در آخر کلمات جستجو شده داخل گوگل کلمه ماگرتا را قرار دهید. همچنین سوالات خود را در بخش دیدگاه بنویسید.