پاسخ فعالیت درس ۳ جغرافیا (۲) پایه یازدهم انسانی : برای مشاهده گام به گام سوالات درس «نواحی آب و هوایی» در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا همراه باشید.
مطلب پیشنهادی: جواب فعالیت های درس دوم جغرافیا یازدهم انسانی
جواب فعالیت صفحه ۲۰ و ۲۱ جغرافیا یازدهم انسانی
در متن زیر دو ناحیه مختلف در قاره آسیا توصیف شده است. ابتدا این دو ناحیه را روی نقشه پیدا کنید و سپس متن را بخوانید.
۱- در این دو ناحیه، عناصر آب و هوایی چون دما، رطوبت و بارش چه تفاوتی با هم دارند؟
اولان باتور: این شهر سردترین پایتخت جهان است و دما در طول سال بسیار متفاوت است. در زمستان دمای هوا به ۳۰- تا ۵۰- درجه سانتیگراد می رسد. میانگین رطوبت سالانه ۵۴ درصد و میانگین بارندگی سالانه حدود ۲۱۶ میلی متر است.
جاکارتا: میانگین دما در ماه های مختلف سال یکسان و در حدود ۲۷ درجه سانتیگراد است. رطوبت نسبی بیش از ۸۰ درصد میانگین بارندگی سالانه است و به ۲۰۰۰ میلی متر می رسد.
۲- به یک نقشه جهان نمای دیواری یا اطلس مراجعه کنید. این دو شهر تقریبا در امتداد یک نصف‌النهار واقع شده‌اند و دو نوع آب و هوای متفاوت دارند. موقعیت جغرافیایی و طبیعی این دو شهر را با استفاده از نقشه بررسی کنید و عواملی را که موجب تفاوت این دو ناحیه می‌شوند توضیح دهید.
اولان باتور ارتفاع بیشتر و عرض جغرافیایی بالاتری دارد و به دلیل وجود کوه های هیمالیا ابرها برای بارش ورود نمی کنند و آب و هوای سرد و خشک دارد اما جاکارتا به علت قرار گرفتن در منطقه کم فشار و دسترسی به دریاها و اقیانوس و تابش نسبتا عمودی خورشید آب و هوای گرم و مرطوب دارد.
3- به نظر شما، بهترین فصل یا زمان برای سفر به اولان باتور و جاکارتا کدام است؟ چرا؟
اولان باتور: فصل تابستان، به علت تابستان های کوتاه و خنک
جاکارتا: زمستان، به علت کم تر بودن بارش های موسمی و خنک تر بودن
۴- آیا می‌توانید با توجه به اطلاعاتی که از آب و هوای ایران یا جهان دارید، دو ناحیه دیگر را که از نظر آب و هوا کاملا با یک دیگر متفاوت اند مثال بزنید؟
به عنوان مثال اردبیل و اهواز از نظر آب و هوا بسیار متفاوت هستند. اردبیل در تمام طول سال به دلیل نفوذ هوای مرطوب غرب دارای آب و هوای سردی است و در فصل زمستان بارش‌ها به شکل برف است. در اهواز هوا گرم و مرطوب است و بارش معمولاً به صورت بارانی است. رطوبت در این منطقه بسیار بالاست.
جواب فعالیت صفحه ۲۲ جغرافیا یازدهم انسانی
۱- گازهای مختلف هواکره را نام ببرید. کدام گاز بیشترین حجم هواکره را تشکیل می‌دهد؟
نیتروژن، اکسیژن، هیدروژن، بخار آب و… نیتروژن بیشترین مقدار حجم هواکره (۷۸ درصد) را تشکیل می دهد.
۲- منظور از دمای حداقل و حداکثر روزانه چیست؟ به اخبار هواشناسی گوش کنید. حداقل و حداکثر دمای روزانه در منطقه شما در روزهای اخیر چقدر بوده است؟
منظور از دمای حداقل روزانه کمترین دمای ثبت شده توسط ایستگاه هواشناسی در طول یک شبانه روز می باشد و حداکثر دمای روزانه، بالاترین دمای ثبت شده توسط همان ایستگاه هواشناسی در طول همان شبانه روز می باشد.
۳- با راهنمایی معلم، بگویید میانگین دمای روزانه و ماهانه یک مکان چطور به دست می‌آید.
نحوه محاسبه میانگین دمای روزانه: دمای هوا در هر ساعت از روز اندازه گیری می شود و مجموع این اعداد بر ۲۴ تقسیم می شود.
نحوه محاسبه میانگین دمای ماهانه: میانگین دمای هوا در هر روز را اندازه گیری می شود و مجموع این اعداد بر عدد ۳۰ یا ۳۱ (متفاوت در نیم سال اول و دوم سال) تقسیم می شود.
۴- چنانچه میانگین دمای ماهانه ۱۲ ماه سال در یک مکان را جمع و به تعداد آن ها تقسیم کنیم، میانگین دمای سالانه به دست می‌آید. میانگین دمای سالانه شهر مشهد را محاسبه کنید.
جواب فعالیت صفحه ۲۵ درس سوم جغرافیا یازدهم انسانی
۱- مهم‌ترین عامل به وجود آمدن نواحی مختلف آب‌وهوایی چیست؟ توضیح دهید.
زاویه تابش خورشید و میزان انتشار آن بر روی زمین یکنواخت نیست. انحراف محور زمین و حرکت وضعی و انتقالی آن باعث بزرگی ناحیه روشن و تاریک، طول روز و شب و فصول مختلف در نواحی مختلف نیمکره شمالی و جنوبی می شود. همچنین مقدار انرژی دریافتی در استوا و قطب متفاوت است و نواحی آب و هوایی مختلف را به وجود می‌آورند.
۲- درباره هر یک از موارد زیر توضیح دهید:
رابطه دما با عرض جغرافیایی: هر چه از استوا به سمت قطب ها حرکت می کنیم، دما کاهش می یابد و کمترین میانگین دمای سالانه در مناطق نزدیک به قطب ها مشاهده می شود.
رابطه دما با ارتفاع: در تروپوسفر دمای هوا به ازای هر ۱۰۰۰ متر ارتفاع حدود ۶ درجه سانتیگراد کاهش می یابد. بنابراین هر چه از سطح زمین بالاتر می رویم دمای هوا کاهش می یابد.
۳- روی شکل بالا، برخورد توده های هوا و تشکیل جبهه ها را توضیح دهید.
هنگامی که دو توده هوای مختلف در یک منطقه در کنار یکدیگر قرار می گیرند و با هم برخورد می کنند، یک منطقه گذرا یا تغییر دما یا فشار در مرزهای آنها ایجاد می شود. برخورد توده های هوا باعث ناپایداری هوا می شود و در صورت وجود رطوبت باعث بارندگی می شود. در تصویر هوای سرد و سنگین در زیر قرار دارد و هوای گرم بالای هوای سرد قرار دارد و بالا می رود. جبهه ها مرزهای بین دو توده هوای مجاور هستند و آنها را از یکدیگر جدا می کند.
۴- بیندیشیم: هر چه از سطح زمین بالاتر می‌رویم، فشار هوا کم می‌شود (حدود ۱۰۰ هکتوپاسکال در هر هزار متر)؛ به همین سبب، کوه نوردان و مسافران هواپیما در ارتفاعات به اکسیژن بیشتری نیاز پیدا می‌کنند. اکنون بگویید چرا در کوهستان‌ها با آن که هوا سرد است، فشار هوا کم است؟
زیرا هر چه بیشتر از سطح زمین بالاتر می رویم هوا بیشتر منبسط تر شود و تعداد ذرات هوا کاهش یابد. بنابراین در بالای کوه ها ضخامت جو کاهش یافته و فشار هوا کاهش می یابد.
جواب فعالیت صفحه ۲۸ درس ۳ جغرافیا یازدهم
۱- با توجه به آنچه درباره انواع بارش خوانده‌اید، بگویید چرا دامنه‌های شمالی البرز و دامنه‌های غربی زاگرس نسبت به دامنه مخالف بارش فراوان دارند و دامنه مقابل خشک است؟
دامنه های شمالی به دلیل رطوبت دریای خزر است که بارش ایجاد می کند. در رشته کوه زاگرس هم توده ها و رطوبت دریایی مدیترانه و اقیانوس اطلس هم پشت دامنه ای غربی قرار می گیرند و بارندگی ایجاد می کنند و امکان ورود به سمت دامنه شرقی را ندارند.
۲- با مراجعه به یک اطلس و نقشه بارندگی سالیانه جهان، دو ناحیه پر باران، کم باران و با بارش متوسط نام ببرید. سپس، علل بارش زیاد در نواحی پر باران را بررسی و تحلیل کنید.
نواحی پر باران: جنگل های استوایی و عرض ۳۰ تا ۶۰ درجه شمالی، چون محل برخورد توده های هوایی است.
نواحی بارش متوسط: نواحی مدیترانه و نواحی ساوان
نواحی کم باران: نواحی بیابانی مدار راس السرطان و راس الجدی-نواحی قطبی
۳- پرس و جو کنید که چرا در گذشته به ناحیه فشار زیاد جنب استوایی «عرض‌های اسبی» می‌گفتند؟
یافته‌ها ممکن است متفاوت باشد.
به دلیل فراوانی و پرورش اسب در این منطقه به این نام معروف شده است. کشتی‌هایی که از دریای کارائیب، فراورده‌های منطقه به ویژه اسب را به فیوانگلند می‌برند به دلیل تمام شدن علوفه‌ها در این عرض جغرافیایی، اسب‌ها را در آب دریا می‌ریختند و پسکیرهای شناور و بی‌جان اسب ها وجه تسمیه این منطقه بوده است.
دریانوردان اسپانیایی می‌گفته‌اند که بادهای این ناحیه هم چون اسب غیر قابل پیش‌بینی‌اند. به روایت هردوت نخستین شخصی که به این مدار بدون باد رسید و آن را کشف کرد ساتاسب دریانورد ایرانی بوده است (ساتاسب یعنی صاحب یک صد اسب.)
۴- در قرآن کریم از پدیده‌های جوی مانند تشکیل ابرها، باد و باران و… به عنوان نشانه‌های قدرت خداوند یاد می‌شود و قرآن انسان‌ها را به تفکر درباره این پدیده‌ها فرا می‌خواند. با مراجعه به قرآن، معنی این آیات را پیدا کنید و بنویسید و در کلاس بخوانید: آیه ۵۷ سوره مبارکه اعراف، آیه ۴۸ سوره مبارکه روم، آیه ۱۲ سوره مبارکه رعد، آیه ۲۲ سوره مبارکه حجر، آیه ۶۵ سوره مبارکه نحل.
ترجمه آیه ۵۷ سوره مبارکه اعراف: و او خدایی است که بادها را به بشارت باران رحمت خویش در پیش فرستد، تا چون بار ابرهای سنگین را بر دارند ما آنها را به شهر و دیاری که (از بی آبی) مرده است برانیم و بدان سبب باران فرو فرستیم و هرگونه ثمر و حاصل از آن بر آوریم، همین گونه مردگان را هم از خاک برانگیزیم، باشد که (بر اهوال قیامت خود) متذکر گردید.
ترجمه آیه ۴۸ سوره مبارکه روم: خدا آن کسی است که بادها را می‌فرستد که ابر را در فضا برانگیزد پس به هر گونه که مشیّتش تعلق گیرد در اطراف آسمان متصل و منبسط کند و باز متفرق گرداند، آن گاه باران را بنگری که قطره قطره از درونش بیرون ریزد، و چون آن را به (کشتزار و صحرای) هر قومی از بندگانش که بخواهد فرو بارد به یک لحظه آن قوم مسرور و شادمان گردند.
ترجمه آیه ۱۲ سوره مبارکه رعد: اوست که برای بیم (از قهر) و امید (به رحمت) خود برق را به شما می‌نماید و ابرهای سنگین را پدید می‌آورد.
ترجمه آیه ۲۲ سوره مبارکه حجر: و ما بادهای باردار کننده (رحم طبیعت) را فرستادیم، آن‌گاه باران را از آسمان فرود آوردیم تا به آن آب، شما را سیراب گردانیدیم و گر نه شما نمی‌توانستید آبهایی (برای وقت حاجت خود در هر جای زمین از کوه و دره و بیابان و صحرا) منبع ساخته و جاری سازید.
ترجمه آیه ۶۵ سوره مبارکه نحل: و خدا از آسمان باران را فرستاد تا زمین را پس از مرگ زنده کرد، البته در این کار آیتی (از قدرت و حکمت الهی) بر آنان که بشنوند پدیدار است.
جواب فعالیت صفحه ۳۱ جغرافیا یازدهم انسانی درس ۳
۱- هر یک از موارد، زیرمجموعه کدام گروه اقلیم اصلی است:
۲- اقلیم نگاشت A و D، چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با هم دارند؟
شباهت: در دو اقلیم (A) و (D) فصل های چهارگانه وجود ندارد و در هر دو عرض های جغرافیایی خود را تحت تاثیر قرار می دهند و نوسان فصلی دما وجود ندارد.
تفاوت: اقلیم (A) آب و هوای گرم و مرطوب با بارش فراوان دارد ولی اقلیم (D) هوا سرد و خشک و بارش برف دارد.
۳- اقلیم نگاشت B و E را مقایسه کنید. چرا اقلیم گروه E مانند اقلیم گروه B خشک است؟ آیا تبخیر در این اقلیم مانند گروه B است؟ چرا؟
شباهت: در هر دو گروه اقلیم B و E دامنه نوسان دما زیاد است.
تفاوت: در گروه E بارندگی ناچیز در طول سال وجود دارد ولی در گروه B بارش به طور نامنظم در برخی ماه‌های سال دیده می‌شود و به علت قرار گرفتن در منطقه فشار قطبی امکان صعود هوا نیست و هم هوای سرد توانایی نگهداری رطوبت کمتری دارد.
۴- اکنون که پنج گروه اصلی آب و هوایی کوپن را شناختید، بگویید بخش عمده کشور ما در کدام گروه این تقسیم بندی قرار دارد؟
اقلیم گروه B (خشک)
جواب فعالیت صفحه ۳۴ جغرافیا پایه یازدهم انسانی
۱- دو عامل ایجاد بیابان‌ها را توضیح دهید.
1️⃣ استقرار مرکز پرفشار جنب استوایی: در نواحی پرفشار، فرو نشینی هوا از بالا آمدن هوا جلوگیری می کند و بارندگی حاصل می شود. در منطقه زیر استوایی، توده های هوا در اطراف مدارهای راس السرطان و راس الجدی قرار دارند و یک ناحیه پرفشار را تشکیل می دهند. در نتیجه، منطقه بیابانی زمین در سه قاره در اطراف این دو مدار گسترش یافت است. در مناطق قطبی نیز به دلیل پرفشار بودن، امکان صعود هوا وجود ندارد.
نکته : در برخی سواحل قاره‌ها مانند سواحل آمریکای جنوبی و سواحل آفریقای جنوبی بیابان‌هایی پدید آمده‌اند (بیابان آتاکاما در آمریکای جنوبی و نامیب در آفریقا). در این مناطق نیز علت اصلی به وجود آمدن بیابان، وجود مرکز پرفشار و صعود نکردن هواست. هر چند جریان‌های آب سرد که از قطب به سمت این نواحی در حرکت اند، صعود نکردن هوا را تشدید می‌کنند و موجب بیابانی شدن این نواحی می‌شود.
2️⃣ دوری از منابع رطوبت و شکل و جهت ناهمواری‌ها: برخی مناطق به دلیل دور بودن از دریا و تالاب ها , قرار گرفتن آنها در پشت کوه هایی که هوای مرطوب به آنجا نمی رسد دارای هوای خشکی هستند مثل گابی و تکلمکان.
۲- چرا با آن که در سواحل جنوبی ایران به علت تبخیر آب دریا، رطوبت زیادی وجود دارد، بارندگی ناچیز است و این نواحی جزء نواحی خشک محسوب می‌شود؟
برای بارندگی دو ویژگی (یکی رطوبت کافی و دیگری صعود هوا و تراکم آن) باید وجود داشته باشد. سواحل جنوبی ایران از رطوبت کافی برخوردار است اما به دلیل نزدیک بودن به مدار راس السرطان (پرفشار جنب استوایی) امکان صعود و بارش وجود ندارد.
۳- صحرای بزرگ افریقا در چند کشور گسترده شده است؟ وسعت آن را با دشت کویر و لوت مقایسه کنید.
صحرای بزرگ آفریقا بزرگترین صحرای گرم جهان در شمال آفریقا با مساحتی در حدود ۹ میلیون کیلومتر مربع است و شامل کشورهای مصر، لیبی، تونس، الجزایر، مراکش، موریتانی، مالی، نیجر، چاد، سودان است. مساحت دشت کویر تقریباً ۲۵۰۰ کیلومتر مربع است و مساحت دشت لوت بیش از ۴۰ هزار کیلومتر مربع است.
پاسخ ارائه در کلاس صفحه ۳۵ جغرافیا یازدهم انسانی
به طور گروهی، آب و هوای یکی از بیابان‌های جهان (لوت، صحرای بزرگ افریقا، گبی و…) یا قاره قطب جنوب را انتخاب کنید. درباره آن اطلاعاتی جمع‌آوری کنید و یافته‌های خود را با استفاده از رسانه‌های مناسب در کلاس ارائه و نمایش دهید. در گزارش خود بر شگفتی‌ها و نکات حیرت‌آور مربوط به این نواحی تاکید کنید.
کویر لوت با وسعتی بیش از چهل هزار کیلومتر مربع در جنوب شرقی ایران بین استان‌های کرمان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی قرار دارد. بیابان لوت بیست و هفتمین کویر بزرگ جهان است. دشت لوت با دمای ۷۰.۷ درجه سانتیگراد رکورد گرم ترین مکان در جهان را در اختیار دارد. کلمه لوت به معنای برهنه و فاقد هر چیزی است. منطقه گندم بریان به عنوان گرم ترین نقطه دشت لوت و جهان معرفی شده است.
⭕️ نکته: دانش آموز عزیز مطالب درسی قرار گرفته شده در این سایت فقط جنبه کمک آموزشی دارد و شما نباید از آن ها به شیوه نادرست استفاده نمایید، لذا قبل مشاهده جواب ها یکبار خودتان به سوالات پاسخ دهید سپس اگر مشکلی داشتید از این جواب ها کمک بگیرید.
همچنین بخوانید:
جواب فعالیت های درس اول جغرافیا یازدهم انسانی
✅ به پایان جواب فعالیت های درس سوم جغرافیا یازدهم انسانی رسیدیم، اگر دیدگاهی در این رابطه داشتید حتما آن را از بخش نظرات با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.
