معنی و آرایه های گنج حکمت شبی در کاروان فارسی دهم

معنی و آرایه های گنج حکمت شبی در کاروان فارسی دهم ؛ در این مقاله معنی شعر و نثر ساده و آرایه های ادبی و زبانی حکایت درس گنج حکمت شبی در کاروان صفحه ۶۳ کتاب ادبیات فارسی دهم انسانی ، تجربی ، ریاضی و فنی حرفه ای متوسطه دوم را قرار داده ایم. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا همراه ما باشید.

بعدی: معنی و آرایه های درس نهم فارسی دهم
پاسخ تمرینات کارگاه متن پژوهی درس نهم فارسی دهم
معنی کلمات و آرایه های روان خوانی پیرمرد چشم ما بود فارسی دهم
جواب درک و دریافت درس پیرمرد چشم ما بود فارسی دهم

معنی شعر و متن و ارایه های حکایت گنج حکمت شبی در کاروان فارسی دهم

یاد دارم که شبی در کاروانی همه شب رفته بودم و سحر در کنار بیشه‌ای، خفته. شوریده‌ای که در آن سفر همراه ما بود، نعره‌ای برآورد و راه بیابان گرفت و یک نفس، آرام نیافت. چون روز شد گفتمش: «آن چه حالت بود؟» گفت: «بلبلان را دیدم که به نالش درآمده بودند از درخت و کبکان از کوه و غوکان در آب و بهایم از بیشه؛ اندیشه کردم که مروّت نباشد همه در تسبیح و من به غفلت، خفته.»

معنی: یادم می آید یک شب در کاروانی بودم که تقریبا همه ی شب رفته بود(در حرکت بوده) و نزدیک سحر در کنار درختانی (برکه و بیشه ای) خوابیده (توقف کرد برای استراحت و خواب) جوانی که با حالی پریشان در آن سفر همراه ما بود فریاد زنان به طرف بیابان در حرکت بود. این جوان حتی یک لحظه هم آرام و قرار نداشت. وقتی روز شد (هوا روشن شد) از او پرسیدم: آن کارهایی که می کردی برای چه بود؟ گفت: بلبل ها و پرندگان را می دیدم که از روی درخت در حال آواز خواندن و نالیدن بودند. کبک ها را دیدم که از کوه صدای آواز می دادند. قورباغه هایی را می دیدم که از درون آب در حال صدا کردن بودند و با خودم فکر کردم و گفتم بزرگمردی نیست که همه در حال ستایش خداوند هستند و من در خواب غفلت فرو روم.

قلمرو ادبی: رفته و خفته: سجع متوازی / شوریده:‌ استعاره از عارف عاشق / یک نفس: کنایه از یک لحظه / نالش بلبلان: کنایه از آواز خواندن بلبلان / بیشه و اندیشه: ‌سجع / بلبلان و کبکان و غوکان و بهایم – درخت و کوه و بیشه: تناسب / شب و روز: تضاد / نفس: مجاز از لحظه

قلمرو زبانی: بیشه: جنگل کوچک، نیزار/ خفته: خوابیده (بن ماضی: خفت، بن مضارع: خسب) / شوریده: کسی که ظاهری آشفته دارد، عاشق و عارف / نعره: فریاد / نالش: ناله / غوک: قورباغه / بهایم: جِ بهیمه، چارپایان / مروّت: جوانمردی / تسبیح: سبحان الله گفتن، خدا را به پاکی یاد کردن/ غفلت: خفته دلی، نادان

دوش مرغی به صبح می‌نالید / عقل و صبرم ببرد و طاقت و هوش

معنی: دیشب پرنده ای هنگام سحر ناله و زاری می کرد و داشت با خدا راز و نیاز می کرد. از شنیدن صدای او عقل و صبر و هوشم را از دست دادم.

قلمرو ادبی: مرغ: مجاز ار هر پرنده ای / عقل و هوش: تناسب / طاقت: توان تحمل / ببرد: از میان برد صبح و دوش: تضاد / مرغ می‌نالید: تشخیص و استعاره / عقل و هوش – صبر و طاقت: مراعات نظیر.

قلمرو زبانی: دوش: دیشب / دوش و هوش: جناس / «ـَ م» در صبرم: نقش مضاف‌الیه.

یکی از دوستان مخلص را / مگر آواز من رسید به گوش

معنی: اتفاقا (تا اینکه) صدای ناله من به گوش یکی از دوستان بی ریا و صادق رسید

قلمرو ادبی: شیوه بلاغی / به گوش رسیدن آواز: کنایه از شنیدن / آواز و گوش: مراعات نظیر.

قلمرو زبانی: مخلص: یکدله، صمیمی / مگر: همانا / «را»: اضافه گسسته / بیت: یک جملۀ سه جزئی با متمّم / «را» در یکی را گوش: فکّ اضافه: گوشِ یکی

گفت باور نداشتم که تو را / بانگ مرغی چنین کند مدهوش

معنی: دوستم گفت: فکر نمی کردم که صدای یک مرغ تو را اینگونه از خود بی خود کند.

قلمرو ادبی: بانگ مرغ: جانبخشی / واج‌آرایی «ن» / مرغ: مجاز از پرنده.

قلمرو زبانی: مرغ: پرنده / مدهوش: سرگشته، حیران / بیت: سه جمله / باور و تو: نقش مفعول / مدهوش: نقش مسند.

گفتم این شرط آدمیت نیست / مرغ تسبیح گوی و من خاموش

معنی: به او گفتم: از انصاف و انسانیت و دور است که مرغان در حال نیایش باشند و من ساکت باشم.

قلمرو ادبی: واج آرایی «م» / تسبیح‌گوی بودن مرغ: تشخیص و استعاره / خاموش: کنایه از ساکت بودن و سکوت / تلمیح به آیه «یُسَبِّحُ لله ما فِی السَّماواتِ وَالاَرضِ»

قلمرو زبانی: آدمیّت: انسانیّت / خاموش: ساکت / تسبیح‌گوی: گویندۀ سبحان‌الله، عابد / بیت: چهار جمله / شرط آدمیت و تسبیح‌گوی و خاموش: نقش مسند.

معنی کلمات و واژه های سخت گنج حکمت شبی در کاروان فارسی دهم

بیشه: جنگل کوچک، نیزار
خفته: خوابیده
شوریده: کسی که ظاهری آشفته دارد، عاشق و عارف
نالش: نالیدن
غوک: قورباغه

بهایم: جِ بهیمه، چارپایان
مروّت: جوانمردی
تسبیح: سبحان الله گفتن، خدا را به پاکی یاد کردن، ستایش خداوند
غفلت: خفته دلی، نادانی
دوش: دیشب

مرغ: پرنده
طاقت: توان تحمل
ببرد: از میان برد
مخلص: یکدل، صمیمی
مگر: همانا

مرغ: پرنده
مدهوش: سرگشته، حیران، از خود بیخود
بانگ: آواز بلند، فریاد
آدمیت: انسانیت
تسبیح گوی: ‌در حال یاد کردن خدا
خاموش: ساکت

قبلی: جواب کارگاه متن پژوهی قلمروهای درس هشتم فارسی دهم
معنی درس هشتم فارسی دهم سفر به بصره
معنی و آرایه های شعر بوی گل و ریحان ها فارسی دهم
جواب قلمرو زبانی و ادبی و فکری درس هفتم فارسی دهم

توجه: شما دانش آموز پایه دهم رشته های نظری ریاضی ، تجربی و انسانی می توانید برای دسترسی سریع و آسان تر به معنی کلمات و جواب سوالات تمرین درس های کتاب ادبیات فارسی دهم متوسطه دوم ، در انتهای عنوان خود عبارت «ماگرتا» را نیز در گوگل جستجو کنید.

در انتها امیدواریم که مقاله معنی و آرایه های گنج حکمت شبی در کاروان صفحه 63 ادبیات فارسی دهم تجربی ، انسانی و ریاضی ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید. 🤗