زندگینامه کلر ژوبرت: از تولد در فرانسه تا نویسندگی برای کودکان ایرانی
زندگینامه کلر ژوبرت ؛ از قلب فرانسه تا ایران، روایت زندگی نویسنده و تصویرگری که با ایمان و هنر، مسیرش را از غرب تا شرق طی کرد.
کلر ژوبرت، نویسنده، تصویرگر و هنرمند فرانسوی‌الاصل مقیم ایران، یکی از چهره‌های تأثیرگذار در حوزه ادبیات کودک و نوجوان است که با عشق، ایمان و ذوق هنری خود، دنیایی از رنگ، معنا و مهربانی را برای نسل‌های جوان آفریده است. او با آمیختن فرهنگ ایرانی و نگاهی جهانی، آثاری خلق کرده که هم آموزنده‌اند و هم سرشار از احساس و تخیل.
ژوبرت که در فرانسه متولد شد، پس از آشنایی با فرهنگ و مردم ایران، به این سرزمین دل بست و با آثارش پلی میان دو جهان فرهنگی ساخت. کتاب‌های مصور او با نثری ساده و پیام‌هایی عمیق، مفاهیمی چون دوستی، صداقت، ایمان و عدالت را به زبانی دلنشین به کودکان منتقل می‌کنند. در ادامه در بخش زندگینامه ماگرتا همراه ما باشید.
باکس پروفایل
| مشخصات | جزئیات |
|---|---|
| نام و نام خانوادگی | کلر ژوبرت Claire Jobert |
| زادروز | مه ۱۹۶۱ میلادی برابر با ۱۳۴۰ خورشیدی |
| زادگاه | پاریس فرانسه |
| ملیت و اقامت | فرانسوی الاصل ساکن ایران |
| دین و گرایش | مسلمان از ۱۹ سالگی |
| زبان‌های کاری | فارسی و فرانسوی |
| تحصیلات | کارشناسی علوم تربیتی و دوره‌های تکمیلی ادبیات کودک |
| حرفه | نویسنده تصویرگر قصه‌گو و مربی ادبیات کودک |
| حوزه آثار | داستان کودک و نوجوان با محور هویت ایمان اخلاق و مهارت‌های زندگی |
| سبک و امضا | نثر ساده و صمیمی تصویرگری خودنوشت ریتم قصه‌گویی شفاهی در متن |
| شروع فعالیت حرفه‌ای | از اواخر دهه ۱۳۶۰ در ایران |
| جوایز و نکوداشت‌ها | تقدیرها و نکوداشت‌های متعدد محلی و ملی از جمله بزرگداشت در مشهد ۱۴۰۲ |
| وضعیت تأهل | ازدواج با همسر ایرانی و مهاجرت به ایران در دهه ۱۳۶۰ |
| محل زندگی | تهران ایران |
کلر ژوبرت یکی از چهره‌های شناخته‌شده ادبیات کودک ایران است که ریشه در فرهنگ فرانسه دارد اما با یادگیری عمیق زبان فارسی و زندگی در ایران توانسته با کودکان فارسی‌زبان حرف بزند و برایشان قصه‌هایی بنویسد که هم لحن کودکانه دارند هم مفهومی روشن از مهربانی ایمان هویت و دوستی.
اطلاعات بنیادین زندگی او مانند تولد در پاریس در سال ۱۹۶۱ میلادی مسلمان شدن در نوزده‌سالگی و مهاجرت به ایران پس از ازدواج در منابع معتبر فارسی و انگلیسی تأیید شده است.
کودکی در پاریس ریشه‌های قصه و تصویر
کلر در خانواده‌ای فرهنگی بزرگ شد مادری پزشک و پدری نقاش و کنده‌کار که فضای خانه را از کتاب و طرح و رنگ پر کرده بودند. همین زمینه‌های هنری باعث شد او خیلی زود به دو چیز دل ببندد قصه و نقاشی. وقتی بعدها به ایران آمد این دو علاقه قدیمی در کنار هم تبدیل شد.
به حرفه‌اش نویسنده‌ای که تصویرگری آثار خودش را هم برعهده می‌گیرد و از دل تصاویر به متن ریتم می‌دهد. روایت‌های زندگینامه‌ای منتشرشده درباره پیشینه خانوادگی و علاقه‌های دوران کودکی او بر همین نکات تأکید دارند.
نقطه عطف نوجوانی از جست‌وجوی فکری تا تغییر مسیر زندگی
نقطه عطف زندگی کلر همان نوزده‌سالگی است زمانی که به گفته خودش با مطالعه و گفت‌وگو مسیر فکری‌اش به سمت دین اسلام می‌چرخد. این تغییر نه صرفا یک انتخاب شخصی که آغازی برای تغییرات دیگر است ازدواج با دانشجویی ایرانی و مهاجرت به ایران.
با ورود به ایران و زندگی در زبان و فرهنگ تازه او تصمیم می‌گیرد فارسی را جدی و عمیق یاد بگیرد و از دل این یادگیری به نوشتن برای کودکان فارسی‌زبان برسد. گزارش‌های رسانه‌ای و گفت‌وگوهای چاپ‌شده با او همین خط سیر را تأیید می‌کنند.
تحصیل هدفمند و تبدیل علایق به حرفه
کلر ژوبرت برای اینکه علاقه‌اش به قصه و تصویر شکل حرفه‌ای پیدا کند به سراغ تحصیل دانشگاهی رفت و کارشناسی علوم تربیتی گرفت و دوره‌های تکمیلی ادبیات کودک را گذراند.
ترکیب «علوم تربیتی» با «ادبیات کودک» باعث شد نوشتن‌های او صرفا شاعرانه یا پندآمیز نباشد بلکه بر اساس فهم رشدی کودک و نیازهای هر گروه سنی طراحی شود. یادکرد مدارک تحصیلی او در چندین معرفی رسمی آمده و در نکوداشت‌های اخیر نیز تکرار شده است.
زبان فارسی چگونه زبان کار شد
یکی از شگفتی‌های کارنامه او تسلط کم‌نظیرش به زبان و ضرب‌آهنگ فارسی است. کلر با شنیدن قصه‌های عامیانه فارسی و معاشرت با خانواده‌های ایرانی الگوی لحن گفتاری را وارد متن کرد جمله‌های کوتاه موسیقایی توصیف‌های روشن و کلماتی که برای کودکان قابل لمس‌اند.
منتقدان و معرفی‌نامه‌های ناشران بارها به همین ویژگی اشاره کرده‌اند که چرا قصه‌های او در بلندخوانی‌های کلاسی و خانگی خوب «روی زبان» می‌نشینند.
ورود به دنیای نشر مخاطبی که خودش انتخابش کرد
کلر ژوبرت از دهه ۱۳۷۰ به صورت منظم با ناشران کودک کار کرد و بسیاری از کتاب‌ها را خود تصویرگری کرد. انتخاب او برای مخاطب بیشتر کودکان دبستانی بود گروه سنی‌ای که هم پذیرای تخیل است و هم آماده آشنایی با مفهوم‌های اخلاقی و هویتی. راهنمایی‌های سنی منتشرشده برای کتاب‌هایش معمولا روی بازه ۷ تا ۹ سال تأکید دارند هرچند بعضی کتاب‌ها برای ۹ تا ۱۱ سال هم مناسب‌اند.
جهان داستانی کلر ژوبرت چه عناصری دارد
درونمایه‌های تکرارشونده در کارهای او روشن‌اند هویت دینی و فرهنگی مهربانی به‌مثابه یک کنش فعال نه شعار احترام به تفاوت‌ها و دوستی با طبیعت و دیگران. او به جای خطابه دادن این مفهوم‌ها را در موقعیت‌های کوچک روزمره می‌گذارد یک مهمانی کودکانه یک بازی حیاط مدرسه یک گفت‌وگوی مادر و فرزند.
از سوی دیگر چون تصویرگری را هم خودش انجام می‌دهد هماهنگی واژه و تصویر بالاست و ضرباهنگ قصه در قاب‌ها ادامه پیدا می‌کند. تحلیل‌ها و یادداشت‌های پژوهشی درباره سویه‌های معنوی در داستان‌های او نیز بر همین ظرافت‌ها تکیه کرده است.
کتاب شاخص و نام آشنا لینالونا
میان عناوین متعدد او یک نام بیش از بقیه شنیده می‌شود لینالونا داستانی تخیلی درباره دوستی یک دختر خردسال با آدم کوچولویی به نام لینالونا که از خلال این رفاقت به زبان کودکانه درباره مفهوم حجاب گفت‌وگو می‌کند. لینالونا بارها تجدید چاپ شده و وقتی نسخه جدیدی از آن معرفی شد دوباره نام کلر ژوبرت در رسانه‌ها مطرح شد.
همکاری با ناشران و برنامه‌های تلویزیونی
کلر ژوبرت علاوه بر نشر کاغذی در برنامه‌های کودک تلویزیون نیز به عنوان قصه‌گو مهمان بوده و همین حضور باعث شناخته‌تر شدن چهره و لحن او نزد والدین و مربیان شده است. در سال‌های اخیر نیز ناشران مختلف مجموعه‌هایی تازه از او منتشر کرده‌اند و خبر انتشار کتاب‌های جدیدش در رسانه‌های فرهنگی بازتاب یافته است.
نکوداشت‌ها و بازتاب اجتماعی
در مهر ۱۴۰۲ یکی از نکوداشت‌های رسمی برای او در مشهد برگزار شد که طی آن درباره نقش وی در نزدیک کردن مفهوم‌های دینی به زبان کودکان سخن گفته شد.
بازتاب رسانه‌ای این رویداد به وضوح نشان می‌دهد مخاطبان و برنامه‌ریزان فرهنگی او را به عنوان یک نویسنده فرانسوی‌تبار مسلمان که سال‌هاست در ایران می‌نویسد و تصویر می‌کند می‌شناسند.
حاشیه‌هایی که وایرال شد از فرانسوی بودن تا فارسی‌نویسی
چند موضوع درباره کلر ژوبرت هر از گاهی در شبکه‌های اجتماعی پررنگ می‌شود، نخست ریشه فرانسوی او و اینکه چطور فارسی را به این روانی می‌نویسد. بسیاری از کاربران وقتی می‌فهمند نویسنده کتابی که برای فرزندشان می‌خوانند فرانسوی‌الاصل است و به فارسی می‌نویسد، شگفت‌زده می‌شوند و درباره مسیر یادگیری زبانش می‌پرسند.
دوم موضوع دین‌باوری و پرداخت مفاهیم اعتقادی در قالب داستان کودکانه موافقان بر سادگی و اثرگذاری متن‌ها تأکید می‌کنند و برخی هم درباره نحوه طرح مفاهیم دینی در سنین پایین گفت‌وگو راه می‌اندازند. سوم همواره پرسش درباره «مهاجرت به ایران به خاطر ازدواج» مطرح می‌شود که خود نویسنده در گفت‌وگوها توضیح داده بعد از ازدواج به ایران آمده و ساکن تهران شده است.
کارگاه‌ها و تجربه‌های مربی‌گری
سال‌ها حضور در مدارس مساجد و فرهنگسراها برای کارگاه‌های داستان‌گویی و قصه‌خوانی با کودکان یکی از وجوه کمتر دیده‌شده کارنامه اوست. او در این نشست‌ها معمولاً از والدین می‌خواهد به «بلندخوانی روزانه» وفادار باشند و اجازه بدهند کودک در فضای بازی و خیال با مفهوم‌های اخلاقی آشنا شود نه از مسیر سرزنش یا دستور.
بخش قابل توجهی از کارنامه تصویری او نیز به همین نیازهای آموزشی پاسخ می‌دهد از جمله مجموعه‌های موضوع‌محور درباره مهربانی مدیریت زمان محیط زیست و پرهیز از اسراف که در فهرست آثارش دیده می‌شود.
ویژگی‌های سبکی چرا کودکان با این قصه‌ها ارتباط می‌گیرند
نخست لحن شفاهی نوشته‌هاست، جمله‌های کوتاه و آهنگین که بلندخوانی را آسان می‌کند، دوم شخصیت‌های کوچک و دوست‌داشتنی که اشتباه می‌کنند، دلخور می‌شوند و یاد می‌گیرند. سوم طراحی موقعیت‌های واقعی و کوچک نظیر صف بازی یا سفر خانوادگی که کودک به راحتی خودش را جای شخصیت می‌گذارد.
چهارم تصویرگری هماهنگ با متن که در آن رنگ‌ها شخصیت دارند و حرکت چشم کودک را هدایت می‌کنند، پنجم پایان‌های روشن و امیدوارکننده که هم نتیجه اخلاقی دارند و هم از شعارزدگی پرهیز می‌کنند. این ترکیب موجب شده آثار او در دسته کتاب‌های محبوب معلمان و والدین برای جلسات کتابخوانی قرار گیرد.
فهرست گزیده آثار
در ادامه نمونه‌ای از آثار پرخواننده کلر ژوبرت آمده است این فهرست تمام آثار او نیست اما تصویری جامع از مجموعه‌ها و تک‌کتاب‌های مطرح به دست می‌دهد
مجموعه یک داستان تخیلی با مفهوم قرآنی
| عنوان | توضیح کوتاه |
|---|---|
| مسابقه کوفته‌پزی | رقابت شاد خانوادگی که به مفهوم همکاری می‌رسد |
| کیک امانتی | احترام به امانت و مسئولیت‌پذیری |
| راز پاپاپا | رازداری و اعتماد در خانواده |
| آش آشتی‌کنان | آشتی و دوستی پس از دلخوری |
| ماجرای سیب قرمز | انتخاب درست در موقعیت وسوسه |
| تازه چه خبر | کنجکاوی و مدیریت خبر |
| شلوپی | نظم و تمیزی در قالب ماجرایی بامزه |
| که این‌طور | پذیرش پیامد انتخاب‌ها |
مجموعه داستان‌های سرزمین دوستی
| عنوان | درونمایه |
|---|---|
| حرف رمزی ممزی | دوستی و همدلی |
| خدای پروانه‌های غرغرو | مهربانی با طبیعت |
| به دنبال گل گندم | همکاری گروهی |
| دعای قبل از بازی | ادب و ذکر پیش از بازی |
| تاب‌بازی دسته‌جمعی | رعایت نوبت و شادی مشترک |
مجموعه داستان‌های رنگین‌کمان
| عنوان | درونمایه |
|---|---|
| لانه خالی | فقدان و امید |
| اگر من جای تو بودم | همدلی و تغییر زاویه دید |
| به من چه | مسئولیت‌پذیری اجتماعی |
| خداحافظ تا فردا | مدیریت دل‌بستگی |
| دوستان صبور | صبوری و همیاری |
مجموعه‌های دیگر
| مجموعه | نمونه عناوین | محور |
|---|---|---|
| داستان‌های پپوچی | آش بلوط آینه درخت شکلات غصه پپوچی یک عالم مداد رنگی | مواجهه با احساس‌ها در موقعیت‌های روزمره |
| داستان‌های پاپاپا | سه نکته مامان‌ها شام خاله هزارپا قانون ششم کلوچه خالخالی | آداب خانوادگی و مهارت‌های زندگی |
| داستان‌های موموشی | آش قاطی‌پاتی و چهار داستان دیگر چتر دوستی و چهار داستان دیگر کلمه مخصوص و چهار داستان دیگر | مهارت‌های ارتباطی و کلامی |
| قصه‌های ریزه‌میزه | قطره‌های ریزریزو کیسه شادی لبخند خدا لبخند گم‌شده | شادی معنوی و دوستی |
کتاب شاخص
| عنوان | گروه سنی پیشنهادی | توضیح |
|---|---|---|
| لینالونا | دبستانی‌ها | فانتزی آموزنده درباره هویت و پوشش که تصویرگری آن نیز کار خود نویسنده است و به دفعات تجدید چاپ شده است. |
خوانش انتقادی و نسبت با ادبیات کودک ایران
گاهی درباره آثار کلر ژوبرت این پرسش مطرح می‌شود که آیا تمرکز بر مفاهیم دینی باعث کاهش تخیل یا سرگرمی در متن شده است یا نه پاسخ را باید در خود کتاب‌ها جست.
او به جای خطابه دادن از استعاره و ماجراهای فانتزی بهره می‌گیرد تا معنا را در تجربه شخصیت‌ها نشان دهد. نه در نصیحت مستقیم درست به همین دلیل کتاب‌هایش در کلاس‌های ادبیات و کارگاه‌های بلندخوانی کاربرد دارند، چون آموزه‌های اخلاقی را با بازی و تعلیق و شوخی پیش می‌برند. پژوهش‌های دانشگاهی نیز نشان داده‌اند که لحن و زبان انتخابی او برای انتقال مفهوم‌های معنوی نقش کلیدی دارد.
ارتباط با مخاطبان امروز و انتشارهای تازه
در سال‌های اخیر ناشران ایرانی و بین‌المللی مجموعه‌های جدیدی از او معرفی کرده‌اند و خبرهای انتشار به زبان فارسی و بعضا انگلیسی بازتاب رسانه‌ای داشته است این استمرار نشان می‌دهد که ژوبرت مخاطب خود را پیدا کرده و همچنان با همان انسجام به نوشتن ادامه می‌دهد.
راهنمای والدین و مربیان برای استفاده از کتاب‌های کلر ژوبرت
بلندخوانی روزانه یکی دو قصه کوتاه کودک را با ریتم و موسیقی زبان آشنا می‌کند و بهترین زمینه برای گفت‌وگو درباره مفهوم‌های اخلاقی است پیشنهاد می‌شود هنگام بلندخوانی تصویرها را به کودک بسپارید تا خودش روایت کند، سپس درباره موقعیت‌های مشابه در زندگی روزمره صحبت کنید.
بهتر است قصه‌ها بدون پیام‌های مستقیم و قضاوت زودهنگام تمام شوند تا کودک فرصت نتیجه‌گیری پیدا کند انتخاب سن مخاطب نیز مهم است بسیاری از آثار ژوبرت برای ۷ تا ۹ سال مناسب‌اند و برخی برای ۹ تا ۱۱ سال.
سوالات متداول
کلر ژوبرت کجا به دنیا آمده و از چه زمانی در ایران زندگی می‌کند؟
در پاریس به دنیا آمده و پس از ازدواج در دهه ۱۳۶۰ به ایران مهاجرت کرده و در تهران ساکن شده است.
تحصیلات او چیست و چرا برای کودکان می‌نویسد؟
کارشناسی علوم تربیتی دارد و دوره‌های تکمیلی ادبیات کودک را گذرانده است علاقه‌اش به قصه و تصویر و نگاه تربیتی زمینه نوشتن برای کودکان را فراهم کرده است.
شاخص‌ترین کتاب او کدام است؟
لینالونا به خاطر طرح کودکانه موضوع حجاب و تصویرگری خود نویسنده از آثار شاخص اوست.
کتاب‌های او برای چه گروه سنی مناسب است؟
به طور عمده برای ۷ تا ۹ سال و برخی عناوین برای ۹ تا ۱۱ سال هم پیشنهاد می‌شود.
چه نکوداشت‌هایی برای او برگزار شده است؟
از جمله نکوداشت در مشهد در سال ۱۴۰۲ که رسانه‌ها بازتاب گسترده‌ای به آن دادند.
جمع‌بندی
کلر ژوبرت نمونه‌ای از پیوند فرامرزی ادبیات کودک است نویسنده‌ای فرانسوی که با زندگی در ایران و تسلط به فارسی قصه‌هایی نوشته که نسل تازه‌ای از خوانندگان را با مفاهیم انسانی و دینی آشنا می‌کند امضای او در هماهنگی متن و تصویر و احیای لحن قصه‌گویی شفاهی در کتاب کودک است.
مسیری که از خانه‌ای پر از رنگ و طرح در پاریس آغاز شد با انتخاب آگاهانه‌ای در نوزده‌سالگی تغییر کرد و در ایران به بار نشست امروز که فهرست طولانی مجموعه‌ها و شخصیت‌های محبوبش را مرور می‌کنیم می‌بینیم چگونه با پرهیز از شعار و وفاداری به دنیای کودک توانسته به ادبیات کودک ایران نیرو و تنوع ببخشد.
نظر شما چیه؟
کلر ژوبرت برای بسیاری از خانواده‌ها و معلمان ایرانی، نامی آشنا و محبوب است. شاید شما هم یکی از کتاب‌های او را برای کودکی خوانده باشید یا نقاشی‌هایش را در کتاب‌های آموزشی و داستانی دیده باشید.
به نظر شما برجسته‌ترین ویژگی آثار کلر ژوبرت چیست؟ آیا او را بیشتر به‌عنوان نویسنده‌ای اخلاق‌مدار می‌شناسید یا تصویرگری خلاق و شاعرانه؟ لطفاً نظر خود را در بخش کامنت‌ها بنویسید تا این مقاله با حضور شما صمیمی‌تر، آموزشی‌تر و پربارتر شود. 🌈📖
