معنی شعر و آرایه های درس هفتم فارسی نهم + معنی لغات

معنی شعر و لغات و آرایه های درس هفتم فارسی نهم ؛ در این مطلب به معنی کلمات و آرایه های ادبی و زبانی ، به همراه تاریخ ادبیات و قالب شعر و معنی شعر درس ۷ هفتم پرتو امید کتاب فارسی نهم متوسطه اول پرداخته ایم. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا همراه ما باشید.

همچنین بخوانید: جواب خودارزیابی و نوشتن درس هفتم فارسی نهم پرتو امید

معنی شعر و ارایه های ادبی درس هفتم پرتو امید فارسی نهم

یوسف گم گشته باز آید به کنعان غم مخور / کلبۀ احزان، شود روزی گلستان، غم مخور

معنی: اندوهگین و ناراحت نباش که دلدارِ گم­شده (یوسف) دوباره به وطن (سرزمین کنعان) باز می‌گردد و خانه­ ی غم و ناراحتی به گلستان شادمانی تبدیل می­ شود.

آرایه ها: تلمیح: به داستان حضرت یوسف علیه السلام / مراعات نظیر: یوسف، کنعان و کلبه احزان / تکرار: غم مخور / تضاد: کلبه احزان و گلستان

ای دل غم دیده، حالت بِه شود، دل بد مکن / وین سر شوریده، باز آید به سامان، غم مخور

معنی: ای دل اندوهگین نگران نباش، حال و روزت خوب می شود و افکار پریشان و آشفته ات به سامان می شود، غمگین نباش.

آرایه ها: کنایه: دل بد مکن کنایه از نگران نباش / تضاد: شوریده و سامان / سر: مجاز از وجود، فکر / تشخیص: ای دل غمدیده

دور گردون، گر دو روزی بر مراد ما نرفت / دائماً یکسان نباشد حال دوران، غم مخور

معنی: اگر گردش روزگار چند روزی (مدت کوتاهی) مطابق میل ما نبود، غصه نخور؛ چون وضع روزگار همیشه یکسان نمی ماند.

آرایه ها: واج آرایی در «د» و «ر» و تکرار واژه ­ی «دور».

هان مشو نومید! چون واقف نِه ای از سرّ غیب / باشد اندر پرده، بازی‌های پنهان، غم مخور

معنی: آگاه باش و نا امید نشو، زیرا از رازهای پنهان خداوند (لطف نهانی خدا) باخبر نیستی و یقین بدار که در پشت پرده دور از چشم من و تو بازی هایی می گذرد که بر ما آشکار نیست.

آرایه ها: تلمیح: اشاره به آیه 59 سوره انعام: و عنده مفاتح الغیب لا یعلمها الا هو

ای دل ار سیل فنا بنیاد هستی بر کَند / چون تو را نوح است کشتیمان، ز توفان، غم مخور

معنی: ای دل من، اگر سیل نابودی، پایه ­های وجود را با خود ببرد؛ تا زمانی که نوح کشتیبان توست، غم به خود راه نده و غمگین نباش.

آرایه ها: تلمیح: به داستان حضرت نوح علیه السلام / مراعات نظیر: نوح، کشتی، سیل و طوفان / اضافه تشبیهی: سیل فنا / واج آرایی: تکرار واج ت / تشخیص: ای دل / کنایه: بنیاد هستی برکند کنایه از نابود کردن

در بیابان گر به شوق کعبه، خواهی زد قدم / سرزنش‌ها گر کُند خار مُغیلان، غم مخور

معنی: اگر در بیابان به شوق و علاقۀ رسیدن به کعبه (معشوق) قدم بر می داری اگر خار مغیلان و دشواری های این راه تو را آزار می دهد، غمگین نباش.

آرایه ها: مراعات نظیر: بیابان، کعبه، مغیلان / تشخیص: سرزنش خار مغیلان / کنایه: قدم زدن کنایه از راه رفتن

گرچه منزل، بس خطرناک است و مقصد، بس بعید / هیچ راهی نیست، کان را نیست پایان، غـم مخور

معنی: اگر چه را ها خطرناک و مقصد بسیار دور است، بدان در دنیا راهی نیست که پایانی نداشته باشد؛ پس غمگین نباش، همه راه ها روزی به پایان می رسد.

آرایه ها: تضاد: منزل و مقصد / تکرار: بس و نیست

حافظا! در کنج فقر و خلوت شب‌های تار / تا بوَد وِردت دعا و درسِ قرآن، غم مخور

معنی: ای حافظ تا وقتی که در گوشه‌ی درویشی و تنهایی شب های تاریک، دعا و قرآن می خوانی، نگران و غمگین نباش.

آرایه ها: مراعات نظیر: خلوت، ورد، شب، دعا و قرآن / واج آرایی (د) / جناس ناقص: تار و تا – در و درس

قالب شعر یوسف در هفتم فارسی نهم چیست

قالب شعر در هفتم فارسی نهم ؛ غزل می باشد. در این نوع شعر، مصراع اول با مصراع های زوج هم قافیه است.

معنی واژه های مهم درس هفتم فارسی نهم

احزان: جمع حزن، اندوه ها، غم ها
بعید: دور
به: بهتر، خوب، پسندیده
تباهی: نابودی
حکیم: دانشمند

سر غیب: راز پنهانی
شب های تار: شب های تاریک
شوریده: آشفته، پریشان حال
شوق: رغبت، آرزومندی
طعن: سرزنش، عیب کسی را گفتن

فرزانه: دانشمند
مراد: مقصود، هدف، خواسته
مغیلان: گیاه خاردار که میوه ای شبیه باقلا دارد، این کلمه در اصل ام غیلان بوده است به معنی مادر غولان و دیوها چون در قدیم فکر می کردند که غول ها و دیوهای بیابانی زیر بوته ها پنهان می شوند و مسافران و اهل کاروان را گمراه می کنند.
منزل: محل اقامت کاروانیان
نه ای: نیستی

واقف: آگاه، باخبر
ورد: ذکر و دعای زیر لب، دعایی که آهسته بر لب جاری شود
فنا: نابودی
کنج: گوشه
گردون: آسمان، فلک

لعن: نفرین کردن، دشنام دادن
هان: کلمه ای که هنگام آگاه ساختن یا تاکید و هشدار به کار می رود، آگاه باش
هجو: سرزنش کردن به وسیله شعر، نکوهش
ار: مخفف اگر
کنعان: فلسطین امروزی

باز آید: باز می گردد
دل غم دیده: دل خود حافظ است که دچار غم و محنت فراوانی است
دل بد کردن: بد دل شدن، نا امیدن شدن
وین: مخفف و این
سامان: در اینجا به معنی آرام، قرار، آراستگی، نظم

دور گردون: گردش روزگار
غیب: عالم ملکوت، عالم بالا
سر: رمز، راز
اندر: حرف اضافه (در)
اندر پرده: پشت پرده

بازی های پنهان: پیش آمد های آینده، تقدیر
بنیاد: اساس، پایه
خواهی زد قدم: قدم خواهی زد
سرزنش: ملامت، طعنه
بس: بسیار

منزل: محل اتراق کاروان، جای فرود آمدن
کان: مخفف که آن
تار: تاریک
فقر: تنگ دستی
رهنمود: پیشنهاد

تاریخ ادبیات درس هفتم فارسی نهم

شمس الدین محمد ملقب به خواجه حافظ شیرازی و مشهور به لسان الغیب از مشهورترین شعرای تاریخ ایران است که در قرن هشتم می زیست. در خصوص زندگی حافظ به ویژه زمان تولد او اطلاعات دقیق در دست نیست. وی از جمله شاعرانی است که در ایام حیات خود شهرت یافت.

حافظ علاوه بر اندوخته های علمی و ادبی خود، قرآن را به چهارده روایت از حفظ داشت و با صدای خوش می خواند. از این رو تخلص حافظ را برای خویش برگزید. حافظ در سال ۷۹۱ هجری شمسی در سن ۶۹ سالگی در شیراز درگذشت. جسم او را در باغ مصلی، در کنار نهر رکن آباد شیراز به خاک سپردند، محلی که امروز به تام حافظیه خوانده می شود.

همچنین بخوانید:‌ معنی و ارایه های ادبی درس ششم آداب زندگانی فارسی نهم

توجه: شما دانش آموزان پایه نهم متوسطه اول عزیز اگر می خواهید به راحتی به معنی کلمات و جواب سوال های کتاب فارسی نهم دسترسی داشته باشید، تنها کافیه جواب و معنی کلمات درس مورد نظرتان را به همراه عبارت « ماگرتا » در گوگل جست و جو کنید.

در انتها امیدواریم که جواب معنی شعر و آرایه های ادبی درس 7 هفتم فارسی نهم ، برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد و از آن استفاده و بهره برده باشید. سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید. 😉