جواب کارگاه متن پژوهی درس هفتم فارسی یازدهم

جواب کارگاه متن پژوهی درس هفتم فارسی یازدهم ؛ در این نوشته با جواب سوالات تمرین کارگاه متن پژوهی قلمرو های ادبی و زبانی و فکری صفحه ۶۰ و ۶۱ و ۶۲ درس ۷ هفتم باران محبت کتاب ادبیات فارسی یازدهم متوسطه دوم رشته های تجربی و ریاضی و انسانی و فنی حرفه ای آشنا می شوید. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا همراه ما باشید.

بعدی: معنی شعر آفتاب حسن فارسی یازدهم
جواب درک و دریافت شعر آفتاب حسن صفحه ۶۳ فارسی یازدهم
معنی و آرایه های درس هشتم در کوی عاشقان فارسی یازدهم
جواب قلمرو های کارگاه متن پژوهی درس هشتم فارسی یازدهم
معنی و آرایه های گنج حکمت چنان باش فارسی یازدهم

جواب قلمرو زبانی صفحه ۶۰ درس هفتم فارسی یازدهم

۱) معنای واژه‌های مشخّص شده را بنویسید.

🟦 تا در تحصیل فضل و ادب، رغبتی صادق نباشد، این منزلت نتوان یافت. _{(کلیله و دمنه)}

پاسخ: رغبتی: میل، خواست
منزلت: مقام، درجه

🟦 ارباب حاجتیم و زبان سؤال نیست / در حضرت کریم، تمنّا چه حاجت است _(حافظ)

پاسخ: در حضرت: آستانه، درگاه

🟦 نانم افزود و آبرویم کاست / بینوایی به از مذلّت خواست‌ _(سعدی)

پاسخ: مذّلت: خواری – فرومایگی

۲) با دقّت و توجّه به جدول زیر، شکل‌ها و جایگاه همزه را در زبان فارسی بهتر بشناسیم:

🟦 اکنون برای کاربرد شکل‌های مختلف همزه، شش واژه‌ٔ مناسب بیابید و بنویسید.

پاسخ: همزه‌ آغازی ← انجمن، ایران
همزه‌ پایانی ← ملک الشعراء، اشیاء
همزه‌ آغازی و میانی و پایانی ← آفتاب، قرآن
همزه‌ میانی و پایانی ← متأثر، تأمین، توأم، خلأ
همزه‌ میانی و پایانی ← مؤکد، تلألؤ
همزه‌ میانی و پایانی ← بی‌شائبه، جرئت

۳) در بند پایانی درس، جمله های مرکّب و پیوندهای وابسته ساز را مشخّص کنید.

پاسخ: ابلیس با خود گفت (که)هر چه دیدم سهل بود؛ کار مشکل این جاست. / پیوندهای وابسته ساز: که
اگر ما را وقتی آفتی رسد، ازین شخص ازین موضع تواند بود. / پیوندهای وابسته ساز: اگر
اگر حق تعالی را با این قالب سر و کاری باشد یا تعبیه‌ای دارد درین موضع تواند داشت. / پیوندهای وابسته ساز: اگر
ابلیس را چون در دل آدم بار ندادند و دست رد به رویش باز نهادند مردود همه جهان گشت. / پیوندهای وابسته ساز: چون

جواب قلمرو ادبی صفحه ۶۱ درس ۷ فارسی یازدهم

۱) عبارت زیر را از دید آرایه‌های ادبی، بررسی کنید.

«پس، از ابر کرم، باران محبّت بر خاک آدم بارید و خاک را گِل کرد و به ید قدرت در گِل از گِل، دل کرد.»

پاسخ: ابر کرم: اضافه تشبیهی
باران محبّت: اضافه تشبیهی
خاک آدم: مجاز از کالبد آدم
دل: مجاز از عشق
جناس: گل، دل
مراعات نظیر: خاک، گل، ابر، باریدن

۲) در بیت زیر، «استعاره» را مشخّص کنید و آن را بررسی نمایید.

سر نشترِ عشق بر رگِ روح زدند / یک قطره فرو چکید و نامش دل شد

پاسخ: رگ روح: اضافه استعاری
زیرا «موجود جاندار» که مشبه‌به آن است، حذف و فقط مشبه‌ به همراه یکی از ویژگی‌های موجود جاندار (رگ داشتن) ذکر شده است. در واقع استعاره، همان تشبیهی است که تنها یک رکن آن باقی مانده است

۳) برای هر مفهوم زیر، از متن درس، معادل کنایی بیابید و بنویسید.

🟪 نپذیرفتن (تن در نمی‌دهد.)
🟪 متوسّل شدن (در دامنش آویزد.)
🟪 شتاب داشتن (دو اسبه می‌آمد.)

پاسخ قلمرو فکری صفحه ۶۱ و ۶۲ درس هفتم فارسی یازدهم

در عبارت‌های زیر، مقصود از قسمت‌های مشخّص شده چیست؟

الف) شما در این آینه، نقش‌های بوقلمون بینید.

پاسخ: وجود انسان و قالب آدم

ب) هیچ‌کس استحقاق خزانگی و خزانه‌داری آن گوهر نیافته، خزانگی آن را دل آدم لایق بود.

پاسخ: استعداد غریزی انسان، استعاره از عشق یا علم یا هر چیز ارزشمند

پ) از حکمتِ ربوبیت به سِرّ ملایکه فرو می‌گفت.

پاسخ: باطن (قلب)، ضمیر

۲) هر بیت، با کدام قسمت از متن درس تناسب مفهومی دارد؟

🟦 نازِ و نیازِ تو شد، همه دلپذیر من / تا ز تو دلپذیر شد، هستی ناگزیر من _{(حسین منزوی)}

پاسخ: آیا این چه سرّ است که خاک ذلیل را به حضرت عزّت به چندین اعزاز می‌خوانند و خاک در کمال مذّلت و خواری، … این سرّ با دیگری در میان ننهاد.

🟦 نیست جانش محرم اسرار عشق / هر که را در جان، غم جانانه نیست _{(خواجوی کرمانی)}

پاسخ: شما چه دانید ما را با این مشتی خاک چه کارها از ازل تا ابد در پیش است؟ معذورید که شما را سر و کار با عشق نبوده است.

🟦 تو ز قرآن، ای پسر، ظاهر مبین / دیو، آدم را نبیند غیر طین _(مولوی)

پاسخ: و در هر ذرّه از آن گل، دلی تعبیه می‌کرد و آن را به نظر عنایت پرورش می‌داد و حکمت با ملایکه می‌گفت: شما در گل منگرید در دل نگرید.

۳) درباره‌ ارتباط معنایی آیات شریفه‌ زیر و متن درس توضیح دهید.

الف) و عَلَّمَ آدَمَ الاَسماءَ کُلَّهَا. (همه‌ٔ نام‌ها را به آدم آموخت.) _{(سوره‌ٔ بقره، آیه‌ٔ ۳۱)}

پاسخ: این آیه با این قسمت متن درس ارتباط دارد: آدم به زیر لب آهسته می‌گفت: «اگر شما مرا نمی‌شناسید، من شما را می‌شناسم، باشید تا من سر از این خواب خوش بردارم، اسامی شما را یک به یک برشمارم.»
هر دو عبارت به این اشاره دارند که خداوند «اسم اعظم» را به انسان آموخت؛ در حالی که فرشتگان از آن خبر نداشتند و این آگاهی از نام‌های خداوند دلیل برتری انسان بر فرشته‌ها بود.

ب) إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَیْنَ أَنْ یَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنْسَانُ إِنَّهُ کَانَ ظَلُومًا جَهُولًا. _{(سوره‌ٔ احزاب، آیه‌ٔ ۷۲)}
(ما امانت را بر آسمان‌ها و زمین و کوه‌ها عرضه کردیم؛ پس، از پذیرفتن و حمل آن خودداری کردند و از آن هراسناک بودند و انسان، آن را بر دوش کشید. به درستی که او بسیار ستم‌گر و نادان بود.)

پاسخ: با این قسمت از متن درس ارتباط دارد: آن چه بود؟ گوهر محبّت بود که در صدف امانت معرفت تعبیه کرده بودند و بر ملک و ملکوت عرضه داشته، هیچ کس استحقاق خزانگی و خزانه‌داری آن گوهر نیافته، خزانگی آن را دل آدم لایق بود و بر خزانه‌داری آن، جان آدم شایسته بود.

هر دو متن، به این نکته‌ٔ مهم اشاره دارند که تنها کسی که امانت خدا را پذیرفت و آن را بر دوش کشید، انسان بود. آن امانت «عشق، محبّت و معرفت» بود که هیچ‌کس تحمّل آن را نداشت جز انسان. حافظ نیز در این ارتباط می‌فرماید:

آسمان بار امانت نتوانست کشید / قرعه‌ کار به نام من دیوانه زدند

توجه: برای مشاهده معنی و آرایه های درس هفتم فارسی یازدهم، وارد لینک «معنی و آرایه های درس هفتم باران محبت فارسی یازدهم» شوید.

قبلی: معنی و آرایه گنج حکمت مردان واقعی فارسی یازدهم
جواب قلمرو زبانی و ادبی و فکری درس ششم فارسی یازدهم
معنی شعر پرورده عشق درس ششم فارسی یازدهم
جواب درک و دریافت تا غزل بعد صفحه ۴۹ فارسی یازدهم

توجه: شما دانش آموزان عزیز و کوشا می توانید برای دسترسی سریع تر و بهتر به مطالب کمک درسی کتاب فارسی پایه یازدهم متوسطه دوم ، کلمه و عبارت « ماگرتا » را به همراه مطلب مورد نظر خود جستجو کنید.

در انتها امیدواریم که مقاله جواب و پاسخ سوالات قلمرو های کارگاه متن پژوهی صفحه ۶۰ و ۶۱ و ۶۲ درس ۷ هفتم ادبیات فارسی یازدهم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید.