جواب کارگاه تحلیل فصل اول علوم و فنون یازدهم انسانی ❤️ صفحه ۳۴

جواب کارگاه تحلیل فصل اول علوم و فنون یازدهم انسانی ؛ در این مطلب به پاسخ و جواب سوالات کارگاه تحلیل فصل اول صفحه ۳۴ کتاب علوم و فنون ادبی ۲ پایه یازدهم رشته انسانی پرداخته ایم. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا ، همراه ما باشید.

همچنین بخوانید: جواب خودارزیابی درس سوم علوم و فنون یازدهم انسانی

جواب کارگاه تحلیل فصل اول صفحه ۳۴ علوم و فنون ادبی یازدهم انسانی

۱) متن زیر را از نظر تاریخ ادبیات و زیبایی‌شناسی بررسی کنید:

«پس از ابر کرم، باران محبّت بر خاک آدم بارید و خاک را گل کرد و به ید قدرت در گل از گل دل کرد.» مرصاد العباد

پاسخ: متن از جهت تاریخ ادبیات مربوط به قرن هفتم و نوشتهٔ نجم‌الدین رازی است. اثر نجم‌دایه (مرصاد العباد) با موضوع سلوگ دینی و تربیت نفس نگاشته شده است. نثر شیوا، آراسته و دل‌انگیز دارد که آن را در میان متون عرفانی ارزشمند و والامرتبه قرار داده است. از منظر زیبایی‌شناسی می‌توان به کاربرد تشبیه و فراوانی اضافه‌های تشبیهی (ابرکرم، باران محبّت) در آن اشاره کرد. کاربرد آرایه‌های دیگر چون جناس و تناسب و سجع از دیگر مؤلفه‌های ادبی متن هستند.

پاسخ دیگر: این اثر به قرن هفتم بر می گردد. نثر در این دوره تاریخی بیشتر به دو جریان «ساده نویسی» و «پیچیده نویسی» گرایش پیدا می کند که آثاری چون مرصاد العباد و طبقات ناصری از جمله آثار جریان «ساده نویسی» می باشند.

۲) با توجّه به آموخته‌های فصل یکم، شعر زیر را بررسی و تحلیل کنید:

مرده بدم زنده شدم، گریه بدم خنده شدم / دولت عشق آمد و من دولت پاینده شدم
دیدهٔ سیر است مرا، جان دلیر است مرا / زهرهٔ شیر است مرا، زهرهٔ تابنده شدم
گفت که شیخی و سری، پیشرو و راهبری / شیخ‌نی‌ام، پیش‌نی‌ام، امر تو را بنده شدم
گفت که با بال و پری، من پر و بالت ندهم / در هوس بال و پرش بی‌پر و پرکنده شدم
چشمهٔ خورشید تویی، سایه‌گه بید منم / چون که زدی بر سر من پست و گدازنده شدم
شکر کند چرخ فلک، از مَلِک و مُلک و مَلَک / کز کرم وبخشش او روشن و بخشنده شدم
شکر کند عارف حق، کز همه بردیم سبق / بر زبر هفت طبق، اختر رخشنده شدم مولوی

پاسخ: تاریخ ادبیات و سبک‌شناسی: شعر از مولانا و مربوط به قرن هفتم است؛ بنابراین در حیطهٔ سبک عراقی قرار می‌گیرد. قالب آن غزل است که از قالب‌های اصلی سبک عراقی به حساب می‌آید.

پایه‌های آوایی شعر به قرار زیر است:

مرده بدم زنده شدم، گریه بدم خنده شدم / دولت عشق آمد و من دولت پاینده شدم

دیدهٔ سیر است مرا، جان دلیر است مرا / زهرهٔ شیر است مرا، زهرهٔ تابنده شدم

گفت که شیخی و سری، پیشرو و راهبری / شیخ‌نی‌ام، پیش‌نی‌ام، امر تو را بنده شدم

گفت که با بال و پری، من پر و بالت ندهم / در هوس بال و پرش بی‌پر و پرکنده شدم

چشمهٔ خورشید تویی، سایه‌گه بید منم / چون که زدی بر سر من پست و گدازنده شدم

شکر کند چرخ فلک، از مَلِک و مُلک و مَلَک / کز کرم وبخشش او روشن و بخشنده شدم

شکر کند عارف حق، کز همه بردیم سبق / بر زبر هفت طبق، اختر رخشنده شدم

تشبیهات غزل:

بیت اول: دولت عشق (تشبیه فشرده)؛ عشق: مشبه/ دولت: مشبه‌به
نکته: دولت پاینده شدم به ظاهر تشبیه است؛ اما ساختار تشبیهی ندارد و باید توجه داشته باشم که آن را تشبیه نگیریم؛ زیرا اساس در وجه شبه که سبب همانندگی مشبّه، به مشبه‌به است، این است که صفت دائمی و همیشگی مشبّه‌به باشد. یعنی بتوان آن را در ساختار «هر… است» قرار داد. مثل: لبِ لَعل: «لعل» مشبه است و وجه‌شبه که سرخی است، صفت دائمی و بارز لعل است؛ پس می‌توانیم بگوییم: «هر لعلی قرمز (سرخ) است»؛ اما این قاعده در مورد «دولت پاینده» صدق نمی‌کند؛ زیرا هر دولتی پاینده و جاودان نیست. بنابراین عبارت «دولت پاینده شدم» تشبیه ندارد.

بیت دوم: زهره‌ تابنده شدم (تشبیه گسترده)؛ ضمیر «م» در «شدم»: مشبّه/ زهره: مشبّه‌به/ تابنده: وجه‌شبه

بیت پنجم: ۱) چشمهٔ خورشید (تشبیه فشرده) خورشید: مشبّه/ چشمه: مشبه‌به. ۲) سایه‌گه بید منم (تشبیه فشرده‌ غیر ترکیبی)؛ من: مشبّه/ سایه‌گه بید: مشبّه‌به. ۳) چشمه‌ خورشید تویی (تشبیه فشردهٔ غیرترکیبی)، تو: مشبه/ چشمهٔ خورشید: مشبه‌به.

بیت ششم: چرخ فلک: تشبیه فشرده؛ فلک: مشبّه/ چرخ: مشبه‌به

بیت هفتم: اختر رخشنده شدم: تشبیه گسترده؛ ضمیر «م» در «شدم»: مشبّه/ اختر: مشبّه‌به/ رخشنده: وجه‌شبه

همچنین بخوانید: جواب خودارزیابی درس دوم علوم و فنون یازدهم انسانی

توجه: شما دانش آموز پایه یازدهم رشته علوم انسانی می توانید برای دسترسی سریع و آسان تر به جواب تمرینات و سوالات دروس کتاب علوم و فنون ادبی یازدهم متوسطه دوم ، در انتهای عنوان خود عبارت «ماگرتا» را نیز در گوگل جستجو کنید.

✅ در انتها امیدواریم که مقاله جواب سوالات کارگاه تحلیل فصل اول صفحه 34 کتاب علوم و فنون ادبی پایه یازدهم متوسطه دوم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. شما می توانید سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید. 💕