جواب خودارزیابی درس سوم علوم و فنون یازدهم انسانی ☄️ صفحه ۳۱ تا ۳۳

جواب خودارزیابی درس سوم علوم و فنون ادبی یازدهم انسانی ؛ در این مطلب به پاسخ و جواب سوالات خودارزیابی صفحه ۳۱ ، ۳۲ و ۳۳ درس ۳ سوم «تشبیه» کتاب علوم و فنون ادبی ۲ پایه یازدهم رشته انسانی پرداخته ایم. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا ، همراه ما باشید.

همچنین بخوانید: جواب خودارزیابی درس دوم علوم و فنون یازدهم انسانی

جواب خودارزیابی صفحه ۳۱ ، ۳۲ و ۳۳ درس ۳ سوم علوم و فنون ادبی یازدهم

۱- در ابیات زیر تشبیه‌های فشرده (بلیغ) و گسترده را بیابید و پایه‌های آن‌ها را مشخّص نمایید:

الف) اگر چو مرغ بنالم، تو همچو سرو ببالی / و گر چو ابر بگریم، تو همچو غنچه بخندی خواجوی کرمانی

پاسخ: چو مرغ بنالم: تشبیه گسترده؛ م در بنالم: مشبه، مرغ: مشبه به، چو: ادات تشبیه، نالیدن: وجه شبه
تو همچو سرو ببالی: تشبیه گسترده؛ تو: مشبه، سرو: مشبه به؛ همچو: ادات تشبیه بالیدن: وجه شبه
چو ابر بگریم: تشبیه گسترده؛ م در بگریم: مشبه، ابر: مشبه به، چو: ادات تشبیه گریستن: وجه شبه
تو همچو غنچه بخندی: تشبیه گسترده؛ تو: مشبه، غنچه: مشبه به، همچو: ادات تشبیه، خندیدن: وجه شبه

من: مشبه	مرغ: مشبه به	نالیدن: وجه شبه	چو: ادات تشبیه	تشبیه گسترده
تو	سرو	بالیدن	همچو	تشبیه گسترده
من	ابر	گریستن	چو	تشبیه گسترده
تو	غنچه	خندیدن	همچو	تشبیه گسترده

ب) پیش کمان ابرویش لابه همی کنم؛ ولی / گوش کشیده است؛ از آن گوش به من نمی‌کند حافظ

پاسخ: کمان ابرو: تشبیه فشرده؛ ابرو: مشبه، کمان: مشبه به

ابرو: مشبه

کمان: مشبه به

تشبیه فشرده

پ) دل گرفتار بلای عشق توست / جان شهید کربلای عشق توست وفایی

پاسخ: بلای عشق: تشبیه فشرده؛ عشق: مشبه، بلا: مشبه به

عشق: مشبه	بلا: مشبه به	تشبیه فشرده
عشق: مشبه	کربلا: مشبه به	تشبیه فشرده
جان: مشبه	شهید کربلا: مشبه به	تشبیه فشرده

۲- وجه شبه را در شعرهای زیر مشخّص کنید:

الف) صدا چون بوی گل در جنبش آب / به آرامی به هر سو پخش می‌گشت فریدون توللی

پاسخ: مصراع دوم وجه شبه: به آرامی پخش شدن / پخش شدن

ب) نفس کز گرم‌گاه سینه می‌آید برون، ابری شود تاریک.
چو دیوار ایستد در پیش چشمانت،
نفس کاین است، پس دیگر چه داری چشم
ز چشم دوستان دور یا نزدیک؟ مهدی اخوان ثالث

پاسخ: تاریک، ایستادن وجه شبه: قرار گرفتن حجاب و مانعی در برابر چیزی / تاریکی / ایستادن

۳- دو پایه اصلی تشبیه را در اشعار زیر مشخّص کنید:

الف) پشت هیچستان چتر خواهش باز است،
تا نسیم عطشی در بن برگی بدود،
زنگ باران به صدا می‌آید.  سهراب سپهری

پاسخ: زنگ باران: باران: مشبه، زنگ: مشبه به

خواهش: مشبه	چتر: مشبه به
باران: مشبه	زنگ: مشبه به
عطش: مشبه	نسیم: مشبه به

ب) هر چه به گرد خویشتن می‌نگرم در این چمن / آینه ضمیر من جز تو نمی‌دهد نشان هوشنگ ابتهاج

پاسخ: آینه ضمیر: ضمیر: مشبه، آینه: مشبه به

ضمیر: ضمیر: مشبه

آینه: مشبه به

۴- نوع تشبیه را در ابیات زیر مشخّص کنید:

الف) اگر ای عشق پایان تو دور است / دلم غرق تمنّای عبور است
برای قد کشیدن در هوایت / دلم مثل صنوبرها صبور است سلمان هراتی

تشبیه گسترده

دلم مثل صنوبرها صبور است

ب) زمین چو سینه سهراب زیر جوشن برگ / فرو نشسته در آن ناوک صنوبر وغان علی موسوی گرمارودی

تشبیه گسترده

زمین چو سینه سهراب

پ) مانند پنبه دانه که در پنبه تعبیه است / اجرام کوه‌هاست نهان در میان برف کمال الدّین اسماعیل

تشبیه گسترده

اجرام کوه ها مانند پنبه دانه است

ادامه پاسخ: در ضمن در همین تمرین ترکیب‌های: جوشن برگ / ناوک صنوبر / و ناوک غان هم تشبیه فشرده هستند.

۵- در اشعار زیر مشبّه و مشبّهٌ به را مشخّص کنید.

الف) پاسی از شب رفته بود و برف می‌بارید / چون پرافشان پری‌های هزار افسانه‌ای از یادها رفته مهدی اخوان ثالث

رف: مشبه

پری‌های هزار افسانه‌ای: مشبه به

ب) روز چو شمعی به شب، زود رو و سرفراز / شب چو چراغی به صبح، کاسته و نیم تاب خاقانی

روز: مشبه	شمع: مشبه به
شب: مشبه	چراغ: مشبه به

۶- تشبیه‌های به کار رفته در بیت‌های زیر دارای کدام یک از پایه‌های تشبیه‌اند؟

الف) مرا، کز جام عشقت مست گشتم / وصال و هجر یک سان می‌نماید فخرالدّین عراقی

پاسخ: جام عشق: دو پایه: مشبه و مشبه به

ب) گاهی که سنگ حادثه از آسمان رسد / اوّل بلا به مرغ بلند آشیان رسد سعدی

پاسخ: سنگ حادثه: دو پایه: مشبه ومشبه به

پ) خانه دل ما را از کرم عمارت کن / پیش از آن که این خانه رو نهد به ویرانی شیخ بهایی

پاسخ: خانه دل: دو پایه: مشبه و مشبه به

۷- در هر یک از نمونه‌های زیر ادات تشبیه را مشخّص کنید:

الف) مرا در دل درخت مهربانی / به چه ماند؟ به سرو بوستانی فخرالدّین اسعد گرگانی

پاسخ: ادات تشبیه: ماند

ب) آورده‌اند که در ناحیت کشمیر متصیّدی خوش و مرغزاری نزه بود که از عکس ریاحین او پر زاغ چون دم طاووس نمودی و در پیش جمال او دم طاووس به پر زاغ مانستی. کلیله و دمنه

پاسخ: ادات تشبیه: چون / مانستی

پ) هرگز کسی نداد بدین سان نشان برف / گویی که لقمه‌ای است زمین در دهان برف کمال‌الدّین اصفهانی

پاسخ: ادات تشبیه: گویی

۸- در اشعار ذکر شده در خودارزیابی‌های درس ۳ ابیاتی را که مربوط به شاعران قرن‌های هفتم، هشتم و نهم است بیابید و بگویید کدام نوع تشبیه (گسترده یا فشرده) در آنها بیشتر است؟

پاسخ: تشبیه گسترده ==> خواجوی کرمانی
تشبیه گسترده  ==> کمال الدین اصفهانی
تشبیه فشرده ==> حافظ
تشبیه فشرده ==> عراقی
تشبیه فشرده ==> سعدی
نتیجه: تشبیه فشرده بیشتر است.

۹- در بیت: «چو دریای خون شد همه دشت و راغ / جهان چون شب و تیغ‌ها چون چراغ» فردوسی

پایه‌های آوایی را مشخّص کنید؛ سپس خانه‌هایی به تعداد آن‌ها طراحی نموده و هر پایه را در خانهٔ خود قرار دهید.

چُ دَر یا	یِ خون شُد	هَ مِ دَش	تُ راغ
جَ هان چُن	شَ بُ تی	غ ها چُن	چِ راغ

همچنین بخوانید: جواب خودارزیابی درس اول علوم و فنون یازدهم انسانی

توجه: شما دانش آموز پایه یازدهم رشته علوم انسانی می توانید برای دسترسی سریع و آسان تر به جواب تمرینات و سوالات دروس کتاب علوم و فنون ادبی یازدهم متوسطه دوم ، در انتهای عنوان خود عبارت «ماگرتا» را نیز در گوگل جستجو کنید.

✅ در انتها امیدواریم که مقاله جواب سوالات خودارزیابی درس ۳ سوم کتاب علوم و فنون ادبی پایه یازدهم متوسطه دوم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. شما می توانید سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید. 🌹