جواب خودارزیابی درس یازدهم علوم و فنون یازدهم انسانی ☄️ صفحه ۹۲ تا ۹۴

پاسخ و حل سوال های خودارزیابی صفحه 92 ، 93 و 94 درس 11 یازده کتاب علوم و فنون ادبی 2 پایه یازدهم انسانی

جواب خودارزیابی درس یازدهم علوم و فنون ادبی یازدهم انسانی ؛ در این مطلب به پاسخ و جواب سوالات خودارزیابی صفحه ۹۲ ، ۹۳ و ۹۴ درس ۱۱ یازدهم «پایه‌های آوایی هم سان دو لختی» کتاب علوم و فنون ادبی ۲ پایه یازدهم رشته انسانی پرداخته ایم. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا ، همراه ما باشید.

همچنین بخوانید: جواب خودارزیابی درس دهم علوم و فنون یازدهم انسانی

جواب خودارزیابی صفحه ۹۲ ، ۹۳ و ۹۴ درس ۱۱ یازدهم علوم و فنون ادبی یازدهم

کدام یک از بیت‌های زیر، دارای نظم همسان دو لختی است؟ پس از تعیین پایه‌های آوایی هر یک، وزن آن را بنویسید:

الف) یک عمر دور و تنها، تنها به جرم این که / او سرسپرده می‌خواست، من دل سپرده بودم بهمنی

پایه‌های آوایی	یِک عُم ر	دو رُ تَن ها	تَن ها بِ	جُر مِ این کِ
پایه‌های آوایی	زان سَ فَ رِ	پُر دِ می خاست	مَن دِل سِ	پُر دِ بو دَم
وزن	مفعول	فاعلاتن	مفعول	فاعلاتن
نشانه‌های هجایی	– – U	– U – –	– – U	– U – –

ادامه پاسخ: دارای وزن دوری است.

ب) درودی چو نور دل پارسایان / بدان شمع خلوت گه پارسایی حافظ

پاسخ: وزن این بیت دو لختی نیست.

۲- در نمونه‌های زیر، بیت‌هایی را که وزن همسان دو لَختی دارند، مشخص کنید:

الف) الفبای درد از لبم می‌تراود / نه شبنم که خون از لبم می‌تراود قیصر امین‌پور

پاسخ: وزن بیت «فعولن – فعولن – فعولن – فعولن» است و همسان دولَختی نیست.

ب) آیینه سکندر، جام می است بنگر / تا بر تو عرضه دارد احوال ملک دارا حافظ

پاسخ: بیت مذکور بر وزن «مفعولُ فاعلاتن – مفعولُ فاعلاتن» است؛ بنابراین همسان دو لختی است.

پ) ای صبح شب نشینان جانم به طاقت آمد / از بس که دیر ماندی چون شام روزه داران سعدی

پاسخ: این بیت بر وزن «مفعولُ فاعلاتن – مفعولُ فاعلاتن» است و وزن همسان دو لختی دارد.
توجه: این دو بیت با وزن «مُستفعِلُن فَعولُن» نیز قابل تقطیع هستند.

ت) چو دل بر نهی بر سرای کهن / کند ناز وز تو بپوشد سخن فردوسی

پاسخ: این بیت بر وزن «فعولن فعولن فعولن فعل» است و همسان دو لختی نیست.

۳- پایه‌های آوایی بیت‌های زیر را مشخّص کنید و با ذکر دلیل بنویسید که چرا ابیات زیر دارای وزن همسان دو لختی هستند؟

الف) باغ سلام می‌کند، سرو قیام می‌کند / سبزه پیاده می‌رود، غنچه سوار می‌رسد مولوی

پایه‌های آوایی	با غ سَ لا	م می کُ نَد	سَر و ق یا	م می کُ نَد
پایه‌های آوایی	سَب زِپ یا	د می رَ وَد	غُن چِ سَ وا	رِ می رِ سد
وزن	مفتعلن	مفاعلن	مفتعلن	مفاعلن
نشانه‌های هجایی	– U U –	U – U –	– U U –	U – U –

ادامه پاسخ: وزن شعر دو لختی (دَوری) است؛ زیرا وسط مصراع مکث کردیم و وزن شعر از پایه‌های آوایی متناوب درست شده است و تعداد هجاهای مصراع زوج است (16 هجا دارد.)

ب) ای صاحب کرامت، شکرانهٔ سلامت / روزی تفقّدی کن درویش بینوا را حافظ

پایه‌های آوایی	ای صا حِ	بِ کِ را مَت	شُک را نِ	یِ سَ لا مَت
پایه‌های آوایی	رو زی تَ	فَق قُ دی کُن	دَر وی شِ	بی نَ وا را
وزن	مفعول	فاعلاتن	مفعول	فاعلاتن
نشانه‌های هجایی	– – U	– U – –	– – U	– U – –

ادامه پاسخ: با توجه به تقطیع، می‌بینیم که تعداد هجاهای یک مصراع زوج است (۱۴ هجا دارد) و هر مصراع‌گویی یک بیت است؛ زیرا وسط آن مکثی می‌کنیم. در ضمن پایه‌های آوایی شعر متناوب است.

توجه: وزن این بیت را می‌توان به صورت «مُستَفعِلُن فَعولُن» نیز مشخص کرد.

۴- بیت زیر را بخوانید و مطابق جدول زیر، پایه‌های آوایی، وزن و نشانه‌های هجایی آن را بنویسید.

ای دوست شکر خوشتر یا آن که شکر سازد؟ / ای دوست قمر خوشتر، یا آن که قمر سازد؟ مولوی

پایه‌های آوایی	ای دو ست	شِ کَر خُش تَر	یا آن کِ	ش کَر سا زَد
پایه‌های آوایی	ای دو ست	قَ مَر خُش تَر	یا آن کِ	قَ مَر سا زَد
وزن	مفعول	مفاعیلن	مفعول	مفاعیلن
نشانه‌های هجایی	– – U	U – – –	– – U	U – – –

۵- برای هر کدام از موارد زیر از خود ارزیابی‌های بالا نمونه‌ای بیابید و بنویسید:

الف) مجاز: در بیت «الفبای درد از لبم می‌تراود/ نه شبنم که خون از لبم می‌تراود» «لب» در مصراع نخست مجاز از «دهان» است. در بیت «چون دل بر نهی بر سرای کهن/ کند ناز وز تو بپوشد سخن» «سخن» در معنای داد و دهش آمده است.

ب) استعاره: ای صبح‌نشینان… . ای صبح تشخیص دارد/ باغ سلام می‌کند، سرو قیام می‌کند، سبزه پیاده می‌رود، غنچه سوار می‌رسد تشخیص دارند.

پ) تشبیه: آیینه‌ی سکندر، جام می‌است بنگر: تشبیه دارد.

۶- بیت خود ارزیابی ۴ را از نظر فکری تحلیل کنید.

پاسخ: در بیت درون مایه ای عارفانه نهفته است. از دیدگاه مولانا، آنچه بیشتر شایسته دوست داشتن است، آفریننده پدیده های هستی است، این بیت نمایانگر جمال گرایی عارفانه است. در این دیدگاه، برای دوست داشتن و دوست داشته شدن، صاحب جمال بر مخلوق جمیل (زیبا) برتری دارد.

همچنین بخوانید: جواب کارگاه تحلیل فصل سوم علوم و فنون یازدهم انسانی

توجه: شما دانش آموز پایه یازدهم رشته علوم انسانی می توانید برای دسترسی سریع و آسان تر به جواب تمرینات و سوالات دروس کتاب علوم و فنون ادبی یازدهم متوسطه دوم ، در انتهای عنوان خود عبارت «ماگرتا» را نیز در گوگل جستجو کنید.

✅ در انتها امیدواریم که مقاله جواب سوالات خودارزیابی درس 11 یازدهم صفحه 92 ، 93 و 94 صفحه کتاب علوم و فنون ادبی پایه یازدهم متوسطه دوم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. شما می توانید سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید. 🌹

برچسب ها