جواب سوالات کارگاه متن پژوهی درس پنجم فارسی یازدهم

جواب سوالات کارگاه متن پژوهی درس پنجم فارسی یازدهم ؛ در این نوشته با جواب سوالات تمرین کارگاه متن پژوهی قلمرو های ادبی و زبانی و فکری صفحه ۴۳ و ۴۴ درس ۵ پنجم کتاب ادبیات فارسی یازدهم متوسطه دوم رشته های تجربی و ریاضی و انسانی و فنی حرفه ای آشنا می شوید. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا همراه ما باشید.

بعدی: معنی کلمات و آرایه های روان خوانی تا غزل بعد فارسی یازدهم
جواب درک و دریافت تا غزل بعد صفحه ۴۹ فارسی یازدهم
معنی شعر پرورده عشق درس ششم فارسی یازدهم
جواب قلمرو زبانی و ادبی و فکری درس ششم فارسی یازدهم
معنی و آرایه گنج حکمت مردان واقعی فارسی یازدهم

جواب قلمرو زبانی صفحه ۴۳ و ۴۴ درس پنجم فارسی یازدهم

۱) هم آوای کلمه «صفیر» را بنویسید و آن را در جمله‌ای به کار ببرید.

پاسخ: سفیر: پیک / من دیروز سفیر ایران در آلمان را دیدم. شاه عباس، سفیری به دربار واتیکان، فرستاد.

۲) چهار «ترکیب اضافی» که اهمیّت املایی داشته باشند، از متن درس انتخاب کنید.

پاسخ: نهیب و صفیر گلوله‌های توپ،
توفندگی فرزندان میهن،
تحقّق آرمان‌های ملّی‌اش،
توده‌های دود و آتش، تحت‌الحمایگی روس

۳)  همان‌طور که می‌دانید، هر گروه اسمی، یک «هسته» دارد که می‌تواند با یک یا چند وابسته پیشین و پسین همراه شود.

🟦 به انواع وابسته‌های پیشین توجه کنید:

⚫️ صفت پرسشی ← کدام روز
⚫️ صفت تعجّبی ← عجب روزی
⚫️ صفت اشاره ← آن روز
⚫️ صفت مبهم ← هر روز
⚫️ صفت شمارشی اصلی ← یک روز
⚫️ صفت شمارشی ترتیبی (با پسوند ـُ مین) ← دومین روز
⚫️ صفت عالی ← بهترین روز 

🟦 اینک با یک نوع دیگر از وابسته‌های پیشین آشنا می‌شویم:

شاخص: شاخص‌ها لقب‌ها و عنوان‌هایی هستند که بدون هیچ نشانه یا نقش نمایی، در کنار اسم قرار می‌گیرند.
مانند: «امام، علّامه، استاد، آقا، حاجی، خاله، کدخدا، سرلشکر، مهندس و …»

توجه: شاخص‌ها کلماتی هستند که غالباً، بی‌فاصله، پیش از هسته می‌آیند؛ این کلمات در جای دیگر می‌توانند هسته‌ی گروه اسمی، مضاف‌الیه و یا … قرار بگیرند؛ در این صورت شاخص محسوب نمی‌شوند.

مثال:
– استاد معین، فرهنگ فارسی را در شش جلد تدوین کرده است. ← شاخص
– ایشان، استادِ زبان و ادبیات فارسی بودند ← هسته‌ی گروه اسمی
– کتاب استاد در بردارندهٔ مطالب مفیدی است.← مضاف‌الیه

🟦 اکنون واژه‌های زیر را یکبار با عنوان «شاخص» و بار دیگر به عنوان «هسته‌ی» گروه اسمی در جمله به کار ببرید.

پاسخ: سرهنگ: شاخص: سرهنگ محمدی رئیس کلانتری شمیرانات شد.
هسته: سرهنگ مرزبانی با رشادت‌های تمام مقابل دشمن ایستاد

سیّد: شاخص: سید عبدالله بهبهانی از رهبران جنبش مشروطه‌ی ایران بود.
هسته: سیدِ دوست داشتنی همیشه لبخند به لب داشت.

نکته: هرگاه شاخص کسره «ـِ» بگیرد، دیگر وابسته نیست؛ بلکه هسته‌ی گروه اسمی خواهد بود.

جواب قلمرو ادبی صفحه ۴۴ درس ۵ فارسی یازدهم

۱) متن درس را از نظر نوع ادبی بررسی کنید.

پاسخ: نوع ادبی دوره با ادبیات پایداری مطابقت دارد. رویارویی با دشمن، عشق به وطن و میهن، ایستادگی در برابر ظلم متجاوز، نداشتن روحیه‌ی جنگندگی و …. همه جزء ادب پایداری هستند. در این نوع ادبیات همیشه قهرمانان و پهلوانان برجسته ای وجود دارد و عباس میرزا قهرمان این حماسه است که با شجاعت و چالاکی و خوش فکری به مقابله با متجاوزان روس می شتابد و مردم را به مقابله با آنان فرا می خواند.

۲) برای هر یک آرایه‌های زیر، نمونه‌ای از بند هشتم درس (مردم با سنگ‌پاره …) انتخاب کنید و بنویسید.

۳) در عبارت زیر، بهره‌گیری از کدام آرایه‌های ادبی بر زیبایی سخن افزوده است؟
«در ایران آن روز، دو دربار بود! دربار بزم و دربار رزم؛ بزم پدر،رزم پسر!»

پاسخ: تضاد (رزم و بزم)
سجع متوازی (بزم و رزم)
مراعات نظیر (پدر و پسر)
تکرار (دربار – بزم – رزم)
جناس ناهمسان (ناقص اختلافی): (بزم – رزم)

پاسخ قلمرو فکری صفحه ۴۴ درس پنجم فارسی یازدهم

۱) چه عاملی عبّاس میرزا را برای تحقّق آرمان‌های ملّی، استوارتر و امیدوارتر می‌کرد؟

پاسخ: اینکه می‌دید سربازان و فرماندهان قبل از پایان حکومت حاکمان در تبریز گرد آورده باشد، عشق به وطن و دفاع از حریم و هستی هموطنانشان را به اینجا رساند. شور مبارزه سربازان با تحمل همه عذاب ها و رنج ها و کاستی ها، توفندگی فرزندان وطن به رویارویی با دشمن، عباس میرزا را بیش از پیش به تحقق آرمان های ملی امیدوار کرد.

۲) در عبارت زیر، مقصود نویسنده از قسمت‌های مشخص شده چیست؟
«مردمی که به خانه‌های تاریک و بی‌دریچه عادت کرده‌اند، از پنجره‌های باز و نورگیر گریزان هستند.»

پاسخ: خانه‌های تاریک و بی‌دریچه: جامعه‌ی بسته و محدود و سنّت‌های دست‌ و پا گیر و کهنه.
پنجره‌های باز و نورگیر: ارتباط با دنیای بیرون و پیشرفت و شکوفایی.

۳) با توجه به بیت زیر، شخصیت «عبّاس میرزا» را تحلیل نمایید.

چون شیر به خود سپه شکن باش / فرزند خصال خویشتن باش _(نظامی)

پاسخ: عباس میرزا مردی بود که علاوه بر شجاعت و مردانگی، درایت و خوش بینی داشت. او می خواست سپاه خود را به فنون جدید نظامی مجهز کند و می دانست که ناآگاهی از این فنون در زبان ملت و کشورش خواهد بود. بنابراین تمام تلاش خود را کرد تا کشورش مستقل شود.

او می خواست بر دستاوردهای خود و ملتش تکیه کند. هر چند او آموزش علوم و فنون جنگی را نیز لازمه‌ی این ایستادگی می‌دانست. او پایه‌های اقتدار خود را در ملّت خود جست‌وجو می‌کرد، نه جای دیگری.

توجه: برای مشاهده معنی و آرایه های درس پنجم فارسی یازدهم، وارد لینک «معنی و آرایه های درس پنجم فارسی یازدهم» شوید.

قبلی: جواب درس ۴ آزاد فارسی یازدهم ادبیات بومی ۱
معنی گنج حکمت چو سرو باش فارسی یازدهم
جواب قلمرو های کارگاه متن پژوهی درس سوم فارسی یازدهم
معنی شعر در امواج سند درس سوم فارسی یازدهم

توجه: شما دانش آموزان عزیز و کوشا می توانید برای دسترسی سریع تر و بهتر به مطالب کمک درسی کتاب فارسی پایه یازدهم متوسطه دوم ، کلمه و عبارت « ماگرتا » را به همراه مطلب مورد نظر خود جستجو کنید.

در انتها امیدواریم که مقاله جواب و پاسخ سوالات قلمرو های کارگاه متن پژوهی صفحه ۴۳ و ۴۴ درس ۵ پنجم ادبیات فارسی یازدهم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید.