جواب قلمرو های کارگاه متن پژوهی درس سوم فارسی یازدهم

جواب قلمرو های کارگاه متن پژوهی درس سوم فارسی یازدهم ؛ در این نوشته با جواب سوالات تمرین کارگاه متن پژوهی قلمرو های ادبی و زبانی و فکری صفحه ۳۱ و ۳۲ درس ۳ سوم در امواج سند کتاب ادبیات فارسی یازدهم متوسطه دوم رشته های تجربی و ریاضی و انسانی و فنی حرفه ای آشنا می شوید. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا همراه ما باشید.

همچنین بخوانید: معنی شعر در امواج سند درس سوم فارسی یازدهم

جواب قلمرو زبانی صفحه 31 درس سوم فارسی یازدهم

۱) در متن درس، واژه‌هایی را بیابید که معانی زیر را دارا باشند.

اسب (بادپا)
نابود کننده (افیت‌سوز)
عمیق (بی‌پایان ژرف)

۲) جمله‌های زیر را با هم می‌خوانیم و به نقش‌های مختلف کلمۀ «امروز» توجه می‌کنیم:
امروز را غنیمت دان. / نقش: مفعول
امروز، روز شادی است. / نقش: نهاد
گنجینۀ عمر، امروز است. / نقش: مسند
برنامۀ امروز، تأ یید شد. / نقش: مضافٌ الیه
امروز، به کتابخانۀ ملیّ می‌روم. / نقش: قید

در همۀ جمله‌های بالا به جز جملۀ آخر، کلمۀ «امروز» نقش‌های اسم را گرفته است.
کلمۀ «امروز» در جملۀ آخر، هیچ یک از نقش‌های اسم را ندارد.
منادا هم نیست. «امروز» در جملۀ مذکور، «گروه قیدی» است.
گروه قیدی، بخشی از جمله است که جمله یا جزئی از آن را مقیّد می‌کند یا توضیحی نظیرِ مفهوم حالت، زمان، مکان، تردید، یقین، تکرار و … را به جمله می‌افزاید.
قید می تواند از نظر «نوع» اسم، صفت یا قید باشد.

در بیت‌های نهم و دهم، قیدها را مشخّص کنید.

پاسخ: آن دم / هم / کمی

جواب قلمرو ادبی صفحه 31 و 32 درس 3 فارسی یازدهم

۱) «دریای خون»، در بیت‌های هشتم و دوازدهم، استعاره از چیست؟

پاسخ: در بیت هشتم، استعاره از «سرخی غروب خورشید» و در بیت دوازدهم استعاره از «میدان نبرد» است.

۲) ابیات زیر را از نظر کاربرد «تشبیه» و «کنایه» بررسی کنید.

ز رخسارش فرو می‌ریخت اشکی / بنای زندگی بر آب می‌دید
در آن سیماب گون امواج لرزان / خیال تازه‌ای در خواب می‌دید

پاسخ: بنای زندگی: اضافه تشبیهی
سیماب گون: تشبیه
بنای چیزی را بر آب دیدن: کنایه از چیزی را در معرض نابودی دیدن
خیال در خواب دیدن: کنایه از نقشه کشیدن

۳) به شعر «در امواج سند» دقّت کنید؛ این شعر از چند بند هم وزن و هم آهنگ تشکیل شده است.
هر بند، شامل چهار مصراع است؛ به این نوع شعر «چهارپاره» یا «دوبیتی های پیوسته» می‌گویند؛ چهارپاره، بیش‌تر برای طرح مضامین اجتماعی و سیاسی به کار می‌رود و رواج آن، از دوره‌ی مشروطه بوده و تاکنون ادامه یافته است.
ملک الشّعرای بهار، فریدون مشیری و فریدون توللّی سروده‌هایی در این قالب دارند.

اکنون، نحوۀ قرار گرفتن قافيه‌ها را در این چهارپاره حمیدی شیرازی به کمک شکل نشان دهید.

پاسخ: مطابق زیر:

————————–   /   ————————– ■

————————–   /   ————————– ■

♣♣♣

————————–   /   ————————– ▲

————————–   /   ————————– ▲

پاسخ قلمرو فکری صفحه 32 درس سوم فارسی یازدهم

۱) شاعر در بیت زیر، قصد بیان چه نکته‌ای را دارد؟

در آن تاریک شب می‌گشت پنهان / فروغ خرگه خوارزم شاهی

پاسخ: فروپاشی فرمانروایی خوارزمشاهیان نزدیک بود. (از بین رفتن حکومت خوارزمشاهیان و انقراض دولت آنها)

۲) حمیدی شیرازی در ابیات زیر، چه کسی را و با چه ویژگی‌هایی وصف می‌کند؟

چه اندیشید آن دم، کس ندانست / که مژگانش به خون دیده‌تر شد
چو آتش در سپاه دشمن افتاد / ز آتش هم کمی سوزنده‌تر شد

پاسخ: سلطان جلال الدین خوارزمشاه را توصیف می کند که اندوهگین، دلاور و جنگجو بود.

۳) درباره‌ی ارتباط معنایی بیت زیر و متن درس توضیح دهید.

در ره عشق وطن از سر و جان خاسته‌ایم تا در این ره چه کند همّت مردانهٔ ما (رهی معیّری)

پاسخ: هر دو شعر بر این نکته تأکید دارند که برای وطن و حفاظت از سرزمین پدری باید عاشقانه جان خود و با ارزش‌ترین چیزهایت را فدا کنی و در این راه، بلند همّت باشی. پیام آنها وطن دوستی، میهن‌پرستی و عشق به سرزمین پدری است.

۴) شاعر در بیت زیر، چه صحنه‌ای از نبرد را وصف می‌کند؟

ولی چندان که برگ از شاخه می‌ریخت / دو چندان می‌شکفت و برگ می‌کرد

پاسخ: صحنه ای را توصیف می کند که با مردن سربازان مغول گروه دیگر جای آنها را می گرفتند.

همچنین بخوانید: جواب سوالات کارگاه متن پژوهی درس پنجم فارسی یازدهم

توجه: شما دانش آموزان عزیز و کوشا می توانید برای دسترسی سریع تر و بهتر به مطالب کمک درسی کتاب فارسی پایه یازدهم متوسطه دوم ، کلمه و عبارت « ماگرتا » را به همراه مطلب مورد نظر خود جستجو کنید.

در انتها امیدواریم که مقاله جواب و پاسخ سوالات قلمرو های کارگاه متن پژوهی صفحه ۳۱ و ۳۲ درس ۳ سوم ادبیات فارسی یازدهم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید.