جواب سوالات کارگاه متن پژوهی درس دوازدهم فارسی دوازدهم
گام به گام پاسخ و حل تمرین فعالیت های کارگاه متن پژوهی قلمروهای زبانی ، ادبی و فکری صفحه 105 و 106 درس 12 دوازدهم ادبیات فارسی دوازدهم
جواب سوالات کارگاه متن پژوهی درس دوازدهم فارسی دوازدهم ؛ در این نوشته با جواب سوالات تمرینات کارگاه متن پژوهی قلمرو های ادبی و زبانی و فکری صفحه ۱۰۵ و ۱۰۶ درس ۱۲ دوازدهم گذر سیاوش از آتش کتاب ادبیات فارسی دوازدهم متوسطه دوم رشته های تجربی و ریاضی و انسانی و فنی حرفه ای آشنا می شوید. در ادامه با بخش آموزش و پرورش ماگرتا همراه ما باشید.
همچنین بخوانید: معنی شعر گذر سیاوش از آتش درس دوازدهم فارسی دوازدهم
جواب قلمرو زبانی صفحه 105 درس دوازدهم فارسی دوازدهم
۱) همان‌طور که می‌دانیم با روش‌های زیر، می‌توان به معنای هر واژه پی‌برد:
– قرار دادن وژه در جمله
– توجّه بهروابط معنایی واژگان
– اکنون بنویسید با کدام یک از این روش‌ها می‌توان به معنای واژه «اندیشه» در بیت‌های زیر پی‌برد؟
الف) چو شب تیره گردد شبیخون کنیم / ز دل ترس و اندیشه بیرون کنیم (فردوسی)
پاسخ: رابطهٔ ترادف
ب) غلام عشق شو کاندیشه این است / همه صاحبدلان را پیشه این است (نظامی)
پاسخ: قرار گرفتن در جمله
پ) چو بشنید خسرو از آن شاد گشت / روانش ز اندیشه آزاد گشت (فردوسی)
پاسخ: قرار گرفتن در جمله
۲) بیت زیر را از شیوهٔ بلاغی به شیوهٔ عادی بر گردانید.
سرانجام گفت ایمن از هر دوان / نه گردد مرا دل، نه روشن روان
پاسخ: سرانجام گفت: «از هر دوان نه دل من و نه روان روشنم ایمن نگردد»؛ دل من از هردوان ایمن نگردد و روان من روشن نگردد.
۳) به جمله‌های زیر توجّه کنید:
– او در مراغه رصد خانه‌ای بزرگ ساخت.
– از دشمن خود ، دوست ساخت.
– آن نامدار، لشکری عظیم ساخت.
– استاد موسیقی، آهنگ زیبایی ساخت.
– او با ناملایمات زندگی ساخت.
– فعل «ساخت» در هر یک از جمله‌های بالا کاربرد خاصّی دارد که با دیگری کاملاً متفاوت است؛ پس واژهٔ «ساخت» در هر یک ازکاربردهایش، فعل دیگری است.
– فعل‌های«گذشت» و «گرفت» در کاربرد‌های مختلف تغییر معنا می‌دهند. برای هر یک از معانی آنها جمله‌ای بنویسید.
پاسخ: گذشت: ۱- او از خیابان گذشت. ۲- مادر از خطای او گذشت. ۳- از دلش گذشت که این کار را انجام دهد. ۴- او از گفتن این حرف گذشت.
گرفت: ۱- کتب را از کتاب فروشی گرفت. ۲- دیروز خورشید گرفت. ۳- لوله گرفت. ۴- در بازی فوتبال پایم رفت. ۵- گرفتم که شما راست می‌‌گویید. ۶- آب بینی‌اش را گرفت. ۷- به خاطر انفجار گوشش را گرفت.
جواب قلمرو ادبی صفحه 106 درس 12 فارسی دوازدهم
۱) کنایه را در بیت‌های زیر مشخّص کنید و مفهوم هر یک را بنویسید.
الف) چو خواهی که پیدا کنی گفت‌وگوی / بباید زدن سنگ را بر سبوی
پاسخ: سنگ بر سبو زدن: کنایه از امتحان و آزمایش کردن.
ب) سیاوش سیه را به تندی بتاخت / نشد تنگ‌دل، جنگ آتش بساخت
پاسخ: تنگ دل شدن: کنایه از ناراحت و غمگین شدن
۲) دو نمونه «مجاز» در متن درس بیابید و مفهوم آنها را بررسی کنید.
پاسخ: ۱) سراسر همه دشت بریان شدند / بر آن چهر خندانش گریان شدند
«دشت» مجاز از «مرد»
۲) چو از کوه آتش به هامون گذشت / خروشیدن آمد ز شهر و ز دشت
«شهر و دشت» مجاز از «مردم»
برای هر یک از زمینه‌ها حماسه، بیت متناسب از متن درس بیابید.
قهرمانی: سیاوش سیه را به تندی بتاخت / نشد تنگ دل، جنگ آتش بساخت
خرق عادت: چنان آمد اسپ و قبای سوار / که گفتی سمن داشت اندر کنار
ملی: چنین است سوگند چرخ بلند / که بر بی‌گناهان نیاید گزند
پاسخ قلمرو فکری صفحه 106 درس دوازدهم فارسی دوازدهم
۱) معنی و مفهوم بیت زیر را به نثر روان بنویسید.
که آمد ز آتش برون شاه نو / چو او را بدیدند برخاست غو
پاسخ: وقتی مردم سیاوش را دیدند که سالم از میان آتش بازگشته است؛ شادمانه فریاد زدند که پادشاه از آتش سالم و تندرست بیرون آمد.
۲) «گذر سیاوش از آتش» را با مضمون بیت زیر مقایسه کنید.
آتش ابراهیم را نبود زیان / هر که نمود است گو می‌ترس از آن (مولوی)
پاسخ: در هر دو بیت به این اشاره دارد که اگر خدا بخواهد می‌تواند آتش را بی‌زیان گرداند تا به بندهٔ درستکارش آسیب نرساند. سیاووش نیز همچون حضرت ابراهیم (ع) به دلیل بی‌گناهی و پاکی وجودش، آتش به او ضرری نرساند و سالم از کوه آتش بیرون آمد. آتش خاصیت سوزندگی‌اش را از دست نمی‌دهد و طبیعتش همان است که بود مگر آن که لطف حق در کار باشد.
۳) نخست برای هر نمونه، بیتی مرتبط از متن درس بیابید؛ سپس مشترک ابیات هر ستون را بنویسید.
| نمونه | بیت متن درس | مفهوم مشترک |
|---|---|---|
| ضربت گردون دون آزادگان را خسته کرد کو دل آزاده‌ای کز تیغ او مجروع نیست. | سیاووش بدو گفت اندُوه مدار کزین سان بُود گردش روزگار | ناسازی روزگار با انسان‌های آزاده |
| گریز از کَفَش در دهان نهنگ که مردن به از زندگانی به ننگ | سیاووش چنین گفت کای شهریار که دوزخ مرا زین سخن گشت خوار | مردن با عزت بهتر از زندگی با ذلّت است؛ یا دوری از زندگی ذلّت آور |
همچنین بخوانید: جواب تمرین های کارگاه متن پژوهی درس سیزدهم فارسی دوازدهم
توجه: شما دانش آموزان عزیز و کوشا می توانید برای دسترسی سریع تر و بهتر به مطالب کمک درسی کتاب فارسی پایه دوازدهم متوسطه دوم ، کلمه و عبارت « ماگرتا » را به همراه مطلب مورد نظر خود جستجو کنید.
در انتها امیدواریم که مقاله جواب و پاسخ سوالات تمرین های کارگاه متن پژوهی صفحه ۱۰۵ و ۱۰۶ درس ۱۲ دوازدهم ادبیات فارسی دوازدهم ؛ برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد. سوالات خود را در بخش نظرات بیان کنید.
