معنی شعر ستایش به نام خداوند جان و خرد فارسی نهم + کلمات و آرایه ها

معنی کلمات و آرایه های شعر ستایش به نام خداوند جان و خرد فارسی نهم ؛ در این نوشته از بخش آموزش و پرورش ماگرتا با معنی لغات و واژه ها ، آرایه های ادبی و زبانی و ترجمه متن شعر ستایش به نام خداوند جان و خرد صفحه ۹ و ۱۰ و ۱۱ کتاب فارسی نهم متوسطه اول آشنا می شوید. در ادامه با ما همراه باشید.

بعدی: معنی شعر و کلمات درس اول فارسی نهم
جواب سوالات خودارزیابی و نوشتن درس اول فارسی نهم
معنی و آرایه های ادبی حکایت سفر درس اول فارسی نهم

معنی و آرایه های ادبی شعر ملکا ذکر تو گویم صفحه ۹ فارسی نهم

ملکا ذکر تو گویم که تو پاکی و خدایی / نروم جز به همان ره که توام راه نمایی
معنی: خداوندا تو را یاد می کنم زیرا تو پاک و پروردگار جهان هستی و جز به راهی که تو راهنمایی ام کردی نمی روم.

آرایه ها و نکات دستوری: نمایی و خدایی قافیه اند و ردیف نداریم / ملک: استعاره از خدا / مصراع اول به آیه ی «الحمدلله رب العالمین» و مصراع دوم به آیه ی ناهدنا الصراط المستقیم، صراط الذین انعمت علیهم» تلمیح دارد. / بیت از شش جمله تشکیل شده است. «الف» در ملکا، حرف ندا و ملک، منادا است.

معنی و آرایه های ادبی شعر ستایش فارسی نهم صفحه ۱۰

به نام خداوند جان و خرد / کزین برتر اندیشه بر نگذرد
معنی: به نام خدایی که دو گوهر گران بهای عقل و جان را آفرید که فکر و اندیشه نمی تواند شناختی بیشتر از این از خداوند داشته باشد و بهتر از این او را توصیف کند.

آرایه ها و نکات دستوری و زبانی: خرد و اندیشه: مراعات نظیر

خداوندِ نام و خداوندِ جای / خداوند روزی ده رهنمای
معنی: خداوند متعال صاحب اسما و صفات و القاب متعدّد و آفریننده ی جا و مکان (عالم هستی) است. اوست که روزی دهنده موجودات عالم و هدایت کننده آنهاست.

آرایه ها و نکات دستوری: جای و رهنمای قافیه اند و ردیف نداریم. / آرایه تکرار در واژه خداوند / در حدیثی اسمای الهی نود و نه مورد ذکر شده است. (إنَّ للّه ِ تِسعَة و تِسعینَ إسماً ) و در دعای جوشن کبیر کتاب مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی هزار و یک اسم و صفت الهی آمده است./ روزی ده: اشاره به صفت رزّاق بودن الهی است (هو الرّزّاق) / رهنمای: اشاره به هدایتگری خداوند است (واللّه یهدی مَن یشاء)

خداوند کیوان و گَردان سپهر / فروزنده‌ی ماه و ناهید و مهر
معنی: خداوندی که سیاره زحل و آسمان و فلک را آفرید و در آن ماه و سیاره زهره و خورشید را قرار داد.

آرایه ها و نکات دستوری: سپهر و مهر « قافیه اند » و ردیف نداریم. / مراعات نظیر (تناسب) در بین کلمات: کیوان، سپهر، ماه، ناهید، مهر

به بینندگان، آفریننده را / نبینی، مَرنجان دو بیننده را
معنی: تلاش برای دیدن خداوند کار بیهوده ای است و این کار جز آزردن و رنجاندن چشم ها، ثمری ندارد.

آرایه ها و نکات دستوری: آفریننده و بیننده قافیه اند و را و را ردیف / فردوسی در این بیت به یکی از عقاید مهم اهل تشیّع اشاره کرده است که وجود خداوند متعال با چشم و وجود مادّی قابل درک نیست .( لاتُدرکُهُ الابصارُ و هو یُدرکُ الابصارَ).

نیابد بدو نیز، اندیشه راه / که او برتر از نام و از جایگاه
معنی: فکر و اندیشه آدمی نمی تواند آنگونه که شایسته ی خداوند است او را بشناسد چون ذات پروردگار فراتر از نام ها و مکان ها است.

آرایه ها و نکات دستوری: راه و جایگاه قافیه اند و ردیف نداریم / مفهوم بیت: نامحدود در محدود نمی گنجد.

ستودن نداند کس او را چو هست / میان بندگی را ببایدت بست
معنی: هیچکس نمیتواند خداوند را آنگونه که شایسته اوست ستایش کند، پس فقط باید برای بندگی او آماده بود و اظهار بندگی کرد.

آرایه ها و نکات دستوری: هست و بست قافیه اند و ردیف نداریم / آرایه کنایه: میان بندگی کنایه از آماده بودن / مفهوم بیت: وظیفه ی ما میان ما و خدا ، فقط بندگی است.

توانا بوَد هرکه دانا بوَد / زدانش، دل پیر، بُرنا بود
معنی: انسان دانا و آگاه در انجام کارها موفق و پیروز است. آگاهی و دانش سبب شادابی و نشاط دل انسان می شود.

آرایه ها و نکات دستوری: دانا و برنا قافیه اند و بود و بود ردیف / آرایه تضاد بین برنا و پیر

معنی و آرایه های شعر صفحه ۱۱ فارسی نهم

دیده‌ای نیست نبیند رخ زیبای تو را نیست / گوشی که همی نشنود آوای تو را
معنی: چشمی نیست که زیبایی صورت تو (خدا) را نبیند و گوشی نیست که صدای تو را نشنود (دیدن زیبایی های طبیعت و شنیدن صدای آنها جلوه‌ای از جمال خداست).

آرایه ها و نکات دستوری: «رخ زیبای تو» و «آوای تو»: مفعول
دیده‌ای و گوشی: نهاد
نیست: فعل غیر اسنادی (به معنای وجود ندارد).

معنی لغات و کلمه های شعر ستایش به نام خداوند جان و خرد فارسی نهم

اندیشه: فکر
برنا: جوان
بیننده: در این بیت یعنی چشم ها
جای: جهان، جهان مادی، گیتی
جایگاه: مکان، مقام

چو: بدین سان که، آنچنان که
ستودن: ستایش کردن
فروزنده: افروزنده، روشن کننده
کیوان: ستاره ی زحل
گردان سپهر: آسمان گردنده

مرنجان: آزار نده، زنج نده
خداوند نام: نام به معنی مینو، بهشت
خداوند: صاحب، دارنده
خرد: عقل
ذکر: یاد کردن خدا

روزی دهنده: کسی که روزی می دهد، یکی از صفات خدا، این واژه مترادف رزاق است.
مََلک: خداوند، پادشاه
مهر: خورشید
میان بستن: کنایه از آماده شدن برای انجام کاری است
کزین: مخفّف که از این

میان: کمر
ناهید: یکی از ستاره های منظومه شمسی، نام دیگر ناهید، زهره است
نداند: نمی تواند، دانستن، نتوانستن
سپهر: آسمان، آسمان پر ستاره
رخ: صورت
همی‌‌نشنود: نمی‌شنود
آوا: صدا

تاریخ ادبیات شعر ستایش فارسی نهم

سنایی غزنوی: شاعر و عارف قرن‌های پنجم و ششم (۴۷۳–۵۴۵ قمری) که در دوره پادشاهی غزنویان می زیسته است. آثار مهم او عبارتند از: حدیقهالحقیقه، سیرالعباد الی المعاد و کارنامه بلخ.

همچنین بخوانید: معنی کلمات و جملات سخت درس ۲ دوم فارسی نهم
جواب تمرین های خودارزیابی و نوشتن درس دوم فارسی نهم

توجه: شما دانش آموزان پایه نهم متوسطه اول عزیز اگر می خواهید به راحتی به معنی کلمات و جواب سوال های کتاب فارسی نهم دسترسی داشته باشید، تنها کافیه جواب و معنی کلمات درس مورد نظرتان را به همراه عبارت « ماگرتا » در گوگل جست و جو کنید.

در انتها امیدواریم که مقاله معنی کلمات و آرایه های ادبی شعر ستایش به نام خداوند جان و خرد فارسی پایه نهم ، برای شما دانش آموزان عزیز مفید بوده باشد و توانسته باشید تا از آن استفاده و بهره برده باشید.